zaburzenia afektywne (nastroju) Flashcards
kryteria hipomanii
- trwają minimum 4 dni
- łagodne podwyższenie nastroju lub jego drażliwość
- objawy (3 z 7)
- wzmożona aktywność
- nadmierna gadatliwość
- trudności w koncentracji
- zmniejszona potrzeba snu
- zwiększona energia seksualna
- lekkomyślne wydarki, zachowania
- łatwość kontaktów z innymi, brak dystansu - epizod nie spełnia kryteriów
- manii
- zaburzeń afektywnych dwubiegunowych
- epizodu depresyjnego
- cyklotymii
- anoreksji
kryteria rozpoznania manii bez objawów psychotycznych
- dominuje wzmożony nastrój, ekspansywny lub drażliwy, zdecydowanie nieprwidłowy dla danej osoby - wyraźna zmiana nastroju
- trwa co najmniej 1 tydzień
- objawy - minimum 3 z 9
- wzmożnoa aktywność
- nadmierna gadatliwość
- zmniejszona potrzeba snu
- utrata normalnych zahamowań społecznych (zachowanie niestosowne do okoliczności)
- zachowanie bezceremonialne/lekkomyślne
- wzmożona energia seksualna
- łatwość w zmianie aktywności, planów
- wzmożona samoocena, poczucie wyższości
- gonitwa myśli - Niewystępowanie omamów i urojeń
- ale mogą występować zaburzenia percepcji (subiektywna nadwrażliwość na dźwięk, odbieranie barw jako szczególnie żywych) - wykluczenie innych przyczyn
kryteria rozpoznania manii z objawami psychotycznymi
- dominuje wzmożony nastrój, ekspansywny lub drażliwy, zdecydowanie nieprwidłowy dla danej osoby - wyraźna zmiana nastroju
- trwa co najmniej 1 tydzień
- objawy - minimum 3 z 9
- wzmożnoa aktywność
- nadmierna gadatliwość
- zmniejszona potrzeba snu
- utrata normalnych zahamowań społecznych (zachowanie niestosowne do okoliczności)
- zachowanie bezceremonialne/lekkomyślne
- wzmożona energia seksualna
- łatwość w zmianie aktywności, planów
- wzmożona samoocena, poczucie wyższości
- gonitwa myśli - Występują urojenia lub omamy inne niż typowo schizofreniczne
( najczęściej urojenia o treści wielkościowej odnoszonej do siebie, erotycznej lub prześladowczej)
- zgodne z nastrojem - wykluczenie innych przyczyn (w tym schizofrenii)
czynniki zewnętrzne mogące wywołać stan maniakalny
- uraz głowy
- choroba mózgu (infekcja - kiła, AIDS, guz, udar)
- nadczynność tarczycy, nadnerczy
- GKS
- leki dopaminergiczne
- amfetamina, kokaina
- leki antycholinergiczne
rozpoznanie ChAD
- obecny epizod spełnia kryteria hipomanii, manii lub epizodu depresyjnego
- w przeszłości stwierdzono minimum 1 epizod afektywny (hipomaniakalny, maniakalny, depresyjny, mieszany)
- przynajmniej 1 z tych epizodów był inny niż depresyjny
- wykluczenie innych przyczyn
ChAD - średnia ilość epizodów manii w ciągu życia
10
czas trwania epizodu depresji w ChAD
4-9 miesięcy
średni czas manii w ChAD
2 tygodnie - 5 miesięcy
ile czasu zajmują epizody depresyjne, a ile maniakalne w ChAD
depresyjne 70%
manii 30%
czym jest cykl w ChAD
okres od jednego epizodu do początku następnego
cechy cykli w ChAD
pierwszy zwykle najdłuższy
drugi krótszy
kolejne nieregularne
ChAD częstość w populacji
2%
częstość ChAD u kobiet i mężczyzn
1:1
wiek wystąpienia ChAD
ok 30 rż
najczęstsza przypadłość psychiczna wśród uzależnionych
ChAD
przyczyny ChAD
- czynniki genetyczne
(niektóre geny wspólne dla ChAD i schizofrenii) - teoria neuroprzekaźnikowa
- nadmierna aktywność układu dopaminergicznego i noradrenergicznego - zaburzenia
- osi stresu,
- tarczycy,
- rytmów dobowych,
- układu odporności - zmiany strukturalne w OUN
- Koncepcja kindlingu (rozniecanie)
typ 1 ChAD
- mania
- mania + depresja
- między epizodami okresy bezobjawowe
- epizody depresyjne:maniakalne = 4:1
typ 2 ChAD
- hipomania + depresja
- między epizodami okresy bezobjawowe
- kobiety chorują częściej
ChAD z szybką zmianą faz
- nawroty epizodów depresji lub manii minimum 4 razy w roku
- pomiędzy epizodami bardzo krotkie/brak okresów remisji
jakie zaburzenia najczęściej mogą przejść w ChAD z szybką zmianą faz
- najczęściej po wcześniejszym ChAD typu 2
- częściej u kobiet
zaburzenia afektywne typ sezonowy
depresje w okresie zimowym
wzmożenie samopoczucia w okresie wiosenno-letnim
cechy epizodu derpesji w ChAD
- częste nawroty
- lekooporność (leki p/depresyjne)
- cechy psychozy
- poważne próby samobójcze
- drażliwość
- nadmierna senność
- młody wiek pierwszego epizodu (poniżej 25 rż)
- szybkie narastanie i ustępowanie objawów (godziny/dni)
- wywiad ChAD/samobójstwa w rodzinie
leczenie epizodu manii w ChAD
- normotymiki
- LPP
ew. LPP o działaniu normotymicznym
leczenie epizodu depresjiw ChAD
- lekka, umiarkowana bez objawów psychotycznych: normotymik o działaniu przeciwdepresyjnym w monoterapii
- lamotrygina
- kwetiapina
- lit
ew. + lek p/depresyjny - ciężka z objawami psychotycznymi: LPP II generacji (atypowy)
- olanzapina
- kwetiapina
ew. elektrowstrząsy
uwaga na leki p/depresyjne - mogą wywołać manię
można je stosować tylko z normotymikiem
które leki p/depresyjne mają większe prawdopodobienstwo wywołania manii w epizodzie depresji ChAD
- TLPD
- wenlafaksyna
(SSRI mniejsze)
w którym typie ChAD leki p/depresyjne łatwiej mogą wywołać manię
w typie I (niż II)
leczenie w przypadku lekooporności ChAd
klozapina