Komórka Flashcards

1
Q

Jakie lipidy wystepują w Błonie biologicznej?

A
  1. Fosfolipidy
  2. Glikolipidy
  3. Cholesterol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie Fosfolipidy mogą występować w Błonie biologicznej?

A

Cholinowe, aminowe, fosfatydyloinozytol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Glikolipidy błonowe — charakterystyka

A
  • zawierają reszty cukrowcowe
  • Wystepują w zewnętrznej warstwie dwuwarstwy
  • uczestniczę w tworzeniu Glikokaliksu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Charakterystyka cholesterolu w Błonie komórkowej?

A
  • występuje w obu warstwach pomiędzy ogonkami fosfolipidów

- zwiększa sztywność błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Klasyfikacja Czynnościowa Białek błonowych?

A

— Transportowe
— strukturalne
— receptorowe
— enzymatyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie substancje swobodnie dyfundują przez dwuwarstwę lipidową?

A

Gazy i cząsteczki hydrofobowe, np. w kwasy Tłuszczowe, Steroidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie substancje są przenoszone przez błonę przy udziale Białek transportowych?

A

Jony i niskocząsteczkowe substancje hydrofilne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Mechanizmy otwierania kanałów?

A
  1. Kanały otwierane zmiana potencjału
  2. Kanały otwierane ligandem
  3. Kanały otwierane mechanicznie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gdzie wystepują kanały otwierane zmianą potencjału?

A

W komórkach nerwowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Gdzie wystepują kanały otwierana ligandem?

A

W błonach post synaptycznych, komórki reagujące na hormony i neuroprzekaźniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gdzie wystepują kanały otwierane mechanicznie?

A

W komórkach mięśniowych, komórkach zmysłowych ucha wewnętrznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podaj przykłady kanałów którzy regulują transport poprzez wycofywanie ich z błony do cytoplazmy lub przez ponowne ich wbudowanie?

A
  • potasowe kanały przecieku (niezbędne do utrzymania potencjału spoczynkowego błony komórkowej)
  • akwaporyny - kanały wodne (np. w kanalikach nerkowych, odpowiadają za ostateczne zagęszczanie moczu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Za co odpowiadają kanały?

A

Za transport bierny jonów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Za co odpowiadają Przenośniki?

A

Transportują inne substancje nisko cząsteczkowe np. cukry, aminokwasy, Nukleotydy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Za co odpowiadają pompy?

A

Za transport aktywny jonów i innych substancji niskocząsteczkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co to jest uniport?

A

Transport przez Przenośniki i pompy tylko jednej substancji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Co to jest kotransport?

A

Transport przez Przenośniki i pompy równocześnie dwóch substancji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Co to jest symport, podaj przykład

A

To transport jednocześnie dwóch substancji w tym samym kierunku Transporter Na+-glukoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co to jest antyport, podaj przykład

A

To transport jednocześnie dwóch substancji w różnych kierunkach
Pompa sodowo-potasowa
Pompa wodorowo-potasowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jak się nazywają szczególne transportery dla cząsteczek wysokocząsteczkowych?

A

translokony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jaki warunek musi spełniać białko wysokocząsteczkowe aby mogło zostać transportowane przez translokon?

A

Musi mieć formę rozwiniętego łańcucha polipeptydowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gdzie można wudowywać białka dzięki translokonom?

A

do siateczki śródplazmatycznej, mitochondriów i peroksysomów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Do czego służą transporterty ABC?

A

do transportu przez błonę niektórych substancji wysokocząsteczkowych (np. leków, peptydów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jak mogą być transportowane przez błonę leki wysokocząsteczkowe?

A

przez transportery ABC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Co to jest transport pęcherzykowy?

A

Transport substancji wysokocząsteczkowych i dużych struktur, wymagający aktywnego udziału błony (tworzenia pęcherzyków, ich transportu i fuzji z błoną)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co przenosi transport pęcherzyckowy?

A

transportowaną substancje i fragmenty błony (które mogą być modyfikowane podczas transportu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Co to jest przepływ błon?

A

Różne szlaki transportu pęcherzykowego w komórce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jak przebiega szlak wydzielniczy przepływu błon?

A

siateczka → Golgi → błona komórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jak przebiega szlak endocytarny przepływu błon?

A

błona komórkowa → endosomy → lizosomy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Co stanowi szkielet podbłonowy błony komórkowej?

A

białka podbłonowe - spektryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Co to jest glikokaliks?

A

warstwa cukrowcowa na zewnętrznej powierzchni błony komórkowej, zbudowana z łańcuchów cukrowcowych połączonych z cząsteczkami białek glikoproteidów) i lipidów (glikolipidów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Funkcje glikokaliksu:

A
  • ochrona komórki przed czynnikami chemicznymi i mechanicznymi
  • udział w regulacji pobierania substancji przez komórkę (endocytoza)
  • udział w rozpoznawaniu się komórek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jakie cząsteczki adhezyjne występują w komórkach?

