02. Zaburzenia psychiczne organiczna Flashcards
kryteria rozpoznania organicznych zaburzeń psychicznych
- Potwierdzona lub znana z wywiadu choroba, uszkodzenie, dysfunkcja mózgu lub ogólne zaburzenie somatyczne
- Przypuszczalny związek między tą chorobą a pojawieniem się lub nasileniem zaburzeń psychicznych
- Nie ma innej przyczyny zaburzeń psychicznych
czym jest otępienie
grupa organicznych chorób mózgu, powodujących długoterminowe i często postępujące obniżenie zdolności myślenia i zapamiętywania, które są na tyle poważne, że utrudniają, a często uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie
- są to zaburzenia nabyte
otępienie - kryteria rozpoznania
spełnienie wszystkich:
- osłabienie pamięci (największe w zakresie uczenia się nowych informacji)
- obniżenie innych funkcji poznawczych (myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, uczenie się, język, ocena)
- brak zaburzeń świadomości
- spadek emocjonalnej kontroli nad motywacją/zmiana zachowań społecznych (apatia, drażliwość, chwiejność emocjonalna, prymitywizacja zachowań społecznych)
1 i 2 minimum przez 6 miesięcy
kryteria wykluczające otępienie
- objawy otępienia tylko w majaczeniu
- nasilona objawy innego zaburzenia psychicznego (głównie depresja)
rozpoznawanie otępienia na podstawie neuroobrazowania
nie rozpoznaje się tylko na podstawie badań ibrazowych! konieczne spełnienie innych kryteriów
objawy otępienia
- zaburzenia funkcji poznawczych (-> rozpoznanie)
2. zaburzenia percepsji (omamy), treści myślenia (urojenia), nastroju, zachowania
częstość występowania otępienia
1% populacji ogólnej
po 65 rż 5%
po 80 rż 20%
podział otępienia ze względu na wiek wystąpienia
otępienie o wczesnym początku - przed 65 rż
otępienie o późnym początku - po 65 rż
najczęstsze rodzaje otępienia i częstość ich występowania
- choroba Alzheimera 30-70%
- otępienie naczyniopochodne 15-30%
- otępienie z ciałami Levy’ego 7-34%
- otępienie czołowo-skroniowe 1,5-2,5%
mieszane (Alzheimer + naczyniopochodne) 10-30%
podział otępień ze względu na etiologię
- otępienie pierwotnie zwyrodnieniowe
- ch. Alzheimera
- otępienie z ciałami Levy’ego
- choroba Parkinsona
- pląsawica Huntingtona
- choroba Wilsona
- otępienie czołowo-skroniowe - otępienie wtórne
- otępienie poudarowe (z otępieniem naczyniopochodnym)
- infekcje OUN (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, AIDS)
- następstwa urazów głowy
podział otępienia ze względu na nasilenie
- łagodne
- utraty pamięci zakłócają codzienne czynności, ale nie uniemożliwiają samodzielnego życie
- największy problem z przyswajaniem nowego materiału
- zapominanie o miejscu pozostawienia przedmiotów, spotkaniach, usłyszanych niedawno informacjach - umiarkowane
- utrata pamięci może ograniczać samodzielne życie
- nowe informacje zapamiętywane są tylko sporadycznie
- gubienie się nawet w najbliższym otoczeniu domu, zapominanie co właśnie robili, nazwisk znanych osób - ciężkie
- utrata pamięci całkowicie uniemożliwia zachowywanie nowych informacji
- zachowane są jedynie fragmenty wcześniej nabytych informacji
- chory nie rozpoznaje nawet bliskich krewnych
podział otępień ze względu na lokalizację zmian zwyrodnieniowych
- korowe
- ch. Alzheimera
- otępienie z ciałami Levy’ego
- otępienie czołowo-skroniowe - podkorowe
- choroba Parkinsona
- choroba Wilsona
- pląsawica Huntingtona - mieszane
- otępienie naczyniopochodne
- choroba Creutzfeldta-Jakoba
odwracalne przyczyny otępienia
Drugs Electrolites Metabolic Emotional (depresja) Nutritional (B12) Normal pressure hydrocephalus (wodogłowie normotensyjne) Tumor, Trauma, Thyroid Infection (kiła, HIV) Alcoholism
otępienie - testy przesiewowe oceny funkcji poznawczych
- MMSE - Mini Mental State Examination
max 30 pkt
