11. Leki odkażające, Chemioterapeutyki przeciwbakteryjne (pochodne nitrofuranu, pochodne nitroimidazolu, chinolony przeciwbakteryjne, antagoniści kwasu foliowego) Flashcards
(30 cards)
utleniające środki odkażające
utleniają SH w enzymach i białkach strukturalnych
utleniają DNA
nadtlenek wodoru - 30% przyżega; 3% aq. przemywanie ran; 0,5 % aq. płukanie buzi;
niszczy przetrwalniki!
nadtlenek benzoilu - utl., keratolit., trądzik młodzieńczy
nadmanganian potasu - 0,03-0,1% odkażanie ran i błon śl.; >0,02% silnie drażni
niszczy przetrwalniki!
środki odkażające - kwasy
denaturują
rozszczepiają DNA
k. salicylowy - keratolit., 2-10% alk. polepsza penetrację alkoholu w naskórku
k. benzoesowy - konserwacja jedzenia (nasilenie wrzodów, słabo wykrztuśnie); estry k. paraaminobenzoesowego - konserwanty leków
formaldehyd
- bakterio, grzybo, wirusobójczy; po wielu h niszczy przetrwalniki
- 40% martwica
- 2-10% odkażanie narzędzi i urządzeń sanitarnych
- amoniak znosi jego działanie!
- paraformaldehyd - polimer, uwalnia formal. po ogrzaniu
- długa ekspozycja: zap. spojówek i śluzówki nosa i gardła
- ostre zatrucie: martwica śluzówki w buzi, GDO, przełyku (kwasica!)
- metenamina - urotropina - odkażanie dróg moczowych z wit. C; w kwaśnym pH uwalnia formaldehyd
aldehyd glutarowy
bakterio, grzybo, wiruso, przetrwalnikobójczo
sterylizacja sprzętu
taurolidyna
tauryna+formaldehyd
bakterio, grzybobójczo
miejscowo leczenie ran tk. miękkich i kości
0,5-2% płukanie jam ciała (otrzewna)
alkohol etylowy
bakterio, grzybo, wirusobójczy
NIE niszczy przetrwalników!!
optymalnie 70%
odkażanie nieuszkodzonej skóry
fenole
fenol - nieużywany
pochodne chlorowane: heksachlorofen, chlorokrezol i inne: arylofenole, krezol, tymol, ksylenol, eugenol
tryklozan - bakterio (G+), grzybo, słabo wirusobójczo; hamuje enzymy syntezy lipidów błon bakterii; kosmetyki -> oporność krzyżowa
chloraminy
chloramina B- 2-5% odkażanie pommieszczeń i urządzen sanitarnych; 0,5-2% odkażanie tkanin, sprzętu, rąk
chloramina T - 0,25-,5% odkażanie rąk; 0,05-0,25% płukanie buzi, pęcherza, pochwy, odkażanie wody
chlorheksydyna
bakterio, grzybo, wirusoSTATYCZNIE
nie drażni
odkażanie rąk, pola op., jam ciała, bł. śluz.
nie hamuje P. aeruginosa
przenika przez skórę noworodków - zatrucia
brunatne zabarwienie zębów
NIE w czasie op. na uchu środ. i neurochir. bo uszkadza nerwy
jodyna
3% alk.
bakterio, grzybo, wiruso, powoli przetrwalnikobójczo
zabija pierwotniaki!
odkażanie skóry nieuszkodzonej - podrażnienie i alergie;
nie w nadcz. tarczycy
korozja metali
palna
płyn Lugola
I w KI aq.
pędzlowanie migdałków i buzi
nie w nadcz. tarczycy
jodofory
koloidalny r-r jodu w amfifilnych polimerach powoli uwalniające jod;
mniej drażnią niż jodyna;
skóra i śluzówki
nie w nadcz. tarczycy
zw. srebra
azotan Ag - 10-20% niszczy tkanki; mniej - odkażająco; przemywanie pęcherza, zabieg Credego; barwi na niebiesko, więc nie na ziarninujące rany
proteinian Ag - 0,5-10% roztwór; 2-10% maść; skóra i rany; bezpieczniejszy niż azotan
sulfadiazyna - sól Ag - Dermazin na oparzenia
zw rtęci
tlenki - derma
tiomerosal - 0,001-0,004% - konserwant szczepionek i antytoksyn
detergenty
chlorek benzalkonium
chlorek benzoksonium
etylosiarczan mecetronium
cetylpirydynium
tenzydy kationowe -> odkażanie skóry i śluzówek (buzia)
niszczą G+, słabiej G-
nie zabijają prątków i przetrwalników, zmiennie wirusy
inaktywowane przez tenzydy anionowe (mydła) - nie stosować razem
etakrydyna
rivanol - żółty barwnik anilinowy
odkażanie ran i błon śluz.
opatrunki mokre i przemywanie - 0,1-0,5%
fiolet krystaliczny
pyoctaninum coeruleum
odkażanie skóry i bł. śluz. - 0,01-0,1%
nie na ziarninujące rany, bo barwi
błękit metylenowy
methylenum coeruleum
przemywanie pęcherza i ran - 0,05-01%
pochodne chinoliny
chlorchinaldol, kliochinol
- podczas metabolizmu powstają wolnorodnikowe pochodne chlorowe, które uszkadzają DNA i białka
- względnie uszkadzają drobnoustroje
- G+, słabiej grzyby, pierwotniaki - rzęsistek pochwowy, pełzak czerwonki
- brak oporności wtórnej
- maść - zakażenia bakteryjne i grzybicze
tabletki - przewód pokarmowy
globulki dopochwowe
- miejscowo w rzęsistkowicy
- rzadko używane
działania niepożądane pochodnych chinoliny
- długie stosowanie - SMON - ciężkie uszkodzenie OUN: bóle, zab. czucia i ruchu, ubytek wzroku, ślepota
- nudności, wymioty, reakcje skórne
pochodne nitrofuranu
nitrofurantoina furagina nifuroksazyd furazolidon nifurzyd nitrofural
- redukowane do wolnych rodników nitrowych, które uszkadzają DNA i białka
- w większych stężeniach hamują enzymy przemian węglowodanów
- bakteriostatyczne, w dużych stężeniach bakteriobójcze
- względnie selektywnie uszkadzają drobnoustroje
- G+, G-, niektóre grzyby i pierwotniaki (G. lamblia)
- NIE niszczy P. aeruginosa, Acinetobacter spp.
- nie ma oporności wtórnej
- nie w ciąży, niemowlęta, ciężkie uszkodzenie wątroby, niewydolność nerek
- mogą dać reakcję disulfiramową
nitrofurantoina
- wchłania się z PP i może osiągać w tkankach większe stężenia
- niestosowana bo działania niepożądane: polineuropatie, anemia hemolityczna, zwłókniające zap. płuc, reakcje alergiczne, nudności, wymioty, jadłowstręt
- antagonista k. nalidyksowego i słabiej innych chinolonów
furagina
- wchłania się z PP, natychmiast do moczu
- niepowikłane zakażenia prostaty i dróg moczowych ( NIE Proteus, Pseudomonas, Acitenobacter, Klebsiella)
nifuroksazyd i furazolidon
- nie wchłaniają się z PP
- ostre biegunki, salmonelloza, giardiaza
- furazolidon: hamuje MAO -> hipotonia ortostatyczna
