zaburzenia afektywne (nastroju) Flashcards

1
Q

kryteria hipomanii

A
  1. trwają minimum 4 dni
  2. łagodne podwyższenie nastroju lub jego drażliwość
  3. objawy (3 z 7)
    - wzmożona aktywność
    - nadmierna gadatliwość
    - trudności w koncentracji
    - zmniejszona potrzeba snu
    - zwiększona energia seksualna
    - lekkomyślne wydarki, zachowania
    - łatwość kontaktów z innymi, brak dystansu
  4. epizod nie spełnia kryteriów
    - manii
    - zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
    - epizodu depresyjnego
    - cyklotymii
    - anoreksji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kryteria rozpoznania manii bez objawów psychotycznych

A
  1. dominuje wzmożony nastrój, ekspansywny lub drażliwy, zdecydowanie nieprwidłowy dla danej osoby - wyraźna zmiana nastroju
  2. trwa co najmniej 1 tydzień
  3. objawy - minimum 3 z 9
    - wzmożnoa aktywność
    - nadmierna gadatliwość
    - zmniejszona potrzeba snu
    - utrata normalnych zahamowań społecznych (zachowanie niestosowne do okoliczności)
    - zachowanie bezceremonialne/lekkomyślne
    - wzmożona energia seksualna
    - łatwość w zmianie aktywności, planów
    - wzmożona samoocena, poczucie wyższości
    - gonitwa myśli
  4. Niewystępowanie omamów i urojeń
    - ale mogą występować zaburzenia percepcji (subiektywna nadwrażliwość na dźwięk, odbieranie barw jako szczególnie żywych)
  5. wykluczenie innych przyczyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

kryteria rozpoznania manii z objawami psychotycznymi

A
  1. dominuje wzmożony nastrój, ekspansywny lub drażliwy, zdecydowanie nieprwidłowy dla danej osoby - wyraźna zmiana nastroju
  2. trwa co najmniej 1 tydzień
  3. objawy - minimum 3 z 9
    - wzmożnoa aktywność
    - nadmierna gadatliwość
    - zmniejszona potrzeba snu
    - utrata normalnych zahamowań społecznych (zachowanie niestosowne do okoliczności)
    - zachowanie bezceremonialne/lekkomyślne
    - wzmożona energia seksualna
    - łatwość w zmianie aktywności, planów
    - wzmożona samoocena, poczucie wyższości
    - gonitwa myśli
  4. Występują urojenia lub omamy inne niż typowo schizofreniczne
    ( najczęściej urojenia o treści wielkościowej odnoszonej do siebie, erotycznej lub prześladowczej)
    - zgodne z nastrojem
  5. wykluczenie innych przyczyn (w tym schizofrenii)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

czynniki zewnętrzne mogące wywołać stan maniakalny

A
  • uraz głowy
  • choroba mózgu (infekcja - kiła, AIDS, guz, udar)
  • nadczynność tarczycy, nadnerczy
  • GKS
  • leki dopaminergiczne
  • amfetamina, kokaina
  • leki antycholinergiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rozpoznanie ChAD

A
  1. obecny epizod spełnia kryteria hipomanii, manii lub epizodu depresyjnego
  2. w przeszłości stwierdzono minimum 1 epizod afektywny (hipomaniakalny, maniakalny, depresyjny, mieszany)
  3. przynajmniej 1 z tych epizodów był inny niż depresyjny
  4. wykluczenie innych przyczyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

ChAD - średnia ilość epizodów manii w ciągu życia

A

10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

czas trwania epizodu depresji w ChAD

A

4-9 miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

średni czas manii w ChAD

A

2 tygodnie - 5 miesięcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

ile czasu zajmują epizody depresyjne, a ile maniakalne w ChAD

A

depresyjne 70%

manii 30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

czym jest cykl w ChAD

A

okres od jednego epizodu do początku następnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

cechy cykli w ChAD

A

pierwszy zwykle najdłuższy
drugi krótszy
kolejne nieregularne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ChAD częstość w populacji

