Psychiatria - 04. schizofrenia Flashcards

1
Q

objawy osiowe schizofrenii i ich wyjaśnienie

A

4A

Autyzm
skupienie na życiu wewnętrznym, wycofanie z rzeczywistości

Afekt tępy
nie okazuje przeżyć wewnętrznych, emocji; sztywność emocjonalna, skąpa ekspresja

Ambi -walencja, -sentencja, -tendencja
dwoiste, sprzeczne, wykluczające się uczucia, sądy, działania

zab. Asocjacji
rozkojarzenie myśli i wypowiedzi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

schizofrenia to

A

choroba mózgu ze zmianami czynnościowymi i strukturalnymi

  • zaburzenia myślenia i postrzegania
  • niedostosowany i spłycony afekt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ICD-10 rozpoznanie schizofrenii - objawy typowe

A

minimum 1 objaw przez 1 miesiąc:

  • MYŚLI: echo myśli, nasyłanie, zabieranie myśli, odsłonięcie myśli
  • UROJENIA: oddziaływania, wpływu, owładnięcia, spostrzeżenia urojeniowe
  • GŁOSY OMAMOWE: komentujące lub dyskutujące lub inne głosy dochodzące z części ciała
  • utrwalone urojenia o treści niedostosowanej kulturowo i całkowicie miemożliwej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ICD-10 rozpoznanie schizofrenii - objawy nietypowe

A

minimum 2 objawy przez 1 miesiąc:

  • utrwalone omamy ze zwiewnymi urojeniami bez treści afektywnej lub utrwalone myśli nadwartościowe
  • przerwy i wstawki w toku myślenia prowadzące do rozkojarzenia lub niedostosowania wypowiedzi, neologizmy
  • zachowania katatoniczne
  • objawy negatywne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kryteria wykluczające rozpoznanie schizofrenii

A
  • epizod manii lub depresji
  • choroba organiczna mózgu
  • zatrucie
  • uzależnienie od substancji psychoaktywnej lub jej odstawienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

objawy negatywne schizofrenii - zaburzenia neurotransmiterów

A

↓ aktywności D w korze przedczołowej (spadek)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

objawy pozytywne w schizofrenii - zaburzenia neurotransmiterów

A

↑ aktywności D w układzie limbicznym (wzrost)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

objawynegatywne schizofrenii - wymienić

A
  • alogia i inne zaburzenia mowy
  • apatia, abulia, awolicja
  • anhedonia
  • afekt płaski (blady, obojętny, uboga mimika i reakcja emocjonalna)
    lub afekt niedostosowany (katatymiczny, atymiczny, paratymiczny)
  • formalne zaburzenia myślenia (np rozkojarzenie)
  • ambiwalencja
  • objawy depresyjne i zaburzenia funkcji poznawczych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

objawy pozytywne w schizofrenii - wymienić

A
  • omamy słuchowe (komentujące, imperatywne)
  • urojenia (odnoszące, ksobne, oddziaływania)
  • rzadko inne urojenia i halucynacje
  • echo myśli, nasyłanie myśli, odciąganie myśli (typowe dla schizofrenii)
  • zachowania katatoniczne (stupor, podniecenie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

zaburzenia poznawcze w schizofrenii - wymienić

A
  • zmniejszenie tempa przebiegu czynności intelektualnych
    • zaburzenia uwagi, pamięci, zdolności do wyciągania wniosków
    • zaburzenie poznania społecznego (rozpoznawania stanów emocjonalnych innych osób)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

czestość schizofrenii w populacji

A

1%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wiek początku schizofrenii

A

kobiety: 26-45 rż

mężczyźni: 20-25 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

przebieg schizofrenii u mężczyzn vs u kobiet

A

M: przebieg mniej korzystny, przewlekły, dominują objawy negatywne

K: przebieg najczęściej ostry, dominują objawy psychotyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ryzyko zachorowania na schizofrenię w populacji ogolnej

