ziemie polskie po kongresie wiedeńskim Flashcards
Jak wyglądała sytuacja na ziemiach pod zaborem pruskim?
- Pomorze Gdańskie + Gdańsk -> Prusy Zachodnie (całkowite podporządkowanie, germanizacja)
- Warmia -> Prusy Wschodnie
- Wielkie Księstwo Poznańskie: autonomia w ramach Królestwa Prus, namiestnikiem Antoni Henryk Radziwiłł; naczelny prezes, sejm prowincjonalny -> 1830 represje, Eduard Flottwell nadprezydentem
- praca organiczna: Kasyno gostyńskie 1835, Spółka Akcyjna Bazar 1838 (3 lata później hotel Bazar)
Jak wyglądała sytuacja na ziemiach pod zaborem austriackim?
- Królestwo Galicji i Lodomerii (prowincja Cesarstwa Austrii)
- gubernator we Lwowie, Galicyjski Sejm Stanowy 1817
- brak praw narodowych, cenzura polityczna, kontrole policyjne, wysokie podatki, pobór do wojska, słabo rozwinięty przemysł
Scharakteryzuj Rzeczpospolitą Krakowską
- Wolne Miasto Kraków pod opieką trzech zaborców
- rezydenci = reprezentanci trzech mocarstw
- konstytucja
-> w. ustawodawcza: sejm = Zgromadzenie Reprezentantów
-> w. wykonawcza: senat = Senat Rządzący, na czele prezes - Kodeks Napoleona
- język polski, UJ, swobody gospodarcze
W jakich latach istniało Królestwo Polskie i jak wyglądał jego ustrój?
1815-1830
- ustrój: monarchia konstytucyjna; konstytucja napisana przez ks. A. J. Czartoryskiego i oktrojowana w 1815
- konstytucji nie przestrzegano
- unia personalna z Cesarstwem Rosyjskim: car jednocześnie królem Królestwa Polskiego, Wielki Książe Konstanty wyrzeka się tronu i reprezentuje cara w Królestwie
- namiestnik: Józef Zajączek
- senator Nikołaj Nowosilcow = pełnomocnik carski do spraw polskich, sprawował pieczę nad tajną policją)
Jak wyglądała gospodarka i sprawy społeczne w Królestwie Polskim?
Edukacja i oświata
- I etap do 1820: rozwój szkolnictwa, świeckie szkoły elementarne
- II etap do 1830: zamykanie szkół
Gospodarka
- czas uprawy ziemniaka
- Franciszek Ksawery Drucki = minister skarbu od 1821r.
- Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, Bank Polski 1828, Huta Bankowa 1834
- rozwój przemysłu włókienniczego i ciężkiego (zagłębie dąbrowskie, staropolski okręg przemysłowy)
Urbanizacja miast
- inwestycje komunikacyjne (kanał Augustowski)
- rozwój uczelni wyższych (UW, Konserwatorium Muzyczne, Instytut Politechniczny, Instytut Agronomiczny, Szkoła Akademiczno-Górnicza)
Jak wyglądały ruchy konspiracyjne w Królestwie Polskim?
- bunty, rewolucje, konspiracje studenckie -> kres wolności kongresówki -> 1819 cenzura prewencyjna, 1820 legalna opozycja
- Wincenty i Bonawentura Niemojowscy (i kaliszanie) potępiali działania cara -> 1825 car znosi zasadę jawności obrad sejmu
- Związek Przyjaciół Panta Koina na UW od 1817r.
- Towarzystwo Filomatów na Uniwersytecie w Wilnie od 1817r.
- Walerian Łukasiński: Wolnomularstwo Narodowe 1819, Towarzystwo Patriotyczne 1821 (wojsko)
- koniec lat 20.: wzrost bezrobocia, wzrost cen, romantyzm, spisek koronacyjny
W jakich latach zostało zniesione poddaństwo chłopów na obszarach ziem polskich?
1807 Księstwo Warszawskie, Królestwo Polskie, zabór pruski
1848 zabór austriacki
1861 ziemie zabrane
W jakich latach rozpoczął się proces uwłaszczenia chłopów na ziemiach polskich?
1864 Królestwo Polskie
1861 ziemie zabrane (=wcielone do Rosji)
1848 zabór austriacki
1811-50 zabór pruski (w 1823 ustawy regulacyjne objęły Wielkie Księstwo Poznańskie)
Czym były serwituty?
Uprawnienia do korzystania z należących do ziemian lasów, łąk i pastwisk (uzyskane przez chłopów)
Jacy byli organicznicy i działacze społeczni Wielkopolski?
- Karol Marcinkowski (Bazar i Towarzystwo Naukowej Pomocy)
- Gustaw Potworowski (Kasyno Gostyńskie i Towarzystwo Naukowej Pomocy)
- Dezydery Chłapowski (gospodarka rolna)
- Tytus Działyński (Towarzystwo Przyjaciół Nauk, biblioteka w Kórniku)
- Hipolit Cegielski (wytwórnia maszyn rolniczych, “Gazeta Polska” w Poznaniu)
- Edward Raczyński (Biblioteka Raczyńskich, pierwszy poznański wodociąg)
