11 Sedmica Flashcards
Šta su prorjede?
Prorjede su nova vrsta zahvata koja se bazira na njezi letvenjaka koji su nastali od guštika.
Koje klasifikacije stabala imamo?
Imamo Kraftovu i IUFRO klasifikaciju.
Objasni Kraftovu klasifikaciju?
- Predominantna stabla (jako granata, jako razvijena krošnja, deblo nepravilno, najviša stabla koja se izdvajaju i po veličini krošnje)
- Dominantna (zaostaju malo po visini iza predominatnih, imaju visoko nasađenu pravilnu krošnju, deblo pravo, visoko čisto od grana, zdrava stabla, tvore glavninu satojine)
- Kodominantna stabla (imaju nešto slabiju krošnju od dominantnih stabala, staba su zdrava sa pojavom degeneracije, ako su uslovi povoljni mogu preći u dominantna stabla)
- Nadvladana stabla (zaostaju u rastu u visinu, krošnje su više ili manje zakržljale, stiješnjene, stabla su kriva i deformisana)
4a krošnje su jako stiješnjene, a vrhovi su im slobodni
4b krošnje su najčešće pod vodom stabala prve 3 klase, donji dio krošnje natkriven te odumire - Potištena stabla (stabla sasvim zaostala u rastu, živu krošnju imaju samo ako su vrste koje jako podnose zasjenu. Vrh krošnje najčešće suh, stabla deformisana, bolesna)
5a sa još živom krošnjom
5b sa odumirućom i odumrlom krošnjm.
Objasni IUFRO klasifikaciju? Biološki vidici
A Biološki vidici
a. Po položaju stabla u sastojini
100 je gornja etaža - visina preko 2/ gornje visine sastojine
200 srednja etaža - visina preko 1/ do 2/3 gornje visine sastojine
300 je donja etaža - visina stabala manja od 1/3 gornje visine sastojine
b. Po vitalitetu
10 je jak vitalitet - krošnja ispunjena asimilacionim organima koji dokazuju da je stablo u optimalnim uslovima rasta.
20 je normalan vitalitet - asimilacioni organi su normalne boje i gustine, stablo se razvija normalno
30 je slab vitalitet - krošnje sa asimilacionim organima nemaju normalan izgled, malobrojnost asimilacionih organa
c. Po razvojnoj tendenciji
1 je napredna - brže raste u visinu nego susjedno stablo
2 je prati - raste u visinu istom brzinom kao i susjedno stablo
3 je zaostaje - zaostaje u odnosu na susjedna stabla ili stabla iste starosti
IUFRO klasifikacija po Gospodarskim oblicima?
B Gospodarsli oblici
a. Uzgojna uloga
400 je odabrano stablo - u ovom stablu leži budućnost
500 je korisno stablo - stabla koja nisu ni odabrana ni štetna
600 je štetno stablo - šteti razvoju odabranog stabla, nalazi se u donjoj etaži
b. Kvalitet debla
40 je vrijedno drvo - najmanje 50% drvne mase daje najvrijednije sortimente
50 je normalno drvo - najmanje 50% drvne mase zadovoljava normalne uslove
60 je drvo sa grškama - manje od 50% drvne mase zadovoljava normalne uslove
c. Dužina krošnje
4 je krošnja duga - veća od 1/2 visine stabla
5 je krošnja srednje duga - dužina od 1/2-1/4 visine stabla
6 je krošnja je kratka - dužina ispod 1/4 visine stabla
IUFRO klasifikacija po kvalitetu stojećih stabala?
C. Kvalitet stojećih stabala
a.Zdravstveno stanje
700 je potpuno zdravo stablo
800 je sumnjivo stablo
900 je bolesno stablo
b.Oblik debla
70 je vrlo dobar oblik debla - deblo bez greške
80 je dobar oblik debla - deblo ima manje greške
90 je slab oblik debla - deblo ima brojne greške
c.Kvalitet krošnje
7 je visok stepen čistoće debla od grana, dobra i normalno razvijena krošnja, mala granatost
8 je pojedinačne suhe i zelene grane na deblu, umjerena granatost, krošnja sa manjim greškama
9 je na deblu brojne grane, krošnje vrlo duge, slaba ili nepravilno razvijena krošnja.
