Εκφυλιστικές παθήσεις

Question 1

Με ποιους δύο τρόπους ταξινομούνται οι αρθρίτιδες;

Answer 1

Σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς.

Σε εντοπισμένες και γενικευμένες.

Question 2

Ποιες αρθρώσεις προσβάλλει συνηθέστερα η οστεοαρθρίτιδα;

Answer 2

Προσβάλλει όλες τις αρθρώσεις, αλλά κυρίως το γόνατο και το ισχίο.

Question 3

Ποιο φύλο αφορά συχνότερα η εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα;

Answer 3

Τις γυναίκες.

Question 4

Ποια επέμβαση αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο;

Answer 4

Η μηνισκεκτομή. Οι μηνίσκοι απορροφούν τους κραδασμούς και κατανέμουν τα φορτία.

Question 5

Πώς επιβεβαιώνεται η διάγνωση της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας;

Answer 5

Με τον απεικονιστικό έλεγχο και την κλινική εικόνα.

Question 6

SOS! Ποια είναι τα ακτινολογικά ευρήματα της οστεοαρθρίτιδας; (4)

Answer 6

1. Ασύμμετρη στένωση του μεσαρθρίου διαστήματος,
2. Σκλήρυνση του υποχόνδριου οστού κάτω από την περιοχή΄απώλειας του χόνδρου,
3. Σχηματισμός κύστεων κοντά στην αρθρική επιφάνεια,
4. Οστεόφυτα στην περιφέρεια της άρθρωσης.

Question 7

Ποιος είναι ο στόχος της φαρμακευτικής θεραπείας; (2)

Answer 7

Η αντιμετώπιση πόνου και φλεγμονής, και η καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου.

Question 8

Ποιες είναι οι τρεις επιλογές που έχουμε στην χειρουργική αντιμετώπιση της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας;

Answer 8

Η οστεοτομία και η αρθροπλαστική, κυρίως. Η αρθρόδεση σε μικρότερες αρθρώσεις.

Question 9

Ποια η διαφορά μεταξύ ανατομικής και ανάστροφης αρθροπλαστικής;

Answer 9

Η ανατομική ολική αρθροπλαστική δεν αλλάζει την ανατομία της άρθρωσης, σε αντίθεση με την ανάστροφη που την αλλάζει.

Question 10

Από τι καθορίζεται η θεραπεία της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας; (3)

Answer 10

Από το στάδιο της νόσου. Έτσι:
α. Σε αρχικά στάδια χρησιμοποιούμε αναλγητικά, ασκήσεις, και τρόπους για αποφόρτιση της άρθρωσης (απώλεια βάρους κτλ). Επεμβατικά, μπορούμε να κάνουμε αρθροσκοπικό χειρουργικό καθαρισμό.
β. Σε ενδιάμεσο στάδιο θέση έχει η διορθωτική οστεοτομία.
γ. Σε τελικό στάδιο εφαρμόζεται η αρθρόδεση, αλλά κυρίως η ολική αρθροπλαστική.

Question 11

Ποιοι είναι οι τρεις αιτιοπαθογενετικοί μηχανισμοί για την ανάπτυξη της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας;

Answer 11

1. Αυξημένη καταπόνηση της άρθρωσης,
2. Αδυναμία του χόνδρου, καθώς φθείρεται λόγω ηλικίας,
3. Αδυναμία υποστήριξης της άρθρωσης από το υποχόνδριο οστούν.

Question 12

Στις μικρές αρθρώσεις ποια είναι η κυριότερη χειρουργική τεχνική για θεραπεία εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας;

Answer 12

Η αρθρόδεση.

Question 13

Ποιος είναι ο παθογενετικός μηχανισμός της σπονδυλοαρθρίτιδας;

Answer 13

Συμβαίνει εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το φορτίο που δέχονται οι αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης.

Question 14

Ένδειξη χειρουργείου για σπονδυλοαρθρίτιδα.

Answer 14

Νευρολογική σημειολογία.

Question 15

Ποιες τεχνικές έχουμε στο χειρουργείο για αντιμετώπιση της σπονδυλοαρθρίτιδας;

Answer 15

Σπονδυλοδεσία, δηλαδή αποσυμπίεση στο σημείο της ρίζας,

Αρθροπλαστική μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Question 16

Τι είναι η νόσος Charcot;

Answer 16

Είναι η νευροπαθητική αρθροπάθεια. Αποτελεί συνέπεια της διαβητικής νευροπάθειας.

