zagadnienia 31-40

Question 1

cukrzyca definicja

Answer 1

grupa chorób charakteryzujących się przewlekłą hiperglikemią wynikającą z zaburzeń wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów: oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

Question 2

czynniki ryzyka cukrzycy 2

Answer 2

Nadwaga, zła dieta i zbyt mała aktywność fizyczna – na pierwszym miejscu stoi otyłość i nadwaga

Question 3

czynniki ryzyka cukrzycy 1

Answer 3

Najczęstsze czynniki ryzyka tego typu cukrzycy to częste infekcje w dzieciństwie, stan przedrzucawkowy w ciąży, cukrzyca typu 1 u krewnego pierwszego stopnia, występowanie innych chorób autoimmunologicznych jak stwardnienie rozsiane, nadczynność lub niedoczynność tarczycy i inne.

Question 4

klasyfikacja cukrzycy 1

Answer 4

autoimmunologiczną destrukcja komórek b trzustki, prowadząca do bezwzględnego niedoboru insuliny

Question 5

klasyfikacja cukrzycy 2

Answer 5

postepujaca utrata zdolności komórek b trzustki do prawidłowej sekrecji insuliny z towarzyszącą insulinoopornoscia

Question 6

różnice miedzy cukrzyca 1 a 2

Answer 6

-mechanizm działania
-etiologia
-wiek zapadania

Question 7

czynniki ryzyka cukrzycy ciazowej

Answer 7

-ciąża po 35. rż.
-urodzenie uprzednio dziecka o masie ponad 4 kg
-urodzenie dziecka z wadą rozwojową
-zgon wewnątrzmaciczny w przeszłości
-nadciśnienie tętnicze lub BMI powyżej 27 kg/m2 (nadwaga lub otyłość) przed ciążą
-cukrzyca typu 2 występująca w rodzinie
-uprzednio przebyta cukrzyca ciążowa
-wielorództwo.

Question 8

objawy hiperglikemii

Answer 8

2 godziny po posiłku ≥140 mg/dl.
poliuria
polidypsja
cechy odwodnienia
utrata masy ciała
osłabienie i wzmożona senność
nawracające zmiany ropne na skórze;
skłonność do infekcji dróg moczowo-płciowych.

Question 9

przyczyny hiperglikemii

Answer 9

błędy dietetyczne
błędy w insulinoterapii
ostry stan zapalny, infekcja
niski poziom aktywności fizycznej, siedzący tryb życia

Question 10

co to stan przedcukrzycowy

Answer 10

Stan przedcukrzycowy charakteryzuje się podwyższonym poziomem cukru we krwi. Występuje u nas wtedy gdy mamy nieprawidłowy wynik glikemii na czczo oraz gdy występuje u nas nieprawidłowa tolerancja glukozy. Stan przedcukrzycowy jest dla nas ostrzeżeniem przed rozwijającą się u nas cukrzycą typu 2.

Question 11

co to insulinoopornosc

Answer 11

to stan, a nie choroba! Powstaje, gdy obniża się wrażliwość tkanek obwodowych na działanie insuliny – głównie dotyczy to mięśni i komórek tłuszczowych. W skrócie: insulinooporność ma miejsce, gdy insulina dociera z krwią do tkanek, a one są „głuche” na jej działanie.

Question 12

norma glikemi na czczo

Answer 12

prawidłowa glikemia na czczo: 70-99 mg/dl

Question 13

norma glikemi po posiłku

Answer 13

Po 2 godzinach od jedzenia nie powinien przekraczać 140 mg/dl.

Question 14

wartość glikemi przygodnej

Answer 14

nie więcej niż 200mg/dl

Question 15

co to OGTT

Answer 15

doustny test tolerancji glukozy

Question 16

zasady przeprowadzania ogtt

Answer 16

-Odstęp od ostatniego posiłku powinien wynosić przynajmniej 8 godzin.
-Czas na wypicie płynu nie powinien przekraczać 5 minut.
-Po 2 godzinach od wypicia roztworu ponownie następuje badanie poziomu cukru
- W trakcie oczekiwania na drugie pobranie krwi nie wolno nic pić, jeść, palić papierosów oraz podejmować się aktywności fizycznej.
-na kilka dni przed badaniem nie należy robić drastycznych zmian w sposobie odżywiania, w szczególności rozpoczynać diety niskowęglowodanowej.

