Ząbek

Question 1

Co to jest warga?

Answer 1

fałdem ściany jamy ustnej

Question 2

Czym jest od zewnątrz pokryta warga?

Answer 2

skórą wraz z jej tworami (gruczołami potowymi i łojowymi oraz korzeniami włosów)

Question 3

Czym jest pokryta od wewnątrz warga?

Answer 3

błoną śluzową jamy ustnej

Question 4

Co to jest czerwień wargowa?

Answer 4

specyficzny rodzaj skóry z cienkim naskórkiem i bez tworów skórnych na przejściu błony śluzowej i skóry

Question 5

Jakie cechy może wykazywać naskórek czerwieni wargowej na pograniczu z błoną śluzową?

Answer 5

parakeratynizację i brak warstwy ziarnistej

Question 6

Dlaczego czerwień wargowa musi być zwilżana śliną?

Answer 6

ponieważ nie ma gruczołów łojowych

Question 7

Jaki jest skutek tego, że czerwień wargowa nie posiada gruczołów łojowych?

Answer 7

musi być ciągle zwilżana śliną

Question 8

Jakie funkcje pełni błona śluzowa jamy ustnej?

Answer 8

• chroni głębiej położone tkanki przed obciążeniami mechanicznymi związanymi z procesem żucia
• stanowi barierę utrudniającą wnikanie mikroorganizmów, obcych antygenów i substancji toksycznych
• uczestniczy w nawilżaniu, buforowaniu i wstępnym nadtrawianiu pokarmu
• odgrywa rolę w reakcjach immunologicznych
• przekazuje do CSN bodźce zmysłowe rejestrowane przez obecne w niej zakończenia nerwowe i receptory

Question 9

Na jakie obszary możemy podzielić błonę śluzową jamy ustnej?

Answer 9

1. obszary uczestniczące w procesie żucia

2. obszary wyścielające

Question 10

Co należy do obszarów uczestniczących w procesie żucia?

Answer 10

1. dziąsła
2. podniebienie twarde
3. grzbietowa powierzchnia języka

Question 11

Co należy do obszarów wyścielających jamy ustnej?

Answer 11

1. wewnętrzne powierzchnie warg i policzków
2. dno jamy ustnej
3. dno i sklepienie przedsionka jamy ustnej
4. podniebienie miękkie
5. dolna powierzchnia języka

Question 12

Czym charakteryzuje się naskórek wyścielający obszary uczestniczące w procesie żucia?

Answer 12

• nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

- brak błony podśluzowej

Question 13

Czym charakteryzuje się naskórek wyścielający obszary wyścielające?

Answer 13

• nabłonek wielowarstwowy

- prawie zawsze obecna błona podśluzowa (zapewnia błonie śluzowej przesuwalność)

Question 14

Czym różni się nabłonek rogowaciejący jamy ustnej od naskórka?

Answer 14

brakiem warstwy jasnej i cieńszą warstwą zrogowaciałą, pojawia się parakeratynizacja

Question 15

Co to jest parakeratynizacja?

Answer 15

Obecność obkurczonych i zagęszczonych (pykotonicznych) jąder komórkowych komórek warstwy rogowaciejącej i brak wyraźnej warstwy ziarnistej

Question 16

Jakie warstwy można wyróżnić w nabłonku nierogowaciejącym jamy ustnej?

Answer 16

1. warstwa podstawna
2. warstwa kolczysta
3. warstwa powierzchowna

Question 17

czym się różni nabłonek nierogowaciejący od rogowaciejącego jamy ustnej?

Answer 17

mniej filamentów keratynowych, inny rodzaj cytokeratyn, brak ziaren związanych z procesem rogowacenia i tworzenia wewnątrznabłonkowej bariery (co czyni nabłonek nierogowaciejący bardziej przepuszczalnym)

Question 18

Jakie cytokeratyny występują w nabłonku rogowaciejącym?

Answer 18

CK1 i CK10

Question 19

Jakie cytokeratyny występują w nabłonku nierogowaciejącym?

Answer 19

CK4 i CK13

Question 20

Co można spotkać w nabłonku jamy ustnej (zarówno wersji nie- i rogowaciejącej)?

Answer 20

• typowe organelle (ich ilość maleje w warstwach powierzchniowych)
• niekeranocyty (melanocyty, komórki Langerhansa, komórki Merkla)

Question 21

Czym różnią się melanocyty obecne w nabłonku jamy ustnej od melanocytów obecnych w naskórku?

Answer 21

są mniej liczne i mają obniżoną zdolność syntezy melaniny

Question 22

Ile zajmuje odnowa nabłonka jamy ustnej?

Answer 22

5-8 dni

Question 23

Od czego zależy różnicowanie się nabłonka w odmianę rogowaciejącą bądź nierogowaciejącą?

Answer 23

od produkcji przez fibroblasty blaszki właściwej czynnika wzrostu keranocytów (KGF) oraz czynnika wzrostu hepatocytów (HGF) i oddziaływań blaszki właściwej i nabłonka

Question 24

Jakie warstwy można wyróżnić w blaszce właściwej jamy ustnej?

Answer 24

• brodawkowatą (bliższą powierzchni)

- siateczkowatą (głębszą i bardziej zbitą)

Question 25

Co to są brodawki blaszki właściwej?

Answer 25

Uwypuklenia blaszki właściwej w obręb nabłonka

Question 26

Jakie włókna budują blaszkę właściwą jamy ustnej?

Answer 26

głównie włókna kolagenowe (90%), ilość włókien sprężystych zależy od typu i lokalizacji błony śluzowej (ok. 8%)

Question 27

Co zawiera blaszka właściwa jamy ustnej?

Answer 27

- komórki tkanki łącznej (fibroblasty, makrofagi, komórki tuczne, komórki plazmatyczne) - leukocyty (głównie limfocyty) - bogata sieć naczyń krwionośnych - włókna i zakończenia nerwowe

Question 28

Co możemy spotkać w błonie podśluzowej jamy ustnej?

Answer 28

małe gruczoły ślinowe

Question 29

Błona śluzowa wewnętrznych powierzchni warg i policzków:

Answer 29

- gruby, nierogowaciejący nabłonek - brodawki blaszki właściwej są niskie i nieregularne - błona śluzowa o stosunkowo zwartym układzie włókien kolagenowych mocno przyrośnięta do leżących pod nią mięśni - liczne małe gruczoły ślinowe - u ok. 90% występują nieliczne, drobne gruczoły łojowe (+ plamki Fordyce'a)

Question 30

Co to są plamki Fordyce'a?

Answer 30

powiększone, wypełnione wydzieliną, widoczne makroskopowo (w formie białych plamek) ujścia drobnych gruczołów łojowych głównie w okolicy kącików ust

Question 31

Błona śluzowa dna jamy ustnej:

Answer 31

- cienki, nierogowaciejący nabłonek - duża przepuszczalność - brodawki blaszki właściwej są szerokie i niskie - gruba błona podśluzowa ma luźne utkanie (duża przesuwalność) - małe gruczoły ślinowe (podjęzykowe) - bogate sploty naczyń krwionośnych zlokalizowane blisko powierzchni

Question 32

Na jakie obszary jest podzielona błona śluzowa podniebienia twardego?

Answer 32

- środkowy (od tylnej strony siekaczy do podniebienia miękkiego) - boczne (połozone wzdłuż przedtrzonowców i trzonowców)

Question 33

Błona śluzowa obszaru środkowego podniebienia twardego:

Answer 33

- gruby, mocno zrogowaciały nabłonek - nie ma błony podśluzowej - blaszka właściwa ściśle zrośnięta z okostną podniebienia

Question 34

Błona śluzowa obszarów bocznych podniebienia twardego:

Answer 34

- gruby, mocno zrogowaciały nabłonek - wysokie brodawki blaszki właściwej - obecna błona podśluzowa - obecne gruczoły podniebienne (w tylnej części tych obszarów) - w przednich rejonach obecne niewielkie skupiska tkanki tłuszczowej - na granicy z dziąsłem obecne wiązki naczyń krwionośnych i włókien nerwowych

Question 35

Błona śluzowa podniebienia miękkiego:

Answer 35

- nierogowaciejący nabłonek - niewielkie brodawki blaszki właściwej - gruba błona podśluzowa o stosunkowo luźnym utkaniu - liczne gruczoły (górna powierzchnia podniebienia należy do dróg oddechowych i jest pokryta typową dla nich błoną śluzową)

Question 36

Błona śluzowa wyrostka zębodołowego:

Answer 36

- wąski pas śluzówki pokrywający kość szczęki i żuchwy - cienki, nierogowaciejący nabłonek - prawie nieobecne brodawki blaszki właściwej - obecne przebiegające powierzchniowo, widoczne makrospokowo drobne naczynia krwionośne - na przedniej powierzchni szczęki i żuchwy błona śluzowa prawie nieobecna, natomiast na tylnej powierzchni żuchwy jest dobrze wykształcona (zawier liczne drobne gruczoły i jest dość luźno przytwierdzona włóknami sprężystymi do okostnej, co zapewnia jej znaczną ruchomość) - w okolicy dolnego i górnego sklepienia przedsionka jamy ustnej błona śluzowa obfituje we włókna sprężyste

Question 37

Jakie wyróżniamy rodzaje dziąsła?

Answer 37

1. właściwe (nieruchome) - ściśle związane z kością zębodołu, szyjką i dolną strefą szkliwa zęba 2. wolne

Question 38

Co wchodzi w skład dziąsła wolnego?

Answer 38

dziąsło brzeżne i brodawki międzyzębowe

Question 39

Co oddziela dziąsło brzeżne od powierzchni zęba?

Answer 39

szczelina dziąsłowa

Question 40

Co to jest kliniczna szyjka zęba?

Answer 40

poziom wyznaczony przez dno szczeliny dziąsłowej

Question 41

Co to jest bruzda dziąsłowa?

Answer 41

niekiedy zaznaczona granica pomiędzy dziąsłem właściwym a wolnym

Question 42

Błona śluzowa dziąsła:

Answer 42

- blaszka właściwa zbudowana z tkanki łącznej zbitej - nie występuje błona podśluzowa - brak gruczołów - uboga sieć naczyniowa (makroskopowo widoczna bladość tego rejonu) - nabłonek rogowaciejący z wyraźną parakeratynizacją (zmienia się na nierogowaciejący przechodząc na wewnętrzną powierzchnię dziąsła wolnego)

Question 43

Co przedostaje się przez nabłonek do szczeliny dziąsłowej?

Answer 43

przesięk z gęstej podnabłonkowej sieci naczyń włosowatych, bogaty w immunoglobuliny wraz z pewną ilością leukocytów i tworzy płyn szczeliny dziąsłowej

Question 44

Brodawki międzyzębowe:

Answer 44

- między zębami jednokorzeniowymi mają kształt piramid i są pokryte nabłonkiem rogowaciejącym - między zębami wielokorzeniowymi mają kształt stożków wulkanicznych i na ich szczycie występuje zagłębienie (przełęcz międzyzębowa) wyścielone nabłonkiem nierogowaciejącym

Question 45

Co się dzieje w przypadku utraty kontaktu pomiędzy zębami wielokorzeniowymi lub ubytków próchnicowych?

Answer 45

nabłonek pokrywający brodawki międzyzębowe zmienia się w rogowaciejący

Question 46

Błona śluzowa dolnej powierzchni języka:

Answer 46

- podobna do wyściółki dna jamy ustnej - liczne, powierzchowne sploty naczyniowe - błona podśluzowa jest cienka - w przedniej części (w okolicy koniuszka języka) znajdują się małe gruczoły = gruczoły językowe przednie

Question 47

Błona śluzowa górnej powierzchni języka, części przedniej:

Answer 47

- obecne brodawki językowe - brak błony podśluzowej - obecne gruczoły językowe przednie i boczne

Question 48

Błona śluzowa górnej powierzchni języka, części tylnej:

Answer 48

- skupisko tkanki limfoidalnej (migdałek językowy) | - gruczoły językowe tylne

Question 49

Co to są brodawki języka?

Answer 49

wyraźne uwypuklenia blaszki właściwej pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

Question 50

Co to są brodawki wtórne (drugorzędowe)?

Answer 50

drobniejsze uwypuklenia blaszki właściwej w obręb nabłonka

Question 51

Jakie wyróżniamy brodawki języka o funkcji mechanicznej?

Answer 51

nitkowate

Question 52

Jakie wyrózniamy brodawki języka odbierające bodźce smakowe?

Answer 52

- grzybowate - okolone - liściaste

Question 53

Brodawki nitkowate:

Answer 53

- wysokość ok. 2mm - stanowią 90% wszystkich brodawek - zajmują większość powierzchni związanej z żuciem - kształt pochylonych stożków z jednym lub kilkoma ostrymi kolcami na szczycie - pokryte wyraźnie rogowaciejącym nabłonkiem - kilka brodawek wtórnych

Question 54

Jaka jest funkcja brodawek nitkowatych:

Answer 54

nadają powierzchni języka szorstkość i umożliwiają przytrzymywanie, a także częściowe rozdrabnianie pokarmu

Question 55

Brodawki grzybowate:

Answer 55

- średnica 0,5-1 mm - stosunkowo nieliczne (ok. 200) - zlokalizowane pomiędzy brodawkami nitkowatymi - zwężona podstawa i rozszerzona część górna - w części pokrywa je nabłonek rogowaciejący, a w części nierogowaciejący - w ok. 30% brodawek grzybowatych znajdują się nieliczne kubki smakowe - niewielkie brodawki drugorzędowe - liczne naczynia krwionośne przeświecają przez pokrywający je nabłonek

Question 56

Brodawki okolone:

Answer 56

- średnica 2-3 mm - jest ich 8-12 - rozmieszczone wzdłuż bruzdy granicznej - otoczone wałem i rowkiem okołobrodawkowym - liczne brodawki wtórne znajdujące się na górnej powierzchni brodawki - nabłonek nierogowaciejący - na bocznej powierzchni brodawki i w rowku okołobrodawkowym liczne kubki smakowe (ok. 250 w jednej brodawce)

Question 57

Co to są gruczoły von Ebnera?

