HC.7 Van gewone cel tot kankercel

Question 1

Wat is Hallmark 1 en wat houdt deze in?

Answer 1

1 = blijven delen
Tumor: maakt zelf groeifactor of heeft geen groeifactor nodig voor activering
Verandering in receptor maken waardoor aan blijft (of een van andere ‘hups’ in signaaltransductie (eiwitten actief blijven zonder signaal)

Question 2

Wat hebben cellen nodig om tot deling aangezet te worden?

Answer 2

Groeifactoren die bindt aan receptor

Question 3

Wat is Hallmark 2 en wat houdt deze in?

Answer 3

2 = remming ontwijken
Tumor: schakelt groeiremmers uit

Question 4

Wat is het gevolg van Hallmark 2?

Answer 4

Of continue deling of niet meer ‘luisteren’ naar rem

Question 5

Wat is Hallmark 3 en wat houdt deze in?

Answer 5

3 = celdood weerstaan
Tumor: schakelen uit of minder waarschijnlijk maken dat cel apoptose kiest

Question 6

Waarom bestaat apoptose?

Answer 6

Homeostase cellen: cellen bij en cellen af in evenwicht
Door geplande celdood: geactiveerd bij te veel aan cellen of te veel DNA-schade (cel zelf) = apoptose > geprogrammeerd eiwitten en DNA afbreken

Question 7

Wat is Hallmark 4 en wat houdt deze in?

Answer 7

4 = oneindige celdeling
Tumor: schakelt telomeerverlenging weer in (zoals in stamcellen

Question 8

Hoe wordt het aantal celdelingen gereguleerd in normale cellen?

Answer 8

Normale cel: beperkt aantal delingen (stamcellen uitgezonderd BV. darmen)
> Door telomeren korter worden bij elke celdeling (uitgeschakeld in meer gedifferentieerde cellen)

Question 9

Hoe zorgt een tumor voor oneindige celdeling?

Answer 9

Hij schakelt de telomeer verlenging weer in

Question 10

Wat is Hallmark 5?

Answer 10

Vorming van bloedvaten = angiogenese

Question 11

Wat is Stroma?

Answer 11

De omgeving rondom cellen. Bindweefsel van een orgaan met bloedvaten en zenuwen.

Question 12

Wat doet een tumor met het stroma?

Answer 12

Manipuleren

Question 13

Waaruit bestaat het stroma van een tumor?

Answer 13

Endotheleel, fibroblasten, ontstekingscellen van gastheer

Question 14

Wat doet een tumor om de angiogenese te bevorderen?

Answer 14

Endotheleel groeifactoren verspreiden > bloedvaten reageren met groei
Kan ook remmers inactiveren

Question 15

Wat is de angiogene switch?

Answer 15

Als het aantal pro-angiogene factoren meer is dan het aantal anti-angiogene factoren. Hierdoor zal het angiogenese proces doorgaan waardoor er meer bloed naar de tumor zal gaan en deze kan uitgroeien.

Question 16

Noem een voorbeeld van de therapeutische inzet op de angiogenese?

Answer 16

VEGF (receptor) remmers bij colon kanker
Nb. Bij sommige mutaties bij colon kanker werkt het averechts

Question 17

Wat is Hallmark 6?

Answer 17

Invasie en metastase

Question 18

Wat is invasie?

Answer 18

Tumor dringt in het omringende weefsel binnen met doorbraak door basaalmembraan

Question 19

Wat is metastasering?

Answer 19

Tumorcellen kunnen over grote afstand worden getransporteerd en daar nieuw tumor geven

Question 20

Noem de 8 stappen van invasie en metastasering?

Answer 20

Stap 1: met enzymen basaalmembraan losser maken (barrière verslechteren)
Stap 2: EMT van vierkante cel naar spitser
Stap 3: migratie door de basaalmembraan = detachment
Stap 4: verplaatsing door extra cellulaire matrix (invasie)
Stap 5: intravasatie
Stap 6: transport door bloedbaan/lymfebaan als embolus
Stap 7: extravasatie en metastatic deposit
Stap 8: colonisatie en uitgroei > MET nodig
Mesenchymale endothelial transition

Question 21

Wat is Hallmark 7?

Answer 21

Genoom instabiliteit en mutaties

Question 22

Wat houdt Hallmark 7 in?

Answer 22

DNA-schade reparatie mechanismen cel uitschakelen waardoor mutaties sneller ophopen

Question 23

Wat is Hallmark 8?

Answer 23

Tumor bevorderende ontsteking
Chronische ontstekingen kunnen tumor bevorderend zijn

Question 24

Hoe beïnvloed een tumor zijn omgeving/stroma zodat dit gunstiger wordt?

Answer 24

Gebruiken immuuncellen (macrofagen en granulocyten)
- macrofagen (met signaalstoffen) helpen pad vormen voor tumor(cel)
- macrofagen bepaalde groeifactoren losmaken waardoor verder kan groeien
Tumorstroma lijkt erg op ontstekingsweefsel (geen herstel mogelijk)

Question 25

Waarvoor zijn macrofagen en granulocyten bevorderend?

Answer 25

Invasie en metastasering

Question 26

Wat is Hallmark 9?

Answer 26

Deregulatie van de energie voorziening

Question 27

Welke manier van energievoorziening gebruiken tumorcellen?

Answer 27

Anaerobe dissimilatie waarbij 2 ATP en lactaat vrij komt

Question 28

Waarom gebruikt een tumor zo veel energie (glucose)?

Answer 28

Door de anaerobe dissimilatie komt er veel minder ATP vrij (2 ipv 32) dan bij de oxidatieve fosforylering. Hij moet dus veel meer glucose verbruiken om voor genoeg energie. Hij doet dit door mutaties in de ademhalingsenzymen in de mitochondriën.

Question 29

Waarom is het handig dat de tumor zijn energievoorziening aanpast?

Answer 29

Omdat hij vaak te hard groeit voor wat de zuurstofvoorziening bij kan houden. Als hij geen zuurstof nodig heeft kan hij toch groeien.

Question 30

Wat is Hallmark 10?

Answer 30

Ontspanning aan het immuunsysteem

Question 31

Wat doet een tumor om te ontsnappen aan het immuunsysteem?

Answer 31

Activatie van mechanismen die het immuunsysteem minder actief maken, vaak vooral lokaal (alleen leukemie hele lichaam)
BVB. signaal op membraan dat T-cellen niet hem niet doden

Question 32

Waardoor zou het immuunsysteem een tumor normaal gesproken herkennen?

Answer 32

Door de mutaties