A

2%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

częstość ChAD u kobiet i mężczyzn

A

1:1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wiek wystąpienia ChAD

A

ok 30 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

najczęstsza przypadłość psychiczna wśród uzależnionych

A

ChAD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

przyczyny ChAD

A
  1. czynniki genetyczne
    (niektóre geny wspólne dla ChAD i schizofrenii)
  2. teoria neuroprzekaźnikowa
    - nadmierna aktywność układu dopaminergicznego i noradrenergicznego
  3. zaburzenia
    - osi stresu,
    - tarczycy,
    - rytmów dobowych,
    - układu odporności
  4. zmiany strukturalne w OUN
  5. Koncepcja kindlingu (rozniecanie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

typ 1 ChAD

A
  • mania
  • mania + depresja
  • między epizodami okresy bezobjawowe
  • epizody depresyjne:maniakalne = 4:1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

typ 2 ChAD

A
  • hipomania + depresja
  • między epizodami okresy bezobjawowe
  • kobiety chorują częściej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

ChAD z szybką zmianą faz

A
  • nawroty epizodów depresji lub manii minimum 4 razy w roku

- pomiędzy epizodami bardzo krotkie/brak okresów remisji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jakie zaburzenia najczęściej mogą przejść w ChAD z szybką zmianą faz

A
  • najczęściej po wcześniejszym ChAD typu 2

- częściej u kobiet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

zaburzenia afektywne typ sezonowy

A

depresje w okresie zimowym

wzmożenie samopoczucia w okresie wiosenno-letnim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

cechy epizodu derpesji w ChAD

A
  • częste nawroty
  • lekooporność (leki p/depresyjne)
  • cechy psychozy
  • poważne próby samobójcze
  • drażliwość
  • nadmierna senność
  • młody wiek pierwszego epizodu (poniżej 25 rż)
  • szybkie narastanie i ustępowanie objawów (godziny/dni)
  • wywiad ChAD/samobójstwa w rodzinie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

leczenie epizodu manii w ChAD

A
  • normotymiki
  • LPP

ew. LPP o działaniu normotymicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

leczenie epizodu depresjiw ChAD

A
  1. lekka, umiarkowana bez objawów psychotycznych: normotymik o działaniu przeciwdepresyjnym w monoterapii
    - lamotrygina
    - kwetiapina
    - lit
    ew. + lek p/depresyjny
  2. ciężka z objawami psychotycznymi: LPP II generacji (atypowy)
    - olanzapina
    - kwetiapina
    ew. elektrowstrząsy

uwaga na leki p/depresyjne - mogą wywołać manię
można je stosować tylko z normotymikiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

które leki p/depresyjne mają większe prawdopodobienstwo wywołania manii w epizodzie depresji ChAD

A
  • TLPD
  • wenlafaksyna

(SSRI mniejsze)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

w którym typie ChAD leki p/depresyjne łatwiej mogą wywołać manię

A

w typie I (niż II)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

leczenie w przypadku lekooporności ChAd

A

klozapina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

zapobieganie nawrotom ChAD

A

normotymiki

29
Q

wraz z kolejnymi epizodami w ChAD dochodzi do

A

pogorszenia funkcji poznawczych

30
Q

kryteria rozpoznania epizodu depresji

A
  1. trwa przynajmniej 2 tygodnie
  2. 2/3 objawy podstawowe
    - obniżenie nastroju
    - anhedonia i utrata zainteresowań
    - zmniejszona energia
    • objawy dodatkowe
31
Q

kryteria rozpoznania nawracających zaburzeń depresyjnych

A
  1. minimum jeden wcześniej przebyty epizod depresji
    oddzielony od obecnego co jajmniej 2 miesiącami wolnymi od zaburzeń
  2. brak manii/hipomanii w przeszłości
32
Q

objawy podstawowe epizodu depresji

A
  • obniżenie nastroju
  • anhedonia i utrata zainteresowań
  • zmniejszenie energii
33
Q

objawy dodatkowe depresji

A
  • osłabienie pamięci i koncentracji
  • niska samoocena i mała wiara w siebie
  • poczucie winy
  • lęk
  • myśli i czyny samobójcze
  • zmiana aktywności
  • zaburzenia snu
  • zaburzenia apetytu
34
Q

podtyp melancholiczny depresji - cechy

A

„typowa”

