3 - Aandoeningen van de dunne darm

Question 1

Kies:

Diarree is het vaakst een symtoom van een aandoening van de dikke / dunne darm.

Answer 1

Dikke darm.

Question 2

Waar denken we aan bij acute diarree?

Answer 2

Infecties, medicamenteuze diarree of voedingsgerelateerde diarree.

Question 3

Waar denken we aan bij chronische diarree?

Answer 3

Malabsorptie, IBD, IBS en exocriene pancreasinsufficiëntie.

Question 4

Geef de 4 fysiopathologische mechanismen van diarree met een woordje uitleg.

Answer 4

• Osmotische diarree: er zitten osmotisch actieve stoffen in het colon die water aantrekken
• Secretoire diarree: er is verhoogde secretie van water, natrium, kalium, chloor en bicarbonaat
• Inflammatoire diarree: er is bloed- en vochtverlies en verstoorde resorptie t.g.v. een beschadigde mucosa
• Gestoorde motiliteit: bij een vertraagde transit krijg je stase en SIBO, bij een versnelde transit krijg je osmotische diarree

Question 5

Bij welke van de 4 soorten diarree zullen de symptomen verdwijnen als je stopt met eten?

Answer 5

Osmotische diarree.

Question 6

Geef de oorzaken van osmotische diarree.

Answer 6

• Laxativa
• Lactasedeficiëntie
• Coaliakie
• Galzoutenmalabsorptie
• Ileale resectie
• Bariatrische chirurgie
• Exocriene pancreasinsufficiëntie

Question 7

Geef de oorzaken van secretoire diarree.

Answer 7

• Cholera en C. diff.
• Medicatie: laxativa, colchicine, chemo,…
• Neuro-endocriene tumoren

Question 8

Geef de oorzaken van inflammatoire diarree.

Answer 8

• Dysenterie
• IBD (CU, Cröhn)
• Microscopische colitis

Question 9

Geef de oorzaken van diarree op basis van gestoorde motiliteit.

Answer 9

• SIBO
• Radio-enteritis
• Diabetes

Question 10

Juist of fout?

Hoog-volume diarree zien we vaker bij aandoeningen van de dunne darm, laag-volume diarree vaker bij aandoeningen van de dikke darm.

Answer 10

Juist.

Question 11

Vanaf wanneer spreken we van steatorroe?

Answer 11

Bij een verlies van minimum 6g vet per 24u.

Question 12

Bij welke ziektebeelden kan steatorroe passen?

Answer 12

Coaliakie, exocriene pancreasinsufficiëntie en cholestase. Het doet zich ook voor na bariatrische chirurgie.

Question 13

Welke abdominale klachten doen zich vaak voor bij een aandoening van de dunne darm?

Answer 13

Winderigheid en rommelingen.

Question 14

Welke bloed- en stoelgangsanalyses moet de basisarts aanvragen bij vermoeden van een dunnedarmaandoening?

Answer 14

• Perifeer bloedbeeld (RBC, WBC, bloedplaatjes)
• Serumijzer, ijzerstatus, ferritine
• CRP, bloedbezinkingssnelheid
• Vitamine B12, calcium, alkalisch fosfatase
• Anti-transglutaminase-antilichamen
• Faecaal calprotectine, faecescultuur voor enteropathogenen en Gardia lamblia

Question 15

Geef een voorbeeld van een totale malabsorptie.

Answer 15

Coaliakie.

Question 16

Welke personen zijn genetisch voorbeschikt tot het krijgen van coeliakie?

Answer 16

Personen met het haplotype HLA-DQ2 (> 90%) of HLA-DQ8 (8%).

Question 17

Beschrijf de fysiopathologie van coeliakie.

Answer 17

Gluten worden omgezet naar gliadine. Dit eiwit zorgt voor 2 pathways.

Enerzijds zorgt het voor een overexpressie van IL-15. Daardoor wordt de proliferatie van intra-celullaire lymfocyten geactiveerd, wat leidt tot cytotoxiciteit.

