Psychiatria - 01. Psychopatologia i czas trwania jednostek Flashcards
minimalny czas trwania epizodu hipomanii
4 dni
minimalny czas trwania epizodu manii
7 dni
minimalny czas trwania epizodu depresji
2 tygodnie
minimalny czas trwania zaburzen obsesyjno-kompulsyjnych
2 tygodnie
minimalny czas trwania zaburzeń schizoafektywnych
2 tygodnie
minimalny czas trwania uzależnienia
1 miesiąc
lub jeżeli krócej, to powtarzanie się w ciągu 12 miesięcy
minimalny czas trwania schizofrenii
1 miesiąc
minimalny czas trwania insomnii
1 miesiąc (3x/tydz)
minimalny czas trwania tików przemijających
1 miesiąc - 12 miesięcy
minimalny czas trwania zaburzeń urojeniowych
3 miesiące
minimalny czas trwania bulimii
3 miesiące (2x/tydz)
minimalny czas trwania zaburzeń hipochondrycznych
6 miesięcy
minimalny czas trwania lęku uogólnionego
6 miesięcy
minimalny czas trwania otępienia
6 miesięcy
minimalny czas trwania ADHD
6 miesięcy
minimalny czas trwania tików przewlekłych
1 rok
minimalny czas trwania dystymii
2 lata
* 1 rok u dzieci
minimalny czas trwania cyklotymii
2 lata
* 1 rok u dzieci
minimalny czas trwania zaburzeń schizotypowych
2 lata
minimalny czas trwania zaburzeń somatyzacyjnych
2 lata
pareidolie to
zaburzenia spostrzegania
- dopatrywanie się znajomego obrazu w czymś innym (np wyobrażanie sobie konia z chmur)
- bodziec istnieje - sąd realizujący prawidłowy
- sąd klasyfikujący prawidłowy (wiemy, że w rzeczywistości to chmury, a nie koń)
złudzenia (iluzje) to
zaburzenia spostrzegania
- zniekształcone spostrzeżenie
- bodziec istnieje - sąd realizujący prawidłowy
- sąd klasyfikujący nieprawidłowy - wydaje się, że to coś innego
np. cień w nocy wydaje się być człowiekiem, po zapaleniu światła to ubrania na krześle - mogą być fizjologiczne (korygowane) lub patologiczne (niekorygowane)
omamy (halucynacje) to
zaburzenia spostrzegania
- brak bodźca - sąd realizujący fałszywy
- sąd klasyfikujący fałszywy
- ale bodźce możliwe do zaistnienia
objaw Liepmana
omamy (halucynacje) wzrokowe
- powstają przez potarcie oczu
- charakterystyczne dla majaczenia alkoholowego
objaw Reichardta
omamy (halucynacje)
objaw czystej kartki
chory czyta z pustej kartki/sufitu pod wpływem sugestii
objaw nawlekania nitki
omamy (halucynacje)
chory nawleka nieistniejące nitkę przez nieistniejacą igłę pod wpływem sugestii
objaw Aschaffenburga
omamy (halucynacje)
chory rozmawia przez odłączony telefon pod wpływem sugestii
omamy hipnagogiczne
omamy przysenne w czasie zasypiania
- są fizjologiczne
omamy hipnopompiczne
omamy przysenne w czasie budzenia się (wrażenie, że sen dział się naprawdę)
- sa fizjologiczne
omamy pedunkularne
liczne postacie w żywych, barwnych scenach
- w uszkodzeniu pnia mózgu
omamy rzekome (pseudohalucynacje)
zaburzenie spostrzegania
brak bodźca - sąd realizujący fałszywy
bodziec z nierealnej przestrzeni (np głos z kosmosu, z głowy, z wątroby)
sąd klasyfikujący fałszywy
halucynoidy (parahalucynacje)
zaburzenia spostrzegania
brak bodźców zewnętrznych
zachowany krytycyzm - chory wie, że są to spostrzeżenia wywołane przez chorobę
charakterystyczne dla chorób OUN na podłożu organicznym
zaburzenia spostrzegania - które nasuwają uszkodzenie OUN + jakie postępowanie
halucynacje (omamy)
halucynoidy (parahalucynacje)
zaburzenia spostrzegania - które nasuwają podejrzenie schizofrenii + postępowanie
pseudohalucynacje (omamy rzekome)
- zrobić badanie obrazowe OUN
amnezja