Answer 57

gruczoły językowe tylne, wydzielające lipazę, która rozkłada hydrofobowy film lipidowy

Question 58

Gdzie są zlokalizowane gruczoły von Ebnera?

Answer 58

pod brodawkami okolonymi, w blaszce właściwej między pęczkami mięśniówki szkieletowej języka

Question 59

Brodawki liściaste:

Answer 59

- u człowieka charakter szczątkowy - na brzegach tylnej powierzchni trzonu języka - kształt fałdów - trzy wysokie, regularne brodawki wtórne - ok. 5-8 brodawek symetrycznie po obu stronach języka - z wiekiem ulegają spłaszczeniu i mogą całkiem zaniknąć - ok. 100 kubków smakowych na jednej brodawce (ulegają w znacznej mierze zanikowi) - towarzyszą im gruczoły surowicze o charakterze i funkcji podobnej do gruczołów językowych tylnych

Question 60

Jaki charakter mają komórki kubka smakowego?

Answer 60

nabłonkowy

Question 61

Przez co szczytowe części komórek kubka smakowego kontaktują się ze światłem jamy ustnej?

Answer 61

przez otworek smakowy

Question 62

Gdzie występują kubki smakowe?

Answer 62

najliczniej na zmysłowych brodawkach języka, pojedynczo występują również w nabłonku pokrywającym podniebienie miękkie, przednią część gardła i nagłośnię

Question 63

Jakie wyróżniamy typy komórek budujących kubek smakowy?

Answer 63

- komórki podstawne - komórki smakowe typu I - komórki smakowe typu II - komórki smakowe typu III

Question 64

Komórki smakowe typu I:

Answer 64

- najliczniejsze (ok. 60%) - wąskie - ciemna cytoplazma - dobrze rozwinięty aparat Golgiego i liczne elementy cytoszkieletu - w górnej części komórki liczne pęcherzyki wypełnione bezpostaciowym materiałem

Question 65

Komórki smakowe typu II:

Answer 65

- szersze - jasna cytoplazma - dobrze rozwinięta gładka siateczka śródplazmatyczna

Question 66

Komórki smakowe typu III

Answer 66

- najrzadsze (ok. 10%) - podobne do komórek typu I - nieco jaśniejsza cytoplazma - pęcherzyki zbliżone wyglądem do pęcherzyków synaptycznych w przypodstawnej części komórki (zawierają neuroprzekaźniki)

Question 67

Czym charakteryzują się komórki podstawne kubka smakowego?

Answer 67

- niezróżnicowane | - sięgają do ok. połowy wysokości kubka

Question 68

Co posiadają komórki kubka smakowego na swej szczytowej powierzchni?

Answer 68

pęczki mikrokosmków, zawierające receptory smakowe

Question 69

Co dociera do podstawnych rejonów komórek kubka smakowego?

Answer 69

zakończenia nerwowe

Question 70

Receptory jakich smaków mają charakter kanałów jonowych?

Answer 70

- słonego (kanał sodowy) | - kwaśnego (aktywowany przez protony kanał kationowy)

Question 71

Receptory dla jakich smaków działają za pośrednictwem białek G i wtórnych przekaźników?

Answer 71

- umami (T1R1 + T1R3) - słodki (T1R2 + T1R3) - gorzki (T2R)

Question 72

Za rejestrację jakiego smaku odpowiedzialne są komórki smakowe typu III?

Answer 72

kwaśnego

Question 73

Za rejestrację jakiego smaku odpowiedzialne są komórki smakowe typu II?

Answer 73

wszystkie z wyjątkiem kwaśnego

Question 74

Co się dzieje w komórkach smakowych typu III w sytuacji aktywacji receptora?

Answer 74

Dochodzi co wewnątrzkomórkowego wzrostu poziomu wapnia i egzocytocy neuroprzekaźnika

Question 75

Co się dzieje w komórkach smakowych typu II w sytuacji aktywacji receptora?

Answer 75

wydzielają przez specjalne transportery błonowe przekaźnik - ATP, pobudzający zakończenia nerwowe na drodze parakrynowej

Question 76

Co to jest migdałek?

Answer 76

nagromadzenie tkanki limfoidalnej (grudek chłonnych i rozproszonej tkanki limfoidalnej) w błonie śluzowej okolic, gdzie spotykają się drogi oddechowa i pokarmowa

Question 77

Jakie migdałki tworzą pierścień Waldeyera?

Answer 77

parzyste migdałki podniebienne i trąbkowe, oraz nieparzyste migdałki gardłowy i językowy

Question 78

Jaka jest funkcja migdałków?

Answer 78

Są strefą obronną, reagującą na obce antygeny, wnikające bezpośrednio z powierzchni błony śluzowej i przekraczające granice nabłonka

Question 79

Czym charakteryzują się migdałki:

Answer 79

- nabłonek pokrywający grudki chłonne różni się stukturalnie od nabłonka pozostałych okolic - błona podstawna jest niekompletna - bogatsza sieć naczyniowa podścieliska - występują tu komórki analogiczne do komorek M nabonka jelitowego

Question 80

Jakie limfocyty są związane z migdałkami?

Answer 80

limfocyty B

Question 81

Dlaczego wszystkie migdałki są dobrze ukrwione?

Answer 81

ponieważ stanowi alternatywną drogę dopływu antygenów

Question 82

Jakie przeciwciała, w jakiej postaci i gdzie są wydzielane przez migdałki?

Answer 82

IgA, w postaci dimerów są wydzielane na powierzchnie błony śluzowej, a w postaci monomerów przekazywane do krwi

Question 83

W co przekształcają się limfocyty B w migdałkach?

Answer 83

w plazmocyty

Question 84

Migdałek podniebienny:

Answer 84

- największy z migdałków - otoczony wyraźną torebką łącznotkankową - nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący - zbudowany z 10-20 mieszków - rozgałęzione krypty - silnie nacieczony limfocytami - wewnątrz krypt można spotkać czopy - liczne plazmocyty i napływowe neutrofile

Question 85

Co to jest krypta w migdałku?

Answer 85

głębokie, rurkowate wpuklenia

Question 86

Co to jest mieszek w migdałku?

Answer 86

krypta, wraz z otaczającą tkanką limfoidalną w postaci pojedynczych grudek chłonnych

Question 87

Co to są czopy w migdałku?

Answer 87

skupiska złuszczonych komórek nabłonkowych, limfocytów, granulocytów i bakterii

Question 88

Migdałek językowy:

Answer 88

- nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowacieący - pojedyncza, niekiedy rozgałęziona krypta - na jej dnie mogą znajdować się ujścia małych gruczołów językowych tylnych

Question 89

Migdałek gardłowy:

Answer 89

- zlokalizowany na górnej powierzchni nosogardzieli - nabłonek wieloszeregowy (charakterystyczny dla dróg oddechowych) - mogą występować niewielkie wysepki nabłonka wielowarstwowego płaskiego nierogowaciejącego - brak typowych krypt - na dnie zajdują się ujścia niewielkich gruczołów ślinowych

Question 90

Migdałek trąbkowy:

Answer 90

- w okolicy ujścia trąbki słuchowej Eustachiusza - wieloszeregowy nabłonek dróg oddechowych - z reguły nie tworzy wpukleń

Question 91

Jak wyglądają komórki nierogowaciejące na wymazie z jamy ustnej?

Answer 91

płaskie komórki zabarwione na niebiesko

Question 92

Jakie komórki są płaskie i zabarwione na niebiesko na wymazie z jamy ustnej?

Answer 92

komórki nierogowaciejące

Question 93

Jakie komórki są płaskie i zabarwione na różowo/pomarańczowo z jądrem komórkowym na wymazie z jamy ustnej?

Answer 93

komórki, które wykazują cechy rogowacenia (parakeratynizacja)

Question 94

Jak wyglądają na wymazie z jamy ustnej komórki, które wykazują cechy rogowacenia i parakeratynizacji?

Answer 94

komórki są płaskie i zabarwione na różowo/pomarańczowo z jądrem komórkowym

Question 95

Jak wyglądają na wymazie z jamy ustnej komórki zrogowaciałe?

Answer 95

płaskie różowe/pomarańczowe komórki bez jądra

Question 96

Jak wygląda wymaz z podniebienia twardego?

Answer 96

dominują komórki zrogowaciałe i z cechami rogowacenia (komórki różowe/pomarańczowe bez jądra)

Question 97

Jak wygląda wymaz z dziąsła?

Answer 97

obecne głównie komórki wykazujące cechy parakeratynizacji (komórki różowe/pomarańczowe z jądrami komórkowymi)

Question 98

Jak wygląda wymaz z policzka?

Answer 98

obecne głównie komórki nierogowaciejące (komórki niebieskie )

Question 99

Jak wydzielają gruczoły ślinowe?

Answer 99

na drodze egzocytozy regulowanej, pod wpływem bodźców płynących z autonomicznego układu nerwowego

Question 100

Jaki jest skład śliny?

Answer 100

1. woda 2. jony 3. substancje proste 4. enzymy 5. mucyny 6. białka przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe 7. immunoglobuliny 8. czynniki wzrostowe

Question 101

Gdzie znajdują się małe gruczoły ślinowe?

Answer 101

w błonie podśluzowej

Question 102

Jakie jony znajdują się w ślinie?

Answer 102

K+, Na+, Ca2+, Cl-, HCO3-, PO4 3-, rodanki

Question 103

Jakie substancje proste znajdują się w ślinie?

Answer 103

glukoza, mocznik i cholesterol

Question 104

Jakie enzymy znajdują się w ślinie?

Answer 104

- amylaza - lipaza - peroksydaza - kalikreiny

Question 105

Za co odpowiada amylaza w ślinie?

Answer 105

rozkłada wielocukrowce

Question 106

Za co odpowiada lipaza w ślinie?

Answer 106

w niewielkich ilościach rozkłada lipidy

Question 107

Za co odpowiada peroksydaza w ślinie?

Answer 107

wykazuje aktywność bakteriobójczą

Question 108

Za co odpowiadają kalikreiny w ślinie?

Answer 108

uczestniczą w przemianach niektórych substancji biologicznie czynnych

Question 109

Jakie mucyny występują w ślinie?

Answer 109

MG1 i MG2

Question 110

Co to są mucyny?

Answer 110

główny składnik wydzieliny śluzowej, wysokocząsteczkowe, kwaśne glikoproteidy z bardzo dużą ilością krótkich łańcuchów cukrowcowych, które silnie wiążą jony wapnia

Question 111

Jakie białka przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe występują w ślinie?

Answer 111

- lizozym - laktoferryna - histatyny - cystatyny - białka bogate w prolinę - katelicydyny - defenzyny

Question 112

Jakie immunoglobuliny występują w ślinie?

Answer 112

IgA

Question 113

Jakie czynniki wzrostowe występują w ślinie?

Answer 113

EGF, TGFalfa

Question 114

Za co odpowiadają czynniki wzrostowe w ślinie?

Answer 114

pobudzają wzrost i regenerację nabłonków

Question 115

Czym są defenzyny zawarte w ślinie?

Answer 115

są to białka bakteriobójcze

Question 116

Czym są katelicydyny zawarte w ślinie?

Answer 116

peptydami o właściwościach bakteriobójczych

Question 117

Za co odpowiadają białka bogate w prolinę w ślinie?

Answer 117

mają właściwości przeciwbakteryjne, gromadzą jony wapnia i stymulują remineralizację szkliwa

Question 118

Czym są cystatyny zawarte w ślinie?

Answer 118

są inhibitorami niektórych peptydaz o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych

Question 119

Czym są histydyny zawarte w ślinie?

Answer 119

są to białka bogate w histydynę o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych

Question 120

Jakie właściwości ma lizozym zawarty w ślinie?

Answer 120

przeciwbakteryjne

Question 121

Jakie właściwości ma laktoferryna zawarta w ślinie?

Answer 121

przeciwbakteryjne

Question 122

Charakterystyka pęcherzyka surowiczego:

Answer 122

- ma kształt kulisty lub owoidalny - wąskie światło - piramidowe komórki surowicze

Question 123

Właściwości komórek pęcherzyka surowiczego:

Answer 123

- dobrze rozwinięta siateczka śródplazmatyczna szorstka, zlokalizowaną głównie przypodstawnie - kuliste jądro umieszczone bliżej podstawy - zasadochłonna cytoplazma - ponadjądrowy aparat Golgiego - liczne ziarna wydzielnicze w rejonach bocznych i przyszczytowych

Question 124

Co to są kanaliki międzykomórkowe komórek pęcherzyka surowiczego i do czego służą?

