اصلاح

Question 1

اهداف اصلي در اصلاح گل و گياهان زينتي:

Answer 1

افزايش عملكرد در واحد سطح و بهبود تنوع و كيفيت محصولات كشاورزي.
١- بهبود كيفيت
٢-افزايش توليد و عملكرد در واحد سطح
٣-مقاومت به آفات و بيماري ها
٤-مقاومت به تنش هاي محيطي.

Question 2

منابع ژنتيكي:

Answer 2

١-گونه هاي اهلي: ارقام تجاري- ارقام بومي يا محلي- رگه هاي به نژادي- مواد ژنتيكي ويژه-
٢-گونه هاي وحشي: (بطور مستقيم يا غير مستقيم)
٣-موتانت ها
٥-مواد ژنتيكي خاص

Question 3

موتانت چيست و چگونه بوجود مي آيد؟؟

Answer 3

ارقام حاصل از جهش هاي طبيعي يا مصنوعي اند كه ميتوانند به عنوان منابع اوليه اصلاح نباتات استفاده شوند.
موتانتهاي مصنوعي اغلب با تاباندن اشعه هاي مرگزا توليد ميشوند (جهش هاي نقطه اي يا ساختماني)
اين تغييرات بوسيله مواد شيميايي و اشعه هاي مرگزا ex : اشعه X ، گاما و UV ويا موادي مثل كلشيسين ، دي اتيل سولفات و يا اتيل متان سولفانات ايجاد ميشوند.

Question 4

انتقال مستقيم و غير مستقيم به چه صورت است:

Answer 4

١- مستقيم؛ استفاده مستقيم از روي ويژگي هاي ظاهري و مقاومتهاي قابل مشاهده فرد يا افراد برتر از يك گونه گفته ميشود.
٢-غير مستقيم: انتخاب گياهان وحشي براي انتقال صفات برترشان به گياهان بومي و اصلاح شده …

Question 5

يكي از راه هاي تهيه ارقام برتر و اصلاح گونه هاي گياهي توجه به …. است.

Answer 5

هيبريدهاي بين گونه اي

Question 6

اهداف گرفتن هيبريد بين گونه اي:

Answer 6

انتقال يك يا چند ژن از گونه به گونه ديگر
٢- ايجاد صفات جديد در رقم تجاري
٣- ايجاد گونه هاي جديد آلوپلوئيد.
٤- تعيين رابطه بين يك گونه با گونه ديگر

Question 7

موانع دورگ گيري:

Answer 7

١-فيزيكي:كوه و دره و جنگل و دريا و هر چيزي كه به جداسازي بين گونه ها بيانجامد.
٢-داخلي: ميتوان به فيزيولوژي و سيتولوژي گياه اشاره كرد. ؛ناسازگاري اسپوروفيتيك و يا گامتوفيتيك.. به صورتهاي زير نمايان ميشود. -ناباروري كامل -توليد نتاج F1 عقيم يا ضعيف -توليد نتاجF2 عقيم (Genetic disability)

Question 8

غلبه بر ناسازگاري:

Answer 8

١- انتخاب والد سازگار و مناسب واسط
٢-استفاده از تنوع
٣- به كارگيري راههاي گريز از ژنهاي ناسازگار كه در كلاله و خامه قرار دارند؛ از قبيل كاشت گرده ناسازگار به همراه گرده مرده سازگار روي كلاله

Question 9

علت ناسازگاري:

Answer 9

ناسازگاري به صورت اسپوروفيتيك يا گامتوفيتيك است كه به عدم تشكيل زيگوت يا بعبارتي عدم انجام يك لقاح موفق به علت خودناسازگاري است كه ممكن است از بين ژنوم دوگونه باشد و يا ژنومي سيتوپلاسمي و يا ژنومي هسته اي و يا ناسازگاري در آندوسپرم يكي از والدين باشد.
١- بين ژنوم ها مشكل وجود دارد(نميتوانند باهم جفت شوند)
٢- در سيتوپلاسم يك گونه ژنهاي مزاحم وجود دارد(ژن هاي سيتوپلاسمي مانع تلاقي ميشوند.
٣- عدم سازش بين ژنهاي هسته با ژن هاي سيتوپلاسم
٤-گاهي كروموزوم ها در تقسيم ميوز مشكل پيدا ميكنند ، در تقسيم ميوز در واقع نميتوانند با هم مچ شوند.