Question 17

interpretacja wyników OGTT

Answer 17

Glikemia w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy:

prawidłowa tolerancja glukozy: <140 mg/dl (<7,8 mmol/l)
cukrzyca: ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)

Question 18

przyczyny hipoglikemii

Answer 18

<70mg/dl
-zbyt duża dawka insuliny lub leków doustnych
-niespożycie posiłku po wstrzyknięciu insuliny,
-zbyt mała kaloryczność spożytego posiłku,
-zbyt duża przerwa między wstrzyknięciem insuliny a posiłkiem,
-zbyt szybkie wchłonięcie się insuliny po zastrzyku (insulina szybciej się wchłania z tkanki podskórnej do krążenia z miejsc ogrzanych, co może mieć miejsce podczas upałów lub po gorącej kąpieli),
-intensywny nieplanowany wysiłek fizyczny,
-spożycie alkoholu.

Question 19

jakie są rodzaje hipoglikemii

Answer 19

Wyróżnia się trzy rodzaje hipoglikemii:
– jatrogenną (egzogenną),
– głodową (na czczo),
– reaktywną.

Question 20

czym jest hipoglikemia jatrogenna

Answer 20

Hipoglikemię jatrogenną powoduje głównie stosowanie niektórych doustnych leków przeciwcukrzycowych, insuliny. Może do niej dojść także w wyniku dużego wysiłku fizycznego, głodzenia, spożycia dużej ilości alkoholu.

Question 21

czym jest hipoglikemia głodowa

Answer 21

Hipoglikemię głodową powoduje nierównowaga miedzy syntezą glukozy w wątrobie a jej tkankowym zużyciem. Najważniejszymi jej przyczynami jest wyspiak trzustki lub niektóre zespoły endokrynologiczne (np. choroba Addisona czy niedoczynność przysadki mózgowej), a także niewydolność wątroby i choroby nerek.

Question 22

czym jest hipoglikemia reaktywna

Answer 22

Hipoglikemia reaktywna to niedocukrzenie po posiłku. Obserwujemy ją we wczesnej fazie cukrzycy, a także u chorych z zaburzeniami opróżniania żołądkowego oraz u osób po resekcji żołądka lub jelita cienkiego. Wiąże się z opóźnionym czasem wydzielania insuliny endogennej w stosunku do wchłaniania pokarmu.

Question 23

czym jest hipoglikemia nieuswiadomiona

Answer 23

incydent niedocukrzenia, któremu nie towarzyszą objawy niskiego poziomu cukru we krwi. Brak sygnałów ostrzegawczych ze strony organizmu to większe ryzyko ciężkiego niedocukrzenia z utratą przytomności.

Question 24

postepowanie w hipoglikemii u osoby przytomnej

Answer 24

-podanie 10-20glukozy

Question 25

postepowanie w hipoglikemii u nieprzytomnej osoby

Answer 25

glukagon domięśniowy, 1 mg

Question 26

jak działa insulina

Answer 26

Działanie insuliny polega na zwiększaniu transportu glukozy do wnętrza komórek, co z kolei obniża poziom glukozy we krwi

Question 27

jak przechowywać insuline

Answer 27

-Po otwarciu ampułkę insuliny umieszczoną we wstrzykiwaczu można przechowywać w temperaturze pokojowej (poniżej 25°C) do 4–8 tygodni
-Zapas insuliny najlepiej przechowywać w lodówce w temperaturze 2-8°C.

