ZO's week 1 Flashcards
In welke fasen kan transcriptie plaatsvinden en waarom?
Allemaal behalve M-fase
Er is open chromatin nodig maar tijdens deze fase is het sterk gecondenseerd waardoor enzymen er niet bij kunnen
Hoe lang duren de fasen van de celcyclus?
G1: 10-12 uur
S: 7-8 uur
G2: 3-5 uur
M: 1 uur
Waarin zitten de verschillen in proliferatie snelheid van verschillende cellen?
In de duur van de G1 fase
Wat gebeurt er met rRNA’s?
Gemaakt in nucleolus
ter plekke geknipt en met eiwitten samengevoegd tot twee ribosomale subeenheden = grote en kleine subunit –> naar cytoplasma om ribosoom te vormen
waardoor wordt de structuur van een cel bepaald? Waaruit bestaat dit?
Cytoskelet
1. actine filamenten
2. intermediair filamenten
3. microtubuli
Wat doen desmosomen?
verbinden intermediaire filamenten van twee cellen aan elkaar door middel van Cadherines
Wat is de functie van Gap junctions?
En van Tight junctions?
Gap: ionen en kleine moleculen van de ene cel naar de andere kunnen door porievormende connexins
Tight: diffusiebarriere tussen buitenwereld en milieu interieur voor homeostase en polariteit tussen amicale en basale zijde van de cel
Veel in epitheel
Waaruit bestaat de basaalmembraan?
- basale lamina geproduceerd door epitheel uit collageen IV, laminine, proteoglycaan
- reticulaire lamina geproduceerd door bindweefsel uit type II collageen
Wat is de functie van microvili? En van cilien?
Microvili: vergroting van oppervlakte
Cilia: transport van vloeistof of slijm over epitheel oppervlak –> door microtubuli
Ze zijn verbonden door middel van een basaallichaampje aan cytoskelet
Welke twee soorten klierepitheel zijn er?
Sereus: scheidt eiwitproduct uit (kleurt sterk bij HE)
Muceus: scheidt mucus uit (glycoproteinen = koolhydraatrijk) –> platgedrukte kern aan basale kant
(kleurt niet sterk bij HE)
Waar scheiden endocriene en exocriene klieren naartoe?
Endocrien: alleen inwendig
Exocrien: inwendig en uitwendig
Wat voor soort weefsel in bloed en waaruit bestaat het?
Bindweefsel
Cellen, ECM (fibrinogeen), tussenstof (stollingsfactoren, transporteiwitten) en weefselvloeistof (serum)
Welke lagen krijg je na centrifuge van bloed?
boven: plasma
midden: leukocyten = Buffy coat
onder: erytrocytenW
wat is het serum?
Bloed - stollingsfactoren - plasma
Wat is opvallend aan reticulocyten als je ze aansleurt?
Netwerk inwendig
Wat is de functie van neutrofiele granulocyten?
Wat zijn kenmerken?
Fagocytose van bacteriën en primaire immuunrespons
Nauwelijks zichtbare granula
Wat is de functie van eosinofiele granulocyten?
Wat zijn kenmerken?
Parasitaire infecties, allergische reacties en acute ontsteking
Granula: groot, kleur lijkt op ery’s en niet op de kern
Inhoud: basisch
Wat is de functie van basofiele granulocyten?
Wat zijn kenmerken?
Lijken op mestcellen –> functie bij allergische reacties
Inhoud: zuur
Granula: wisselend van grootte en donker (lijkt op kern)
Wat is de functie van de monocyt?
Reageren op ontstekingsprikkel en fagocyten vreemde partikels
Waaruit bestaat de mucosa?
Epitheel met de lamina Propria
In lamina propria: klierbuize, spiercellen, bindweefsel
Waaruit bestaat de submucosa?
Losmazig bindweefsel
Hierin Schwanncellen met plexus submucosa, lymfevaten en bloedvaten
Uit welk weefsel ontstaan de meeste longtumoren?
95% uit bronchiaal epitheel
Wat is het verschil in behandeling tussen kleincellige en niet kleincellige longtumoren?
Niet kleincellig: wel chirurgisch waardoor betere prognose
Kleincellig: niet chirurgisch, reageert wel goed op chemo
Welke type longtumoren ontstaan het meest door roken?
Plaveiselcelcarcinomen
Kleincellig carcinomen
Hoe lang duurt de ontwikkeling van longtumoren naar 1 cm per type longtumor?