A

1-1,5%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

częstość zachorowań na schizofrenię M:K

A

1:1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

przyczyny schizofrenii

A
  • urodzenie zimą/wczesną wiosną (prenatalna ekspozycja na wirus grypy)
  • organiczne (poszerzenie komór bocznych, hipofrontalność)
  • genetyczne
  • biochemiczne
  • zmiany OUN w rozwoju płodowym
  • teoria uwrażliwienia (czynniki zewnętrzne i wewnętrzne wykształtowały nadmierną wrażliwość danej osoby na stres)
  • teorie społeczno-psychologiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

schizofrenia - skale

A

SANS - Scale of assesment of negative symptoms
SAPS - scale of assesment of positive symptoms
PANSS - positive and negative syndrom scale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

początek schopizofrenii - typy

A
  • nagły (w ciągu kilku dni)
  • szybki (kilka tygodni)
  • stopniowy (objawy narastają powoli przez miesiące, lata)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

objawy prodromalne psychozy w schizofrenii

A
  • lęk, przerażenie
    • zagubienie
    • obniżony nastrój
    • derealizacja, depersonalizacja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

psychoza to

A

stan umysłu, w którym na skutek zakłóceń w postrzeganiu (percepcji) rzeczywistości, a czasem także zaburzeń świadomości, osoba ma trudność z odróżnieniem tego, co jest rzeczywiste, a co nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

przebieg schizofrenii, rokowanie, nasilenie objawów

A

przebieg przewlekły, nawrotowy
może być ciągły
rzadko pozostają objawy rezydualne

z czasem trwania choroby objawy negatywne nasilają sie, objawy pozytywne wyciszają się, a zaburzenia poznawcze rosną do pewnego czasu, a potem uzyskują plateau

u 10% tylko jeden epizod

1/3 prowadzi względnie normalne życie
1/3 wykazuje objawy, ale dobrze funkcjonuje społecznie
1/3 ma znaczne zaburzenia funkcjonowania i wymaga częstych hospitalizacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

schizofrenia paranoidalna - czym się cachuje

A

dominują urojenia i pseudohalucynacje

  • urojenia paranoidalne, głownie prześladowcze, ksobne, odnoszące; luźno powiązane
  • pseudohalucynacje słuchowe komentujące, rzadziej imperatywne
  • pobudzenie
  • niedostosowanie afektu
  • postawy wielkościowe

najczęstszy typ schizofrenii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

najczęstszy typ schizofrenii

A

schizofrenia paranoidalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

schizofrenia hebefreniczna - cechy

A

dominują objawy afektywne - niedostosowanie, sztywność afektu (blade reakcje emocjonalne)

  • rozkojarzenie myślenia
  • zachowanie oełne bezładu, manieryzmy, grymasy, stereotypie
  • błaznowanie
  • rzadziej niż w innych typach omamy i urojenia prześladowcze
  • bardzo rzadki typ, głównie u młodych osób
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

u kogo najczęściej schizofrenia hebefreniczna

A

u bardzo młodych osób, ale jest to bardzo rzadki typ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

w którym typie schizofrenii omamy i urojenia prześladowcze występują rzadko

A

schizofrenii hebefrenicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

schizofrenia katatoniczna - cechy

A

dominują zaburzenia napędu psychoruchowego (od zahamowania do pobudzania)
-> postać hiperkinetyczna (nadmierne niekontrolowane pobudzenie) lub zahamowanie katatoniczne (spowolnienie, mutyzm, brak interakcji z otoczeniem, zaprzestanie przyjmowania pokarmów i płynów, wstrzymywanie wydalania)

  • zaburzenia popędów (np odżywiania)
  • bardzo utrudniony kontakt z chorym
  • objawy ruchowe (giętkość woskowa, objaw poduszki powietrznej, negatywizm)
28
Q

ostra śmiertelna katatonia to i jakie objawy

A

schizofrenia katatoniczna

  • hipertermia ośrodkowa
  • wysoka leukocytoza
  • wzrost kinazy kreatynowej
  • sztywność mięśni
  • utrata przytomności
  • niewydolnoś narządów
  • śmierć
29
Q

schizofrenia niezróżnicowana to

A

postać spełniająca kryteria ogólne dla schizofrenii, ale nieprzypominająca konkretnego jej typu
lub zawiera różne objawy występujące w poszczególnych typach