Answer 124

rynienkowate wpuklenia bocznej błony komórkowej, komunikujące się ze światłem pęcherzyka, do których również uwalniana jest wydzielina

Question 125

Co produkują komórki surowicze?

Answer 125

- enzymy zawarte w ślinie - białka przeciwbakteryjne - czynniki wzrostowe - wydzielają IgA (pobrane uprzednio z otoczenia)

Question 126

Co powoduje skurcz komórek mioepitelialnych wokół pęcherzyka surowiczego?

Answer 126

mechaniczne wyciśnięcie wydzieliny ze światła pęcherzyka

Question 127

Czym jest otoczony od zewnątrz cały pęcherzyk?

Answer 127

błaszką podstawną i opleciony siecią naczyń włosowatych

Question 128

Jakich typów zakończenia tworzą wegetatywne włókna nerwowe otaczające odcinek wydzielniczy gruczołów ślinowych?

Answer 128

- epilemmalne (nadblaszkowe) = na zewnętrznej powierzchni blaszki podstawnej - hypolemmalne (podblaszkowe) = pomiędzy blaszką podstawną, a przypodstawnym rejonem komórek wydzielinczych lub mioepitelialnych

Question 129

Jaką drogą docierają neuroprzekaźniki wydzielone na zakończeniach nerwowych odcinków wydzielniczych gruczołów ślinowych?

Answer 129

drogą parakrynową

Question 130

Cewka śluzowa:

Answer 130

- krótka, ślepo zakończona rurka, niekiedy rozwidlona - sześcienne lub piramidowe komórki śluzowe - kanaliki międzykomórkowe słabiej rozwinięte niż w pęcherzykach surowiczych

Question 131

Charakterystyka komórek śluzowych cewki śluzowej:

Answer 131

- ciemne, spłaszczone, nieregularne jądro umieszczone przypodstawnie - prawie zupełnie jasna cytoplazma (ze względu na brak powinowactwa śluzu do barwników) - mniej szorstkiej siateczki niż komórki surowicze - bardzo dobrze rozwinięty ponadjądrowy aparat Golgiego - liczne ziarna wydzielnicze zawierające mucyny

Question 132

Co wiążą mucyny i po co?

Answer 132

znaczne ilości jonów wapnia, które umożliwiają kondensację wydzieliny (inaczej, ujemnienaładowane polianionowe cząsteczki mucyn ulegałyby odpychaniu)

Question 133

Jakie funkcje pełni wydzielina śluzowa?

Answer 133

- nadaje ślinie właściwości poślizgowe (co ułatwia przesuwanie porcji pokarmu podczas żucia i przełykania) - tworzy na powierzchni błony śluzowej cienką warstwę, chroniącą przed wysychaniem, inwazją mikroorganizmów i uszkadzającym działaniem czynników chemicznych - tworzy ochronną warstewkę na powierzchni szkliwa zębów, zapobiegającą jego demineralizacji i gromadzeniu bakterii

Question 134

Co to jest półksiężyc Gianuzziego?

Answer 134

półksiężyc surowiczy

Question 135

Co to jest półksiężyc surowiczy?

Answer 135

grupa kilku lub kilkunastu komórek surowiczych tworzących czapeczkę na końcu cewki śluzowej

Question 136

Jak komunikują się komórki półksiężyca surowiczego ze światłem cewki?

Answer 136

za pośrednictwem wąskich kanalików międzykomórkowych

Question 137

Co produkują komórki półksiężyca surowiczego?

Answer 137

białka typowe dla komórek surowiczych (w tym szczególnie dużo lizozymu oraz EGF)

Question 138

Co to są komórki surowiczo-śluzowe?

Answer 138

są to komórki podobne do komórek surowiczych, ale ich ziarna wydzielnicze wykazują obecność białek produkowanych przez komórki surowicze jak i pewnej ilości mucyn

Question 139

Jak dzielimy przewody wyprowadzające ślinianek?

Answer 139

- śródzrazikowe (wstawka i przewód prążkowany) - przewody międzyzrazikowe (biegnące w tkance łącznej międzyzrazikowej) - przewód główny

Question 140

Co to jest wstawka (jako przewód wyprowadzający ślinianek)

Answer 140

wąski przewód, wyścielony niskimi, sześciennymi komórkami, stosunkowo ubogimi w organelle, odchodzący bezpośrednio od odcinka wydzielniczego

Question 141

Czym może być otoczony początkowy odcinek wstawki?

Answer 141

mankietem komórek mioepitelialnych

Question 142

Co produkują komórki wstawki?

Answer 142

- EGF - lizozym - laktoferryna - niewielkie ilości histatyn

Question 143

Jakie jony transportują wstawki, skąd - dokąd i do czego to się przyczynia?

Answer 143

transportują do światła wstawki jony wodorowęglanowe, wymieniając je na jony chlorkowe przyczyniając się do wstępnej alkalizacji śliny

Question 144

Co to jest przewód prążkowany?

Answer 144

przewód o nieregularnych konturach i zmiennej średnicy wyścielony jedną warstwą walcowatych komórek o centralnie położonym jądrze i kwsochłonnej cytoplazmie, zawierającej nieliczne ziarna wydzielnicze

Question 145

Co występuje w części przypodstawnej komórek przewodu prążkowanego?

Answer 145

pionowe prążki sięgające 1/3 wysokości komórki (prążkowanie przypodstawne)

Question 146

Jakie jony transportują komórki przewodu prążkowanego?

Answer 146

do światła przewodu jony potasowe i wodorowęglanowe, a resorbowane są jony sodowe i chlorkowe

Question 147

Jaki kation jest kationem dominującym w ślinie?

Answer 147

potasowy

Question 148

Co jest wydzielane do śliny w przewodach prążkowanych?

Answer 148

- jony niektórych metali ciężkich - jony rodankowe - IgA - EGF - laktoferryna - kalikreiny

Question 149

Jak nazywa się ślina wyprodukowana przez komórki wydzielnicze?

Answer 149

ślina pierwotna

Question 150

Jaka jest ślina pierwotna w stosunku do osocza?

Answer 150

izotoniczna

Question 151

Czym różni się ślina pierwotna od wtórnej?

Answer 151

- jest hipotoniczna w stosunku do osocza - przeważają jony potasowe nad sodowymi - uzupełniona w substancje produkowane przez komórki przewodów

Question 152

Co to jest saliwon?

Answer 152

czynnościowa podjednostka ślinianek, odpowiedzialna za ostateczne ustalenie zawartości śliny

Question 153

Co wchodzi w skład saliwonu?

Answer 153

odcinek wydzielniczy, wstawka i przewód prążkowany

Question 154

Jakim nabłonkiem wyścieone są przewody międzyzrazikowe?

Answer 154

nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, który stopniowo zwiększa swą wysokość przechodząc w nabłonek wieloszeregowy

Question 155

Jakim nabłonkiem wyścielony jest przewód główny gruczołów ślinowych?

Answer 155

nabłonek wieloszeregowy → dwuwarstwowy walcowaty → nabłonek wielowarstwowy płaski jamy ustnej

Question 156

Jaką funkcję pełnia przewody międzyzrazikowe i przewody główne ślinianiek?

Answer 156

transport dla śliny

Question 157

Małe gruczoły ślinowe:

Answer 157

- niewielkie, złożone gruczoły zlokalizowane w błonie podśluzowej (mogą występować w głębszyhc rejonach blaszki właściwej) - nie mają własnej torebki - nie mają budowy zrazikowej - zbiorcze przewody wyprowadzające uchodzą na powierzchnię nabłonka

Question 158

Co odchodzi od odcinków wydzielniczych małych gruczołów ślinowych?

Answer 158

krótkie wstawki, które łączą się w szersze przewody wyścielone nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym (nie wykazują prążkowania)

Question 159

Jaki charakter mają wydzieliny małych gruczołów ślinowych?

Answer 159

- von Ebnera = surowicze - wargowe i policzkowe = mieszane - językowe i podniebienne = śluzowe

Question 160

Czym są otoczone ślinianki?

Answer 160

łącznotkankowymi torebkami

Question 161

Jak są zbudowane ślinianki?

Answer 161

mają budowe zrazikową, ich miąższ jest zbudowany ze ściśle ułożonych odcinków wydzielniczych oraz z drzewkowatego układu przewodów wyprowadzających

Question 162

Co przebiega w łącznotkankowych przegrodach wewnątrz ślinianek?

Answer 162

większe naczynia krwionośne, pęczki nerwowe i międzyzrazikowe przewody wyprowadzające

Question 163

Co można spotkać w przegrodach i w przestrzeniach midzykomórkowych na terenie ślinianek?

Answer 163

limfocyty i plazmocyty będące źródłem immunoglobulin, które są pochłaniane i modyfikowane oraz wydzielane do śliny przed komorki surowicze i komórki przewodów prążkowanych

Question 164

Ślinianki przyuszne:

Answer 164

- największe - surowicze - można spotkać wysepki tkanki tłuszczowej, której ilosć rośnie wraz z wiekiem - najdłuższe wstawki - produkują ok. 25% wydzieliny wszystkich ślinianek - gustyna

Question 165

Za co odpowiada gustyna?

Answer 165

stymuluje rozwój kubów smakowych oraz różnicowanie i odnowę ich komórek

Question 166

ślinianki podjęzykowe:

Answer 166

- śluzowe (surowicze są wyłącznie półksiężyce - 10%) - ślinianka podjęzykowa większa + (5-20) ślinianek podjęzykowych mniejszych - 5% wydzieliny wszystkich ślinanek

Question 167

Z czym łączy się przewód wyprowadzający ślinianki podjęzykowej większej?

Answer 167

z przewodem głównym ślinianki podżuchwowej

Question 168

Gdzie uchodzą przewody wyprowadzające ślinianek podjęzykowych mniejszych?

Answer 168

na dnie jamy ustnej, wzdłuż przebiegu grzebienia fałdu podjęzykowego

Question 169

Ślinianki podżuchwowe:

Answer 169

- mieszane z przewagą komponenty surowiczej (80%) - zarówno pęcherzyki surowicze jak i cewki śluzowe z dobrze wykształconymi półksiężycami surowiczymi - główny producent śliny 70% - najdłuższe przewody prążkowane - powiększające się z wiekiem wysepki tkanki tłuszczowej

Question 170

Jak zmienia się wydzielanie przez ślinanki podżuchwowe w zależności od pobudzenia nerwowego parasympatycznego lub sympatycznego?

Answer 170

zmienia się charakter produkowanej śliny (od wodnistej i bogatej w enzymy po gęstą i lepką)

Question 171

Jak zbudowany jest staw skroniowo-żuchwowy?

Answer 171

- obecny między powierzchniami stawowymi krążek stawowy, który dzieli jamę stawu na dwie komory (górną i dolną) - powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka włóknista, a nie szklista

Question 172

Skąd wynika obecność chrząstki włóknistej zamiast szklistej w budowie stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 172

kości tworzące staw kostnieją na podłożu mezenchymatycznym

Question 173

Warstwy występujące w stawie skroniowo-żuchwowym (rozpoczynając od jamy stawu):

Answer 173

1. warstwa tkanki łącznej włóknistej 2 warstwa bogatokomórkowa 3. warstwa chrząsktki włóknistej 4. warstwa zwapniałej chrząstki szklistej

Question 174

Z czego zbudowana jest warstwa tkanki łącznej wiotkiej w stawie skroniowo-żuchwowym?

Answer 174

z pofałdowanych włókie kolagenowych ułożonych równolegle do powierzchni stawu, niewielkiej ilości włókien sprężystych i nielicznych, rozproszonych spoczynkowych fibroblastów

Question 175

Z czego składa się warstwa bogatokomórkowa stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 175

tkanka łączna o luźniejszym utkaniu, w której spotykamy spoczynkowe fibroblasty

Question 176

Za co odpowiedzialne są fibroblasty warstwy bogatokomórkowej stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 176

odpowiedzialne są za odnowę struktur włókien i komórek) powierzchni stawowej

Question 177

Z czego jest zbudowany krążek stawowy stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 177

z tkanki łącznej włóknistej

Question 178

W jaki sposób są ułożone włókna kolagenowe w krążku stawowym stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 178

na obwodzie krążka są ułożone okrężnie, do wewnątrz promieniście, a w rejonach środkowych w osi przednio-tylnej (występują w niewielkiej ilości również włókna sprężyste - których ilość maleje z wiekiem i pojedyncze włókna siateczkowe)

Question 179

Co stanowi główną część substancji podstawowej krążka stawowego stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 179

siarzany chondroityny i dermatynu

Question 180

Co powoduje silne uwodnienie substancji podstawowej krążka stawowego?

Answer 180

odporność krążka na obciążenia

Question 181

Jak jest unaczyniony krążek stawowy?

Answer 181

jest strukturą beznaczyniową (nieliczne naczynia występują na jego obwodzie i w miejscu przyczepu torebki stawowej, a także w części tylnej, gdzie krążek przechodzi w luźniejszą tkankę łączną bogatą we włokna sprężyste - tkankę zakrążkową)

Question 182

Gdzie się przyczepia torebka stawowa stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 182

jest przytwierdzona do brzegów obu powierzchni stawowych oraz do obwodu krążka stawowego

Question 183

Jak są ułożone włókna kolagenowe torebki stawowej stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 183

pionowo

Question 184

Czym jest wyścielony pokład tkanki łącznej od strony jamy stawowej w stawie skroniowo-żuchwowym?