  • głównie smutek i anhedonia
  • złe samopoczucie rano i wczesne budzenie się
  • utrata masy ciała, utrata apetytu
  • zahamowanie
35
Q

podtyp atypowy depresji

A
  • nadmierna senność
  • nadmierne łaknienie
  • złe samopoczucie wieczorem
  • reaktywność nastroju
36
Q

podtyp psychotyczny depresji

A

z urojeniami depresyjnymi

  • winy
  • hipochondrycznymi
  • nihilistycznymi (zespół Cotarda)
37
Q

podtyp depresji w żałobie

A

powyżej 2 miesięcy po utracie bliskiej osoby

38
Q

krótkotrwała nawracająca depresja

A
  • epizody trwają klika dni

- powtarzają się około raz w miesiącu

39
Q

depresja maskowana

A
  • ekwiwalent depresji
  • typowe objawy są mało wyrażone, na pierwszy obraz wysuwają się
    objawy somatyczne (dławica peirsiowa rzekoma, bóle, świąd, zespół jelita drażliwego, zespół niespokojnych nóg)
    objawy psychopatologiczne (fobie, zaburzenia odżywiania i snu, używanie SPA, natręctwa, zaburzenia lękowe)
40
Q

depresja skale

A
  • skala Becka - opisowa
  • skala Hamiltona - obserwacyjna
  • skala Montgomery-Asberg - obserwacyjna
  • GDS - geriatryczna skala oceny depresji
41
Q

szczyt zachorowalności na zaburzenia depresyjne nawracające

A

20-40 rż

42
Q

zaburzenia przekaźnikowe w depresji

A

D spadek
NA spadek
5-HT spadek

ACh wzrost

43
Q

jak długo trwa nieleczony epizod depresji

A

6-9 miesięcy

44
Q

przeciętna liczba epizodów depresjiw zaburzeniach depresyjnych nawracających

A

3-5

45
Q

jakie epizody depresyjne mają mniejszą szansę na samoistne zakończenie

A

im epizod depresyjny trwa dłużej, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zakończy się samoistnie

46
Q

ryzyko nawrotu depresji

A

po 1 epizodzie 50-80%

po 2 epizodach 80-90%

47
Q

pierwszy epizod depresji po 60 rż - ryzyko

A

że rozwinie się otępienie

48
Q

czynniki ryzyka depresji

A
  • płec (2x częściej kobiety)
  • wyższy poziom wykształcenia
  • zamieszkanie w dużym mieście
  • cechy osobowości - neurotyczność (lęk)
49
Q

ryzykow nawrotu depresji

A

50-60%

- każdy kolejny epizod zwiększa ryzyko następnego

50
Q

depresja może predysponować do wystąpienia:

A
  • cukrzycy
  • zaburzeń krążenia mózgowego
  • ChNS
51
Q

przyczyny depresji

A
  1. czynniki hormonalne
    - nadmierna aktywność podwzgórze-przysadka-nadnercza (hiperkortyzolemia uszkadza neurony hipokampa)
    - niedoczynność tarczycy
    - hormony płciowe kobiet
  2. zmiany strukturalne OUN
  • zmniejszenie płatów czołowych
  • zmniejszenie oczodołowej kory przedczołowej
  • zmniejszenie przedniej części zakrętu obręczy
  • zmniejszenie hipokampa
  • zmniejszenie ciał migdałowatych
  1. zaburzenia układu odpornościowego - hipoteza zapalna
  2. zaburzenia rytmów dobowych
  3. teoria neurorozwojowa - mechanizmu epigenetyczne
  4. wydarzenia stresowe
  5. teoria poznawcza - triada Becka
    - negatywna samoocena (nic mi się w życiu nie udało)
    - negatywna ocena własnej przyszłości i obecnej sytuacji (świat jest zagrażający)
    - przewidywanie negatywnych zdarzeń (nic dobrego mnie już nie spotka)
  6. niedobór wit. B12, kwasu foliowego, wit. D
52
Q

leki mogące wywołać objawy depresji

A
  1. leki hipotensyjne
    - B-blokery
    - ACEI
  2. GKS
  3. interferony
  4. hormonalne środki antykoncepcyjne
  5. leki p/psychotyczne
  6. antagoniści kanału Ca
  7. leki dopaminergiczne
  8. leki p/histaminowe
  9. inhibitory 5-alfa-reduktazy
  10. leki p/gruźlicze
  11. leki p/nowotworowe
  12. agoniści GnRH
53
Q