Question 28

jak działa glukagon

Answer 28

zwiększa stężenie glukozy we krwi poprzez jej uwalnianie z glikogenu wątrobowego oraz przez zwiększanie jej powstawania z różnych prekursorów, jak np. aminokwasy.

Question 29

jak podawać glukagon

Answer 29

w podaniu podskórnym lub domięśniowym: 1 mg. Reakcja na glukagon następuje w ciągu 10 minut. Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych w podaniu dożylnym: 0,2–0,75 mg.

Question 30

działania niepożądane glukagonu

Answer 30

Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi są nudności i wymioty.

Question 31

komu nie podamy glukagonu?

Answer 31

Łagodna, ale klinicznie istotna hipoglikemia to wynik poziomu cukru poniżej 70 mg/dl (ale powyżej 30 mg/dl). W takim stanie nie podajemy glukagonu. Wystarczy wypić np. mały soczek w kartoniku czy zjeść glukozę w żelu, aby zapobiec dalszemu spadkowi glikemii.

Question 32

co to wymiennik węglowodanowy

Answer 32

to jednostka używana w diabetologii, określająca 10 gramów węglowodanów przyswajalnych. Równoważna definicja wymiennika węglowodanowego, stosowana w Polsce, określa 1 wymiennik węglowodanowy jako 40 kcal

Question 33

co to indeks glikemiczny

Answer 33

klasyfikacja produktów żywnościowych na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi w ciągu 2–3 godzin po ich spożyciu.

Question 34

produkty o wysokim indeksie glikemicznym

Answer 34

piwo, ziemniaki pieczone, frytki, chipsy, białą bagietkę, marchewkę gotowaną, popcorn, arbuza i dynię

Question 35

produkty o średnim indeksie glikemicznym

Answer 35

miód oraz syrop klonowy;
owoce – ananas i brzoskwinie w puszce, papaja, rodzynki, kiwi;
bataty, groszek konserwowy, kukurydza;
makaron z semoliny, ryż basmati, brązowy i długoziarnisty, kuskus;

Question 36

produkty o niskim indeksie glikemicznym

Answer 36

pieczywo pełnoziarniste, kaszę gryczaną i pęczak, płatki owsiane czy orkiszowe;
nasiona roślin strączkowych
sery i jogurty, mleko, kefir, maślanka, śmietana, ser feta, ricotta oraz mascarpone;
soki warzywne, niskoskrobiowe warzywa i niektóre owoce;
orzechy
gorzka ciemna czekolada.

Question 37

co to Hba1c

Answer 37

Hemoglobina glikowana powstaje wskutek glikacji globiny, która jest podstawowym składnikiem budowy hemoglobiny. Istnieją różne frakcje hemoglobiny glikowanej, jednak wyłącznie frakcja HbA1C znalazła zastosowanie w diagnostyce cukrzycy. Zawartość na poziomie 6,5% jest równoznaczne z rozpoznaniem cukrzycy.

Question 38

czym jest peptyd C

Answer 38

• Poziom peptydu C może pomóc w rozróżnieniu między cukrzycą 1 a 2, ponieważ osoby z c1 mają niski lub niewykrywalny peptyd C, gdyż ich trzustka nie produkuje insuliny, podczas gdy osoby z c2 często wykazują prawidłowe lub podwyższone wartości.
• Badanie stężenia peptydu C wykorzystywane jest w diagnostyce hipoglikemii na czczo, do oceny oporności na insulinę, do rozpoznawania guzów produkujących insulinę, a także aktywności komórek trzustki.

Question 39

czym są ciała ketonowe w cukrzycy

Answer 39

Ciała ketonowe mogą powstawać w przebiegu cukrzycy (częściej typu 1), w której mamy do czynienia z niedoborem insuliny. Nagły i znaczny niedobór insuliny uniemożliwia glukozie obecnej we krwi wnikanie do wnętrza komórek - zachowują się one tak, jakby jej nie było. Aby pozyskać energię na drodze alternatywnej, dochodzi do rozkładu białek i tłuszczów, a następnie do powstawania ciał ketonowych.