Answer 184

synowicytami A i B (makrofagi i fibroblasty) uczestniczące w produkcji płynu stawowego i w procesach regeneracyjnych

Question 185

Co stanowi warstwę wewnętrzną torebki stawowej w stawie skroniowo-żuchwowym>?

Answer 185

błona maziowa (pokład tkanki łącznej wiotkiej z licznymi naczyniami krwionośnymi)

Question 186

Co stanowi warstwę zewnętrzną torebki stawowej stawu skroniowo-żuchwowego?

Answer 186

tkanka łączna włóknista o stosunkowo luźnym utkaniu

Question 187

Co znajduje się wewnątrz korony zęba?

Answer 187

komora zęba

Question 188

Wco w obrębie korzenia przechodzi komora zęba?

Answer 188

w kanał korzeniowy

Question 189

Co wchodzi w skład przyzębia?

Answer 189

ozębna, dziąsło i kość zębodołu

Question 190

Co tworzy narząd zębowy?

Answer 190

przyzębie i ząb

Question 191

Jaką funkcję pełni zębina?

Answer 191

- tworzy oparcie dla pozostałych tkaek zmineralizowanych - wyznacza podstawowy kształt zęba - buduje większą część korony i korzenia zęba - otacza jamę zęba oraz kanał korzeniowy

Question 192

Co to jest anatomiczna szyjka zęba?

Answer 192

granica między szkliwem a cementem

Question 193

Ile procent masy zębiny stanowią składniki organiczne?

Answer 193

28%

Question 194

Ile procent masy zębiny stanowią składniki nieorganiczne?

Answer 194

72%

Question 195

Jakie wyróżniamy organiczne składniki zębiny?

Answer 195

- kolagen - białka niekolagenowe - proteoglikany - czynniki wzrostu - fosfolipidy - enzymy

Question 196

Który typ kolagenu dominuje w zębinie?

Answer 196

kolagen typu I (ze śladowymi ilościami kolagenu III i V)

Question 197

Ile procent składników organicznych zębiny stanowi kolagen?

Answer 197

92%

Question 198

W jakiej postaci występuje kolagen w zębinie?

Answer 198

w postaci cienkich włókien, nietworzących pęczków, których układ jest nieregularny z ogólną tendencją doprzebiegu równoległego w stosunku do osi długiej zęba

Question 199

Jakie białka niekolagenowe specyficzne dla zębiny występują w zębinie?

Answer 199

DPP (fosfoforyna) i DSP (sialoproteina zębiny)

Question 200

Z czego powstaje DPP i DSP?

Answer 200

z enymatycznego rozcięcia cząsteczki prekursorowego białka zębinowej sialofosfoproteiny

Question 201

Jakie białka niekolagenowe występują w zębinie?

Answer 201

- osteopontyna - osteonektyna - białka macierzy zębiny (DMP-1, DMP-2 i DMP-3) - sialoproteina kości - kwaśna glikoproteina kości-75 - białka bogate w kwas gamma-karboksyglutaminowy - biłka morfogenetyczne kości (BMP)

Question 202

Jakie proteoglikany występują w zębinie?

Answer 202

niskocząsteczkowe dekoryna i biglikan (zawierające siarczany chondroityny) oraz lumikan i fibromodulina (bogate w keratosiarczany)

Question 203

Jakie czynniki wzrostu znajdują się w zębinie?

Answer 203

IGF (insulinopodobne czynniki wzrostu) oraz TGF (transformujące czynniki wzrostu)

Question 204

Gdzie w zębinie występują fosfolipidy?

Answer 204

we froncie mineralizacji

Question 205

Jakie znaczenie mają fosfolipidy w zębinie?

Answer 205

udział w inicjowaniu mineralizacji

Question 206

Jakie enzymy zawiera zębina?

Answer 206

fosfatazy, metaloproteinazy i fosfolipazy

Question 207

Jaką wielkość mają kryształy hydroksyapatytów w zębinie?

Answer 207

35x10x100 nm (ok. 10x większe niż w kości)

Question 208

Jakie pierwiastki dominują w zębinie?

Answer 208

- wapń 27% - fosfor 13% - węgiel 4,5% - magnez 1%

Question 209

Jakie sole występują w zębinie?

Answer 209

węglany wapnia i sole magnezu

Question 210

Jak dokonuje się mineralizacja w zębinie

Answer 210

wieloogniskowo

Question 211

Jak nazywają się kuliste obszary w zębinie gdzie układają się powstające kryształy?

Answer 211

kalkosferyty

Question 212

Co to są przestrzeni międzykuliste?

Answer 212

rejony, niezmineralizowanej istoty organicznej, gdzie kalkosferyty nie zlewają się z sobą całkowicie

Question 213

Co to są linie konturowe Owena?

Answer 213

linie, w zębinie wzdłuż których układają się przestrzenie międzykuliste, równoległe do powierzchni zębiny, odzwierciedlają nierównomierną mineralizację kolejnych warstw zębiny w czasie wzrostu przez apozycję

Question 214

Co to są linie przyrostowe von Ebnera?

Answer 214

cienkie, gęsto ułożone linie przebiegające dopowierzchni zębiny, odzwierciedlające okołodobowe cykle aktywności odontoblastów produkujących zębinę (dobowe przyrosty zębiny)

Question 215

Ile wynoszą dobowe przyrosty zębiny w koronie zęba?

Answer 215

ok. 6 mikrometrów

Question 216

Ile wynoszą dobowe przyrosty zębiny w korzeniu zęba?

Answer 216

ok. 3,5 mikrometra

Question 217

Jakie struktury mają charakter komórkowy w zębinie?

Answer 217

wypustki odontoblastów

Question 218

Co to jest warstwa ziarnista Tomesa?

Answer 218

poszerzone, końcowe odcinki kanalików zębinowych w korzeniu w formę pętli, tworząc w ten sposób drobne, niezmineralizowane przestrzenie na granicy z cementem

Question 219

Na jakim preparacie możemy zobaczyć warstwę ziarnistą Tomesa?

Answer 219

na szlifie

Question 220

Jak przebiegają kanaliki zębinowe w koronie zęba?

Answer 220

jak spłaszczona litera S (łuk bliższy miazgi skierowany jest ku wierzchołkowi zęba, a bliższy szkliwu ku powierzchni zgryzowej)

Question 221

Jak przebiegają kanaliki zębinowe w zębinie koreniowej?

Answer 221

prawie prostolinijnie

Question 222

Co zawierają w swej cytoplazmie włókna Tomesa?

Answer 222

- mikrotubule i mikrofilamenty (związane z transportem substancji wewnątrz wypustek i egzocytozą) - kanaliki siateczki gładkiej - wydłużone pitochondria i pęcherzyki wydzielnicze ( w części początkowej)

Question 223

Co znajduje się w kanalikach zębinowych?

Answer 223

- włókna Tomesa - płyn bogaty w jony potasu - bezosłonkowe włókna nerwowe - wypustki komórek dendrytycznych (prezentujących antygen)

Question 224

Gdzie w zębinie występują bezosłonkowe włókna nerwowe?

Answer 224

w początkowej 1/3 kanalika (zwłasza w zębinie koronowej) - zawiera je 80% kanalików

Question 225

Co rejestrują bezosłonkowe włókna nerwowe w zębinie?

Answer 225

ruch płynów w kanaliku oraz zmiany pH

Question 226

Jaki charakter mają bezosłonkowe włókna nerwowe w zębinie?

Answer 226

bólowy

Question 227

Co powoduje penetracja bakterii przez kanaliki zębinowe (po uszkodzeniu szkliwa)?

Answer 227

zwiększenie liczby komórek dendrytycznych w rejonie przyzębinowym i ich wypustek wchodzących do kanalików zębiny

Question 228

Gdzie głównie znajdują się wypustki komórek dendrytycznych w zębinie?

Answer 228

głównie w obszarze korony w kanalikach zębinowych (wchodzą na bardzo niewielką odległość)

Question 229

Jakie wyróżniamy typy zębiny?

Answer 229

- prezębina - zębina pierwotna i wtórna - zębina trzecia

Question 230

Charakterystyka prezębiny:

Answer 230

- tworzy wąski pas otaczający bezpośrednio miazgę zęba - jest niezmineralizowana - brak jej na szlifach - jej głównym składnikiem jest DSPP - jej grubość cieńczeje wraz w wiekiem - jest niezbędna do zachowania żywotności odontoblastów w miazdze

Question 231

Co to jest zębina pierwotna?

Answer 231

zębina wytworzona w trakcie rozwoju zęba

Question 232

Co to jest zębina wtórna?

Answer 232

zębina leżąca do wewnątrz od zębiny pierwotnej, jej tworzenie rozpoczyna się w chwili uformowania korzenia

Question 233

Co to jest linia Owena?

Answer 233

linia odgraniczająca zębinę pierwotną od zębiny wtórnej

Question 234

Jakie występują odmiany zębiny trzeciej?

Answer 234

- zębina odczynowa | - zębina naprawcza

Question 235

Co to jest zębina odczynowa?

Answer 235

zębina produkowana przez istniejące odontoblasty w odpowiedzi na próchnicę lub bodźce wynikające z opracowywania ubytków, jej skład i przebieg kanalików są podobne do zębiny wtórnej

Question 236

Co to jest zębina naprawcza?

Answer 236

jest tworzona głównie przez komórki zębinotwórcze podobne do odontoblastów, rekrutujące się z komórek nacierzystych miazgi i zastępujące obumarłe odontoblasty (np. w wyniku przegiegu intensywnego proesu zapalnego), jest ona wyraźnie odgraniczona od typowej zębiny i posiada odmienną, zaburzoną budowę

Question 237

Jakie wyróżniamy obszary zębiny?

Answer 237

- zębina międzykanalikowa - zębina okołokanalikowa (wewnątrzkanalikowa) - zębina okrywowa

Question 238

Co tworzy zasadniczą część bloku zębinowego?

Answer 238

zębina międzykanalikowa

Question 239

Czym jest zebina okołokanalikowa?

Answer 239

otacza ona wewnętrzną powierzchnię kanalików i jest silniej zmineralizowana niż zębina międzykanalikowa

Question 240

Czym się różni zębina okołokanalikowa od zębiny międzykanalikowej?

Answer 240

- nie zawiera włóknien kolagenowych - ma nieco odmienny skład macierzy - drobniejsze kryształy hydroksyapatytów

Question 241

Jak wzrasta stopień mineralizacji zębiny okołokanalikowej?

Answer 241

wraz z oddalaniem się od komory zęba oraz z wiekiem

Question 242

Co powoduje wzrost mineralizacji zębiny okołokanalikowej wraz z wiekiem?

Answer 242

obliterację dystalnych odcinków kanalików u osób starszych

Question 243

Co to jest zębina okołomiazgowa?

Answer 243

glówny blok zębiny, składający się z zębiny okołokanalikowej i międzykanalikowej

Question 244

Co to jest zębina okrywowa?

Answer 244

zewnętrzny pas zębiny koronowej (pierwsza warstwa zębiny wytworzona przez odontoblasty, która ulega mineralizacji z udziałem pęcherzyków macierzy) - jest słabiej zmineralizowana niż zębina międzykanalikowa oraz zawiera bogato rozgałęzione kanaliki

Question 245

Ile procent szkliwa stanowią składniki nieorganiczne?

Answer 245

95-98%

Question 246

Na jakim preparacie nie znajdziemy szkliwa?

Answer 246

na skrawku

Question 247

Dlaczego na skrawku nie znajdziemy szkliwa?

Answer 247

ponieważ ulega całkowitemu rozpuszczeniu podczas odwapniania

Question 248

Szkliwo jest najlepiej przygotowaną tkanką do czego?

Answer 248

do znoszenia urazów mechanicznych, zwłaszcza związanych z siłą ścierającą

Question 249

Cechy szkliwa:

Answer 249

- odporne na pękanie | - nie ma zdolności do przebudowy lub odnowy

Question 250

Co spotyka się w obszarze złącza szklino-zębinowego?

Answer 250

- wrzeciona szkliwne - pęczki szkliwne - blaszki szkliwne

Question 251

Co to są wrzeciona szkliwne?

Answer 251

pojedyncze, szerokie kanaliki zębiny obecne na terenie szkliwa, wokół których występuje niewielka ilość kolagenu, są wynikiem migracji wypustek odontoblastów pomiędzy ameloblasty w czasie rozwoju zawiązka zęba

Question 252

Co to są pęczki szkliwne?

Answer 252

wiązki słabiej zmineralizowanych pryznatów, sięgające nawet 1/3 grubości szkliwa

Question 253

Co to są blaszki szkliwne?

Answer 253

pęczki słabiej zmneralizowanych pryzmatów na całej długości szkliwa, aż do jego powierzchni, stanowią mijsca zmniejszonej oporności szkliwa

Question 254

Co to są prymaty szkliwne?

Answer 254

wąskie, wydłuzone strukturalne podjednoski szkiwa, które na przekroju mają kształt dziurki od klucza / arkady / łuski

Question 255

Jak przebiegają pęczki pryzmatów w szkliwie?

Answer 255

w rejonie wewnętrznym i zewnętrznym są ułożone prostopadle do powierzchni, a w pasie środkowym skońśnie (gdzie się krzyżują)

Question 256

Co stanowi główny buduluec pryzmatów szkliwa?

Answer 256

kryształy hydroksyapatytów

Question 257

Jak leżą krysztay w istocie międzypryzmatycznej szkliwa?