30
Q

depresja poschizofreniczna to (cechy, objawy)

A

epizod schizofrenii (zwykle pierwszy) -> depresja

  • w reakcji na ciężkie zachorowanie, objawy psychotyczne i wprowadzone leki (leki blokujące receptor D2 mogą działać prodepresyjnie)
  • duże ryzyko próby samobójczej
31
Q

schizofrenia rezydualna to

A

przewlekły etap rozwoju schizofrenii, w którym:

  • obcenie brak objawów pozytywnych (wcześniej występowały)
  • wyraźnie postęuje psychoza z długotrwającymi objawami negatywnymi
32
Q

schizofrenia prosta to

A
  • dominują objawy negatywne
    zmiana zachowania: zamknięcie się w sobie, wycofanie z życia społecznego, regres zawodowy/szkolny
    (objawy negatywne widoczne są od początku, w przeciwieństwie do schizofrenii rezydualnej)
  • nie występują omamy i urojenia
33
Q

schizofrenia - u kogo elektrowstrząsy

A
  • skrajnie nasilone epizody z myślami i tendencjami samobójczymi
  • schizofrenia katatoniczna
  • lekooporność
  • kobiety w ciąży
34
Q

lek pierwszego wyboru przy nowo rozpoznanej schizofrenii

A

olanzapina (II gen LPP - atypowe)

35
Q

stosowanie olanzapiny - co należy kontrolować

A

morfologię - ryzyko agranulocytozy

36
Q

klasyczne (typowe) leki przeciwpsychotyczne - charakterystyka (receptory, objawy, działania niep)

A
  • redukują głównie objawy wytwórcze
  • działają głównie na receptory dopaminowe
  • działania niep: objawy pozapiramidowe (parkinsonowskie)

?? do sprawdzenia

37
Q

leki przeciwpsychotyczne atypowe (II gen) - cechy (wpływ na objawy, działanie na receptory, działania niep)

A
  • w większym stopniu niż leki typowe wpływają na redukcję objawów ubytkowych i dezorganizacji
  • działają (-) na rec. D i 5-HT
  • działania niep: niewielkie/brak objawów pozapiramidowych, zespół metaboliczny, przybieranie na wadze)?? do sprawdzenia
38
Q

częstoś prób samobójczych u chorych na schizofrenię

A

u 50% chorych

10-12% skutecznych

39
Q

najczęstsze choroby somatyczne współwystępujące ze schizofrenią

A
  • otyłość
  • zespół metaboliczny
  • choroby ukkładu krążenia
  • nadużywanie SPA
  • choroby neurologiczne
  • choroby endokrynologiczne
  • urazy
40
Q

śmiertelność w schizofrenii w stosunku do populacji ogólnej

A

śmiertelność 1,5-2x wyższna

skrócona długość życia o około 20 lat

41
Q

grupy leków stosowane w leczeniu schizofrenii

A
  1. neuroleptyki atypowe! (olanzapina - 1 rzut)

w dodatkowych wskazaniach

  • leki uspokajające
  • leki normotymiczne
  • leki przeciwdepresyjne (schizofrenię z objawami depresyjnymi lepiej leczyć neuroleptykami)
42
Q

jak długo leczy się schizofrenię?

A

po 1 epizodzie: minimum 2 lata

po 2 epizodach: minimum 5 lat

po 3 epizodzie: na stałe

43
Q

leczenie schizofrenii lekoopornej

A

klozapina

jeśli nie jest skuteczna, to elektrowstrząsy

44
Q

schizofrenia lekooporna to

A

objawy schizofrenii utrzymują się mimo leczenia 2 LPP z różnych grup
+ pewne rozpoznanie schizofrenii
+ współpraca chorego w leczeniu
+ brak poprawy nie wynika z innych chorób/używania substancji psychoaktywnych