Question 17

Τι είναι η αιμορροφιλική αρθροπάθεια;

Answer 17

Είναι η αρθροπάθεια που εμφανίζουν ασθενείς με αιμορροφιλία, μετά από αρκετά επεισόδια αίμαρθρου.

Αίμαρθρο: η πιο κοινή αιμορραγική εκδήλωση της αιμορροφιλίας, παρατηρείται μέχρι και στα 2/3 των ασθενών. Συμβαίνει αυτόματα ή μετά από μικρό τραύμα και εκδηλώνεται αμέσως με δυσκαμψία της άρθρωσης, άλγος, θερμότητα και διόγκωση.

Question 18

Ποιες νόσοι που κάνουν αρθρίτιδα ανήκουν στις φλεγμονώδεις αρθροπάθειες; (5)

Answer 18

Η σηπτική αρθρίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, οι κρυσταλλογενείς αρθρίτιδες, η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, και η ψωριασική αρθρίτιδα.

Question 19

Ποια εργαστηριακά ευρήματα υποδεικνύουν σηπτική αρθρίτιδα;

Answer 19

Λευκά > 20.000 θέτουν την υποψία.

Κλινική εικόνα αρθρίτιδας με λευκά πάνω από 50.000, όπου >75% είναι ουδετερόφιλα, θέτουν τη διάγνωση.

Question 20

Θεραπεία σηπτικής αρθρίτιδας.

Answer 20

Εμπειρική αντιβίωση, και στη συνέχεια, βάσει της καλλιέργειας δίνουμε στοχευμένη αντιβίωση για 4 βδομάδες. Στην αρθροσκοπική αποσυμπίεση μπορεί να ληφθεί υλικό για κ/α.

Question 21

Ποια είδη οστίτη ιστού υπάρχουν, πού εντοπίζονται και ποιος ο ρόλος τους;

Answer 21

α. Σπογγώδες οστό: στο εσωτερικό των οστών, στις μεταφύσεις των μακρών οστών και στους σπονδύλους. Έχει αυξημένη ικανότητα παραμόρφωσης και έτσι είναι πιο ανθεκτικός στα κατάγματα.

β. Φλοιώδης οστίτης ιστός: το εξωτερικό περίβλημα των μακρών οστών, έχει αυξημένη αντοχή και ελαστικότητα.

Question 22

Σε ποιο από τα δύο είδη οστίτη ιστού γίνεται κυρίως η ανακατασκευή του οστού;

Answer 22

Επειδή η οστική ανακατασκευή είναι ανάλογη της οστικής επιφάνειας, συντελείται κυρίως στο σπογγώδες οστούν.

Question 23

Από ποια κύτταρα προέρχονται οι οστεοβλάστες;

Answer 23

Από τα αρχέγονα κύτταρα του μυελού των οστών, που μέσω κυτοκινών ωριμάζουν.

Question 24

Ποια είναι η κύρια λειτουργία των οστεοβλαστών;

Answer 24

Η παραγωγή κολλαγόνου τύπου 1 (ο κύριος τύπος κολλαγόνου των οστών, διαθέτει δυνατότητα επιμετάλλωσης).

Question 25

Τι συμβαίνει με τους οστεοβλάστες αφού επιτελέσουν το έργο τους;

Answer 25

Αφού ολοκληρώσουν το έργο τους, εγκλωβίζονται σε κοιλότητες της θεμέλιας ουσίας και μετατρέπονται είτε σε οστεοκύτταρα είτε στην επιφάνεια σε επενδυματικά κύτταρα.

Question 26

Από ποια κύτταρα προέρχονται οι οστεοκλάστες;

Answer 26

Από πρόδρομα κύτταρα της αιμοποιητικής σειράς, τους μονοβλάστες.

Question 27

Ποια είναι η βασική λειτουργία των οστεοκλαστών;

Answer 27

Η οστική απορρόφηση, με σκοπό την αύξηση του ασβεστίου στο αίμα.

Question 28

Τι δομή έχουν τα οστεοκύτταρα;

Answer 28

Αστεροειδή δομή, με δενδριτικές απολήξεις, και συνδέονται μεταξύ τους με σύστημα μικροσωληνίσκων, στο οποίο ρέει υγρό.