Anderzijds migreert het naar de lamina propria, waar het door tTG omgezet wordt naar gedeamineerd gliadine. Dat bindt op HLA-DQ2 of -8 van antigenpresenterende cellen. Hierdoor ontstaat een binding met CD4+ T-lymfocyten die cytotoxische cytokines produceren.

Question 18

Wat is histologisch te zien bij coeliakie?

Answer 18

Vlakke villi (door villusatrofie), crypthyperplasie en toegenomen intracellulaire lymfocyten.

Question 19

Wat is de meest voorkomende complicatie van een niet gediagnosticeerde coeliakie?

Answer 19

Osteoporose.

Question 20

Welke andere aandoeningen zijn geassocieerd aan coeliakie?

Answer 20

Dermatitis herpetiformis, T1DM, auto-immune thyroïditis en sjögrensyndroom.

Question 21

Wat is de gouden standaard voor diagnostiek van coeliakie?

Answer 21

Een dunnedarmbiopsie.

Question 22

Juist of fout?

De histologische afwijkingen bij coeliakie verdwijnen na enkele maanden gluten vrijevoeding.

Answer 22

Juist.

Question 23

Bespreek de serologische diagnostiek van coaliakie.

Answer 23

Men bepaalt de anti-trangslutaminase antilichamen en men doet een totale dosage van IgA-antistoffen.

In het geval dat een persoon IgA-deficiënt is, bepaalt men de antilichamen tegen gedeamineerd gliadine. Dit zijn IgG-antistoffen.

Bij twijfel kan men een HLA-DQ8/2-bepaling doen.

Question 24

Wanneer is beeldvorming aangewezen bij coeliakie?

Answer 24

Bij therapierefractaire gevallen.

Question 25

Welk technisch onderzoek, naast bloedafname en biopsie, moet bij elke patiënt met coeliakie gebeuren?

Answer 25

Een botdensitometrie, om osteoporose tijdig op te sporen en behandelen.

Question 26

Bespreek de pathogenese van lactose-intolerantie.

Answer 26

Door een deficiëntie van lactase wordt lactose niet meer omgezet naar glucose en galactose. Daardoor komt het in de dikke darm terecht, waar het door de aanwezige bacteriën wordt gefermenteerd.

Question 27

Hoe wordt lactose-intolerantie gediagnosticeerd?

Answer 27

Bij de fermentatie van lactose door de bacteriën in de dikke darm komt er waterstof en/of methaan vrij. Dit wordt geabsorbeerd en komt via de bloedbaan in de longen terecht, waar het uitgeademd wordt. Men kan dus de concentratie aan waterstof en methaan in de uitgeademde lucht meten.

Question 28

Juist of fout?

Mensen met lactose-intolerantie zijn hun lactase-activiteit volledig kwijt.

Answer 28

Fout, vaak is er nog wel lactase aanwezig. Daardoor hoeven deze patiënten geen totale lactosevrije voeding consumeren.

Question 29

Wat zijn bevorderende factoren voor SIBO?

Answer 29

• Hypo- of achlorhydrie t.h.v. de maag  minder bactericide omgeving van maag en proximale dunne darm
• Structurele afwijkingen met stase van dunnedarmvocht: diverticulose, stricturen, chirurgie
• Verstoorde motiliteit / peristaltiek met stase als gevolg (bv. bij sclerodermie, neuropathie)

Question 30

Met welke symptomen gaat SIBO gepaard?

Answer 30

Vooral diarree en steatorroe door een gestoorde vetabsorptie. Er is geen effect op de absorptie van andere voedingsmiddelen. Patiënten kunnen ook rommelingen, winderigheid en een opgezette buik ervaren door verhoogde fermentatie van koolhydraten.

Question 31

Wat is de gouden standaard voor het diagnosticeren van SIBO?

Answer 31

Het aantonen van meer dan 10^5 kiemen/mL duodenaal vocht. Dit wordt echter niet gedaan. In plaats daarvan wordt gebruik gemaakt van ademtesten.

Question 32

Juist of fout?

Er zitten meer aeroben dan anaeroben in het spijsverteringskanaal.

Answer 32

Fout, meer anaeroben.