luka pamięci - okres przeszłości niepokryty żadnym śladem pamięciowym
- zaburzenia zapamietywania, przechowywania lub odtwarzania śladów pamięci
- często pokryta konfabulacjami
hipomnezja
obniżona zdolność odtwarzania wspomnień (w pamięci długo i krótkotrwałej), niezależnie od ich treści i emocji ich towarzyszących
ekmnezja
ograniczenie pamięci niedawnych wydarzeń
pamięć wydarzeń wcześniejszych jest zachowana i odtwarzana jako wydarzenia obecne
palimpset
częściowy/całkowity zanik pamięci w wyniku upojenia alkoholowego
dysmnezje
ilościowe zaburzenia pamięci
- hipermnezje i hipomnezje
paramnezje
jakościowe zaburzenia pamięci
- allomnezje i pseudomnezje
allomnezje
wspomnienia zniekształcone
- jakościowe zaburzenia pamięci
pseudomnezje
wspomnienia rzekome
- jakościowe zaburzenia pamięci
iluzje pamięci
zniekształcone wspomnienia, u podłoża leżą skrajne emocje
należą do allomnezji (zniekształcone wspomnienia)
kryptomnezje
nieuświadomione wspomnienia
osoba postrzega odtwarzane z zasobów pamięci informacje jako nowe (nieuświadomiony plagiat, glosolalia)
należą do allomnezji (zniekształcone wspomnienia)
złudzenia utożsamiające
= deja vu/vecu, jamais vu/vecu
postrzeganie wydarzeń, których się nie przeżyło, jako nowe lub znanych wydarzeń jako nowe (w ogóle sobie tego nie przypominamy)
należą do allomnezji (zniekształcone wspomnienia)
konfabulacje
fałszywe wspomnienia wypełniające luki pamięci
- podatne na sugestie - zmiany treści
należą do pseudomnezji (wspomnienia rzekome)
omamy pamięciowe
fałszywe wspomnienia, o których przeżyciu chory jest przekonany
- nie wypełniają luki pamięciowej
- są jakby urojeniami rzutowanymi na przeszłość
- brak podatności na sugestie, brak zmiany treści
należą do pseudomnezji (wspomnienia rzekome)
urojenia
zaburzenia treści myślenia
- fałszywe przekonania, niepodzielane przez otoczenie
- nie podlegają weryfikacji mimo oczywistych dowodów
- silne przekonanie o ich prawdziwości
- pochodzenie chorobowe
myśli nadwartościowe
zaburzenia treści myślenia
- dominujące u danej osoby przekonanie, ktore w bardzo dużym stopniu ma wpływ na jej decyzje, emocje i zachowanie
- mało elastyczne zachowanie
- nie są utrzymywane z urojeniową pewnością
np. przekonanie o otyłości u chorych na aroneksję
myśli natrętne (obsesje)
zaburzenia treści myślenia
- uporczywie narzucające się wbrew woli chorego myśli, wyobrażenia, impulsy
- są niepożądane
- bezskuteczne przeciwstawianie się im
- w zab pbsesyjno-kompulsyjnych
automatyzm psychiczny
zaburzenia treści myślenia
- przekonanie o utracie wpływu na przebieg procesów myślowych, mowy, ruchów ciała, spostrzegania
alogia
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
zubożenie myślenia - ograniczenie ilości/treści wypowiedzi
ambiwalencja myślenia
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
współwystępowanie sprzecznych myśli, a na skutek tego sprzeczne wypowiedzi (ambisentencja) i dążeń (amnitendencja)
metonimia
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
- zastąpienie nazwy przedmiotu/zjawiska inną nazwą, pozostającą z nim w uchwytnej zależności
neologizmy
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
nowe, nieznane słowa, dziwaczne połączenia
myślenie nieskładne
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
nieprawidłowości gramatyczne, zaburzony tok, znaczna rozpraszalność
myślenie dereistyczne
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia - myślenie niekomunikatywne