Question 29

Πόσο διαρκεί η οστική ανακατασκευή του φλοιώδους και πόση του σπογγώδους οστίτη ιστού;

Answer 29

7 μήνες για το φλοιώδη, 3-4 μήνες για το σπογγώδη.

Question 30

Ποιος είναι ο ρόλος της παραθορμόνης;

Answer 30

Αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου από τα οστά. Έτσι, ευνοείται η αύξηση της οστικής πυκνότητας, καθώς μειώνονται τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα, και αντίστοιχα αυξάνεται το ασβέστιο των οστών.

Question 31

SOS! Πώς πρέπει να χορηγείται η παραθορμόνη για να είναι αποτελεσματική;

Answer 31

α. Συνεχής χορήγηση έχει καταβολική δράση, δηλαδή αυξάνεται η οστεοκλαστική δραστηριότητα, άρα η οστική αποικοδόμηση, άρα και το ασβέστιο στο αίμα,
β. Διακεκομμένη χορήγηση, έχει την επιθυμητή αναβολική δράση.

Question 32

Ποια είναι η κύρια δράση της βιταμίνης D;

Answer 32

Η επιμετάλλωση των οστών, μέσω της εναπόθεσης ασβεστίου σε αυτά.

Question 33

Με ποια πάθηση συνδέεται η έλλειψη της βιταμίνης D;

Answer 33

Ραχίτιδα.

Question 34

Γιατί τα κατάγματα είναι συχνά στην ηλικία 12-13 έτη;

Answer 34

Επειδή κατά την εφηβεία, όπου τα παιδιά ψηλώνουν, η αύξηση του μεγέθους των οστών γίνεται με μεγαλύτερο ρυθμό από την αύξηση της οστικής μάζας. Άρα η αντοχή που έχουν τα οστά είναι μικρότερη σε σχέση με το μέγεθος τους, γεγονός που τα καθιστά πιο επιρρεπή σε κατάγματα.

Question 35

Πού οφείλεται η οστεοπόρωση;

Answer 35

Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες η έλλειψη των οιστρογόνων οδηγεί σε επιτάχυνση του ρυθμού οστικής απώλειας. Μετά τα 65, ωστόσο, είναι συχνή και στους άνδρες.

Question 36

Σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται η οστεοπόρωση;

Answer 36

Τύπου 1: νέες γυναίκες, λόγω έλλειψης οιστρογόνων, οφείλεται σε αυξημένη οστεοκλαστική δραστηριότητα,
Τύπου 2: >65 έτη, οι οστεοβλάστες έχουν μειωμένη ικανότητα παραγωγής οστού.

Question 37

Πώς επιδρούν τα κορτικοστεροειδή στα οστά;

Answer 37

1. Μειώνουν την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου,

2. Επάγουν την απόπτωση και αναστέλλουν τη δράση των οστεοβλαστών.

Question 38

Με ποιο δείκτη εκτιμάμε την οστεοπόρωση του ασθενούς;

Answer 38

Με την απώλεια ύψους. Τα κατάγματα ΣΣ που δε γίνονται αντιληπτά προκαλούν κύφωση και μείωση του ύψους.

Question 39

Τι είναι το DXA scan και που χρησιμοποιείται;

Answer 39

Η μέθοδος διπλής ενεργειακής απορρόφησης (DXA) είναι η μέθοδος εκλογής για τον υπολογισμό της οστικής πυκνότητας (gr/μονάδα επιφάνειας). Η μέτρηση γίνεται κυρίως στη διατροχαντήρια επιφάνεια του ισχίου και τη ΣΣ.

Question 40

Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της οστεοπόρωσης;

Answer 40

α. Αντικαταβολικά, δηλαδή αναστέλλουν την οστεοκλαστική δραστηριότητα. Είναι τα διφωσφονικά και η Denosumab,
β. Αναβολικά, δηλαδή αυξάνουν το πάχος και το σχηματισμό των οστικών δοκίδων. Είναι η παραθορμόνη.

Question 41

Πώς λειτουργούν τα διφωσφονικά;

Answer 41

Είναι συνθετικά ανάλογα του πυροφωσφορικού οξέος, τα οποία μπαίνουν στους κρυστάλλους του υδροξυαπατίτη, προσλαμβάνονται από οστεοκλάστες και τους απενεργοποιούν.

