3. Literatura

Question 1

6 poziomów rozwoju moralnego wg Kohlberga

Answer 1

1. moralność posłuszeństwa, unikania kary i nastawienia na nagrody
2. moralność indywidualistyczna - głównym motywatorem działań człowieka jest możliwość osiągnięcia własnych korzyści lub ewentualne interesy osób bliskich
3. Moralność harmonii interpersonalnej, nastawienie na ład interpersonalny - osoba kieruje się tym, co myślą ludzie
4. Moralność społecznego prawa, nastawienie na ład i porządek - człowiek stosuje się do tego, co nakazują autorytety, obowiązujące w społeczeństwie reguły
5. Moralność umowy społecznej - osoba ma świadomość, że normy zależą od grupy, do której przynależy;
6. Moralność zinternalizowanych przez jednostkę uniwersalnych zasad etycznych - dla człowieka ważne stają się wartości zgodne z jego własnym sumieniem

Question 2

Czym jest tożsamość moralna?

Answer 2

Tożsamość moralna wskazuje na stopień zgodności między moralnością osoby a jej poczuciem tożsamości, jej własnym poglądem na to, kim jest.
Osoba ma tym większe poczucie tożsamości moralnej, im bardziej buduje swoją tożsamość na cnotach moralnych, takich jak bycie uprzejmym wobec ludzi czy traktowanie innych sprawiedliwie, a nie na celach i wartościach amoralnych lub niezwiązanych z moralnością.

Question 3

Opisz teorię moralnego odcinania się Bandury

Answer 3

Zasady etyczne, zdaniem Bandury, pełnią funkcję regulującą zachowanie poprzez skłanianie do postępowania zgodnego z nimi i do automatycznego odrzucania działań, które pogwałciłyby normy istotne dla jednostki.
Mechanizm odcinania się zwalnia jednostkę z poczucia winy, wstydu i innych stanów wewnętrznych, normalnie towarzyszących sytuacjom przekroczenia czy pogwałcenia własnych norm.

Question 4

3 rodzaje mechanizmów moralnego odcinania się wg Bandury

Answer 4

1. Usprawiedliwianie moralne - poznawcze mechanizmy związane z interpretacją zachowania (stosowanie eufemizmów, dokonywanie porównań korzystnych dla siebie)
2. Umniejszanie konsekwencji doświadczanych przez ofiarę i minimalizowanie własnej roli czy sprawstwa w sytuacjach, których skutkiem była czyjaś krzywda (zniekształcanie lub ignorowanie konsekwencji, jakie poniosła ofiara, przeniesienie odpowiedzialności lub jej rozproszenie)
3. Koncentracja na negatywnych cechach ofiary (przedmiotowe traktowanie ofiary, atrybucja winy - przerzucanie winy na ofiarę)

Question 5

Wymień filozofie moralne uznane za najbardziej istotne dla sposobu zachowania się człowieka w sytuacjach dylematu etycznego w organizacji

Answer 5

Idealizm
relatywizm
teorie sprawiedliwości
narcyzm
altruizm
bilans zysków i strat
stosunek do tak zwanej złotej reguły

Question 6

Czym jest idealizm?

Answer 6

Silna wiara w istnienie uniwersalnych norm moralnych, od których nie ma wyjątków

Question 7

Czym jest relatywizm

Answer 7

Nie ma żadnych uniwersalnych norm moralnych, a zachowanie jest uwarunkowane sytuacyjnie, więc normy mogą się zmieniać.
Relatywiści częściej dokonują nieetycznych wyborów.

Question 8

Czym jest makiawelizm?

Answer 8

Makiaweliści mają skłonność do wykorzystywania innych ludzi do swoich ukrytych celów i traktowania relacji z innymi w sposób instrumentalny.
Ujmowany jest jako cecha osobowości.
Makiaweliści wykazują mniejszą gotowość do pomagania innym.
Wyższy poziom makiawelizmu jest związany z akceptacją manipulacji oraz przyzwoleniem na mówienie nieprawdy, zatajanie prawdy, manipulowanie formą przekazu, z sympatią, autorytetem i konformizmem

Question 9

Czym jest narcyzm?

