Zaburzenia psychotyczne Flashcards
Schizofrenia - występowanie
- Częstość występowania od 0,4 do 2% (najczęsciej podaje się 1%)
- Chorują znacząco częściej mężczyźni
- dotyczy wszystkich warstw społecznych i krajów.
- zazwyczaj zaczyna się pomiędzy 20-30 rokiem życia.
początek i przebieg schizofrenii
- Często pierwsze objawy ujawniają się w kluczowych momentach życia - w trakcie nauki (np. przed ważnymi egzaminami, w trakcie studiów, bardzo często przed maturą).
- Początek może być ostry, w postaci nagłego wybuchu objawów psychotyczbych (paragnomen) (czynnikiem “wyzwalającym” mogą być środki psychoaktywne) lub stopniowy, z powoli narastającymi symptomami.
- Przebieg choroby najcześciej tzw. falujący - występowanie epizodów zaburzenia, rozdzielonych okresami pełnego lub częściowego powrotu do zdrowia (remisji).
schizofrenia to obiegowo:
psychoza - utrata kontaktu z rzeczywistością.
Objawy schizofrenii dzielimy na:
- objawy pozytywne (psychotyczne, wytwórcze)
- objawy negatywne (deficytowe, ubytkowe)
Objawy pozytywne (wytwórcze) schizofrenii to:
- urojenia i pseudohalucynacje (nieadekwatna przestrzeń) lub halucynacje (rzeczywista przestrzeń),
- echo myśli (słyszenie własnych myśli jako głosów),
- nasyłanie myśli,
- odsłonięcie myśli (wiedzą, co myślę)
objawy negatywne (deficytowe, ubytkowe) to m.in.:
- apatia,
- anhedonia,
- izolacja społeczna,
- autyzm (zamknięcie),
- obojętność,
- alogia (ubóstwo mowy),
- neologizmy,
- objawy dezorganizacji (rozkojarzenie, nieadekwatny afekt, ambiwalencja)
Kryteria diagnostyczne schizofrenii wg ICD-10
(1) Co najmniej jedno z następujących:
- echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli oraz odsłonięcie myśli,
- urojenia oddziaływania, wpływu lub owładnięcia odnoszone do ruchów ciała albo do określonych myśli, działań czy odczuć, spostrzeżenie urojeniowe
- głosy omamowe komentujące na bieżąco zachowania pacjenta albo dyskutujące o nim między sobą, albo innego typu głosy omamowe pochodzące z jakiejś części ciała
- utrwalone urojenia innego rodzaju, których treść jest niedostosowana kulturowo i całkowicie niemożliwa do zaistnienia
(2) lub co najmniej dwa z następujących:
- utrwalne omamy z zakresy jakiegokolwiek zmysłu, jeżeli występują każdego dnia przez conajmniej miesiąc i towarzyszą im urojenia bez wyraźnej treści afektywnej lub utrwalone myśli nadwartościowe,
- neologizmy, przerwy lub wstawki w toku myślenia, prowadzące do rozkojarzenia lub niedostosowania wypowiedzi
- zachowania katatoniczne, takie jak: pobudzenie, zastyganie lub giętkość woskowa, negatywizm, mutyzm i osłupienie
- objawy negatywne (takie jak: apatia, zubożenie wypowiedzi oraz splycenie lub niespójnośc reakcji emocjonalnych
Nie diagnozujemy schizofrenii jeśli:
- zaburzenie jest uwarunkowane : chorobą mózgu, zatruciem, uzależnieniem, lub odstawieniem alkoholu albo innych substancji
- jeśli wystąpił epizod maniakalny, depresyjny
Klasyfikacja (typy) schizofrenii wg ICD-10
- paranoidalna
- hebefreniczna
- katatoniczna
- niezróżnicowana
- rezydualna
- prosta
- depresja poschizofreniczna
Schizofrenia paranoidalna
⇒ nasilone UROJENIA i OMAMY
- urojenia prześladowcze, odnoszące, misji, zmian postaci ciała
- głosy zagrażające lub nakazujące,
- omamy węchowe lub dotykowe,
- wrażenia seksualne lub cielesne
Schizofrenia hebefreniczna
występuje którekolwiek z:
- wyraźne i utrzymujące się spłycenie lub PUSTKA AFEKTYWNA
- wyraźne lub utrzymujące się NIESPÓJNOŚĆ lub NIEDOSTOSOWANIE AFEKTU
występuje którekolwiek z następujących:
- ZACHOWANIE BEZCELOWE i niepowiązane celowo
- WYRAŹNE ZABURZENIA MYŚLENIA przejawiające się wypowiedziami niepowiązanymi, chaotycznymi lub rozkojarzonymi
Omamy lub urojenia NIE dominują w obrazie klinicznym ❗
Schizofrenia katatoniczna
jedno lub więcej:
- OSŁUPIENIE (spadek reaktywności, zmniejszenie spontanicznej ruchliwości) lub mutyzm,
- POBUDZENIE (wyraźnie bezcelowa aktywność ruchowa),
- ZASTYGANIE (dobrowolne przyjmowanie i utrzymywanie pozycji niedostosowanych lub dziwacznych),
- NEGATYWIZM (nieumotywowany opór wobec wszelkich poleceń lub prób spowodowania ruchu, albo ruch w przeciwnym kierunku),
- SZTYWNOŚĆ (utrzymywanie sztywnej pozycji przy próbach spowodowania ruchu),
- GIĘTKOŚĆ WOSKOWA (utrzymywanie kończyn i tułowia w pozycjach nadanych z zewnątrz),
- AUTOMATYZM NAKAZOWY (automatyczne poddawanie się poleceniom)
Schizofrenia prosta
- CO NAJMNIEJ ROK
- powolna, ale wyraźna ZMIANA ZACHOWANIA
(utrata napędu, zainteresowań, bezczynność, wycofanie), - CORAZ WIĘCEJ OBJAWÓW NEGATYWNYCH (coraz słabsza komunikacja),
- ZNACZNY SPADEK lub ZAŁAMANIE FUNKCJONOWANIA zawodowego, szkolnego, społecznego
- jednocześnie BRAK omamów, urojeń, otępienia, depresji, substancji psychoaktywnych
- najtrudniejsza do diagnozowania; wyzwanie → nie ma wyraźnych pozytywnych objawów
Depresja poschizofreniczna
PO objawach schizofrenii przez minimum 12 m-cy wystąpiła DEPRESJA
Schizofrenia w DSM-5
A. OBECNOŚĆ DWÓCH (LUB WIĘCEJ) spośród objawów, z których każdy jest obecny przez znaczną część czasu w ciągu miesiąca (lub krócej, jeżeli wdrożono skuteczne leczenie)
JEDEN Z OBJAWÓW (1), (2) lub (3) musi występować:
1. Urojenia
2. Omamy
3. Dezorganizacja mowy (np. częste ześlizgiwanie się lub niespójność)
4. Zachowanie rażąco zdezorganizowane lub katatoniczne
5. Objawy negatywne (np. spłycenie afektywne)
B. objawy ZAKŁÓCAJĄ funkcjonowanie
C. WYKLUCZONO zaburzenia depresyjne lub CHAD
D. zaburzenie nie jest następstwem używania substancji
E. jeśli rozpoznano spektrum autyzmu w dzieciństwie to rozpoznanie tylko gdy NASILONE są urojenia/omamy
W DSM-V nie ma podtypów schizofrenii!!!