Question 10

هتروزيس

Answer 10

پراكندگي صفات يا هتروزيس از دگر گرده افشاني و دگرگشني حاصل ميشود كه در برخي از خودگشن ها هم مشاهده ميشود.. سطح هتروزيس براي بهنژادگر كه صفت خاصي را در بذر هيبريد دنبال ميكند حائز اهميت است..

Question 11

دو بعد مهم در توليد ارقام جديد در گياهان دگرگشن… و در گياهان خودگشن …. در توليد افراد جديد نقش دارند.

Answer 11

١-هتروزيسي يعني افزايش تنوع(پراكندگي صفات)

٢-هموزيسي كاهش تنوع (ميل به خلوص)

Question 12

پلوئيدي؟

Answer 12

افزايش يا كاهش ضريب ژنوم را پلوئيدي ميگويند.

Question 13

سطح پلوئيدي

Answer 13

به تعداد مجموعه هاي كروموزومي يك موجود زنده اشاره دارد.

Question 14

پلي پلوئيد؟

Answer 14

موجودات زنده اعم از جانوران اغلب داري دو سري كروموزوم هستند و لذا ديپلوئيد ناميده ميشوند ، سطوح بالاتر از ديپلوئيدي را پلي پلوئيد ميگويند.

Question 15

سطوح پلوئيدي را با … نشان ميدهند.

Answer 15

X

Question 16

يوپلوئيدي:

Answer 16

گياه پلي پلوئيدي داراي سري كاملي از تمامي كروموزوم هاست. (مضربي از سطح پايه (ژنوم) كروموزومي را دارند.

Question 17

آنيوپلوئيدي:

Answer 17

در اين حالت مضرب صحيحي از سطح پايه كروموزومي وجود ندارد.. 2n-1 در اصلسي و نيشكر..

Question 18

اتوپلي پلوئيدي:

Answer 18

در اين حالت سري هاي متعدد يك كروموزوم مانند هم هستند.. اگر تركيب ژنومي يك فرد ديپلوئيد را به عنوان مثالAA در نظر بگيريم، در اين حالت فردي با ژنوتيپ AAA يك اتوتريپلوئيد(موز) و فردي با ژنوتيپAAAA يك اتوتتراپلوئيد (سيب زميني،شاه توت)ناميده ميشود.

Question 19

آلوپلي پلوئيدي:

Answer 19

در اين حالت سري هاي كروموزومي در يك موجود زنده مانند هم نيستند. در واقع ژنوم آلوپلوئيدها، تركيبي از دو يا چند ژنوم متفاوت است. آلوپلوئيدها اغلب نتيجه دو برابر شدن تعداد كروموزومهاي يك هيبريد بوجود مي آيند. و اغلب نسل اول عقيم اند و با تلاقي و غلبه به ناسازگاري بذر توليد كرده و نسل دوم بارور ميشوند.

Question 20

آمفي ديپلوئيد

Answer 20

به آلوتتراپلوئيد به دليل اينكه هر نسخه از دو ژنوم (A وB ) در اين موجود داراي دو سري است به آن آمفي ديپلوئيد نيز ميگويند. AABB

Question 21

پالئوپلي پلوئيدي:

Answer 21

يك گياه هاپلوئيد باستاني كه بعدها در اثر اشتقاق كروموزومي مجددا به حالت ديپلوئيد در آمده است. چنين گياهاني اغلب داراي تعداد كروموزوم زياد هستند..

Question 22

نئو پلي پلوئيدي:

Answer 22

پلي پلوئيدهاييكه مدت زمان زيادي از ايجاد آنها نميگذرد.

Question 23

سري هاي پلوئيدي:

Answer 23

در يك گونه گياهي ممكن است سطوح مختلف پلوئيدي مشاهده شود. اي حالت را سري هاي پلوئيدي ميگويند.

