2. denkmodellen

Question 1

basisidee utilitarisme =

Answer 1

= nut

- wat nuttig is, is goed

Question 2

doel utilitarisme =

Answer 2

= maximaliseren vh nut

- zoveel mogelijk nut voor zoveel mogelijk mensen

Question 3

methode utilitarisme =

Answer 3

= calculus

- berekenen welke optie het meeste nut brengt

Question 4

leg uit waarom utilitarisme een vorm van consequentionalisme is

Answer 4

om te kunnen beslissen wat we het best zouden kunnen doen (wat het meeste nu oplevert), moet je uiteraard eerst de gevolgen in kaart brengen

Question 5

consequentionalisme =

Answer 5

= in functie vd gevolgen/ het resultaat

- kosten/baten- positief/negatief analyse

Question 6

methode consequentionalisme =

Answer 6

= opsplitsing maken uit keuzeopties + de gevolgen hiervan

- redeneren volgens gevolgen + conclusie hieruit

Question 7

leg ‘the invisible hand’ uit + bedenker + bijbehorend denkmodel

Answer 7

• Adam Smith
• Utilitarisme
  = egoïsme loont? -> alles wat je egoïstisch doet, komt uiteindelijk toch ten goede terug bij de samenleving
  -> er wordt altijd iemand beter van
  (bv winstmakende MH -> geld naar economie)

Question 8

zwaktes vh utilitarisme (6)

Answer 8

1. veel dingen kun je niet bereken (prijs mensenleven?QALY)
2. weinig rekening gehouden met waarden, normen, rechten
3. weinig oog voor de lange termijn effecten
4. er is tendens om de kosten te onderschatten
5. geen rekening gehouden met intenties
6. minderheid kan uitgebuit worden in functie v grootste nut voor het grootste aantal

Question 9

uitleg speltheorie (prisoners dilemma) + bijbehorend denkmodel=

Answer 9

• utilitarisme
  = gevolg vd keuze hangt af vh handelen vd ander
  ( apart zetten -> ander verklikken of?
  -> ingeving = wat levert mij het meest op? MAAR hangt af v ander)

Question 10

QALY =

Answer 10

= quality adjusted life years
= gewonnen levensjaren, gecorrigeerd voor kwaliteit
= utilitarisme in de zorg : hoeveel kost 1 gewonnen levensjaar in goede gezondheid?

Question 11

principilisme (4 kenmerken) =

Answer 11

= in functie vd intentie (zeggen iets over bedoeling)
2. principes centraal
3. mag principes vertalen in waarden
4. bij principilisme lak aan de gevolgen
(bv vreemdgaan = waarde eerlijkheid)

Question 12

basisidee deontologie =

Answer 12

= principes

- iets is goed als het overeenstemt met ethische principes (=beginselen)

Question 13

doel deontologie =

Answer 13

zuiverheid v handelen en denken garanderen

Question 14

methode deontologie =

Answer 14

het principe bepaalt welke optie gekozen moet worden, ongeacht de gevolgen vd keuze

Question 15

deontologische code =

Answer 15

lijst v standaarden waar je je aan dient te houden

(bv privacy, beroepsgeheim)

Question 16

zwaktes /problemen deontologie (4)

Answer 16

1. niet altijd duidelijk hoe principes toe te passen
2. principes moeilijk te interpreteren
3. principes kunnen botsen
4. principes hebben geen oog voor de gevolgen vd toepassing

Question 17

Principes vd biomedische ethiek(4)+ grondleggers

Answer 17

• Beauchamp & Childress, 1979
  1. autonomie
  2. weldoen
  3. niet schaden
  4. rechtvaardigheid

Question 18

voorwaarden autonomie (3)

Answer 18

1. wilsbekwaam (m.u.v. ernstig gevaar, wgbo/pobz)
2. informeren
3. vrijwillig
   ( - = eigen verantwoordelijkheid, schade aan anderen)

Question 19

paternalisme =

Answer 19

het beperken van de vrijheid/autonomie van een persoon of groep in naar wat wordt aangenomen hun eigen bestwil.

Question 20

weldoen =

Answer 20

= geen kwaad willen doen

! is niet gelijk goed doen!

Question 21

primum non nocere =

Answer 21

ten eerste geen kwaad doen / in ieder geval geen kwaad doen

negatieve verbintenis aan niet schaden

Question 22

‘niet schaden’ bestaat uit 2 principes =

Answer 22

1. proportionaliteit (doel in verhouding tot methoden)

2. subsidiariteit (minder invasieve middelen eerst)

Question 23

proportionaliteit =

Answer 23

het doel moet in verhouding zijn tot de methoden

Question 24

subsidiariteit =

Answer 24

minder invasieve middelen eerst uitputten voordat zware middelen worden ingezet
(bv extractie of niet?)

Question 25

rechtvaardigheid =

Answer 25

≠ eerlijkheid

-> gelijken gelijk behandelen, ongelijken anders behandelen vraagt verantwoording vh verschil

Question 26

gelijken gelijk behandelen, ongelijken anders behandelen vraagt verantwoording vh verschil =

Answer 26

• iedereen binnen een bepaalde categorie behandel je gelijk
• maar anders behandelen binnen een andere groepen is niet (persé) ongelijk
• > context is v belang

Question 27

eed v Hippocratus (kort) =

Answer 27

ik doe alles in functie vd gezondheid v mijn patient

Question 28

informed consent =

Answer 28

patient informeren en toestemming vragen betreft behandelingsbeslissingen

Question 29

wat staat centraal in de zorgethiek ?

Answer 29

relaties met anderen (‘‘negotiated consent’’?)

komt uit katholieke hoek