10. Leczenie w chorobie Parkinsona. Leki przeciwpadaczkowe. Substancje stymulujące CSN, psychozomimetyczne oraz wywołujące uzależnienia. Flashcards
1
Q
używane w leczeniu Parkinsona
A
- prekursory D
- agoniści rec. D
- inhibitory metabolizmu lewodopy i D
- leki cholinolityczne
2
Q
LDOPA
A
- bezpośredni prekursor D, w mózgu metabolizowana do D przez dekarboksylazę aminikwasów aromatycznych
- wykorzystuje transporter dla aminokwasów obojętnych, więc posiłek bogatobiałkowy może zmniejszyć jej wchłanianie
- turboskuteczna
- stosować jak już nic innego nie działa
3
Q
minusy LDOPY
A
- po latach jej skuteczność spada - down-regulation receptorów, bo dawkowanie nie dozwierciedla dobrze jej fizjologicznego wydzielania
- zamienia się w D także na obwodzie - rozszerzenie naczyń, hipotonia ortostatyczna, nudności; trzeba podawać z karbidopą, która nie przechodzi BBB i jest inhibitorem dekarboksylazy
- działania niepożądane:
- ataki psychozy
- on-off - raz super, a raz są objawy, głównie akineza; wynika ze zmiana wrażliwości komórek na LDOPĘ; w okresie on też są dyskinezy np. nie do opanowania rytmiczne ruchy głowy, tułowia;
- dyskinezy
4
Q
agoniści rec. D
A
- pochodne alkaloidów sporyszu:
bromokryptyna - agonista D2, antag. D1
pergolid - agonista D1 i D2 - inne:
pramipeksol, ropinirol - agoniści bardziej D3 niż D2
pirybedyl
rotygotyna - w plastrach
apomorfina - w zastrzykach na silne hipokinezy, do szybkiego ich zniesienia - brak interferencji z wchłanianiem i metabolizmem LDOPY - mogą być też w późnych stadiach
5
Q
działania niepożądane agonistów rec. D
A
- pochodne alkaloidów sporyszu - niedociśnienie, nudności, obrzęk
- sedacja, halucynacje
6
Q
inhibitory metabolizmu LDOPY i D
A
- inhibitory MAOB (D)
- inhibitory COMT (LDOPA)
7
Q
inhibitory MAOB
A
- selegilina - metabolizowana do amfetaminy - bezzsenność, niepokój; rzadziej stosowana;
- rasagilina - niemetabolizowana do amfetaminy
- najpierw sama, później z LDOPĄ
8
Q
inhibitory COMT
A
- tolkapona - w mózgu i na obwodzie; hepatotoksyczny
- entakapon - tylko na obwodzie (nie przechodzi BBB)
- z karbidopą, bo zwiększają dostępność D w innym mechanizmie
9
Q
działanie niepożądane inhibitorów COMT
A
nudności, biegunka
10
Q
leki cholinolityczne
A
- benzatropina
- triheksyfenidyl
- biperyden
- jako leki wspomagające
- znoszą drżenie mięśniowe, mniej sztywność i hipokinezę
- w parkinsonizmie polekowym
11
Q
amantydyna
A
- lek p-wirusowy na grypę
- nasila uwalnianie D i hamuje jej wychwyt presynaptyczny
- blokuje przez NMDA uwalnianie Ach
- dobrze tolerowany, mniej skuteczny od LDOPY
12
Q
działania niepożądane amantydyny
A
zab. snu, pobudzenie psychoruchowe, zatrzymanie moczu, sinica marmurkowata skóry, wydłużenie QT
13
Q
nowe leki na Parkinsona
A
- LDOPA o przedłużonym działaniu
- fipamezol - anatgonista a2, zmniejsza dyskinezy po LDOPIE
- preladenant - anatgonista A2A, zwiększa stymulację szlakiem dopaminergicznym, wspomaga leczenie LDOPĄ (mniejsza dawka)
- terapia genowa - geny produkujące:
neurturynę (ochrona neuronów produkujących D),
dekarboksylazę kw. glutaminowego (zmniejszenie nieprawidłowej akt. w mózgu),
hydroksylazę Tyr (zwiększenie produkcji LDOPY)
14
Q
leki hamujące dokomórkowy napływ kationów
A
etosuksymid fenytoina (pochodna - fosfenytoina) karbamazepina, okskarbazepina lamotrygina zonisamid lakozamid
działanie mieszane: kwas walproinowy topiramat felbamat gabapentyna pregabalina lewetyracetam fenobarbital
15
Q
etosuksymid
A
- hamuje przewodnictwo przez napięciowo zależne kanały Ca+ typu T we wzgórzu
- lek I rzutu w napadach uogólnionych typu nieświadomości
16
Q
etosuksymid - działania niepożądane
A
zab. żołądkowo - jelitowe
senność
ataksja
można dać raz dziennie, bo duże T1/2, ale jest duża senność, więc lepiej podzielić dawkę
17
Q
fenytoina
A
- hamuje napięciowo zależne kanały Na+, przedłużając ich czas inaktywacji
- w napadach częściowych i uogólnionych toniczno - klonicznych
- nie w nieświadomości, bo pogarsza przebieg!
18
Q
fenytoina - działania niepożądane
A
- hirsutyzm
- zab. metabolizmu kolagenu - przerost dziąseł 9nie dla dzieci!)
- zab. metabolizm folianów - anemia megaloblastyczna
- efekty teratogenne: wady serca, twarzoczaszki, mikrocefalia,opóźnienia rozwojowe
- indukuje enzymy cyt. P450 - zmniejsza stężenie innych leków, utrudnia politerapię padaczki
- wzrost metabolizmu wit. K - suplementacja
- trzeba monitorować stężenie w surowicy, bo po doustnym podaniu stężenie różni się osobniczo, bo geny, inny metabolizm w niskich/wysokich dawkach
19
Q
fosfenytoina
A
- lepiej rozpuszczalna pochodna fenytoiny
- lepiej uzyskać stabilne stężenie
20
Q
karbamazepina
A
- hamuje napięciowo zależne kanały Na+
- napady częściowe i wtórnie uogólnione
- mało wpływa na funkcje poznawcze, zdolność uczenia się, zachowanie
- korzystnie w neuralgii n. trójdzielnego (analgezja) i chorobie afektywnej dwubiegunowej (antydepresyjnie)
21
Q
karbamazepina - działanie niepożądane
A
- nie w nieświadomości - pogarsza!
- indukuje enzymy mikrosomalne - utrudnia politerapię
