1C2 - W2 - HC2 Exogeen en endogeen lipide transport Flashcards
Wat zijn de belangrijkste vettige substanties in het bloed?
Cholesterol en TG
Welke 2 soorten cholesterol zijn er?
Cholesterol-esters en vrij cholesterol
Wat is de functie van cholesterol?
- Bouwsteen celmembraan
- Bestanddeel van gal
- Voorlopen van steriodhormoon en vitamine D
Wat is het belangrijkste enzym in de vorming van cholsterol uit acetyl-CoA?
HMG-CoA reductase
Wat is de belangrijkste bijwerking van statines en waaruit komt dit voort?
Spierpijn > ubiquinone
Wat is een TG?
Één glycerol met 3 vrije vetzuurmoleculen
Een verzadigde heeft geen dubbele binding, een onderzadigde >1 dubbele.
Hoe worden cholesterol en TG in het lichaam vervoerd en waarom?
Zijn niet water oplosbaar en worden via lipoproteinen vervoerd.
Hoe is een lipoproteinen opgebouwd?
- Buitenkant: wateroplosbaar door fosfolipiden laag met eiwitten.
- Binnenkant: vetoplosbaar (in de kern zitten TG en cholesterol).
Waartoe kunnen lipoproteinen leiden en hoe werkt dit proces?
Lipoproteinen kunnen blijven plakken in de vaatwand onder het endotheel, hier komen ontstekingscellen op af > macrofagen > atherosclerose
Waarom zijn de slechtste deeltjes, de meest dense?
Deze kunnen gemakkelijker de vaatwand in komen en oxideren en vervolgens voor atherosclerose zorgen
Op volgorde van groot naar klein:
ApoB100, VLDL remnant, Chylomicron, ApoB48, VLDL en LDL??
Chylomicron > ApoB48 > ApoB100 > VLDL > VLDL remnant > LDL
Hoe heten eiwitten die aan het oppervlakte zitten? En wat zijn dit?
Apolipoproteinen, dit zijn structurele eiwitten van lipoproteinen.
Wat is de functie van apolipoproteinen?
- Ligand voor receptoren
- Beinvloeding binding van andere apo’s aan receptoren
- Cofactoren voor enzymen.
Waarop zit ApoB?
Op alle atrogene deeltjes
Wat is een chylomicron?
Bveeat veel TG en weinig cholesterol (dus lage dichtheid)
Wat is een chylomicron remnant?
Deel van TG is eruit, dus iets kleiner deeltje met hoge dichtheid
Wat is een VLDL deeltje?
Verry Low Density Lipoprotein: grote deeltjes met lage dichtheid (weinig cholesterol)
Wat is een LDL deeltje?
Low Density Lipoprotein: kleinere deeltjes met een wat hogere dichtheid. Kleinere LDL-deeltjes zijn gevaarlijker voor HVZ omdat ze makkelijker onder de vaatwand kruipen
Wat is een Lp(a)?
Soort LDL-deeltje, maar hieraan zit nog een staart.
Wat is een HDL deeltje?
High Density Lipoprotein; klein deeltje met een grote dichtheid (veel cholesterol) = goede cholesterol
Welk enzym is nodig voor de vorming van een lipoprotein?
MTP
Wat zorgt voor het binden van TG uit het chylomicron nadat een chylomicron is aangekomen in de capillairen?
LPL
Welke kleur heeft bloed bij een mutatie in LPL?
Bloed zal vettig zijn en een gele kleur hebben
Wat is ApoCII?
Een activator die op het chylomicron zit, bindt op LPL, waardoor een TG vanuit het deeltje richting de cellen gaat.
Wat is ApoCIII?
Remmer
Hoe komt een chylomicron remnant in de lever terecht?
Door de remnant receptor
Wat kan er met LDL gebeuren?
- Opname door een extrahepatische cel (welke cholesterol nodig heeft).
- Opname door de LDL-receptoren van de lever
- Opslag in de vaatwand (atherosclerose)
Welke apo’s krijgen lipoproteinen uit de darm/lever?
Darm: apoB48 en lever: apoB100
Waar zit de LDL-receptor?
Op het plasmamembraan in een holletje in de levercel > clathrin coated pit
Wat gebeurt er als LDL wordt afgebroken?
Dan wordt de LDL-receptor gerecycled o.i.v. PCSK9
Wat is PCSK9?
Een eiwit die circuleert in het bloed.
Nadat PCKS9 in een vescile terecht komt met de LDL-receptor wordt de receptor niet meer recycled maar afgebroken.
Wat kan je zeggen over iemand met laag PCKS9 en met meer LDL-receptoren?
Iemand met meer LDL-receptoren kan cholesterol beter wegvangen en afbreken.
Mensen met weinig PCKS9 hebben minder HVZ.
Hoe kan iemand familiaire hypercholesterolemie krijgen?
Door een mutatie in de LDL-receptor, waardoor deze teveel op PCKS9 lijkt en er vervolgens voor zorgt dat je cholesterol te hoog wordt > HVZ stijgt.
Wat zijn symptomen van FH?
- Arcus lipoides (witte ring rond iris)
- Xanthomen (brede achillespezen)
- Xanthelasmata (vetophoping rondom ogen)
Wat is HDL en waarvoor dient het?
= Goede cholesterol. HDL zorgt voor reverse cholesterol transport, wordt aangemaakt in de darm en lever. Kan langs de vaatwand lopen en m.b.v. ABCA1 en ABNCG1-receptor o.a. cholesterol binden.
Hoe wordt cholesterol naar de binnenkant van het HDL getransporteerd?
Via LCAT
Wat is het verschil tussen de exogene en endogene pathway?
- Exogeen met chylomicronen
- Endogeen met VLDL/IDL en LDL
Waarom is HDL zoals we het meten geen goede maat voor de cholesterol efflux capaciteit?
Bij meting het HDL-cholesterol wordt gemeten en niet de functie van HDL