Answer 9

Narcyzm wiąże się z przesadną koncentracją na samym sobie, nadmierną wrażliwością na krytykę.
Osoby narcystyczne w miejscu pracy są postrzegane przez otoczenie jako osoby toksyczne, bo bywają agresywne, wymagające wobec innych i nadmiernie wrażliwe na krytykę.

Question 10

Czym jest stosunek do złotej reguły?

Answer 10

Złota reguła uważana jest za jedną z najbardziej znanych i uniwersalnych zasad etycznych na świecie.
Reguła ta nakazuje traktować innych w taki sposób, w jaki sami chcemy być traktowani.
Złota reguła może być wykorzystywana przez fanatyków do usprawiedliwienia sytuacji łamania praw człowieka.

Question 11

Czym jest utylitaryzm?

Answer 11

Postawa utylitarna to staranie się o to, aby podejmować decyzje, które przynoszą największe możliwe dobro największej liczbie ludzi.
Ta reguła etyczna może prowadzić czasem do nieetycznego postępowania ponieważ dopuszcza postawę i zachowania niemoralne, jeśli tylko przyczyniają się one do dobra większości.

Question 12

Czym jest bilans zysków i strat

Answer 12

Jeśli równowaga między kosztami i korzyściami jest zachwiana, skutkiem doświadczanego poczucia pokrzywdzenia może być zachowanie agresywne, wrogość wobec innych.
Ludzie, którym jednostka wiele zawdzięczna będą otrzymywać nagrody jako zapłatę za dostarczone dobra, nagrodami mogą być: pieniądze, akceptacja społeczna, szacunek, uległość

Question 13

Znaczenie religijności w kształtowaniu postaw etycznych

Answer 13

Religijność wpływa na postawy etyczne. Kohlberg uważał, że religia pomaga w znalezieniu odpowiedzi na pytanie, dlaczego należy być etycznym, inspiruje do poszukiwania różnych rozwiązań zagadnień egzystencjalnych i tym samym przyczynia się do rozwoju moralnego jednostki.
Ludzie wierzący są mniej skłonni do zachowań nieetycznych ze względu na przekonanie, że wszechwiedzący bóg zna każdą ich myśl i uczynek.

Question 14

Czym jest cynizm?

Answer 14

Cynizm wiąże się z utratą zaufania do ideałów, jakie dotąd wyznaczały działanie człowieka. Cynik uważa, że świat jest zły, a inni ludzie zepsuci.

Question 15

Skąd może się brać cynizm u pracownika?

Answer 15

Cynizm ma swoje źródła w poczuciu rozczarowania jednostki i przejawia się w obwinianu społeczeństwa lub kierownictwa firmy za problemy, których sama doświadcza.
Cynizm pracownika może wynikać z pogwałcenia warunków umowy, z przeżywanej niesprawiedliwości, z bezsilności wobec zjawisk, które są poza możliwościami oddziaływania człowieka, a co do których odczuwa on niezadowolenie.

Question 16

Wymień cechy typowe dla cynika

Answer 16

Poczucie separacji, oddzielenia, wykluczenia, braku wpływu, braku sprawstwa i mocy, przy jednoczesnym obarczaniu winą za przeżywane trudności instytucji, własnej organizacji lub jej kierownictwa.

Question 17

Czym jest cynizm organizacyjny

Answer 17

Pojęcie cynizmu organizacyjnego oznacza postawę charakterystyczną dla pracowników, wiążącą się ze spadkiemz aufania do kierownictwa firmy oraz samej organizacji, w której są zatrudnieni.

Question 18

Czym skutkuje cynizm?

Answer 18

Postawa cyniczna została uznana za predyktor braku zaangażowania w pracę, spadku motywacji, odczuwanej przez pracowników apatii, rezygnacji, braku nadziei, a nawet podejrzliwości, pogardy i lekceważenia innych.

Question 19

Jak cynizm wpływa na podejmowanie decyzji etycznych?