A

kadheryny, selektyny, integryny i białka z nadrodziny immunoglobulin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Za jakie wiązania odpowiadają kadheryny?

A

wiązanie komórka-komórka (tego samego typu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Za jakie wiązania odpowiadają selektyny?

A

wiązanie komórka-komórka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Za jakie wiązania odpowiadają integryny?

A

wiązanie komórka-substancja międzykomórkowa (rzadziej komórka-komórka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Za jakie wiązania odpowiadają białka z nadrodziny immunoglobulin?

A

wiązanie komórka-komórka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

W co są bogate tratwy lipidowe?

A

w glikolipidy i cholesterol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Za co odpowiadają tratwy lipidowe?

A

sztywnie pływając w płaszczyźnie dwuwarstwy lipidowej przenoszą związane z nimi zespoły białek, , które muszą być blisko siebie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Co to są kaweole?

A

Powstają przez przyłączenie białka kaweoliny do tratwy lipidowej, które powoduje jej wpuklenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Do czego służą kaweole?

A

Skupiają białka receptorowe, transportowe i enzymatyczne (transport wapnia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jak powstają dołeczki okryte?

A

Przez przyłączenie do wewnętrznej powierzchni błony białka klatryny.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Do czego służą dołeczki okryte?

A

skupiają białka receptorowe i uczestniczą w endocytozie receptorowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Kiedy są wbudowywane białka do błon siateczki śródplazmatycznej?

A

w trakcie translacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Kiedy są wbudowywane białka do błon mitochondriów?

A

po zakończeniu translacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Kiedy są wbudowywane białka do błon peroksysomów?

A

Po zakończeniu translacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Kiedy są wbudowywane lipidy do błon organelli?

A

do błon siateczki podczas ich syntezy, a do pozostałych błon przez specjalne białka przenoszące

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Błony jakich organelli są stale odnawiane w procesie przepływu błon?

A

aparatu Golgiego, endosomów i lizosomów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Błony których organelli nie uczestniczą w przepływie błon?

A

mitochondriów i peroksysomów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Główne składniki jądra komórkowego to:

A

chromatyna, jąderko i otoczka jądrowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Chemiczne składniki chromatyny to:

A

DNA i białka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jakie wyrózniamy białka w chromatynie

A
  • histony (H1, H2A, H2B, H3i H4)

- niehistonowe (enzymatyczne, rygulatorowe i strukturalne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jakie znamy typy chromatyny?

A
  • euchromatyna

- heterochromatyna (konstytutywna i fakultatywna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Cechy euchromatyny

A
  • aktywna transkrypcyjnie
  • jasna
  • rozproszona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Cechy heterochromatyny

A
  • nieaktywna transkrypcyjnie
  • ciemna
  • zagęszczona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Co to jest heterochromatyna konstytutywna?

A

heterochromatyna stała dla wszystkich komórek, która zawiera DNA niekodujący

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Co to jest heterochromatyna fakultatywna?

A

heterochromatyna zależna od typów komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Jak zbudowany jest nukleosom?

A
  • rdzeń = oktamer histonów (2x H2A, H2B, H3, H4)

- nawinięty fragment DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Do czego służą histony H1?

A

Występują w odcinku DNA łączącym nukleosomy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Jakie nazwy noszą kolejne etapy i struktury kondensacji chromatyny?

A

DNA → nukleofilament → włókno chromatynowe → tworzenie bocznych pętli → superspirala → chromosom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Do czego służy jąderko?

A

Produkuje podjednostki rybosomów

62
Q

Jakie wyrózniamy obszary jąderka?

A
  • jasne centra włókienkowe (nieaktywny rDNA)
  • gęste obszary włókienkowe (pre-rRNA)
  • obszary ziarniste (podjednostki rybosomów)
63
Q

Kolejne etapy produkcji podjednostek rybosomów to:

A
  1. Transkrypcja rDNA → pre-rRNA
  2. Cięcie pre-rRNA na mniejsze fragmenty → rRNA
  3. Przyłączanie białek importowanych z cytoplazmy → podjednostki rybosomów
64
Q

Do czego służy otoczka jądrowa?

A

Kontroluje wymianę substancji między jądrem a cytoplazmą poprzez zawarte w niej pory

65
Q

Z jakich błon zbudowana jest otoczka jądrowa?

A
  • błona wewętrzna z blaszką jądrową (laminy A i B)

- błona zewnętrzna - kontynuacja blon siateczki

66
Q

Jak działa kompleks poru jądrowego?

A
  • małe cząsteczki przechodzą swobodnie
  • duże cząsteczki są rozpoznawane i wiązane przez receptory (wyłącznie kompleksy cząsteczka-receptor są przenoszone przez łańcuchy nukleoporyn w obszarze centralnym)
67
Q

Jakie receptory występują w kompleksie poru jądrowego?