depresja - kiedy elektrowstrząsy

A

przy ciężkiej, opornej depresji

54
Q

leczenie depresji - jeśli pierwszy lek jest nieskuteczny

A

SSRI - pierwszy wybór

  • brak poprawy po 6-8 tygodni stosowania maksymalnej dawki
  • > zmiana leku na inny z SSRI
  • dalszy brak poprawy
  • > zmiana grupy leków, najczęściej SNRI
55
Q

leczenie depresji lekoopornej

A
  • leczenie dwoma lekami p/depresyjnymi
  • zamiana na inny lek p/depresyjne
  • augumentacja (potencjalizacja działania innym lekiem, niebędącym lekiem p/depresyjnym)
56
Q

depresja z zahamowaniem, apatią, brakiem motywacji, wycofaniem społecznym - jaki lek p/depresyjny

A
  • bupropion
  • wenlafaksyna
  • sertralina
  • reboksetyna
  • milnacipran
  • moklobemid
57
Q

depresja + lęk uogólniony, lęk napadowy, lęk społeczny, mieszane stany lękowe - jaki lek p/depresyjny

A
  • SSRI
  • wenlafaksyna
  • agomelatyna
  • tianeptyna
  • moklobemid
58
Q

natrętne myśli, ruminacje, kompulsje w depresji - jaki lek p/depresyjny

A
  • klomipramina
  • SSRI
  • wenlafaksyna
59
Q

agitacja i niepokój w depresji - jaki lek p/depresyjny

A
  • mirtazapina
  • mianseryna
  • trazodon
  • amitryptylina
  • doksepina
  • klomipramina
60
Q

depresja z bezsennością - jaki lek p/depresyjny

A
  • agomelatyna
  • mianseryna
  • mirtazapina
  • trazodon
  • doksepina
61
Q

depresja z bólem - jaki lek p/depresyjny

A
  • duloksetyna
  • wenlafaksyna
  • amitryptylina
  • milnacipran
62
Q

zespół serotoninowy - objawy

A
  • niepokoj, pobudzenie, splątanie, śpiączka
  • hipertermia
  • zaczerwinienie
  • pocenie się
  • tachykardia
  • nadciśnienie
  • nudności, wymioty
  • biegunka
  • drżenie
  • drgawki
  • sztywność mięśni
  • wzmożenie odruchów ścięgnistych
63
Q

uporczywe zaburzenia nastroju - podział

A
  • cyklotymia

- dystymia

64
Q

cechy uporczywych zaburzeń nastroju

A
  • przewlekłe
  • zmienne nasilenie
  • większość epizodów nie osiąga nasilenia manii ani depresji łagodnej
  • mogą nakładać się na jednorazowe lub nawracające epizody manii lub depresji
65
Q

cyklotymia - kryteria rozpoznania

A
  1. stale utrzymujące się wahania nastroju i aktywności (subdepresje i hipomanie) - występują naprzemiennie
  2. żaden z epizodów nie spełnia kryterium manii lub depresji
  3. zwykle bez związku z wydarzeniami życiowymi
  4. trwa minimum 2 lata
    u dzieci 1 rok
66
Q

cyklotymia - ryzyko przejścia w

A

ChAD

67
Q

dystymia - kryteria rozpoznania

A
  1. trwa minimum 2 lata
    u dzieci 1 rok
  2. minimum 3 z objawów:
    - zmniejszenie energii
    - bezsenność
    - brak wiary w siebie
    - problemy z koncentracją
    - płaczliwość
    - anhedonia
    - poczucie bezradności
    - pesymizm
    - nieradzenie sobie z codziennością
    - wycofanie społeczne
    - zmniejszona rozmowność
  3. dolegliwości powinny utrzymywać się przez większość czasu. Maksymalne przerwy między okresami obniżonego nastroju mogą trwać <2 miesiące
68
Q

podwójna depresja - jak często, co to

A

epizod depresji nałożony na dystymię

u 20-30% z dystymią