Answer 257

pod kątem 45 stopni względem kryształów tworzących pryzmaty

Question 258

Gdzie występuje warstwa szkliwa zbudowana wyłącznie z istoty międzypryzmatycznej?

Answer 258

cienka warstwa szkliwa przylegająca bezpośrednio do zębiny i warstwa powierzchiowa szkliwa

Question 259

Co to są linie Huntera-Schregera?

Answer 259

linie widoczne w świetle padającym, powstające dzięki temu, że pęczki pryzmatów w szkliwie przecięte pod różnym kątem, inaczej załamują światło

Question 260

Co to są lnie Retziusa?

Answer 260

linie widoczne w świetle przechodzącym, odwierciedlające okresowe zaburzenia mineralizacji szkliwa

Question 261

Jakie wyróżniamy organiczne składniki szkliwa?

Answer 261

- specyficzne dla szkliwa białka: amelogeniny i nieamelogeniny (enameliny, ameloblastyny i tufteliny) - enzymy (metaloproteinazy) - fosfolipidy

Question 262

Co stanowią składniki organiczne szkliwa?

Answer 262

pozostałość rozwojową

Question 263

Gdzie głównie można znaleźć podukty przemian nieamelogenin?

Answer 263

na granicy pryzmatów i istoty międzypryzmatycznej

Question 264

Gdzie można znależź amelogeniny?

Answer 264

między kryształami hydroksyapatytów (zarówno w pryzmatach jak i w istocie międzypryzmatycznej)

Question 265

Co to jest kutikula na powierzchni szkliwa?

Answer 265

inaczej błonka pierwotna, jest to niezmineralizowana, bezstrukturalna blaszka podstawna, przylegająca do szkliwa i pokrywająca całą powierzchnię wykłutej części zęba, która ulega bardzo szybkiemu starciu

Question 266

Jaką rolę odgrywa błonka pierwotna w złączu szkliwno-nabłonkowym?

Answer 266

stanowi jego wewnętrzną blaszkę podstawną

Question 267

Co to jest pellikula?

Answer 267

warstwa nazębna, osadzające się na powierzchni szkliwa składniki śliny, która jest regularnie usuwana podczas szczotkowania (może utrzymywać się w rejonach trudniej dostępnych)

Question 268

Co stanowi skład pellikuli?

Answer 268

- mucnyny - białka antybakteryjne (lizozym, laktoferryna, białka bogate w prolinę, IgA) - białka enzymatyczne (amylaza)

Question 269

Co to jest płytka nazębna?

Answer 269

jest wynikiem bakteryjnej kolonizacji warstwy nazębnej

Question 270

do czego może prowadzić rozrost flory bakteryjnej płytki nazębnej?

Answer 270

do okołozębowych stanów zapalnych (paradontoza) oraz do rozwoju próchnicy

Question 271

Co to jest kamień nazębny?

Answer 271

efekt mineralizacji płytki nazębnej

Question 272

Co to są linie przyrostowe Saltera?

Answer 272

granice sąsiadujących nieregularnych blaszek zębiny otaczających korzeń zęba widoczne tylko na skrawkach

Question 273

Co stanowi organiczne składniki cementu?

Answer 273

- głównie włókna kolagenowe typu I | - białka niekolagenowe i proteoglikany podobne jak w tkance kostnej

Question 274

Jakie wyróżniamy rodzaje włókien w cemencie?

Answer 274

- wewnątrzpochodne | - zewnątrzpochodne

Question 275

Jaki przebieg mają włókna wewnątrzpochodne w cemencie?

Answer 275

równoległy do powierzchni cementu

Question 276

Przez co zostały wytworzone włókna wewnątrzpochodne cementu?

Answer 276

przez cementoblasty w trakcie rozwoju cementu

Question 277

Czym są i jak przebiegają włókna zewnątrzpochodne cementu?

Answer 277

zaotwiczonymi w cemencie więzadłowymi włóknami kolagenowymi ozębnej, przebegające prostopadle do powierzchni cementu

Question 278

Przez co zostały wytworzone włókna zewnątrzpochodne cementu?

Answer 278

przez fibroblasty ozębnej

Question 279

Dokąd dochodzą włókna zewnątrzpochodne cementu?

Answer 279

do połączenia cementowo-zębinowego, gdzie rozpadają się na fibryle rozproszone w zębinie

Question 280

Jakie wyróżniamy odmiany cementu?

Answer 280

- pierwotny (bezkomórkowy) | - wtórny (komórkowy)

Question 281

Z czego zbudowany jest cement bezkomórkowy?

Answer 281

z kilku cienkich blaszek wyłącznie istoty międzykomórkowej, które pokrywają całą zębinę korzeniową, aż do kontaktu z szyjką

Question 282

Gdzie znajduje się cement komórkowy?

Answer 282

na 1/3 dolnej cementu bezkomórkowego i jego grubość wzrasta w kierunku wierzchołka zęba

Question 283

Z czego zbudowany jest cement komórkowy?

Answer 283

jest to system połączonych ze sobą niezmineralizowanych kanalików i jam, w których znajdują się cementocyty

Question 284

Czym się różnią cementocyty od osteocytów?

Answer 284

- są rzadziej ułożone - mają mniej wypustek - mają mniej połączeń między sobą

Question 285

W jakim kierunku i dlaczego kierują się wypustki cementocytów?

Answer 285

w kierunku ozębnej, której naczynia krwionośne stanowią źródło tlenu i substancji odżywczych

Question 286

Kiedy na terenie cementu mogą się pojawić naczynia krwionośne?

Answer 286

jeśli ma on znaczną grubość

Question 287

Co to jest precement?

Answer 287

cienka, niezmineralizowana, powierzchowna warstwa cementu, pokryta warstwą cementoblastów

Question 288

Gdzie nie ma cementoblastów?

Answer 288

w miejscach gdzie do dementu wnikają włókna ozębnej

Question 289

Co znajduje się na powierzchni cementu?

Answer 289

osteoklasty

Question 290

Z czym mają połączenia cementoblasty ?

Answer 290

w przypadku cementu komórkowego z wypustkanmi najbliższych cementocytów

Question 291

Jaka tkanka wypełnia komorę i kanał korzeniowy zeba?

Answer 291

tkanka łączna galaretowata

Question 292

Jak barwi się miazga zęba?

Answer 292

zasadochłonnie

Question 293

W co jest bogata istota podstawowa miazgi?

Answer 293

w glikozaminoglikany i proteoglikany

Question 294

Co jest głównym składnikiem miazgi?

Answer 294

kwas hialuronowy (ponad 50%)

Question 295

Co zawierają proteoglikany miazgi?

Answer 295

siarczany dermatanu i siarczany chondroityny

Question 296

Za co odpowiadają proteoglikany w miazdze?

Answer 296

- wiążą wodę - regulują tworzenie włókien - pośredniczą w oddziaływaniu czynników wzrostu nna komórki miazgi (syndekan związany z błoną)

Question 297

Jakie białka niekolagenowe występują w miazdze?

Answer 297

- fibronektyna - tensacyna - lamina - enzymy (metaloproteinazy i ich inhibitory) - czynniki regulacyjne

Question 298

Jakie włókna występują w miazdze zęba?

Answer 298

wyłącznie kolagenowe

Question 299

W jakiej formie występują włókna kolagenowe w miazdze?

Answer 299

nie tworzą pęczków, przebiegają bezładnie w formie pilśni, najgęstszej w środkowym obszarze miazgi

Question 300

Jaki typ kolagenu występuje we włóknach kolagenowych miazgi zęba?

Answer 300

głównie typ I, ale występują rownież włókna siateczkowate zbudowane z kolagenu III (włókna Korffa) i niewielka domieszka kolagenów typu V i VI spotyka się również mikrofibryle z fibryliny )ale brak w niej uformowanych włókien sprężystych)

Question 301

W co przekształca się tkanka łączna galaretowata miazgi zęba wraz z wiekiem?

Answer 301

w tkankę łączną wiotką (przybywa włókien kolagenowych)

Question 302

Jak są ułożone odontoblasty w miazdze i czym się charakteryzują?

Answer 302

- w obwodowym obszarze miazgi na granicy z zębiną - wysokie, wąskie - ułożone palisadowo (na kształt nabłonka jednowarstowego walcowatego)

Question 303

Jakie wyróżniamy wypustki odontoblastów?

Answer 303

1. włókno Tomesa 2. wypustki boczne 3. wypusta boczna

Question 304

Co to jest włókno Tomesa?

Answer 304

długa wypustka odchodząca od szczytu odontoblastu, która wchodzi do kanalika zębinowego i biegnie w jego obrębie

Question 305

Co to są wypustki boczne odontoblastów?

Answer 305

krótkie wypustki, które łączą odontobalsty między sobą

Question 306

Co to jest wypustka miazgowa odontoblastu?

Answer 306

wypustka odchodząca od podstawy odontoblastu wchodząca w głąb miazgi

Question 307

Co zawiera błona komórkowa odontobalstów?

Answer 307

- cząstki adhezyjne (integryny i kadheryny) - receptory regulujące różnicowanie odontoblastów i ich aktywność wydzielniczą (w tym receptory dla hormonów, neuropeptydów i cytokin) - transportery jonowe (głównie związane z transportem jonów wapnia)

Question 308

Jakie wyróżniamy komórki miazgi zęba?

Answer 308

1. odontobalsty 2. fibroblasty 3. mezenchymatyczne komórki macierzyste 4. komórki denrytyczne 5. komórki napływowe

Question 309

Za co odpowiadają fibrobalsty w miazdze zęba?

Answer 309

za odnowę składników substancji międzykomórkowej miazgi, a za pomocą wydzielanych cytokin uczestniczą w reakcjach obronnych

Question 310

Gdzie znajdują się mezenchymatyczne komórki macierzyste w miazdze zęba?

Answer 310

w pobliżu naczyń krwionośnych miazgi zęba

Question 311

W co mogą się różnicować mezenchymatyczne komórki macierzyste w miazdze zęba?

Answer 311

- w odontoblasty - w komórki odontoblastopodobne - w fibroblasty - w komórki śródbłonkowe

Question 312

Kiedy wzrasta aktywność mezenchymatycznych komórek macierzystych miazgi zęba?

Answer 312

przy uszkodzeniach zębiny i w stanach zapalnych

Question 313

Za coodpowiadają mezenchymatyczne komórki macierzyste miazgi zęba?

Answer 313

za możliwości regeneracyjne miazgi i uczestniczą w procesie angiogenezy

Question 314

Co to są komórki dendrytyczne miazgi zęba?

Answer 314

profesjonalne komórki prezentujące antygen

Question 315

Gdzie są zlokalizowane komórki dendrytyczne miazgi zęba?

Answer 315

znaczna ich część jest zlokalizowana w warstwie odontoblastów

Question 316

Gdzie wchodzą wypustki komórek dendrytycznych miazgi?

Answer 316

do początkowych, najszerszych odcinków kanalików zębinowych

Question 317

Co umożliwia obecność wypustek komórek dendrytycznych w kanalikach zębinowych?

Answer 317

wcześniejsze uruchomienie reakcji immunologicznych na patogeny penetrujące kanaliki zębinowe (przed ich wniknięciem do miazgi)

Question 318

Jakie komórki napływowe spotykamy w miazdze zęba?

Answer 318

- limfocyty B, T i NK - makrofagi - granulocyty (głównie neutrofile) - plazmocyty - mastocyty

Question 319

Do czego prowadzi aktywacja makrofagów w miazdze zęba?

Answer 319

do wydzielania interleukin prozapalnych, które oddziałują na wszystkie elementy komórkowe miazgi

Question 320

Jak jest unaczyniona miazga zęba?

Answer 320

silnie unaczyniona ( sieć naczyń włosowatych silniej rozinięta w miazdze komory i szczególnie gęsta u podstawy odontoblastów)

Question 321

Jakiego typu kapilary występują w miazdze zęba?

Answer 321

- w obszarach między odontoblastami aż do granicy z prezębiną występują kapilary typu okienkowego - pozostała część miazgi zawiera kapilary typu ciągłego

Question 322

Jakich naczyń nie ma w części koronowej miazgi?

Answer 322

limfatycznych

Question 323

Co się dzieje z płynem tkankowym, który nie uległ drenażowi żylnemu w obrębie miazgi korony zęba?

Answer 323

przemieszcza się do przywierzchołkowej części korzenia, skąd zbierają go limfatyczne naczynia włosowate (obecne tylko w tym rejonie miazgi)

Question 324

Jakie sploty nerwowe są obecne na terenie miazgi zęba?

Answer 324

- splot Raschkowa | - splot brzeżny

Question 325

Gdzie leży splot Raschkowa?

Answer 325

pod warstwą odontoblastów

Question 326

Gdzie leży splot brzeżny miazgi zęba i jakie włókna zawiera ?

Answer 326

pomiędzy odontoblastami i tworzy sieć włókien nad nimi (pod prezębiną), tworzą go włókna bezosłonkowe

Question 327

Za jaki ból odpowiada splot brzeżny miazgi?

Answer 327

natychmiastowe ostre reakcje bólowe

Question 328

Za jaki ból odpowiadają włókna bólowe obecne w miazdze, inne niż te wchodzące w skład splotu brzeżnego?

Answer 328

za ciągły, słabszy ból ćmiący (występujący w stanach zapalnych)

Question 329

Jakie unerwienie posiada miazga zęba?