Question 42

Πώς λειτουργεί το μονοκλωνικό αντίσωμα Denosumab;

Answer 42

Συνδέεται με τον RANKL, και δεν επιτρέπει το σχηματισμό των οστεοκλαστών. Είναι πιο αποτελεσματικό από τα διφωσφονικά.

Question 43

Τι είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να δράσουν τα φάρμακα της οστεοπόρωσης;

Answer 43

Να υπάρχει επαρκής ποσότητα βιταμίνης D και ασβεστίου στον ασθενή.

Question 44

Τι πρέπει να προσέχουμε στη χορήγηση Denosumab;

Answer 44

Πρέπει η θεραπεία να δίνεται για 5 χρόνια, γιατί μετά δημιουργείται “παγωμένο οστό”, καθώς μειώνεται ο ρυθμός οστικής ανακατασκευής. Όμως, πρέπει να θυμόμαστε πως με τη διακοπή του αντισώματος, έχουμε απότομη πτώση της οστικής πυκνότητας, για αυτό πρέπει να χορηγηθούν διφωσφονικά! Το ίδιο ισχύει και για τη θεραπεία με παραθορμόνη.

Question 45

Πώς επηρεάζει τα οστά η νόσος Paget;

Answer 45

Η νόσος Paget χαρακτηρίζεται από πάχυνση και αύξηση του μεγέθους των οστών, των οποίων διαταράσσεται η εσωτερική αρχιτεκτονική.

Question 46

Τι σχέση έχει η Paget με τις ιογενείς λοιμώξεις;

Answer 46

Η ανακάλυψη εγκλείστων σωματιδίων στους οστεοκλάστες καθιστά πιθανή τη θεωρία της ιογενούς λοίμωξης.

Question 47

Ποια οστά αφορά κυρίως η νόσος Paget;

Answer 47

ΣΣ, πύελο, μηριαίο, κνήμη.

Question 48

Ποια είναι τα κλινικά σημεία και συμπτώματα της νόσου;

Answer 48

Βύθιος και συνεχής πόνος που επιδεινώνεται κατά την κατάκλιση, παραμόρφωση οστών (ραιβότητα συνήθως),
κατάγματα χαμηλής βίας, θερμότητα υπερκείμενου δέρματος.
Από συμπίεση νεύρων, μπορεί να έχουμε και νευρολογικά συμπτώματα.

Question 49

Εργαστηριακά ευρήματα ασθενούς με νόσος Paget;

Answer 49

Αυξημένοι δείκτες αναβολικής και καταβολικής δραστηριότητας, χαρακτηριστικά αυξημένη αλκαλική φωσφατάση.

Question 50

Θεραπευτική αντιμετώπιση νόσου Paget: πότε και πώς;

Answer 50

Όταν αποτελεί τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικό έλεγχο δε δίνουμε θεραπεία.
Όταν είναι συμπτωματική, χορηγούμε αντι-OCL παράγοντες (denosumab και διφωσφονικά), και ΟΧΙ αναβολικά.

Question 51

Ποια η διαφορά μεταξύ ραχίτιδας και οστεομαλακίας;

Answer 51

Πρόκειται για την ίδια κλινική οντότητα, αλλά η 1η αφορά τα παιδιά, ενώ η 2η τους ενήλικες.

Question 52

Τι προκαλεί τη ραχίτιδα;

Answer 52

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D, που οδηγεί στο να μη συμβαίνει επιμετάλλωση του νεοσχηματισμένου οστού στο συζευκτικό χόνδρο.

Question 53

Τι είναι το ραχιτικό κομπολόι;

Answer 53

Αποτελεί χαρακτηριστικό κλινικό εύρημα της ραχίτιδας, και είναι η στρογγυλή διόγκωση των πλευρών στα όρια οστού-χόνδρου.

Question 54

Ποιο είναι το παθογνωμονικό σημείο της οστεομαλακίας;

Answer 54

Οι γραμμές (ζώνες) Looser.

Question 55

Πώς τίθεται η διάγνωση της ραχίτιδας;

Answer 55

Με οστική βιοψία.

Question 56

Θεραπεία ραχίτιδας.

Answer 56

Χορήγηση βιταμίνης D, συνήθως per os.