Answer 19

Przekonanie, że inni dopuszczają się nieetycznych zachowań, wynikające z cynizmu, może powodować, że osoba częściej sama zachowuje się nieetycznie

Question 20

Związek neurotyczności na etyczne postępowanie

Answer 20

Osoby neurotyczne, będące na stanowisku kierowniczym, rzadziej są spostrzegane jako etyczni liderzy, ponieważ mają tendencję do bycia “przeczulonymi na własnym punkcie i nierpzyjaźnie nastawionymi”.
Związek między neurotyzmem a brakiem efektywności.
Neurotycy mają skłonność do zachowań obronnych w relacjach z innymi.

Question 21

Wpływ ugodowości na etyczne postępowanie

Answer 21

Potrzeba afiliacji, charakteryzująca ludzi ugodowych, wiąże się z efektywnością w kierowaniu ludźmi.
Ugodowi kierownicy, chociaż najczęściej są postrzegani i oceniani jako bardzo etyczni, bo starają się zadowolić każdego, bywają uważani za osoby konformistyczne i zbyt ustępliwe, a przez to negatywnie oceniane.
Ulegając naciskom współpracowników i wychodząc naprzeciw ich potrzebom, nie zawsze jednak postępują oni zgodnie z obowiązującymi zasadami czy normami.

Question 22

Związek sumienności z etycznym postępowaniem

Answer 22

Sumienni liderzy przejawiają zachowania zgodne z przepisami roli, co jest związane z ich uczciwością, odpowiedzialnością, byciem otwartym i szczerym w kontaktach z podwładnymi.
Jednostki charakteryzujące się dużą sumiennością są jednocześnie ambitne, dobrze zorganizowane i mają silną wolę, dlatego jest prawdopodobne, że jako kierownicy będą bardziej skłonne do wskazywania swoim podwładnym jednoznacznych, klarownych reguł etycznego postępowania, a także stawiania im wymagań w tym zakresie.

Question 23

Związek postępowań etycznych z ekstrawersją i otwartością na doświadczenia.

Answer 23

Mniej danych jest na temat związku postępowań etycznych a ekstrawersją i otwartością na doświadczenia.

Question 24

Czym jest poczucie umiejscowienia kontroli zdarzeń i jak wpływa ta cecha na etyczne postępowanie?

Answer 24

Poczucie umiejscowienia kontroli zdarzeń jest konstruktem osobowym, który obrazuje kontinuum jednostkowego poczucia, że skutki działania osoby wynikają albo z jej własnych poczynań, albo są wynikiem sił zewnętrznych.
Osoby o wewnętrznym umiejscowieniu kontroli zdarzeń rzadziej dokonują nieetycznych wyborów od osób o zewnętrznym poczuciu kontroli. Ta grupa ludzi postrzega zdarzenia jako skutek własnych poczynań, dlatego bardziej prawdopodobne jest, że częściej czuje się winna z powodu tego, co się dzieje.
Jednostki o zewnętrznym poczuciu kontroli będą bardziej nieetyczne w swym postępowaniu, bo łatwiej im zrzucić winę na kogoś innego lub wskazać usprawidliwiającą ich zewnętrzną przyczynę swego niewłaściwego czynu, który mógł skutkować krzywdą innych ludzi.

Question 25

Jakie konstrukty warunkują postępowanie etyczne?

Answer 25

filozofia moralna
religijność
cynizm
cechy osobowościowe
poczucie umiejscowienia kontroli zdarzeń
wrażliwość na sprawiedliwość
samoocena i poczucie własnej wartości
autorytaryzm i orientacja na dominację
inteligencja emocjonalna i empatia
płeć
wiek
poziom wykształcenia

Question 26

Jak samoocena i poczucie własnej wartości wpływają na postępowanie etyczne?

Answer 26

Ofiarami prześladowania w miejscu pracy stają się często ludzie o niskiej samoocenie, zaniżonym poczuciu własnej wartości, ustępliwi i nieśmiali w kontaktach.
Jednoski stosujące mobbing czy bullying, będące sprawcami przemocy wobec innych, same też często mają niską samoocenę. Starają się one podtrzymać poczucie własnej wartości przez poniżanie innych albo czują się tak bardzo zagrożone przez swoich uzdolnionych kolegów, że same przyjmują postawę wrogą wobec nich i rozładowują swój lęk zastraszając ich czy wykpiwając.