Answer 329

bogate unerwienie przez włókna o charakterze czuciowym (bólowe) i autonomicznym

Question 330

Za co odpowiadają i gdzie się kończą włókna autonomiczne miazgi zęba?

Answer 330

mają działanie naczynioruchowe i kończą się w ścianach naczyń

Question 331

Na co wpływają neuroprzekaźniki wydzielane przez włókna autonomiczne w miazdze zęba?

Answer 331

wpływają na czynność komórek miazgi (pobudzają podziały fibrobastów oraz aktywność wydzielniczą fibroblastów i odontoblastów i regulują czynność śródbłonków naczyniowych)

Question 332

Jakie wyróżniamy obszary miazgi?

Answer 332

- strefa odontoblastów - strefa bezkomórkowa - strefa bogatokomórkowa - miazga właściwa (strefa centralna)

Question 333

Co znajduje się w strefie odontoblastów miazgi zęba?

Answer 333

- ułożone w koronie wieloszeregowo, a w korzeniu w jednym szeregu odontoblasty - komórki dendrytyczne - pętle kapilarów - włókna nerwowe - włokna spiralne Korffa

Question 334

Co to są włókna spiralne Korffa?

Answer 334

grube włókna siateczkowe, które przebiegają od strefy bezkomórkowej i zakotwiczają się w zębinie

Question 335

Co zawiera strefa bezkomórkowa miazgi zęba?

Answer 335

- liczne wypustki odontoblastów i fibroblastów - naczynia włosowate - włókna nerwowe (w tym splot Raschkowa) - włokna spiralne Korffa

Question 336

Co zawiera strefa bogatokomórkowa miazgi zęba?

Answer 336

- komórki miazgi - śródbłonek naczyń - komórki Schwanna

Question 337

Co to jest strefa bogatokomórkowa miazgi zęba?

Answer 337

zagęszczenie komórek na obwodzie miazgi właściwej zęba, zawierająca elementy sieci kapilarnej i splotu Raschkowa

Question 338

Co zawiera strefa centralna miazgi zęba?

Answer 338

większe naczynia i pęczki włokien nerwowych

Question 339

Gdzie wyraźnie widać warstwy miazgi zęba?

Answer 339

w części koronowej

Question 340

Co to jest ozębna?

Answer 340

tkanka łączna wypełniająca szczelinę między korzeniem zęba a kością zębkodołu

Question 341

Do czego może prowadzić zwężanie jamy ozębnej wraz z wiekiem?

Answer 341

do powstania lokalnych kościozrostów

Question 342

Jakie funkcje spełnia ozębna?

Answer 342

- mechaniczną (mocuje ząb w zębodole) | - metaboliczną (odżwia cement i kość zębodołu)

Question 343

Jakie typy tkanki łącznej tworzą ozębną?

Answer 343

- tkanka łączna włóknista o układzie regularnym (tworzy aparat więzadłowy) - tkanka łączna wiotka bogata w komórki, naczynia i włókna nerwowe

Question 344

Od czego zależy wytrzymałość mechanicznego połączenia zęba z zębodołem (odporność na wklinowanie)?

Answer 344

- włokien kolagenowych tworzących aparat więzadłowy - nieściśliwej istoty podstawowej (dzięki silnemu uwodnieniu wykazuje dodatnie ciśnienie) - znacznej ilości krwi w charakterystycznych dla ozębnej szerokich naczyniach włosowatych i żyłach tworzących splot wokół wierzchołka korzenia (poduszka hydrauliczna)

Question 345

Jakie włókna dominują w ozębnej?

Answer 345

kolagenowe zbudowane z fibryli

Question 346

Jaki typ kolagenu występuje w ozębnej?

Answer 346

kolagen typu I, w znacznych ilościach również typu III (ok. 25%) - nie tworzy osobnych włokien ale wchodzi w skaład włókien kolagenowych

Question 347

Co wypełnia przestrzenie między więzadłami w ozębnej?

Answer 347

bardziej wiotka tkanka łączna zawierająca włókna zbudowane z fibryli o podobnej grubości, ale rozłożone rzadziej i mniej regularnie (włókna międzywięzadłowe)

Question 348

Jakie wyróżniamy więzadła w ozębnej?

Answer 348

- więzadła skośne - więzadło wierzchołkowe (wachlarzowate) - więzadło poziome - więzadł rąbka zębodołu (pierścieniowate) - więzadło przegrodowe - więzadło międzykorzeniowe - więzadła dziąsłowe

Question 349

Jakiej sile opierają się więzadła skośne i przed czym zapobiegają?

Answer 349

naciskowi, zapobiegając wklinowaniu zęba

Question 350

Czemu zapobega więzadło wierzchołkowe zęba?

Answer 350

wysuwaniu się zęba z zębodołu

Question 351

Gdzie przyczepia się więzadło wierzchołkowe zęba?

Answer 351

do wierzchołka zęba i dna zębodołu

Question 352

Co łączy więzadło poziome ozębnej?

Answer 352

górny odcinek korzenia z górną częścią zębodołu

Question 353

Co łączy więzadło rąbka zębodołu?

Answer 353

przyszyjkowy rejon korzenia z rąbkiem zębodołu

Question 354

Czemu przeciwdziała więzadło rąbka zębodołu?

Answer 354

ogranicza ruchy boczne zęba

Question 355

Co łączy więzadło przegrodowe ozębnej?

Answer 355

przyszyjkowe rejony sąsiednich zębów, przebiegając nad rąbkiem zębodołu

Question 356

Co łączy więzadło międzykorzeniowe?

Answer 356

korzenie tego samego zęba w ich górnej części (wyłącznie w zębach wielokorzeniowych)

Question 357

W co jest obfita substancja podstawowa ozębnej?

Answer 357

w kwas hialuronowy, niskocząsteczkowe proteogikany (lumikan, fibromodulina i dekoryna), wysokocząsteczkowy tworzący agregaty wersikan oraz glikoproteidy adhezyjne (fibronektynę i tensacynę)

Question 358

Co umożliwiają glikoproteidy adhezyjne istoty podstawowej ozębnej?

Answer 358

przywieranie fibroblastów do włókien

Question 359

Gdzie leżą komórki ozębnej?

Answer 359

w międzywięzadłowej tkance łącznej wiotkiej (część z nich jest związana z powierzchnią cementu i kości zębodołu - nie należą do ozębnej ale odgrywają istotną rolę w jej funkcjonowaniu)

Question 360

Jakie wyróżniamy komórki ozębnej?

Answer 360

- fibroblasty - komórki związane z kością lub cementem - komórki napływowe - komórki nabłonkowe

Question 361

Jaką funkcję pełnią fibrobalsty ozębnej?

Answer 361

- wytwarzają składniki włókien istoty podstawowej oraz produkują - wydzielają enzymy (metaloproteinazy) uczestniczące w przebudowie aparatu więzadłowego - wydzielają czynniki regulacyjne wpływające na koórki odpowiedzialne za procesy obronne - wydzielają prostaglandynę PGE2, która hamuje aktywację metaloproteinaz przez cytokiny prozapalne

Question 362

Dlaczego fibroblasty są odporne na apoptozę?

Answer 362

podukują czynniki hamujące ten proces

Question 363

Co wywołują w fibroblastach ozębnej obciążenia mechaniczne?

Answer 363

nasilają produkcję kolagenu, oraz wydzielanie czynników pobudzających aktywność innych komórek uczestniczących w przebudowe aparatu więzadłowego

Question 364

Jakie wyróżniamy "w ozębnej" komórki związane z kością lub cementem?

Answer 364

komórki cemento- i osteogenne, cementoblasty i osteoblasty oraz osteoklasty

Question 365

Jakie komórki napływowe występują na terenie ozębnej?

Answer 365

- makrofagi - limfocyty - mastocyty - granulocyty

Question 366

Co spotyka się w ozębnej jako pozostałość rozwojową?

Answer 366

komórki nabłonkowe Malasseza, rozrzucone równomiernie w całej ozębnej

Question 367

Jak nazywają się wapniejące komórki nabłonkowe Malasseza?

Answer 367

perłami Malasseza

Question 368

Czym są oddzielone komórki nabłonkowe Malasseza w ozębnej od łącznotkankowego otoczenia?

Answer 368

blaszką podstawną

Question 369

Jak jest unaczyniona ozębna?

Answer 369

silnie

Question 370

Jaką wielkość mają naczynia włosowate ozębnej?

Answer 370

ok. trzykrotnie szersze od przeciętnych

Question 371

Gdzie występuje szczególnie gęsty układ żył na obszarze ozębnej?

Answer 371

w okolicy wierzchołka korzenia

Question 372

Co to jest poduszka hydrauliczna zęba?

Answer 372

wypełnione krwią żyły i szerokie kapilary, wokół korzenia zęba, które amortyzują działające na ząb obciążenia

Question 373

Jak jest unerwiona ozębna?

Answer 373

bogato

Question 374

Przez co jest unerwiona ozębna?

Answer 374

przez włokna czuciowe (głónie zmielinizowane) i autonomicznie (włókna niezmielinizowane)

Question 375

Jakie włókna czuciowe występują na terenie ozębnej?

Answer 375

- włókna bólowe (reagują na bodźce mechaniczne termiczne i zapalne) - włókna prowadzące czucie z mechanoreceptorów

Question 376

Jakie mechanoreceptory występują na terenie ozębnej?

Answer 376

ciałka Ruffiniego

Question 377

Za co odpowiadają mechanoreceptory ozębnej?

Answer 377

rejestrują napięcie włókien kolagenowych

Question 378

Na jakie siły reagują silniej zęby przednie?

Answer 378

na siły działające pionowo

Question 379

Na jakie siły reagują silniej zęby trzonowe?

Answer 379

na siły działające poziomo

Question 380

Jaki charaktermają włókna autonomiczne ozębnej?

Answer 380

naczynioruchowy (zaopatrują ściany naczyń i regulują ich kurczliwość)

Question 381

Jakie wyróżniamy więzadła dziąsłowe?

Answer 381

- zębowo-dziąsłowe - zębodołowo-dziąsłowe - okrężne - zębowo-okostnowe

Question 382

Co buduje blaszkę właściwą dziąsła?

Answer 382

tkanka łączna zbita zawierająca pęczki regularnie ułożonych włókien kolagenowych (więzadeł)

Question 383

Gdzie przyczepiają się włókna więzadeł zębowo-dziąsłowych?

Answer 383

do cementu rejonu szyjki zęba i do blaszki właściwej dziąsła

Question 384

Jak przebiegają włókna więzadeł zębodołowo-dziąsłowych?

Answer 384

mają wachlarzowaty układ, który zakotwicza dziąsło do kości w rejonie rąbka zębodołu

Question 385

Jak przebiegają włókna okrężne w dziąśle?

Answer 385

otaczają ząb w obrębie dziąsła brzeżnego

Question 386

Z czym mogą się łączyć włókna okrężne dziąsła?

Answer 386

z włóknami okrężnymi sąsiednich zębów

Question 387

Co łączą włókna zębowo-okostnowe?

Answer 387

cement zęba z okostną zewnętrznej powierzchni wyrostka zębodołowego

Question 388

Co zawiera tkanka lączn adiząsła znajdująca się powiędzy pęczkami włókien kolagenowych?

Answer 388

- fibroblasty - makrofagi - liczne mastocyty

Question 389

W co jest bogata blaszka właściwa dziąsła zwrócona do szyjki zęba?

Answer 389

bogata w limfocyty

Question 390

Jak jest unaczynione dziąsło?

Answer 390

wuystępują podnabłonkowe sploty naczyniowe

Question 391

Co jest głównym składnikiem płynu szczeliny dziąsłowej?

Answer 391

przesięk z naczyń podnabłonkowej sieci kapilarów i postkapilarów dziąsła

Question 392

Co zawiera płyn szczeliny dziąsłowej?

Answer 392

białka osoczowe (w tym immunoglobuliny) i szereg składników pochodzących zarówno z krwi jak i z plynu tkankowego

Question 393

Jak zmienia się skład płynu w stanach zapalnych?

Answer 393

ulega zmianą na korzyść białek pochodzenia tkankowego, co jest wskaźnikiem zaawansowania i charakteru zmian patologicznych

Question 394

Przed czym chroni płyn szczeliny dziąsłowej w zdrowym dziąsle?

Answer 394

przed rozrostem flory bakteryjnej

Question 395

Jakie warstwy można wyróżnić w złączu szkliwno-nabłonkowym?

Answer 395

zewnętrzna blaszka podstawna i wewnętrzna blaszka podsawna

Question 396

Czym są połączone komórki złącza szkliwno-nabłonkowego?

Answer 396

desmosomami i punktami przylegania

Question 397

Z czym i za pomocą czego łączy się zewnętrzna blaszka podstawna?

Answer 397

przez półdesmosomy z blaszką wlaściwą błony śluzowej

Question 398

Z czym i za pomocą czego łączy się wewnętrzna blaszka podstawna?

Answer 398

za pomocą półdesmosomów ze szkliwem

Question 399

Dzięki czemu możliwe jest powstanie złącza szkliwno-nabłonkowego?

Answer 399

dzięki obecności na powierzchni szkliwa organicznej warstwy (pochodna błonki pierwotnej)

Question 400

Jakich składników nie zawiera wewnętrzna blaszka podstawna złącza szkliwno-nabłonkowego mim, że jest wytworem nabłonka?

