HC.1 Begrippenschema en kanker Flashcards
Wat is de incidentie?
Het aantal nieuwe gevallen in een bepaalde periode in een bepaalde bevolkingsgroep
Wat is de prevalentie?
Het totaal aantal patiënten met de diagnose op een bepaald moment
Waarop richt een curatieve behandeling?
genezing
Waarop richt een adjuvante behandeling?
Het doden van tumorcellen
Waarop richt een palliatieve behandeling?
Behalen van zo groot mogelijke kwaliteit van leven bij een levensbedreigende ziekte
Hoe gaat de triple diagnostiek van mammacarcinoom?
- systematisch en effectief voelen (palperen)
- Fotograferen = mammografie
- Naaldbiopsie (puncteren)
Wat zijn symptomen van een mammacarcinoom?
- Knobbel of pijn in de axilla
- palpabele massa in de borst die steeds dikker wordt en pijn kan doen
- retractie van de tepels
- afscheiding uit de tepels
- Oedeem van de huid
- erythema van de huid
Hoe begint het mammacarcinoom?
Normale klier –> hypoplasie –> atypisch –> invasieve klier carcinoom
Wat zijn etnologische factoren van mammacarcinoom?
- Omgeving
- Erfelijkheid (BRCA 1/2)
Meestal sporadisch!!
Wat is de prognostische waarde van een (bio)marker?
Een waarde in het natuurlijk beloop van de ziekte
Noem een voorbeeld van een prognostische waarde en leg het uit
Aanwezigheid van een bepaald eiwit (receptor)
Dit kan het natuurlijk beloop (dus zonder behandeling) positief (= betere prognose) of negatief (= slechtere prognose) beïnvloeden
Wat is de predictieve waarde van een (bio)marker?
Voorspelt de kans op succes of falen van een behandeling
Noem een voorbeeld van een predictieve waarde en leg uit
Aanwezigheid van een bepaald eiwit (receptor)
Dit kan de kans op succes van een behandeling beinvloeden
Wat is het lifttime risico op kanker?
1 op 3
Wat zijn de meest voorkomende kankersoorten in Nederland?
Prostaat (man) en borstkanker (vrouw)
Verder: darm, huid, long, lymfeklier
Wat doen de incidentie, prevalentie en de sterfte van het coloncarcinoom?
Nemen toe
Sterfte blijft gelijk
Wat zijn lynch en FAP?
Erfelijke ziekten die een risicofactor vormen voor darmkanker
Wat gebeurt er met de hoeveelheid longkanker?
Neemt bij mannen af en bij vrouwen toe
Prognose is nog steeds heel slecht
Wat gebeurt er met de death rate bij kanker?
Lijkt meta-stabiel te zijn –> mensen leven langer met ziekte (maar wel vaker voorkomen)
Waar moet naar gekeken worden bij een microcytaire anemie?
Naar de tractus digestivus
Een man van 45 jaar heeft geen klachten, maar wel een anemie en milde vermoeidheid. Zou dit om een coloncarcinoom kunnen gaan?
Ja dat kan, het kan zonder ontlastingsklachten
Wat doen de prevalentie en incidentie en de sterfte bij darmkanker?
Prevalentie en incidentie nemen toe met een factor 2 in een kwart eeuw
Sterfte blijft gelijk
–> mensen leven langer met de ziekte
Welke vier soorten ziekten zijn er die poliepen in de darm kunnen veroorzaken en hoeveel poliepen geven zij?
- Lynch: enkele poliepen: defect in MMR-genen
- MAP: MUTYH associated polyposis geeft tientallen poliepen
- AFAP: attenuated geeft 20-100 poliepen
- FAP > 100 poliepen
Wat is MAP?
MUTYH associated polyposis
Defect in MUTYH-gen betrokken bij base excisie repair (oxidatieve schade)
Wat is de overerving van de vier darmziekten waardoor poliepen kunnen ontstaan?
- lynch: autosomaal recessief
- MAP: autosomaal recessief
- AFAP: autosomaal dominant
- fAP: autosomaal dominant
Wat is een standaard onderdeel van de diagnostiek bij CRC?
Moleculaire aspecten en kennis over erfelijkheid
Wat zijn klachten bij een vroegstadium CRC?
- Asymptomatisch
- buikpijn
- flatulentie
- rommelende buik
- rectaal bloedverlies
- anemie
Wat zijn klachten bij een laat stadium rechter CRC?
- Vage buikpijn
- Anemie
- Vermoeidheid
- Gewichtsverlies
Wat zijn klachten bij een laat stadium linker CRC?
- Constipatie of diarree
- Buikpijn
- obstructieve symptomen: misselijkheid en braken
Wat zijn klachten bij een laat stadium RC?
- Rommelende buik
- loze aandrang
- rectaal bloedverlies
- bekkenpijn
Wat zijn vier aangrijpingspunten bij mammacarcinoom voor systemische behandeling?
- Diverse soorten receptoren
- HR: (anti)-hormonale therapie
- HER-2: MABs/ADC
- Niet doelgerichte chemo: CDK4-remmers
Wat zijn CDK4 remmers? waarbij wordt dit ingezet?
Remmen de celdeling en groei van de kankercellen bij mammacarcinoom
Wat is vaak het probleem bij patienten met NSCLC?
Ze presenteren zich vaak laat (vaak al gemetastaseerd)
Moeilijk te behandelen
Wat doen de sterftetrends voor longkanker?
Volgen de incidentie trends
- Mannen: afname
- Vrouwen: toename
Wat is de overleving bij NSCLC?
5 jaar overleving is 10%
1 jaars overleving is 50%
Waarom worden sommige mensen met NSCLC wel vroeg gediagnosticeerd?
Omdat ze een aspecifieke presentatie hebben van klachten en verschijnselen
Wat is iets dat kan helpen bij een betere overleving voor NSCLC?
Centralisatie van de chirurgie
Wat speelt (mogelijk/waarschijnlijk) geen rol bij longkanker?
Erfelijkheid
Wat zijn symptomen van longkanker?
- Hoesten
- dyspnoe
- POB
- hemoptoe
- Pneumonie
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Anorexie
- Koorts
- Anemie
Welke relatief nieuwe therapie speelt een grote rol bij longkanker?
Immunotherapie
Wat wordt steeds belangrijker in de behandeling van longkanker?
Combinatie van immunotherapie en moleculaire behandeling
Wat gebeurt er met de incidentie en sterfte van mammacarcinoom?
Incidentie neemt toe
Sterfte neemt af