Koje vrste prorjeda imamo?
Imamo niske, visoke i preborne prorjede
Šta je niska, visoka i preborna prorjeda?
- Niska prorjeda je kad se vade stabla id donje etaže sastojine. Ovom prorjedom se uzgoje jednoetažne sastojine horizontalnog sklopa. Provodi se negativno odabiranje
- Visoka prorjeda je pomaganje najboljih stabala u gornjoj etaži, a uklanjaju se ona koja ometaju normalan razvoj odabranih stabala bez obzira na kvalitet tih štetnih stabala. Provodi se pozitivno odabiranje
- Preborna prorjeda je ona koja se primjenjuje u određenim sastojinama, a stabla se vade po principu prebiranja.
Šta je letvenjak?
Debljina stabalca od 7 cm do 20 cm naziva se letvenjak.
Objasni Schadelinovu selektivnu prorjedu?
Ova selektivna prorjeda polazi od osnove da je u sastojini provođena njega mladika i guštika. Potom u fazi letvenjaka imamo 3 sloja
Gornji koji se sastoji od dobro formiranih stabala, nazvanih kandiatima K, ima ih 2000-3000 po ha
Donji i srednji sloj sporedne sastojine.
Zahvati njege sastojine se ograničavaju na gornji sloj sastojine pa ova prorjeda spada u visoku prorjedu..
Cilj selektivne prorjede je da se razvoj sastojine od tanjeg letvenjaka nizom zahvata tako usmjeri da se uslovi staništa najbolje iskoriste.
Kada se provodi prva selektivna prorjeda?
Da bi se ustanovilo pravo vrijeme zahvata potrebno je stalno pratiti razvoj sastojine.
Podjela niskih prorjeda?
Slaba niska prorjeda (uklanja klasu 5 po Kraftu)
Umjereno niska prorjeda (Uklanja klasu 5 i 4 i dio klase 2) tj odumiruća stabla i savijena stabla.
Jaka niska prorjeda (uklanja postepeno sva stabla klase 2-5 kao i pojedina stabla klase 1 ako je to potrebno.
Objasni francusku visoku prorjedu?
U klasi dominantnih stabala pronalaze se i pomažu najelitnija stabla starosti 40-50 godina) a uklanjaju ona koja smetaju razvoju odabranih stabala. Osnovni princip ove prorjede je krošnja u svjetlu, deblo u zasjeni, korijen u svježini.
Objasni dansku visoku prorjedu?
Kod danske prorjede stabla su podijeljena na sljedeće klase:
A glavna stabla koja su glavni nosioci proizvodnje
B štetna stabla koja ometaju pravilan razvoj krošanja glavnih stabala
C korisna stabla koja držimo u satojini radi čišćenja glavnih stabala od donjih grana i zaštite tla od nepovoljnih faktora
D indiferentna stabla koja ne pripadaju ni jednoj klasi.
Danska visoka prorjeda od trenutka kada su se stabla očistila od grana na visini 12-15 metara?
Kada se stabla očiste do visine 12-15 metara ne teži se više daljem odumiranju donjih grana, tj ne skraćuje se krošnja. Postojeća krošnja se mora održati, kako bi se na taj način povećao prirast u debljinu. Donje grane glavnih stabala ne smiju više odumirati, a krošnje se moraju bočno intenzivno razvijati. Tada se pristupa uklanjanju svih onih stabala koja utiču na odumiranje donjih grana krošanja glavnih stabala. Time se osigurava da gornja etaža nema štetnih stabala
Zatim se proredom vade niža stabla ali se jedan dio potištenih stabala zadržava. Karakteristikama danske prorede može se dodati i pozitivno odabiranje.