Answer 400

kolagenów IV i VII oraz perlekanu (zasadniczego proteoglikanu blaszek podstawnych) = nie ma struktury sieci molekularnej oraz zawiera tylko laminy-5 (które są ligandem dla integryn półdesmosomów)

Question 401

Do czego prowadzi rozdzielenie się złącza szkliwno-nabłonkowego?

Answer 401

do poszerzenia i pogłębiania szczeliny dziąsłowej = powstania kieszonki zębowej, a w krańcowych orzyadkach do odsłonięcia anatomicznej szyjki zęba

Question 402

Co powoduje rozdzielanie się złącza szkliwno-nabłonkowego?

Answer 402

proces zapalny

Question 403

Z jakich tkanek rozwija się ząb?

Answer 403

- z ektomezenchymy (neuromezenchymy) | - z nabłonka

Question 404

Czym jest ektomezenchyma?

Answer 404

płodową tkanką łączną rozwijającą się z grzebieni nerwowych

Question 405

Jakiego pochodzenia jest nabłonek, z którego rozwija się ząb?

Answer 405

ektodermalnego, wyścielającego pierwotną jamę ustną

Question 406

Jakie procesy obejmuje tworzenie się zawiązka zęba?

Answer 406

1. zapoczątkowanie tworzenia zawiązka zęba 2. morfogenezę 3. histogenezę

Question 407

Co to jest morfogeneza związka zęba?

Answer 407

wyznaczanie kształtu zęba poprzez namnażanie i przemieszczanie się komórek

Question 408

Co jest pierwszym objawem tworzenia się zawiązków zęba i kiedy?

Answer 408

ok. 34 dnia życia zarodkowego poijawia się pierwotny prążek nabłonkowy

Question 409

Co się dzieje po ok. tygodniu od pojawienia się pierwotnego prążka nabłonkowego?

Answer 409

rozdziela się na polożone równolegle do siebie: listewkę przedsionkową i listewkę zębową

Question 410

Czym jest oddzielona ektomezenchyma od nabłonka?

Answer 410

blaszką podstawną

Question 411

Jak powstają zawiązki narządów szkliwotwórczych?

Answer 411

blaszka podstawna gromadzi się w 20 oddzielnych skupisk, a następnie indukuje lokalną proliferację nablonka, który zagłębia się w mezenchymę

Question 412

Jakie wyróżniamy mofologiczne etapy rozwoju zęba?

Answer 412

1. stadium pączka 2. stadium czapeczki 3. stadium dzwonka

Question 413

Na który tydzień rozwoju płodowego przypada stadium pączka?

Answer 413

8-10 tydzień

Question 414

Jak wygląda stadium pączka?

Answer 414

jest to lokalne, okrągłe lub owalne zgrubienie nabłonka, który pachjąc blaszkę podstawną, zagłębia się w mezenchymę

Question 415

Na jakie etapy podzielone jest stadium czapeczki?

Answer 415

na stadium czapeczki wczesne i późne

Question 416

Na który tydzień życia płodowego przypada wczesne stadium czapeczki?

Answer 416

na 11 tydzień

Question 417

Co się dzieje we wczesnym stadium zapeczki?

Answer 417

- dalsze podziały i postępujące zgłębianie komórek nabłonka, przy jednoczesnym wpuklaniu się mezenchymy od dołu - narząd szkliwotwórczy + pierwotna brodawka zęba - pierwotny węzeł szkliwny

Question 418

Jaką rolę odgrywa pierwotny węzeł szkliwny?

Answer 418

przez produkcję i wydzielanie czynników morfogenetycznych odgrywa rolę w dalszych przemianach komórek zawiązka, o ich różnicowaniu i podjęciu produkcji tkanek twardych i ich mineralizacji

Question 419

Gdzie występują wtórne węzły szkliwne?

Answer 419

w zębach wielokorzeniowych

Question 420

Na który tydzień rozwoju przypada późne stadium czapeczki?

Answer 420

12-13 tydzień

Question 421

Co się dzieje w późnym stadium czapeczki?

Answer 421

- narząd szkliwotwórczy różnicuje się nabłonek zewnętrzny, wewnętrzny i niesko zróżnicowane komórki nabłonkowe wypełniające wnętrze - połączenie z listewką zębową ulega ścieńczeniu i wyodrębniają się z niej 32 dodatkowe pączki - zróżnicowanie kształtu narządu szkliwotórczego prowadzi do powastania anatomicznie odmiennych siekaczy, kłów i trzonowców - z nabłonka wewnętrznego zębów wielokorzeniowych wyodrębniają się wtórne węzły szkliwne

Question 422

Na który tydzień rozwoju płodowego przypada wczesne stadium dzwonka?

Answer 422

14-17 tydzień

Question 423

Na jakie etapy dzieli się stadium dzwonka?

Answer 423

na wczesne i późne stadium dzwonka

Question 424

Kiedy rozpoczyna się późne stadium dzwonka?

Answer 424

ok. 18 tygodnia - wraz z pojawieniem się tkane zmineralizowanch

Question 425

Co się dzieje w stadium dzwonka?

Answer 425

- narząd szkliwotwórczy przyjmuje kształt przyszłej korony zęba - między pojedynczą warstwę sześciennych komórek nabłonka zewnętrznego wciskają się pętle kapilar - pętla szyjki - komórki nabłonka wewnętrznego stają się walcowate (by później przekształcić się w ameloblasty) - komórki narządu szkliwotwórczego różnicują się w warstwę pośrednią i siateczkę (miazgę) narządu szkliwotwórczego - komórki mezenchymatyczne ulegają intensywnym podziałom i migrują ku powierzchni brodawki, gdzie tworzą pojedynczy pokład preodontoblastów, które następnie różnicują się w odontoblasty - z chwilą wykształcenia odontoblastów pierwotna brodawka zęba staje się brodawką zęba - tworzy się woreczek zębowy

Question 426

Gdzie się układa i z czego się składa wartswa pośrednia narządu szkliwotwórczego?

Answer 426

składa się z jednego, a później z kilku pokładów zazwyczaj sześciennych komórek układających się na nabłonku wewnętrznym

Question 427

Do czego jest potrzebna warstwa pośrednia narządu szkliwotwórczego?

Answer 427

jest niezbędna dla powstania ameloblastów (wydzielane przez jej komórki sygnały chemiczne indukują różnicowanie komórek nabłonka wewnętrznego w preameloblasty, a następnie w ameloblasty)

Question 428

Jaki kształt przyjmują komórki miazgi narządu szkliwotwórczego?

Answer 428

gwiaździsty

Question 429

Jakie połączenia międzykomórkowe wytwarają komórki miazgi narządu szkliwotwórczego?

Answer 429

desmosomy i połączenia szczelinowe

Question 430

Co oddziela pokład preodontoblastów od nabłonka wewnętrznego?

Answer 430

blaszka podstawna

Question 431

Z czego powstaje worezcek zębowy?

Answer 431

z zagęszczenia ektomezenchymy otaczającej powstające zęby

Question 432

Co powstaje z woreczka zębowego?

Answer 432

cement i ozębna

Question 433

Co otacza woreczek zębowy?

Answer 433

cały zawiązek zęba (narząd szkliwotórczy i brodawkę)

Question 434

Jaki charakter ma większość sygnałów wymienianych między komórkami nabłonkowymi a mezenchymatycznymi?

Answer 434

charakter czynników wzrostu

Question 435

Jakie czynniki wzrostu biorą udział w regulowaniu rozwoju zawiązka zęba?

Answer 435

- BMP (morfogenetyczne białka kości) - FGF (fibroblastyczny czynnik wzrostu) - TGF (transformujący czynnik wzrostu) - czynniki należące do szlaków sygnalizacyjnych Hedgehog i Wnt.

Question 436

Jakie charakter ma proces rozwojowy zęba?

Answer 436

ciągły

Question 437

Jak wpływa na komórki regulacja ekspresji genów dla czynników wzrostu i ich receptorów?

Answer 437

z jednej strony wpływa na wrażliwość komórek na kolejno produkowane cząstki sygnalizacyjne, a z drugiej na produkcję własnych sygnałów

Question 438

Czym objawia się prekształcenie preodontoblastów w odontoblasty?

Answer 438

ziększeniem wysokości komórek i ich wyraźną polaryzacją

Question 439

Odontoblasty - układ organelli:

Answer 439

- obfita siateczka śródplazmatyczna szorstka w okolicy pod- i okołojądrowej - dobrze rozwinięty aparat Golgiego nad jądrem komórkowym - pęcherzyki wydzielnicze (nad Golgim) - połączenia międzykomórkowe (podobne do listewki granicznej ale nie tworzą obwódek=stref)

Question 440

Co występuje w błonie komórkowej odontoblastów?

Answer 440

pompawapniowa i kanały wapniowe

Question 441

Za co odpowiadają odontoblasty?

Answer 441

za wytwarzanie składników organicznych zębiny i za sterowanie ich mineralizają

Question 442

Co to jest prezębina?

Answer 442

świeżo wydzielona zębina

Question 443

Czym charakteryzuje się prezębina?

Answer 443

- brak składników nieorganicznych | - zawiera cienkie, nieregularnie ułożone włókna kolagenowe

Question 444

Co się dzieje z prezębiną w trakcie jej przekształcania w zębinę?

Answer 444

jej włókna kolagenowe stają się grubsze i zachodzi szybka mineralizacja wywołana zmianem składu istoty podstawowej

Question 445

Jak postępuje proces mineralizacji zębiny?

Answer 445

w głąb zębiny

Question 446

Co to jest front mineralizacji?

Answer 446

granica między obszarem zmineralizowanym (zębiną) a niezmineralizowanym (prezębiną)

Question 447

Jakie wyróżniamy mechanizmy mineralizacji zębiny?

Answer 447

- zależny od szczytowych wypustek odontoblastów | - zależny od enzymów pozakomórkowych

Question 448

Na czym polega mineralizacja zębiny zależna od szczytowych wypustek odontoblastów?

Answer 448

elementy składowe istoty podstawowej są transportowane wewnątrz wypustek i wydzielane w obszarze frontu mineralizacji

Question 449

Na czym polega mineralizacja zębiny zależna od enzymów pozakomórkowych?

Answer 449

DSPP (fosfosialoproteina zębinowa) jest cięta na DPP (fosfoforynę) i DSP (sialoproteinę zębinową), które są głównymi aktywatorami mineralizacjiw wyniku aktywności metaloproteinaz (MMP-2 i MMP-20) wydzielanych przez odontoblasty i fibroblasty

Question 450

Co służy promocji mineralizacji?

Answer 450

przemany proteoglikanów (białka rdzeniowe dekoryn i biglikanów pozbawione łańcuchów chondroitynosiarczanowych tworzą punkty regularnego sieciowania kolagenu + matryca dla powstania i ułożenia kryształów hydroksyapatytów)

Question 451

Co wiąże wapń potrzebny do mineralizacji zębiny?

Answer 451

lumikan i fibromodulina

Question 452

Kiedy następuje formowanie części korzeniowej zębiny?

Answer 452

w trakcie wykłuwania zęba

Question 453

Co odgrywa główną rolę w trakcie powstawania zębiny korzeniowej?

Answer 453

nabłonkowa pochewka korzenia (Hertwiga-Bruna)

Question 454

Jaką funkcję pełnią komórki nabłonka wewnętrznego narządu szkliwotwórczego w pochewce Hertwiga- Bruna?

Answer 454

nadają kształt korzeniowi zęba oraz indukują różnicowanie się komórek przyległego obszaru mezenchymy w odontoblasty

Question 455

Co się dzieje z pochewką Hertwiga-Bruna po wypełnieniu swojej funkcji?

Answer 455

zanika i ulega fragmentacji

Question 456

Co zostaje i gdzie po obecności pochewki Hertwiga-Bruna?

Answer 456

perły Malasseza na terenie ozębnej

Question 457

Kiedy rozpoczyna się produkcja szkliwa?

Answer 457

po odłożeniu pierwszych pokładów zębiny

Question 458

Czym się charakteryzują pierwsze pokłady wydzielonego szkliwa?

Answer 458

nie ma w nich podziału na pryzmaty i istotę międzypryzmatyczną

Question 459

W jaki sposób jest wydzielane szkliwo?

Answer 459

najpierw jest wydzielana istota międzypryzmatyczna (matryca przypominająca plaster miodu), a następnie jej oczka są wypełniane materiałem budującym pryzmaty, dopiero pod koniec formowania dochodzi do zatarcia granic między obiema strukturami

Question 460

Jakie wyróżniamy facy cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 460

1. faza przedwydzielnicza 2. faza wydzielnicza 3. faza przejściowa 4. faza dojrzewania 5. faza regresji

Question 461

Jak zmienia się ameloblast w fazie przedwydzielniczej?

Answer 461

komórka nabłonka wewnętrznego, przekształca się w ameloblast, który kilkakrotnie zwiększa wysokość i zmienia biegunowość, rozwijają się organelle związane z procesami syntez i wydzielania

Question 462

Co prowadzi do przemiany komórek nabłonka wewnętrznego w ameloblasty?

Answer 462

zanik blaszki podstawnej, która oddzielała preameloblasty od preodontoblastów

Question 463

Co się dzieje w fazie wydzielniczej cyklu życiowego amelobrastów?