Kleincellig: drie jaar
plaveiselcel/ongedifferentieerd: 8 jaar
adeno: 15 jaar
Hoe nomen we een longtumor die tussen de pleura parietalis en visceralis inzit en waardoor komt deze tumor?
Mesothelioom (Want oppervlakte is mesotheel)
Door asbest (arbeid gerelateerd)
Wat is de eerste stap in het beleid bij het vermoeden op een longcarcinoom?
X-thorax
Waardoor krijgen patienten met een longcarcinoom vaak luchtweginfecties?
Door (gedeeltelijke) afsluiting van de bronchus met slijmstase als gevolg –> goede voedingsbodem voor bacteriën
Wat is een verschijnsel dat kan optreden bij mensen met een maligniteit?
Paraneoplastisch syndroom
Wat is het paraneoplatisch syndroom?
Verschijnselen veroorzaakt door bioactieve stoffen die door een tumor geproduceerd worden en die elders in het lichaam een effect sorteren
Wat is een bekend verschijnsel bij longkanker aan de handen?
Pulmonale osteo-artropathie = syndroom van Piere-marie zijn horlogeglasnagels
Welke stof is in het bloed soms verhoogd bij kankerpatiënten en waarom is dit?
Calcium
- productie humorale factoren door tumorcellen die botafbraak stimuleren
- botmetastase zorgt voor bot afbraak
Wat gebeurt er met de mammae in de puberteit?
Onder invloed van oestrogeen (uit eierstokken) neemt al het weefsel toe: vet, bindweefsel, klierweefsel
Wat gebeurt er met de lamme tijdens de veroudering?
Klierweefsel neemt af en wordt vervangen door bindweefsel
Aantal acini en lobuli nemen af
Afname acini door apoptose
Wat zijn de meest gevonden knobbeltjes in de mammae?
Fibrocysteuze veranderen in het bindweefsel
Welke structuren zitten er in de tepel?
Geen acini, wel ducti
Glad spierweefsel in bundels voor melkafgifte
Waarom is een mammatumor vaster qua consistentie dan normaal mammaweefsel?
Het heeft compact bindweefsel
Wat zijn drie kenmerken van maligniteit?
- kernvergroting: uiting van aneuploidie (ratio kern cytoplasma verstoord)
- anisokaryose: kernen zijn onregelmatig van vorm
- hyperchromasie: chromatine patron is donker en grof
Welke type tumor is een mamacarcinoom?
Adenocarcinoom
Hoe noem je een benigne afwijking van het bindweefsel? Wat is het?
Fibroadenoom –> te veel aan bindweefsel
Bindweefsel = stroma
Wat betekent neoplasie?
Nieuwvorming –> hiervan is sprake bij een tumor
Uit welke twee basis componenten bestaat een tumor?
- Parenchym = neoplastische cellen
- stroma = bindweefsel, bloedvaten, immuuncellen
Wat wordt bedoeld met een pleimorf adenoom?
Verscheidenheid weefsel componenten
ECM, epitheel en steunweefsel (GEEN pleiomorfie van cellen)
Waardoor heb je hyperchromasie bij tumoren?
Kern heeft een afwijkende inhoud door veranderingen in het genetisch materiaal –> verstoorde replicatie en reparatie wat leidt tot aneuoploidie
Bij welk type invasie is er sprake van maligniteit?
Bij destructieve invasie
Invasie an sich hoeft dit niet per se te betekenen
Wat is anaplasie?
Celdeling en goeie veranderen zodanig dat de differentiatie in de cellen afneemt –> cellen verliezen structuur en functie –> ongedifferentieerd weefsel
Wat is de polarisatie van cellen?
Welke richting ze liggen
Wat is normaal kern:cytoplasma ratio en wat is het bij tumoren?
normaal 1:4/6
Tumor: 1:1
Wat is desmoplasio?
Ontwikkeling van fibreus weefsel = stromavorming
Hoe heet een tumor aan de testis? wat is de prognose?
Seminoom
Goed (ook wel bij metastasen) –> soms overlijden Mannen wel
Wat is een papilloom?
Een gesteeld neoplasma
Wat is een fibroom?
Neoplasma van fibroblasten
Wat is bij leukemie belangrijk voor de prognose en therapie?
Het stadium waarin de leukemische cellen zijn gearresteerd
Wat is een manier om onderscheid te maken tussen myelo en lymfoblasten?
immunofenotypering
1. CD-markers: specifieke moleculen op oppervlak cellen (verschillend per stadium)
2. Enzym cytochemie: specifieke enzymen in cytoplasma