Question 24

اختلاف بين صفات كمي و كيفي:

Answer 24

صفات كيفي كه به ظاهر قابل احساس و مشاهده هستند با يك يا دو ژن كنترل ميشوند. معمولا انتقال اين ژن ها از طريق روسهاي اصلاحي كلاسيك با بك كراس صورت ميگيرد.
صفات كمي صفاتي هستند كه پيوستگي نشان ميدهند و توسط تعداد زيادي ژن كه هر كدام بخش كوچكي از بروز صفت را برعهده دارند كنترل ميشوند.

Question 25

عمل ژن ها

Answer 25

آلل ها يا ژن هاي موجود در يك لوكوس، براي ايجاد يك فنوتيپ به طرق مختلف با هم همكاري ميكنند به تعبير ساده عمل ژن را ميتوان واكنش هاي مختلف آلل ها با يكديگر كه منجربه بروز تغييرات فنوتيپي ميشود دانست.

Question 26

ژنهاي مربوط به يك لوكاس را معمولا به چند نوع عمل تقسيم ميكنند:

Answer 26

١-عمل ژن با غالبيت ناقص:زماني اتفاق مي افتد كه ژنوتيپ هتروزيگوت از نظر فنوتيپي به يكي از ژنوتيپهاي غالب يا مغلوب نزديكتر باشد. مثلا در اطلسي گلهاي سفيد صورتي و صورتي تيره داريم.
٢-عمل افزايشي ژن :در اين حالت عمل افزايشي ژنها اثر يك آلل بر روي آلل ديگر افزوده ميشود.. در اطلسي گلهاي قرمز تيره.
٣-عمل ژن با غالبيت كامل: هتروزيگوتهاAa و هموزيگوت غالب AA ارزش فنوتيپي مشابهي توليد ميكنند.در اطلسي همه گلها تيره ميشوند و نميتوانيم ژنهاي غالب و خالص را پيدا كنيم.
٤- اثر ژن ها با عمل فوق غالبيت : ارزش فنوتيپي فرد هتروزيگوت داراي تظاهر فنوتيپي بيشتري نسبت به ژنوتيپ هموزيگوت غالب ميگردد. بنابراين هتروزيگوت ها از نظر انتخاب از ارزش بيشتري برخوردار مي باشند.. a تشديد كننده است. ژن مغلوب اثر دهنده ژن غالب ميشود.

Question 27

كدام عمل ژني بيشترين كاربرد را دارد:

Answer 27

عمل ژن با غالبيت كامل

Question 28

روشهاي كلاسيك اصلاح گل و گياهان زينتي:

Answer 28

سلكسيون ، تلاقي، آزمون، خودگشني ، موتاسيون ، پلي پلوئيدي )

Question 29

روشهاي مدرن اصلاح گل و گياهان زينتي:

Answer 29

كشت بافت ، انتقال ژن ، اصلاح ژنوم و يا به عبارتي مهندسي ژنتيك و نشانگرهاي ژنتيكي

Question 30

مواد گياهي به صورتهاي مختلفي در عرصه وجود دارند كه مهمترين آنها عبارتند از:

Answer 30

مواد گياهي سازگار يافته:
١-ارقام بومي يا همان ارقام محلي
٢- ارقام مصنوعي يا تركيبي
٣-توده هاي متناوب
٤-لاينهاي مادري گزينش شده
٥-هيبريد هاي انتخاب شده لاينهاي مادري سازگار
٦- مواد گياهي بيگانه(وارداتي)
٧-ارقام وحشي كه با ارقام بومي و اصلاح شده داراي اشتراك ژني هستند
٨-گياهان ،لاينها و يا ارقام جهش يافته كه بر اثر موتاسيون به صفات برتري دستيافته اند.

Question 31

گزينش توده اي:

Answer 31

روش سنتي گزينش مبتني بر مشاهده صفات ظاهري يا فنوتيپي . اگر افراد برتر يك توده انتخاب شوند به آن گزينش مثبت ميگويند ولي اگر افراد ضعيف و يا ناخواسته يك توده حذف و افراد مطلوب باقي بمانند به آن گزينش منفي گفته ميشود. در اين روش ميانگين صفات برتر در هر نسل افزايش يافته در عين حال تنوع ژنتيكي توده نيز حفظ ميشود.