Answer 463

integryny błony komórkowej ameloblastów tracą połączenia z podłożem, co aktywuje geny odpowiedzialne za produkcję białek szkliwa

Question 464

Co powoduje wydzielenie białek szkliwa w fazie wydzielniczej cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 464

sklejenie preszkliwa z zębiną i powstanie połączenia szkliwno-zębinowego

Question 465

Jakie strefy wyróżniamy w cytoplazmie ameloblasta w fazie wydzielniczej?

Answer 465

- strefa podjądrowa (liczne mitochondria) - jądro komórkowe - strefa nadjądrowa (obwodowo ulożona siateczka śródplazmatyczna szorstka, centralnie położony i silnie rozbudowany aparat Golgiego) - strefa szczytowa (wypustka Tomesa, zawierająca pęcherzyki wydzielnicze, lizosomy, kanały siateczki gładkiej i mikrotubule i mikrofilamenty)

Question 466

Jak są wydzielane i co zawierają pecherzyki wydzielnicze ameloblastu fazy wydzielniczej?

Answer 466

są transportowane z aparatu Golgiego, do wypustki Tomesa, gdzie łączą się w pęcherzyki wtórne, a ich zawartość (białka szkliwa i enzymy proteolitycze) są wydzielane na drodze egzocytozy

Question 467

Co powoduje zmiana biegunowości ameloblastów?

Answer 467

obecność dwóch zespołów połączeń międzykomórkowych (u szczytu i blisko podstawy)

Question 468

Co się dzieje w fazie przejściowej cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 468

kończy się wydzielanie białek szkliwai zwiększa się produkcja i wydzielanie enzymów proteolitycznych

Question 469

W jakim celu są produkowane enzymy proteolityczne przez ameloblasty?

Answer 469

enzymy proteolityczne modyfikują wydzielone białka szkliwa, co jest konieczne do rozpoczęcia i kontynuacji mineralizacji szkliwa, a na koniec tego procesu będą odpowiedzialne za eliminację białek szkliwa

Question 470

W której fazie rozpoczyna się mineralizacja szkliwa?

Answer 470

w fazie wydzielniczej

Question 471

Jaki stopień osiąga mineralizacja szkliwa w fazie przejściowej?

Answer 471

ok. 30%

Question 472

Jakie zachodzą zmiany w budowie morfologicznej ameloblastów w fazie przejściowejj?

Answer 472

zanika wypustka Tomesa i nieznacznie zmniejsza się wysokość komórki

Question 473

Jaka jest najdłuższa faza cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 473

faza dojrzewania

Question 474

Co się dzieje podczas fazy dojrzewania cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 474

szkliwo zwiększa stopień mineralizacji, a ameloblasty zmieniają swoją funkcję (resorbują z terenu szkliwa wodę oraz produkty enzymatycznego trawienia białek szkliwa oraz transportują przez błonę komórkową do szkliwa jony wchodzące w skład rosnących kryształów hydroksyapatytów)

Question 475

Jak zmienia się morfologia ameloblastów w fazie dojrzewania?

Answer 475

- w okresie resorpcji szczytowa błona komórkowa wytwarza liczne wpuklenia, które można nazwać brzeżkiem koronkowym - w okresie, gdy w ameloblaście dominuje transport jonów, brzeżek koronkowy zanika

Question 476

Co się dzieje w fazie regresji cyklu życiowego ameloblastów?

Answer 476

ameloblasty odtwarzają blaszkę podstawną na granicy ze szkliwem i tworzą mocujące w niej półdesmosomy

Question 477

Co się dzieje z ameloblastami w fazie regresji?

Answer 477

stopniowo zmniejszają swoją wysokość

Question 478

Co się dzieje z ameloblastami w trakcie wykłuwania zęba?

Answer 478

ameloblasty najpierw łączą się z nabłonkiem jamy ustnej, a następnie degenerują

Question 479

czym staje się blaszka podstwana wytworzona przez ameloblasty na powierzchni szkliwa?

Answer 479

kutikulą (błonką pierwotną szkliwa)

Question 480

Co to jest preszkliwo?

Answer 480

świeżo wydzielona przez ameloblasty, niezmineralizowana substancja

Question 481

Co zawiera preszkliwo?

Answer 481

- białka szkliwa | - enzymy proteolityczne (metaloproteinazę i kalikreinę 14)

Question 482

Które białko szkliwa odgrywa największą rolę w procesie mineralizacji?

Answer 482

amelogenina (obecna w szkliwie w największych ilościach)

Question 483

Jak powstaje białko P32 i jaką odgrywa rolę?

Answer 483

jest to produkt trawienia enamelin i pełni rolę nukleatora (startera) silnie wiążąc jony wapnia

Question 484

Co pełni rolę nukleatora w procesie mineralizacji szkliwa?

Answer 484

białko P32 i isniejące już kryształy hydroksyapatytów stykającej się z preszkliwem zębiny

Question 485

Jakie występują kolejne etapy w procesie mineralizacji szkliwa?

Answer 485

1. Cząsteczki amelogenin tworzą małe, kuliste skupiska (nanosfery), ze skierownymi na zewnątrz hydrofilnymi ocinkami białek 2. Nanosfery wiążą się z powierzchnią zaczątkowych kryształó poprzez oddziaływania elekrostatyczne, zapobiegając fuzji kryształów 3. Enamelolizyna trawi odcinki hydrofilne amelogenin, zmieniając stopniowo charakter nanosfer na hydrofobowy 4. Dalsza agregacja nanosfer (przez oddziaływania hydrofobowe) wokół rosnących kryształów i stabilizacja matrycy organicznej 5. Kalikreina-4 trawi nanosfery na peptydy, które są usuwane przez amoloblasty (endocytoza) 6. Usunięcie nanosfer otaczających duże kryształy umożliwia ich dalszy wzrost (na ich powierzchni pozostaje śladowa otoczka organiczna zapobiegająca fuzji)

Question 486

W czym uczestniczą pozostałe bialka szkliwa (poza amelogeninami)?

Answer 486

sygnalizacja międzykomórkowa, regulacja wydzielania amelogenin oraz udział we wzroście, określaniu wzoru i stabilizacji kryształów

Question 487

Na jakie etapy mozęmy podzielić rozwój miazgi zęba?

Answer 487

1. Ektomezenchymatyczne komórki otaczające nabłonkowy zawiązek narządu szkliwotwórczego w stadium pączka 2. Rozrost zawiązka powoduje objęcie ektomezenchymy czapeczką narządu szkliwotwórczego i powstanie perwotnej brodawki zęba (komórki mezenchymatyczne dzielą się, lecz nie wykazują różnicowania) 3. Różnicowanie komórek w stadium dzwonka (w stadium późnego dzwonka,od rozpoczęcia produkcji zębiny przez dojrzałe odontoblasty, brodawka zęba przyjmuje nazwę miazgi zęba) 4. Dalsze dojrzewanie miazgi obejmuje istotę międzykomórkową i produkujące ją komórki

Question 488

Jak przebiega dwufazowy cykl produkcji składników miazgi?

Answer 488

najpierw tworzone są proteoglikany, po czym dochodzi do produkcji kwasu hialuronowego i tworzenia włókien kolagenowych (które powoli postępuje przez całe życie)

Question 489

Kiedy wnikają naczynia do brodawki zęba?

Answer 489

na początku stadium dzwonka

Question 490

Co się dzieje z naczyniamiazgi zęba w stadium późnego dzwonka?

Answer 490

rozwój kapilarnych pętli pod- i międzyodontoblastycznych

Question 491

Kiedy miazga zęba uzyskuje pełne unerwienie?

Answer 491

pod koniec rozwoju zęba

Question 492

Co powoduje ograniczenie wrastania aksonów do miazgi zęba w czasie jego rozwoju ?

Answer 492

substancje hamujące wzrost włókien nerwowych produkowane przez komórki miazgi (ich rola maleje wraz z rozwojem miazgi)

Question 493

Jakie struktury powstają z woreczka zębowego?

Answer 493

cement, ozębna i przyległe rejony kości

Question 494

Co to jest błonka szklista?

Answer 494

bezstrukturalna warstewka na zewnętrznej powierzchni zębiny, wydzielona przez nabłonek pochewki Hertwiga-Bruna, będąca wstępem do wytworzenia cementu pierwotnego

Question 495

Co zawiera błonka szklista i jaką to ma funkcję?

Answer 495

białka podobne do wydzielanych przez ameloblasty białek szkliwa (nieamelogenin), które indukują różnicowanie komórek mezenchymatycznych woreczka zębowego w kierunku cementoblastów, a później uczestniczą w pierwszych etapach minerazlizacji cementu

Question 496

Co powoduje zanik pochewki Hertwiga-Bruna?

Answer 496

kontakt zębiny korzeniowej z woreczkiem zębowym

Question 497

Co się dzieje z cementoblastami po pzylgnięciu do błonki szklistej?

Answer 497

cementoblasty rozpoczynają produkcję włókien kolagenowych (włókna wewnątrzpochodne) i pozostałych składników cementu pierwotnego

Question 498

Kiedy rozpoczyna się tworzenie cementu wtórnego?

Answer 498

gdy cementoblasty ułożą się na cemencie pierwotnym

Question 499

Co się dzieje z cementoblastami po ułożeniu na cemencie pierwotnym?

Answer 499

- wydzielają składniki substancji międzykomórkowej, które ulegają mineralizacji - tworzą między sobą łączące je wypustki

Question 500

Co powoduje postępująca mineralizacja substancji międzykomórkowej cementu i w jakim kierunku ona postępuje?

Answer 500

mineralizacja cementu w kierunku obwodowym powoduje zamykanie cementoblastów i ich wypustek w jamkach i kanalikach

Question 501

Skąd są rektutowne nowe cementoblasty?

Answer 501

z mezenchymatycznych komórek macierzystych ozębnej

Question 502

Co produkują komórki mezenchymatyczne woreczka zębowego, które przekształciły się w fibroblasty, tworzącej się ozębnej?

Answer 502

wytwarzają włókna kolagenowe, formujące więzadła zęba (jednocześnie ich końce zakotwiczają się w substancji organicznej kolejno odkładających się warstw cementu)

Question 503

Kiedy rozpoczyna się wykłuwanie zębów?

Answer 503

równocześnie z zapoczątkowaniem tworzenia się korzenia/i, rozwoju ozębnej i kości wyrostka zębodołowego (stadium dzwonka)

Question 504

Jakie wyróżniamy fazy wykłuwania zębów?

Answer 504

1. przederupcyjną 2. erupcyjną (przedfunkcjonalną) 3. poerupcyjną (funkcjonalną)

Question 505

Co się dziele z zawiązkami koron w fazie przederupcyjnej?

Answer 505

zmieniają pozycję, przystosowując się do lokalizacji sąsiednich zawiązków i do zmian kształtu rozwijających się kości twarzy

Question 506

Kiedy się rozpoczyna faza erupcyjna?

Answer 506

wraz z początkiem rozwoju korzenia(ni)

Question 507

Co się dzieje w fazie erupcyjnej wykłuwania zębów?

Answer 507

wraz ze wzrostem korzenia korona zbliża się do powierzchni błony śluzowej jamy ustnej , nabłonek narządu szkliwotwórczego pokrywący koronę ulega fuzji z nabłonkiem jamy ustnej, korona przebija nabłonek, dalszy wzrost zęba powoduje wykłuwanie się korony

Question 508

Kiedy kończy się faza erupcyjna wykłuwania zęba?

Answer 508

kiedy górny i dolny ząb zetkną się ze sobą i mogą pełnić funckję zgryzową

Question 509

Co ma na celu przebudowa struktur narządu zębowego i jego otoczenia w fazie poerupcyjnej?

Answer 509

- adaptację do wzrostu szczęki i żuchwy (wzrost i przebudowa kości wyrostka zębodołowego) - adaptację zgryzu do ścierania się zębów (wzrost grubości cementu w okolicy wierzchołka korzenia) - adaptację do zużywania się kontaktujących się ze sobą bocznych powierzchni zębów - adaptację po zabiegach ortodonycznych

Question 510

Coa wydzielają komórki zawiązka zęba?

Answer 510

czynniki przyciągające i aktywujące makrofagi (które gromadzą się w obszarze tkanki łącznej woreczka ponad koroną wykłuwającego się zęba i częściowo trawią włókna kolagenowe)

Question 511

Do czego prowadzi degradacja tkanki łącznej ponad wykłuwającym się zębem?

Answer 511

do zaniku naczyń krwionośnych i włókien nerwowych

Question 512

Co to jest szlak erupcji?

Answer 512

beznaczyniowy obszar o luźnym utkaniu znajdujący się podnad wykłuwającym się zębem

Question 513

Co to jest sznur prowadzący i dzięki czemu powstaje?

Answer 513

grube pasmo włókien kolagenowych biegnące w kierunku powierzchni jamy ustnej, pojawiające się dzięki aktywności fibroblastów

Question 514

Kieyd zaczynają się formować zawiązki zębów stałych?

Answer 514

około 20 tygodnia życia płodowego

Question 515

Co wydzielają komórki woreczka żebowego zęba stałego na początku fazy erupcynej?

Answer 515

czynniki CSF-1 i RANKL pobudzające rekrutację i różnicowanie osteoklastów

Question 516

Gdzie osadzają się osteoklasty rekrutowane przez komórki woreczka zębowego zęba stałego i w jaki sposób działają ?

Answer 516

osadzają się na dolnej powierzchni korzenia zęba mlecznego i stopniowo je resorbują, przesuwając się w kierunku korony