45
Q

zaburzenia schizotypowe to

A
  • ekscentryczne zachowanie, dziwne przekonania
  • niedostosowany afekt (osoby chłodne i obojętne)
  • słaby kontakt z innymi (lęk)
  • podejrzliwość
  • epizody quasi-psychotyczne (iluzje, omamy słuchowe, myśli podobne do urojeń)

czas trwania objawów minimum 2 lata

nie spełniają kryteriów schizofrenii!
podobne do zaburzeń osobowości

46
Q

leczenie zaburzeń schizotypowych

A
  • psychoterapia (jeśli pacjent wyraża potrzebę)

- w objawach psychotycznych atypowe neuroleptyki

47
Q

zaburzenia urojeniowe to

A
  • stabilny, usystematyzowany system urojeń (treść możliwa do zaistnienia)
  • bez rozpadu struktury osobowości
  • bez utrwalonych omamów (mogą być przejściowe)
  • trwa minimum 3 miesiące
  • brak objawów schizofrenii
48
Q

zespół Ekboma

A
  • zaburzenia urojeniowe

- „obłęd pasożytniczy”

49
Q

zespół Otella

A
  • urojenia zdrady, zazdrości

- częściej u mężczyzn uzależnionych od alkoholu

50
Q

zespół de Clerambaulta

A
  • zaburzenia urojeniowe erotyczne

- przkonanie, że ktoś jest w pacjencie zakochany

51
Q

zespół Capgrasa

A
  • zaburzenia urojeniowe

- bliska osoba została podmieniona przez obcą, identycznie wyglądającą osobę

52
Q

zespół Fragoliego

A
  • zaburzenia urojeniowe

- prześladowca podąża za chorym, wcielając się w kolejne napotkane osoby

53
Q

zespół przemiany

A
  • zaburzenia urojeniowe

- osoby z otoczenia zamieniają się wyglądem lub tożsamością

54
Q

zaburzenia urojeniowe - leczenie

A

leki przeciwpsychotyczne

55
Q

ostre iorzemijające zaburzenia psychotyczne - objawy

A
  • urojenia (prześladowcze/religijne)
  • omamy
  • zaburzenia postrzegania
  • dezorganizacja zachowania
56
Q

czas trwania ostrych i przemijających zaburzeń psychotycznych

A

rozwój w mniej niż 2 tygodnie

trwa poniżej 2 tygodni

57
Q

ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne - jakie badania

A

koniecznie TK głowy (wykluczyć organiczne uszkodzenie)

58
Q

indukowane zaburzenia urojeniowe to

A

zaburzenia urojeniowe, które są udzielone osobie blisko związanej emocjonalnie z osobą chorującą
- ustępują, kiedy te osoby są od siebie oddzielone

59
Q

leczenie indukowanych zaburzeń urojeniowych

A
  • odizolowanie od siebie osób

- ewentualnie leki przeciwpsychotyczne

60
Q

zaburzenia schizoafektywne - rozpoznanie

A
  1. objawy typowe dla schizofrenii przez minimum 2 tygodnie

2. objawy choroby afektywnej o umiarkowanym/ciężkim nasileniu

61
Q

rokowanie w zaburzeniach schizoafektywnych

A

lepsze niż w schizofrenii

62
Q

zaburzenia schizoafektywne - u jakiej płci częściej

A

u kobiet

63
Q

podział zaburzeń schizoafektywnych

A
  1. typ maniakalny
  2. typ depresyjny
  3. typ mieszany
64
Q

typ mamiakalny zaburzeń schizoafektywnych - leczenie

A

1 rzut: lek przeciwpsychotyczny
2 rzut: lek przeciwpsycjotyczny + normotymik
3 rzut: lek przeciwpsychotyczny + 2 normotymiki

normotymik - walproiniany

65
Q

który typ zaburzeń schizoafektywnych jest najczęstszy

A

typ depresyjny

66
Q

który typ zaburzeń schizoafektywnych ma lepsze rokowanie

A

typ maniakalny

67
Q

typ depresyjny zaburzeń schizoafektywnych - leczenie

A

1 rzut: lek przeciwpsychotyczny + lek p/depresyjny
2 rzut: lek p/psychotyczny + normotymik
3 rzut: lek p/psychotyczny + normotymik + lek p/depresyjny
4 rzut: elektrowstrząsy

normotymik - karbamazepina