bez odzwierciedlenia rzeczywistości i doświadczenia chorego, nielogiczne
myślenie autystyczne
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia - myślenie niekomunikatywne
myślenie odnoszące do siebie, przeniesienie zainteresowania na własne życie wewnętrzne
rozkojarzenie
zaburzenie struktury (funkcji) myślenia
- utrata spójności myślenia pomiędzy zdaniami
spowonienie/zahamowanie myślenia
zaburzenie toku myślenia
- tok od początku zwolniony
- w katatonii
otamowanie
zaburzenie toku myślenia
gdy sprawnie przebiegający wątek myśli ulega nagle zatrzymaniu
np w schozofrenii
przyśpieszenie myśli
- aż do gonitwy myśli
- objawia się słowotokiem
- tok przyśpieszony, struktura chaotyczna
- tematyka zmienna
mutyzm
zaburzenie toku myślenia
- całkowity brak wypowiedzi mimo zachęt i poleceń
- wyraz pustki myśli (np gdy „głosy” zakazują pacjentowi mówić lub w osłupieniu)
perseweracje
zaburzenie toku myślenia
wielokrotne powtarzanie tych samych słów
mantyzm
zaburzenie toku myślenia
- natłok myślenia
- nadmiar spontanicznie pojawiających się kolejnych wątków i tematów
- zakłócają myślenie i płynność
- upośledzona jasność i zawartość wypowiedzi
drobiazgowość
zaburzenie toku myślenia
- ciągłe wtrącanie nieistotnych szczegółów, co zakłoca wątek myślowy
uskokowość
zaburzenie toku myślenia
- powtarzające się odpowiedzi na pytania w sposob nieznacznie/wcale nie naziwązujący do pytania
werbigeracje
zaburzenie toku myślenia
- powtarzanie słów wg ich brzmienia (np doła, fioła, goła)
- stereotypie słowne
echolalia
zaburzenie toku myślenia
- bezwiedne, bezsensowne powtarzanie wypowiedzi innych osób
jakie urojenia najczęściej występują w schizofrenii
- nasyłania/zabierania myśli
- odsłonięcia myśli
- oddziaływania
urojenia syntymiczne
dostosowane do nastroju i wypowiadanych treści
urojenia paratymiczne
niedostosowane do nastroju i wypowiadanych treści
urojenia atymiczne
ubogie lub pozbawione uczuć
urojenia katatymiczne
życzeniowe, oderwane od realności
urojenia proste - co to i wysycenie emocjonalne
- pojedyncze, mało rozbudowane
- prosta interpretacja innych objawów, np omamów
wysycenie syntymiczne lub katatymiczne
urojenia paranoiczne - co to i wysycenie emocjonalne
- usystematyzowane
- spójne z osobowością chorego
- dość prawdopodobne treści
syntymiczne lub katatymiczne
urojenia paranoidalne - co to i wysycenie emocjonalne
- niemożliwe do zaistnienia
- często niepowiązane, dziwaczne
- oderwane od osobowości i realiów życia
atymiczne lub paratymiczne
urojenia oniryczne - co to i wysycenie emocjonalne
- niekonsekwentne
- poczucie aktywnego udziału, przypominają sen
- mogą dotyczyć końca świata, wojny
intensywnie wysycone emocjonalnie
inkoherentne (niespójne) urojenia - co to i wysycenie emocjonalne
- brak wszelkiej spójności
- absurdalne wypowiedzi
wysycenie emocjonalne -
urojenia ksobne (odnoszące)
- przekonanie, że obiekty, wydarzenia, osoby mają z chorym szczególny związek
- np prezenter w telewizji zwraca się do chorego
nastawienie odnoszące
urojenia ksobne (odnoszące) z częściowo zachowanym krytycyzmem
urojenia oddziaływania, owładnięcia, wpływu
- przekonanie, że uczucia, myśli lub działania chorego są pod wpływem innych osób
- czasem chory przypisuje sobie moc wpływu na inne osoby
urojenia wpływu myśli (nasylania/zabierania myśli)
- szczególna postać urojeń oddziaływania
- obce siły lub osoby nasyłają myśli do umysłu chorego, lub usuwają z umysłu jego własne myśli
