Norma i patologia - kryteria, kontrowersje; systemy klasyfikacyjne; reakcje na występowanie objawów psychopatologicznych Flashcards
Jak rozpoznać objawy psychopatologiczne? jakie są kryteria?
- jakościowe
- funkcjonalne
- ilościowe
- etiologiczne
kryteria jakościowe
rozpoznawanie objawów psychopatologicznych
- adaptacja (cierpienie - jednostka i/lub otoczenie, niedostosowanie społeczne)
- Wiedza psychologiczna (różnica z optymalnymi zachowaniami)
- Reguły społeczne (odbieganie od. typowych zachowań, zachowanie uznane za patologiczne)
kryteria funkcjonalne
rozpoznawanie objawów psychopatologicznych
- Sztywność (np. przeniesienia z sytuacji, w której zachowanie jest zrozumiałe, na inne sytuacje)
- Pojawienie się błędnego koła (np. zaburzenia lękowe, fobia społeczna) - np ludzie z lękiem na padowym pojawiają się napady, które prowadzą do reakcji nasilającej objawy zaburzenia
- dezorganizacja funkcjonowania
kryteria ilościowe
rozpoznawanie objawów psychopatologicznych
- intensywność (adekwatność) - jeśli reakcja jest adekwatna nie świadczy o patologii
- długotrwałość (np. żałoba) objawy depresyjne przy stracie bliskiego kiedy się przedłużają zaczynają świadczyć o depresji
kryteria etiologiczne
rozpoznawanie objawów psychopatologicznych
- naturalność/specyficzność
- uwarunkowania środowiskowe
- warunki życia
- uwarunkowania kulturowe
Zaburzenie psychiczne jest…
ZESPOŁEM OBJAWÓW, który charakteryzuje się znaczącym klinicznie zniekształceniem w obrębie spostrzegania, regulacji emocji lub obecnością zachowań, które odzwierciedlają dysfunkcję, leżącą u podstaw psychicznego funkcjonowania
Zaburzenie psychiczne w ujeciu DSM-5
- Zaburzenia psychiczne są zwykle związane ze znacznym cierpieniem i/lub niepełnosprawnością w strefach społecznych, zawodowych bądź innych, równie ważnych.
- Zaburzenie psychiczne nie jest oczekiwaną lub akceptowaną kulturowo odpowiedzią na czynnik stresowy czy stratę, taką jak na przykład śmierć bliskiej osoby
Kiedy używamy termin objaw chorobowy, odnosimy się do…
…najmniej złożonego zaburzenia określonej funkcji psychicznej (np. urojenie jest zaburzeniem funkcji myślenia)
Jeżeli ktoś ma urojenie to ma objaw psychotyczny, co nie oznacza, że ma schizofrenie.
(w skład schizofrenii wchodzą urojenia, ale wchodzą też np. omamy; dopiero wszystkie objawy wchodzą w skład tego zespołu)
Oznacza to, że można przejawiać objawy danego zaburzenia, mimo tego nie cierpieć na to zaburzenie.
Synonimem objawu jest…
symptom
Zespół chorobowy (syndrom) jest…
zbiorem objawów, które mogą występować w określonych związkach. Zespoł może być obecny w jednostkach chorobowych lub w chorobach psychicznych o odmiennej etiologii, np. zespół maniakalny.
ICD to…
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych
F - zaburzenia psychiczne i zachowania, G - choroby układu nerwowego
im dłuższy kod, tym bardziej szczegółowe rozpoznanie
DSM to…
klasyfikacja, która odnosi się jedynie do chorób związanych ze zdrowiem psychicznym, do problemów bezpośrednio związanych z psychiką i zachowaniem.
w dsm:
- opisy zaburzeń
- objawy
- częstość występowania
- czynniki ryzyka
ICD – 10 a DSM – 5
- ICD-10 jest zbiorem wszystkich zaburzeń, również somatycznych (WHO). Podrozdział F – zaburzenia psychiczne i zachowania, G – choroby układu nerwowego
- DSM-5 jest zbiorem zaburzeń psychicznych (APA)
Zdrowie to…
dobrostan fizyczny, duchowy, społeczny, publiczny
Zdrowie psychiczne to…
- brak zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. (ICD, DSM)
- wysoka jakość życia - zadowolenie, dominacja emocji pozytywnych, eudajmonizm, hedonizm
- dojrzałość społeczno-poznawcza (poznawcza kontrola impulsów, rozumienie sensu życia, rozumowanie moralne)
- posiadanie celu w życiu, życie zgodne z wartościami, akceptacja siebie
Korzystne właściwości psychiczne (Peterson i Seligmann)
- człowieczeństwo (dobroć, miłość)
- powściągliwość (skromność, samokontrola, rozwaga)
- mądrość (twórczość, ciekawość, chęć uczenia się, inteligencja społeczna, mądrość, racjonalność)
- odwaga (witalność, zaradność, koherencja)
- sprawiedliwość (lojalność, zespołowość, przywódczość)
- transcendencja (nadzieja, wybaczenie, podziw dla piękna, wdzięczność, duchowość, poczucie humoru)
Kompletne zdrowie psychiczne (Keyes, Lopez)
- pełne zdrowie -> niska psychopatologia, wysoki dobrostan
- niepełne zdrowie -> niska psych, niski dobrostan
- pełne zaburzenie psychiczne -> wysoka psych, niski dobrostan
- niepełne zaburzenie psychcizne -> wysoka psych, niski dobrostan
Społeczne reakcje na zaburzenia, reakcje na psychopatologię:
- zaskoczenie/ bezradność (np. pytania rodzin: co mam robić?)
- niezrozumienie/ niewiedza (o co jej/ jemu chodzi?)
-
piętnonawie (stygmatyzacja):
- stereotyp (np. to że osoby chore psych. są niebezpieczne, procent osób niebezpiecznych jest taki sam u osób zdrowych!!!)
- dystans (unikanie takich osób)/ wykluczenie
- dyskryminacja
- przecenianie siły woli; człowiek zakłada, że ktoś jest w stanie własną wolą wpłynąć na objawy (”weź się za siebie”); jest to szkodliwe, ponieważ osoba chora nie jest symulantem i nie jest w stanie siłą woli wpłynąć na swój stan
