2. denkmodellen Flashcards
basisidee utilitarisme =
= nut
- wat nuttig is, is goed
doel utilitarisme =
= maximaliseren vh nut
- zoveel mogelijk nut voor zoveel mogelijk mensen
methode utilitarisme =
= calculus
- berekenen welke optie het meeste nut brengt
leg uit waarom utilitarisme een vorm van consequentionalisme is
om te kunnen beslissen wat we het best zouden kunnen doen (wat het meeste nu oplevert), moet je uiteraard eerst de gevolgen in kaart brengen
consequentionalisme =
= in functie vd gevolgen/ het resultaat
- kosten/baten- positief/negatief analyse
methode consequentionalisme =
= opsplitsing maken uit keuzeopties + de gevolgen hiervan
- redeneren volgens gevolgen + conclusie hieruit
leg ‘the invisible hand’ uit + bedenker + bijbehorend denkmodel
- Adam Smith
- Utilitarisme
= egoïsme loont? -> alles wat je egoïstisch doet, komt uiteindelijk toch ten goede terug bij de samenleving
-> er wordt altijd iemand beter van
(bv winstmakende MH -> geld naar economie)
zwaktes vh utilitarisme (6)
- veel dingen kun je niet bereken (prijs mensenleven?QALY)
- weinig rekening gehouden met waarden, normen, rechten
- weinig oog voor de lange termijn effecten
- er is tendens om de kosten te onderschatten
- geen rekening gehouden met intenties
- minderheid kan uitgebuit worden in functie v grootste nut voor het grootste aantal
uitleg speltheorie (prisoners dilemma) + bijbehorend denkmodel=
- utilitarisme
= gevolg vd keuze hangt af vh handelen vd ander
( apart zetten -> ander verklikken of?
-> ingeving = wat levert mij het meest op? MAAR hangt af v ander)
QALY =
= quality adjusted life years
= gewonnen levensjaren, gecorrigeerd voor kwaliteit
= utilitarisme in de zorg : hoeveel kost 1 gewonnen levensjaar in goede gezondheid?
principilisme (4 kenmerken) =
= in functie vd intentie (zeggen iets over bedoeling)
2. principes centraal
3. mag principes vertalen in waarden
4. bij principilisme lak aan de gevolgen
(bv vreemdgaan = waarde eerlijkheid)
basisidee deontologie =
= principes
- iets is goed als het overeenstemt met ethische principes (=beginselen)
doel deontologie =
zuiverheid v handelen en denken garanderen
methode deontologie =
het principe bepaalt welke optie gekozen moet worden, ongeacht de gevolgen vd keuze
deontologische code =
lijst v standaarden waar je je aan dient te houden
(bv privacy, beroepsgeheim)