urojenia odsłonięcia myśli
- myśli chorego są słyszalne dla innych
urojenia prześladowcze
- przekonanie, że chory jest prześladowany, atakowany, śledzony, oszukiwany
urojenia niskiej wartości (depresyjne)
- przekonanie o swojej niskiej wartości, pozycji społecznej
urojenia nihilistyczne
- przekonanie, że pacjent lub jego część nie istnieje
urojenia zmiany osoby
- znane pacjentowi osoby nie są tymi osobami, ale ich sobowtórami
urojenia wielkościowe
- przekonanie o własnej wyjątkowości
urojenia zubożenia
przekonanie o ruinie finansowej
urojenia winy, kary, grzeszności
- przypisywanie sobie czynów nagannych
- przekonanie, że to, czego doświadcza chory, jest karą za jego czyny
urojenia hipochondryczne
- nieuzasadnione przekonanie o poważnej chorobie
inteligencja płyna
- zdolność dostrzegania złożonych relacji między symbolami i wykonywania złożonych relacji na symbolach (niezależnie od doswiadczenia)
- określia potencjał intelektualny jednostki
- jest wrodzona, uwarunkowana biologicznie i genetycznie
- stała w ciągu życia
inteligencja skrystalizowana
- wiedza i umiejętności w określonym kontekście kulturowym
- ulega zmianie w ciągu życia
inteligencja emocjonalna
- rozpoznawanie i radzenie sobie z emocjami własnymi i innych osób
skale oceniające inteligencję
WISC-R - Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci - Wersja Zmodyfikowana
WAIS-R - Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych - Wersja Zrewidowana
IQ iloraz inteligencji = wiek umysłowy/wiek życia *100
przeciętny poziom inteligencji - 100
dewiacyjny iloraz inteligencji
niepełnosprawność intelektualna dotycz % populacji
1-3%
grupy niepełnosprawności intelektualnej i %
1) niepełnosprawność intelektualna lżejsza (85%)
- niepełnosprawność lekka
2) niepełnosprawność intelektualna głębsza (15%)
- umiarkowana
- znaczna
- głęboka
przycyzny niepełnosprawności intelektualnej
czynniki genetyczne
- zespoły chorobowe
czynniki środowiskowe
- TORCH - toksyny, leki, alkohol w ciąży - zaburzenia łożyska - encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna - wcześniactwo - niska masa urodzeniowa - krwawienia wewnątrzczaszkowe - infekcje - zaburzenia metaboliczne - urazy głowy - guzy mózgu - niedotlenienie układu nerwowego - zatrucia - niedobory pokarmowe
agitacja
ilościowe zaburzenie ruchowe
- nadmierna aktywność (bezcelowa, chaotyczna, powtarzlne ruchy)
- wewnętrzne napięcie
spowolnienie psychoruchowe
ilościowe zaburzenie ruchowe
- obniżona aktywność ruchowa
- zwolnienie tempa myślenia i wypowiedzi
stupor (osłupienie)
ilościowe zaburzenie ruchowe
- bezruch
- mutyzm
- zmniejszenie reaktywności na bodźce
- świadomość zachowana
rodzaje osłupienia (stuporu)
osłupienie efektoryczne - dominuje zaburzenie funkcji efektorów
osłupienie receptoryczne - dominuje zaburzenie reagowania na bodźce zewnętrzne
katatonia
jakościowe zaburzenia ruchowe
- wzrost spoczynkowego napięcia mieśni
- znika w czasie ruchów czynnych i biernych
manieryzmy
jakościowe zaburzenia ruchowe
- dziwaczne ruchy lub gesty
np salutowanie przechodniom
posturyzmy
jakościowe zaburzenia ruchowe
- przyjmowanie niezwykłych pozycji ciała
katalepsja
jakościowe zaburzenia ruchowe
- giętkość woskowa
- wzrost napiecia mm + utrzymywanie ciała w pozycji nadanej przez inną osobę
echopraksja
jakościowe zaburzenia ruchowe
- powtarzające się odtwarzanie ruchów innych osób
grymasy
jakościowe zaburzenia ruchowe
- dziwaczna ekspresja mimiczna