24-26 - MCI (łagodne zaburzenia poznawcze)
<24 - sugeruje otępienie - test rysowania zegara
ocena MMSE punktowa
max 30 pkt
24-26 - MCI (łagodne zaburzenia poznawcze)
<24 - sugeruje otępienie
otępienie - ocena funkcji poznawczych - ocena zaawansowania
- GDS - Global Deterioration Scale
- CDR - Clinical Dementia Rating
czynniki ryzyka otępienia
- wiek
- występowanie rodzinne
- zesp. Downa w rodzinie
- NT i hipercholesterolemia w średnim wieku
- nikotynizm
- urazy głowy
- późna depresja (po 65 rż)
czynniki protekcyjne wystąpienia otępienia
- wyższe wykształcenie
- kontakty społeczne
- umiarkowane spożycie alkoholu
- aktywnoś intelektualna i fizyczna w późnym wieku
czym jest choroba Alzheimera
- pierwotnie zwyrodnieniowa choroba mózgu (odkładanie się B-amyloidu, białka tau, alfa-synukleiny) -> zanik neuronów i synaps
- nieznana etiologia
- początek choroby trudny do ustalenia
kryteria rozpoznania otępienia w chorobie Alzheimera
- spełnienie kryteriów rozpoznania otępienia
- brak innych przyczyn otępienia
- pewne rozpoznanie tylko na podstawie pośmiertnego badania hist-pat
kryteria rozpoznania otępienia w chorobie Alzheimera o wczesnym początku
- spełnienie kryteriów rozpoznania otępienia
- brak innych przyczyn otępienia
- wiek poniżej 65 rż
- względnie szybki początek i progresja
- poza zaburzeniami pamięci: afazja, agrafia, aleksja, akalkulia lub apraksja (zajęcie płatów skroniowych, czołowych lub ciemieniowych)
kryteria rozpoznania otępienia w chorobie Alzheimera o późnym początku
- spełnienie kryteriów otępienia
- brak innych przyczyn otępienia
- wiek powyżej 65 rż
- bardzo powolny, stopniowy początek i progresja (ocena progresji tylko retrospektywnie po przebiegu 3 lat)
- zaburzenia pamięci (1) > zaburzeń intelektu (2)
atypowe otępienie w chorobie Alzheimera
posiada zarówno cechy otępienia o wczesnym, jak i o późnym początku
mieszane otępienie w chorobie Alzheimera
ch. Alzheimera i otępienie naczyniowe
patogeneza objawów w chorobie Alzheimera
- odkładanie B-amyloidu (zwyrodnienie) -> zanik neuronów i synaps
- dysfunkcja układu cholinergicznego (omamy i objawy poznawcze)
czynniki ryzyka choroby Alzheimera
- Apo E4
- wiek
- zespół Downa
- obciążenia dziedziczne
- płeć żeńska (bo kobiety żyją dłużej)
- liczne urazy głowy
- naczyniowe
- derpesja, samotność, brak kontaktów towarzyskich
- alkohol
- niskie wykształcenie
- ekspozycja na glin
- HSV1
- zaburzenia pamięci zwiazane z wiekiem
- mutacje genów (beta APP, PSEN 1, PSEN 2, polimorfizm genu Apo E)
czynniki protekcyjne choroby Alzheimera
- wyższe wykształcenie
- izoforma Apo E2
- NLPZ
- statyny
- witamina E
- aktywny styl życia
co to MCI
łagodne zaburzenia poznawcze
- nie. aburzają codziennego funkcjonowania (odróżnienie od otępienia)
- nieznacznie zaburzone funkcje poznawcze
MCI + amnezja to
choroba Alzheimera
MCI + deficyt językowy to
otępienie czołowo-skroniowe
MCI + zaburzenia wzrokowo-przestrzenne
choroba z ciałami Levy’ego lub choroba Parkinsona
czas trwania choroby Alzheimera
4-20 lat
objawy w chorobie Alzheimera
- zaburzenia poznawcze i behawioralne
- zaburzenia pamięci (krótkotrwała, operacyjna)
- afazja (zapominanie nazw przedmiotów -> mutyzm)
- apraksja
- agnozja
- prozopagnozja
- trudności w prowadzeniu samochodu
- niezdolność do planowania, realizowania działań
- większa podatność na zaburzenia świadomości, np polekowe
- anozognozja (niezdawanie sobie sprawy z własnej choroby)
- pacing - bezcelowe wędrowanie
- zaburzenia behawioralne (agresja, apatia, niedostosowanie społeczne)
- urojenia i omamy
- zaburzenia snu
- zespoły depresyjne i lękowe
objawy w stadium zaawansowanym choroby Alzheimera
- objawy uszkodzenia neuronu ruchowego
- odruchy patologiczne
- zbaurzenia chodu
- nietrzymanie moczu i stolca