Question 32

گزينش توده اي در چه گياهاني كاربرد دارد:

Answer 32

براي توده هاي خودگشن و دگر گشن استفاده ميشود ، در دگرگشن كاربرد زياد دارد زيرا پس از هر نسل گزينش ، فراواني ژنهاي كنترل كننده صفات مطلوب در توده جديد افزايش مي يابد.

Question 33

گزينش توده اي در گياهان خودگشن

Answer 33

در گياهان خودگشن وارداتي چون از لاين هاي خالص هستند و تنوع ژنتيكي آنها خيلي كم است سودي ندارد ولي گزينش منفي در آنها لازم است تا صفات برتر موجود در توده ديرتر متفرق شوند.
چون ارقام بومي و قديمي خودگشن مخلوطي از لاين هاي خالصند گزينش توده اي در آنها موجب جداسازي مقداري از لاينهاي مرغوب از توده ميشود كه تنوع ژنتيكي را در توده اصلاح شده جديد كم ميكند و به مرور زمان ژنوتيپ تغيير ميكند و منجربه ظهور ارقام جديد ميشود

Question 34

هيبريداسيون:

Answer 34

يكي از ابزار متداول اصلاح گياهان كلاسيك ميباشد كه در واقع به تلاقي بين دو واريته براي دستيابي به ژنوتيپ برتر اطلاق ميشود.

Question 35

هيبريد ساده يا سينگل كراس

Answer 35

از تلاقي دو لاين خالص متفاوت با هم بوجود مي آيد و به دليل اينكه بذور F1 حاصل از تلاقي هاي سينگل كراس روي لاين اينبرد توليد ميشود و اين لاين ضعيف بوده و رشد كمي دارد عملكردش پايين و باروري كم و توليد بذر اندكي دارد.

Question 36

هيبريد هاي دابل كراس:

Answer 36

از تلاقي دو سينگل كراس بوجود مي آيند يعني داراي چهار والد اينبرد هستند و بسيار متنوع تر از سينگل كراسها و هيبريدهاي سه جانبه بوده و از نظر ژنتيكي همه آنها غير مشابه هستند. بنابراين شايد اين گياهان بتوانند در مقابل شرايط نامساعدي كه در طول رشد به وجود مي آيد تحمل بيشتري از خود نشان دهند.

Question 37

چگونه يك تلاقي انجام دهيم:

Answer 37

الف- اخته کردن گیاهان با گلهای کامل
جدا کردن اندام نر باید در زمانی باشد که گل باز نشده و گرده افشانی صورت نگرفته باشد. در این حالت اندام یا اندامهای نر را با پنس برداشته و سپس گل را با کیسه پارچه ای یا سلفون پوشانده میشود. برای خوشه های نسبتاً بزرگ یا در موقعیت بارانی بهتر از کیسه کرباسی و یا از پارچه لایی کت استفاده شود. برای مشاهده وضعیت گلها، معمولاً یک دریچه با پلاستیک شفاف روی کیسه تعبیه میشود
ب- گرده افشانی
بسته به نوع گیاه، زمان گرده افشانی پس از اخته شدن گلها متفاوت است. مثلاً، 24 ساعت پس از اخته کردن گلهای گوجه فرنگی باید آنها را تلقیح کرد. در گل و گیاهان زینتی دگرگشن مثل گل داوودی، گل ساعتی و اطلسی.

ج- تولید دورگ نسل اول ( F1 )
گیاه نسل F1 از بدر F1 حاصل میشود. برای برآورد و مطالعه نسل F1 گیاه والدین آن را به عنوان شاهد در ردیفهای مجزا و یا در گلدان کاشته میشود تا مقایسه شوند. گیاهان F1 که مشابه والد خود هستند حذف میشوند. زیرا ممکن است حاصل تلاقی ناخواسته و یا خود گشنی باشند. از گیاهان هیبرید واقعی که نسل F2 هستند، بطور جداگانه بذرگیری میشود. جمعیت F2 از گیاهان F2 حاصل میشود.