katapleksja
jakościowe zaburzenia ruchowe
- nagła utrata napięcia mięśniowego + upadek
- objaw narkolepsji
stereotypie
jakościowe zaburzenia ruchowe
- uporczywe mechaniczne powtarzanie ruchów lub czynności
np kołysanie głową, wykręcanie rąk
stereotypie słowne = perseweracje
zespół katatoniczny - objawy
- stan obojętności
- ograniczony/zniesiony kontakt z chorym
- katalepsja
- negatywizm bierny i czynny
- zastyganie
- automatyzm nakazowy
- echopraksja, echomimia, echolalia
a) hipokinetyczny (spowolnienie, osłupienie, mutyzm)
b) hiperkinetyczny (pobudzenie psychoruchowe)
negatywizm czynny
jakościowe zaburzenie woli i działania
- tendencja do zachowania niezgodnego z oczekiwaniem otoczenia
na polecenie chory wykonuje czynność odwrotną
(np zamknij okno, chory otwiera okno szerzej)
negatywizm bierny
jakościowe zaburzenie woli i działania
- tendencja do zachowania niezgodnego z oczekiwaniem otoczenia
brak spełniania poleceń, brak protestów
(np poproszenie chorego o zamknięcia okna, chory nie zamyka okna, nie kłóci się)
echomimia
naśladowanie mimiki i gestów innej osoby
awolicja
ilościowe zaburzenie woli i działania
ograniczeni/brak WOLI (chęci) do inicjowania i podtrzymywania działań
abulia
ilościowe zaburzenie woli i działania
- bezczynność, brak chęci do działania
ambitendencja
ilościowe zaburzenie woli i działania
- współwystępowanie sprzecznych dążeń
np nie jestem chory, ale będę brał leki - uniemożliwia podjęcie decyzji i działania
kompulsje
jakościowe zaburzenia woli i działania
- czynności natrętne z poczuciem wewnętrznego przymusu ich wykonania
- chory ocenia je jako niepożądane
- służą zredukowaniu lęku, zapobieżeniu strasznemu zdarzeniu
- char dla zespołu obsesyjno-kompulsyjnego
apraksja
jakościowe zaburzenia woli i działania
- niemożność wykonania ruchów (np napicia się herbaty) - brak wzorców ruchu w mózgu
- napięcie mm prawidłowe
- pacjent rozumie czynność, którą chce wykonać
desorganizacja
jakościowe zaburzenia woli i działania
- utrata zdolności przeprowadzania celowych działań
- może uniemożliwić wykonywanie codziennych czynności
automatyzm nakazowy
jakościowe zaburzenia woli i działania
- automatyczna uległość
- bezrefleksyjne poddawanie się poleceniom
paragnomen
- impulsywne, nieumotywowane, gwałtowne czyny
- np. chory z niezrozumiałych dla siebie i otoczenia przyczyn atakuje obcą osobę i zadaje mu ciężkie obrażenia
- czasem w schizofrenii
nastrój
- nieznaczne natężenie
- długi czas trwania (godziny, dni tygodnie)
eutymia
nastrój wyrównany
- obniżony w depresji
- podwyższony w manii
anhedonia
utrata, znaczne ograniczenie odczuwania przyjemności z działań, które dotychczas były jej źródłem
dysforia
złość
afekt
- aktualny stan emocjonalny danej osoby
- w stanie zdrowia: żywy (=obecny) i dostosowany
zobojętnienie uczuciowe
ilościowe ograniczenie (hipopatia)
lub brak przeżywania (apatia) uczuć
spłycenie uczuciowe
ekspresja emocjonalna jest zredukowana
- bladość/sztywność afektu
zubożenie uczuciowe
prymitywizacja i uproszczenie w kwestii zaspokajania potrzeb biologicznych (przewagę zyskuje zaspokojenie głodu, pragnienia)
zaleganie uczuć
długotrwałe utrzymywanie się stanów emocjonalnych w niezmienionej/mało zmienionej formie
chwiejność afektu
częste i nadmierne zmiany emocji, rzekomo prowokowane przez otoczenie
lepkość uczuciowa
niemożność oderwania się od danego stanu emocjonalnego (skracanie dystansu, wikłanie się w relacje) ???