Question 57

Τι είναι ο υπερπαραθυρεοειδισμός;

Answer 57

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η παθολογική κατάσταση που προκύπτει σαν αποτέλεσμα της υπερλειτουργίας ενός ή περισσοτέρων από τους παραθυρεοειδείς αδένες.
Η υπερλειτουργία αυτή εκδηλώνεται με αύξηση των επιπέδων παραθορμόνης στο αίμα. Τα αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης με τη σειρά τους προκαλούν την αποδέσμευση ασβεστίου από τα οστά, με αποτέλεσμα την υπερασβεστιαιμία.

Question 58

SOS! εργαστηριακά ευρήματα ασθενούς με πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.

Answer 58

Στο αίμα: αυξημένη παραθορμόνη, αυξημένο ασβέστιο, μειωμένος φωσφόρος,
Στα ούρα: αυξημένο ασβέστιο, ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ φωσφόρος.

Question 59

Πώς είναι η ακτινολογική εικόνα ασθενούς με υπερπαραθυρεοειδισμό;

Answer 59

Εικόνα οστεοπορωτικού σκελετού, δηλαδή σημεία καθίζησης σπονδύλων, περιοχές υποπεριοστικής απορρόφησης, Κυστική ινώδης οστεϊτιδα, δηλαδή αντικατάσταση των μυελικών κυψελίδων από κοκκιώδη και ινώδη ιστό), περιοχές σκλήρυνσης των σπονδύλων ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες.

Question 60

Ποια θεραπεία δίνουμε σε ασθενή με υπερπαραθυρεοειδισμό και πότε;

Answer 60

Όταν τα επίπεδα του ασβεστίου είναι πολύ υψηλά και ανεξέλεγκτα, δίνουμε διφωσφονικά (κυρίως αλεδρουάτη), και κινακαλέτη (ασβεστιομιμητικός παράγοντας).

Question 61

Ποιο είναι το αίτιο του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού;

Answer 61

Η χρόνια υπασβεστιαιμία, γιατί αντιρροπιστικά οδηγεί σε υπερέκκριση παραθορμόνης.

Question 62

Τι είναι ο τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός;

Answer 62

Όταν έχουμε θεραπεύσει το αίτιο του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, και συνεχίζει να παράγεται PTH. Συνήθως οφείλεται σε αυτόνομο όγκο του παραθυρεοειδικού ιστού.

Question 63

Τι είναι η ατελής οστεογένεση;

Answer 63

Είναι μια κληρονομούμενη νόσος του συνδετικού ιστού, κατά την οποία παράγεται αυξημένη ποσότητα κολλαγόνου τύπου 3 και 4, ενώ δεν παράγεται κολλαγόνο τύπου 1, που όπως ξέρουμε είναι η κύρια μορφή κολλαγόνου που μπορεί να επιμεταλλωθεί.

Question 64

Ποια είναι τα κλινικά χαρακτηριστικά της ατελούς οστεογένεσης;

Answer 64

Οι ασθενείς αυτοί παθαίνουν εύκολα κατάγματα, με αποτέλεσμα να έχουν παραμορφώσεις στο σκελετό.

Question 65

Θεραπεία ατελούς οστεογένεσης.

Answer 65

Συνήθως νάρθηκες, και αν πάμε χειρουργικά, τοποθετούμε ενδομυελικούς ήλους στα μακρά οστά.

Question 66

Τι είναι η οστεοπέτρωση;

Answer 66

Είναι ένα κληρονομικό νόσημα που προκαλεί εντοπισμένη ή γενικευμένη οστεοσκλήρυνση, δηλαδή αύξηση της οστικής μάζας, λόγω διαταραχής της λειτουργίας των οστεοκλαστών.

Question 67

Ποιο είναι το πρόβλημα με το οποίο έρχεται το οστό σε περιπτώσεις οστεοπέτρωσης;

Answer 67

Ότι ο οστίτης ιστός επεκτείνεται προς το μυελό του οστού, διαταράσσοντας το σχηματισμό των αιμοποιητικών σειρών. Στο κρανίο συμβαίνει και στένωση των κρανιακών τρημάτων.

Question 68

Ποια είναι η χαρακτηριστική ακτινολογική εικόνα της οστεοπέτρωσης;

Answer 68

Οστεοσκληρύνσεις ανάμεσα στις ακανθώδεις αποφύσεις των σπονδύλων.

Question 69

Ποια η θεραπεία της οστεοπέτρωσης σε παιδιά;

Answer 69

Μεταμόσχευση μυελού των οστών.