Question 38

نسل F2- نسل F2 اولین نسل در حال تفرق میباشد. روشهای به نژادی از این نسل و نسلهای بعد به روشهای….، …. و یا… شروع میشود.

Answer 38

شجره ای، دسته جمعی(روش انتخاب توده اي) و روش نيازادي (بك كراس)

Question 39

چه زمان از روش نيازادي استفاده ميكنيم؛

Answer 39

انی که یک رقم تجاری خوبی داریم و نیاز است تا یک صفت مهم به آن منتقل بشود که این صفت با تعداد کمی ژن کنترل میشوند، بهتر است از روش نیازادی استفاده کنیم. I’m at

Question 40

در روش بك كراس براي انتقال صفت به گياه ممكن است يكي از اين چهار حالت اجرا شود:

Answer 40

الف- صفت بوسیله ژن بارز کنترل میشود و تشخیص آن قبل از گلدهی است
ب- صفت بوسیله ژن بارز کنترل میشود و تشخیص آن بعد از گلدهی است
ج- صفت بوسیله ژن نهفته کنترل میشود و تشخیص آن قبل از گلدهی است
د- صفت بوسیله ژن نهفته کنترل میشود و تشخیص آن بعد از گلدهی است

Question 41

توليد گياهان هاپلوئيد و دابل هاپلوئيد:

Answer 41

تولید هاپلوئید و سپس دو برابر نمودن کروموزمهای آن به ایجاد دابل هاپلوئید میانجامد که سریعترین روش دستیابی به اینبریدینگ کامل در طی یک مرحله میباشد.

Question 42

مهمترین روشهای القائی تولید هاپلوئید عبارتند از:

Answer 42

١-میکروسپور (آندوژنز)
۲) کشت گلچه
۳) کشت بساک، تخمک (ژینوژنژ) کشت تخمک، دورگگیری بین گونهای

Question 43

مهمترين عامل دو برابر نمودن كروزوم:

Answer 43

کلشیسین مهمترین عامل شیمیایی دو برابر نمودن کروموزومی است که در سطح وسیعی بکار می رود. کلشیسین بازدارنده رشته های دوکی شکل و عمل کننده در سلولهای در حال تقسیم گیاهان می باشد. به طور دقیق تر کلشیسین از تشکیل میکروتوبولها از طریق پیوند با زیر واحد پروتئین میکروتوبولی به نام تیوبولین ممانعت می کند. لذا کروموزمها در مرحله متافاز یک جا وارد یک سلول می گردند که نتیجتاًَ تعداد کروموزوم سلول حاصل از تقسیم دو برابر می گردد.

Question 44

اينتروگرسيون:

Answer 44

فرایند اینترگرسیون ، به معنای وارد کردن قسنتی از مواد ژنتیکی یک گونه به گونه دیگر است که می تواند توسط تلاقی های برگشتی مکرر F1 بین گونه ای با یکی از والدین انجام می شود. در اکثر موارد از اینتروگرسیون به منظور انتقال ژنهای مقاوم به بیماری از سایر گونه ها به گونه های گیاهی که فاقد ژن مقاوم هستند، استفاده می شود.

Question 45

اصلاح گياهان با استفاده از موتاسيون:

Answer 45

به نظر می رسد تنوع ژنتیکی حاصل از موتاسیون مصنوعی با تنوع حاصل از موتاسیون طبیعی یکسان باشد. بنابراین، اصول اساسی استفاده از تنوع حاصله از موتاسیون مصنوعی ÿ با تنوع حاصل از موتاسیون طبیعی یکسان است. اصلاح کننده بایستی با عوامل موتاژن کاربرد آنها و نحوه ایجاد موتاسیون آشنا بوده و به تشخیص گیا هان موتانت قادر و امکانات و وسایل لازم را دارا باشد. به طور کلی، دو عامل فیزیکی و شیمیایی در ایجاد موتاسیون دخالت دارند موتاژنهای فیزیکی شامل اشعه ایکس ، گاما، نوترون و UV می باشد. اکثراً بریدرها به این موتاژنها دسترسی ندارند. از این رو، از مواد شیمیایی عمدتاً استفاده می کنند.