nietrzymanie afektu
okazywanie gwałtownych i intensywnych reakcji uczuciowych (pozytywnych lub negatywnych)
- nieadekwatnych do wywołujących je bodźców
syntymia
adekwatność i spójność zachowania, mowy, emocji
hipertymia
nadmierna ekspresja emocji
hipotymia/atymia
ograniczenie ekspresji emocji (afekt blady, pusty, chłodny, bezbarwny)
paratymia
- rozbieżność między ujawnianą a oczekiwaną ekspresją uczuciową
- afekt nieadekwatny i niedostosowany do sytuacji
katatymia
- życzeniowe przekształcanie przeżyć, zachowań, oczekiwań na przyszłość pod wpływem nastawień emocjonalnych - nie są zwykle odzwierciedleniem rzeczywistości
orientacja autopsychiczna
rozpoznanie tożsamości własnej osoby
orientacja allopsychiczna
orientacja co do czasu i miejsca
sopor
ilościowe zaburzenia świadomości
stan przedśpiączkowy
somnolentia
ilościowe zaburzenia świadomości
senność patologiczna
przymglenie proste
jakościowe zaburzenia świadomości
- nieznacznie zaburzona orientacja allopsychiczna
- łagodne upośledzenie funkcji poznawczych
- spowolnienie motoryczne, senność
delirium (zespół majaczeniowy)
jakościowe zaburzenia świadomości
- zaburzenie orientacji allopsychicznej
- niepokój ruchowy (lub nadmierne uspokojenie)
- bezsenność (zaburzenie cyklu sen-czuwanie)
- omamy i złudzenia
- urojenia wtórne do doznań zmysłowych
- lęk i dysforia
- zaburzenie pamięci krótkotrwałej i koncentracji
- najczęściej wtórnie do zaburzeń elektolitycznych i odwodnienia
zespół pomroczny (zamroczeniowy)
- zaburzenia orientacji auto i allopsychicznej
- brak omamów
- nagły początek i szybkie przejaśnienie
- gwałtowne zachowania
- niepamieć wsteczna
uraz, upojenie patologiczne, stan po napadzie padaczkowym
zespół splątaniowy
jakościowe zaburzenia świadomości
- najgłębsze zaburzenie świadomości
- brak kontaktu z otoczeniem
- bezładne miotanie się (jaktacje)
- zgon
depersonalizacja i derealizacja to zaburzenia
zaburzenia spostrzegania własnej osoby i otoczenia
nawyki to
potrzeby NABYTE w toku życia osobniczego
- patologiczny hazard
- kleptomania
- piromania
- trichotillomania
popędy to
wrodzone potrzeby biologiczne
- łaknienie
- pragnienie
- sen
- popęd seksualny
reakcje egzogenne Bonhoeffera
- nieswoiste reakcje psychopatologiczne na czynniki egzogenne (zatrucia, infekcje, urazy)
inkoherencja
(utrata spójności myślenia w obrębie zdań - sałata słowna)