Question 27

Koncepcja samooceny organizacyjnej

Answer 27

Samoocena człowieka, zbudowana w odniesieniu do organizacji, w której pracuje, odzwierciedla jego osobistą ocenę dopasowania do zatrudniającej go firmy, do ról i zadań jakie w niej wypełnia.

Question 28

Jakie konsekwencje ma wysoka samoocena organizacyjna?

Answer 28

Ludzie o wysokiej samoocenie organizacyjnej wierzą, że są ważnymi i znaczącymi członkami firmy, dla której pracują. Czynnikami, które ich w tym utwierdzają są zajmowane stanowisko, władza i wysokość zarobków oraz inne atrybuty, które stanowią nie tylko wynagrodzenie, lecz także są oznakami prestiżu i posiadanych wpływów.

Question 29

Z czym jest związana samoocena organizacyjna?

Answer 29

Samoocena organizacyjna jest pozytywnie związana ze sposobem wykonywania pracy, z zadowoleniem z niej, z tożsamością organizacyjną i z zaangażowaniem człowieka w pracę, co bezpośrednio przekłada się również na jakość jego relacji interpersonalnych.

Question 30

Jak autorytaryzm i orientacja na dominację wpływa na postępowanie etyczne?

Answer 30

Osoby autorytarne to ludzie o skłonnościach do akceptacji antydemokratycznych przekonań,m odzwierciedlających się w konserwatywnych poglądach oraz wrogiej postawie wobec niektórych grup społecznych i ich przedstawicieli.
Orientacja na dominację określa przekonanie osoby o hierarchicznym porządku panującym wewnątrz grup społecznych i jest związana z pragnieniem dominacji własnej grupy nad innymi grupami społecznymi.
Osoby autorytarne oraz ludzie o wysokiej orientacji na dominację mogą mieć większe skłonności do zacchowań nieetycznych niż ludzie o niskim ich nasileniu.

Question 31

Jakie emocje są związane z moralnością?

Answer 31

poczucie winy i wstyd

Question 32

Czy empatia i inteligencja emocjonalna wpływają na postępowanie etyczne?

Answer 32

Wnioski z badań dowodzą pozytywnego wpływu składowych inteligencji emocjonalnej na efektywność zarządzania kadrami przez kierowników oraz satysfakcję z pracy.
Szczególne jest znaczenie emparii, która wzmacnia moralną motywację i prowadzi do działania i udzielania pomocy

Question 33

Związek płci z etycznym postępowaniem

Answer 33

Wyniki badań nie zawsze były ze sobą spójne, niemniej częściej dowodzą one, że kobiety przejawiają większe skłonności do zachowania się w sposóv etyczny niż mężczyźni.
Oeć wpływa znacząco na wybór ofiary zachowań prześladowczych.
Z drugiej jednak strony należy podkreślić, że wielu autorów zaprzecza, aby płeć miała jakiekolwiek znaczenie dla etycznych wyborów.

Question 34

Związek wieku z postępowaniem etycznym

Answer 34

Wyniki badań sugerują wyraźne powiązanie wieku z poziomem rozwoju moralnego, co pozwala przypuszczać, że osoby starsze, prawdopodobnie ze względu na szersze spektrum życiowych doświadczeń oraz z uwagi na fakt, że nie muszą już tak bardzo zabiegać o dobra materialne, zachowują się bardziej etycznie.
Młodzi menedżerowie często są zainspirowani indywidualnym sukcesem, skoncentrowani na celach konsumpcyjnych, polepszaniu bytu własnej rodziny. Mają oni niższą pozycję i muszą zabiegać o stanowisko, cechuje ich większa skłonność do rywalizacji, mniejsza ilość doświadczeń, dlatego reprezentowany przez nich poziom moralnego rozumowania bywa niższy.

Question 35

Związek poziomu wykształcenia z postępowaniem moralnym

Answer 35

Teoretycy sugerują, że osoby lepiej wykształcone mogą mieć wyższą samoświadomość oraz świadomość moralną, dostrzegać głebsze aspekty dylematów etycznych, z jakimi się spotykają, oraz wyciągnąć dojrzalsze wnioski z własnych doświadczeń, traktując różne przeżyte sytuacje jako lekcje etycznego postępowania.