2. Przekaźnictwo cholinergiczne i złącze nerwowo - mięśniowe Flashcards
receptor w sercu
w: B1
p: M2
receptor w naczyniach mm szkieletowych
w: B2
p: brak
receptor w gruczołach potowych skóry
w: M3
p: brak
receptor w mm przywłosowych skóry
w: a1
p: brak
receptor w naczyniach (poza mm szkieletowymi)
w: a1
p: brak
receptor w oskrzelach
w: B2 (rozkurcz, brak działania na gruczoły)
p: M3 (skurcz, wzrost wydzielania gruczołów)
receptor w przewodzie pokarmowym
w: a1, a2, B2 (spadek perystaltyki, skurcz zwieraczy, brak działania na gruczoły)
p: M3 (wzrost perystaltyki), M1 ( rozkurcz zwieraczy, wzrost wydzielania gruczołów - soku żołądkowego)
receptor w gruczołach ślinowych
w: a1
p: M3
receptor w nerce
w: B1 (wydzielanie reniny)
p: brak
receptor w rdzeniu nadnerczy
w: Nn
p: brak
receptor w wątrobie
w: a1, B2
p: brak
receptor w źrenicy
w: a1
p: M3
receptor w m. rzęskowym oka
w: B2
p: M3
receptor w gruczole łzowym
w: brak
p: M3
receptor w macicy
w: B2 (rozkurcz macicy ciężarnej), a1 (skurcz macicy ciężarnej)
receptor męskich organów płciowych
w: a1 (ejakulacja)
p: M3 (erekcja)
receptor w pęcherzu
w: a1A (skurcz szyi), a1 (rozkurcz trzonu)
p: M3 (rozkurcz szyi, skurcz trzonu)
które nerwy są cholinergiczne
- wszystkie przedzwojowe autonomicznego UN
- wszystkie pozazwojowe przywspółczulne
- pozazwojowe współczulne gruczołów potowych
- w układzie somatycznym działające na płytkę nerwowo - mięśniową (receptor Nm)
które nerwy są adrenergiczne
- większość pozazwojowych współczulnych
receptor Nn
- w rdzeniu nadnerczy
- komórki chromochłonne zachowują się jak komórki zwojowe pozbawione aksonów
- odpowiadają wydzielaniem A i NA na sygnał cholinergiczny z włókna PRZEDzwojowego (zamiast wytworzenia bodźca do włókna pozazwojowego)
- rec. Nn -> podobieństwo do komórek zwojowych
receptor M1
- ‘neuronalny’
- w nn. OUN, zwojach (jelitowych, autonomicznych), kom. okładzinowych żołądka
- białko Gq -> IP3 i DAG
- aktywacja -> +OUN, +wydzielania soku żołądkowego, +perystaltyki pp
- selektywny antagonista: PIRENZEPINA
receptor M2
- ‘sercowy’
- w sercu (P i tk. przewodząca), zakończenia presynaptyczne neuronów
- Gi -> spadek wewn.kom. cAMP
aktywacja -> -częstość skurczów serca, hamowanie presynaptyczne - spadek czynności neuronów
receptor M3
- ‘gruczołowy’
- w gruczołach egzokrynnych, mm gładkich, śródbłonku
- Gq -> IP3
- aktywacja -> +wydzielania gruczołów, skurcz mm gładkich, rozkurcz naczyń (przez NO ze śródbłonka)
działanie agonistów muskarynowych na serce i naczynia
- bradykardia
- spadek SV
- rozszerzenie naczyń (przez NO)
- spadek CTK
działanie agonistów muskarynowych na mm gładkie
- skurcz
- wzrost perystaltyki -> kolki
- skurcz mm pęcherza i oskrzeli
działanie agonistów muskarynowych na gruczoły egzokrynne
- pocenie się
- łzawienie
- ślinienie
- sekrecja oskrzelowa (wraz ze skurczem oskrzeli -> utrudnienie oddychania)
działanie agonistów muskarynowych na oko
- skurcz m zwieracza źrenicy -> zwężenie źrenicy, modulacja ciśn. w oku
- skurcz m rzęskowego -> wzrost grubości soczewki, zmniejszenie ogniskowej -> akomodacja do bliskiego widzenia
wskazania dla agonistów muskarynowych
- atonia przewodu pokarmowego
- hipotonia pęcherza
- jaskra z zamkniętym kątem przesączania (zwężona źrenica otwiera kąt przesącznia i ułatwia odpływ płynu)
- próby prowokacyjne w diagnostyce astmy)
- zatrucie atropiną
przeciwwskazania dla agonistów muskarynowych
- astma
- czynne wrzody żołądka i 12nicy
- skurcze przewodu pokarmowego
- niedrożność dróg moczowych i żółciowych
- Parkinson
- ciężkie niedociśnienie
- zab. przewodzenia w sercu
- zawał
- nadczynność tarczycy (bo może być migotanie pp i zab. rytmu)
działania niepożądane agonistów muskarynowych
- nudności, wymioty
- biegunka
- miosis, łzawienie, zab. widzenia
- ślinotok
- pocenie się
- bradykardia
acetylocholina
- agonista muskarynowy
- pomocniczo przy zabiegach na oku (szybkie zwężenia źrenicy)
- dożylnie krótko działa, bo szybko rozkładana jest w osoczu
- w neuronach cholinergicznych ->cholina+acetyloCoA=Ach
- rozkładana przez AchE
rodzaje cholinesterazy
AchE - związana z błoną neuronu, swoista dla Ach, rozkłada ją w synapsie
BchE - butyrylocholinesteraza - względnie nieselektywna, w osoczu i tkankach
karbachol
- agonista muskarynowy
- ester choliny i kwasu karbaminowego
- dłużej niż Ach, bo wolno hydrolizowany przez AchE
- pooperacyjna atonia jelit i pęcherza
- miejscowo do worka spojówkowego (obniżenie ciśnienia śródgałkowego w jaskrze pierwotnej zamykającego się kąta) GDY PRZECIWWSKAZANIA DO PILOKARPINY
betanechol
- agonista muskarynowy
- (ester) B-metylocholiny+kwas karbaminowy
- pooperacyjna hipotonia pęcherza lub przewodu pokarmowego