A
  • cytoplazmatyczne importyny dla białek

- jądrowe eksportyny dla rybonukleoproteidów

68
Q

Kiedy łączą się ze sobą podjednostki rybosomów w cytoplazmie?

A

Dopiero po przyłączeniu mRNA

69
Q

Co produkują rybosomy związane z błonami siateczki śródplazmatycznej?

A
  • białka błon biologicznych
  • białka wydzielnicze
  • białka lizosomowe
70
Q

Co produkują wolne rybosomy?

A

bialka jądrowe, mitochondriów, peroksysomów, cytoszkieletu i cytoplazmy

71
Q

Od czego zależy docelowa lokalizacja białka?

A

od odcinka sygnałowego (krótkiego fragmentu łańcucha polipeptydowego, zlokalizowanego zazwyczaj na jednym z końców cząsteczki białkowej)

72
Q

Cechy szorstkiej siateczki sródplazmatycznej:

A
  • splaszczone cysterny
  • rybosomy
  • receptory dla SPR, translokony i ryboforyny
73
Q

Co to jest SPR?

A

cząsteczka rozpoznająca sygnał

74
Q

Cechy gładkiej siateczki śródplazmatycznej:

A
  • kanaliki

- brak rybosomów

75
Q

Główne funkcje szorstkiej siateczki:

A
  • synteza białek
  • wstepna glikozylacja białek
  • fałdowanie białek (Hsp)
76
Q

Główne funkcje gładkiej siateczki:

A
  • produkcja lipidów
  • neutralizacja leków i trucizn
  • gromadzenie jonów wapnia (kalciosomy)
77
Q

Cechy bieguna CIS diktiosomu:

A
  • wypukły

- błona podobna do błony siateczki

78
Q

Cechy bieguna TRANS diktiosomu:

A
  • wklęsły
  • błona podobna do błony komórkowej
  • wewnętrzna powierzchnia bogata w cukry
79
Q

Jakie modyfikacje białek dokonują się w trakcie ich przepływu przez diktiosom?

A

Głównie glikozylacja, także fosforylacja i sulfatacja

80
Q

Jakie rodzaje pęcherzyków są uwalniane z bieguna TRANS diktiosomu?

A
  • pęcherzyki transportujące ( małe) - odnowa błony komórkowej i egzocytoza konstytutywna
  • wakuole zagęszczające (duże ziarna wydzielnicze o gęstej zawartości) - egzocytoza regulowana
  • pęcherzyki hydrolazowe
81
Q

Funkcje aparatu Golgiego:

A
  • przebudowa i odnowa błon
  • modyfikacja chemiczna przepływających białek
  • wytwarzanie glikokaliksu (glikozylacja białek i lipidów błonowych)
  • sortowanie białek i kierowanie ich do rózych pęcherzyków
  • tworzenie pęcherzyków i ziarn wydzielniczych (udział w procesie wydzielania)
  • tworzenie pęcherzyków hydrolazowych
82
Q

Jakie warunki muszą zostać spełnione by mogło dojść do fuzji błon biologicznych?

A
  • w obu błonach muszą być specyficzne białka (SNARE) , które rozpoznając się i wiążąc ze sobą wymuszają fuzję błon
  • błony muszą mieć podobny charakter
83
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje egzocytozy?

A
  • regulowana

- konstytutywna

84
Q

Cechy egzocytozy regulowanej:

A
  • na sygnał (np. nerwowy lub hormonalny)
  • szybka
  • wydzielina zagęszczona
  • duże ziarna wydzielnicze
85
Q

Cechy egzocytozy konstytutywnej:

A
  • ciągła
  • wolna
  • wydzielina niezagęszczona
  • małe pęcherzyki
86
Q

Jakie rodzaje pęcherzyków uwalniają do przestrzeni pozakomórkowej komórki?

A
  • mikropęcherzyki (wypączkowujące z błony)

- egzosomy (uwalniane przez egzocytozę zawartości ciał wielopęcherzykowych)

87
Q

W regulacji jakich procesów uczestniczą pęcherzyki pozakomórkowe?

A
  • różnicowanie komórek
  • procesy obronne
  • proliferacja
88
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje endocytozy?

A
  • fagocytoza

- pinocytoza

89
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje pinocytozy?

A
  • zależna od klatryny

- niezależna od klatryny (endocytoza receptorowa)

90
Q

Cechy fagocytozy:

A
  • pobieranie dużych cząstek stałych lub struktur
  • błona komórkowa wspina się, otaczając pochłanianą cząstkę
  • udział cytoszkieletu (mikrofilamentów)
  • nakład energii
  • powstają duże pęcherzyki (fagosomy)
91
Q

Cechy pinocytozy:

A
  • pobierany płyn
  • błona komórkowa wpukla się
  • bez udziału cytoszkieletu
  • bez nakładu energii
  • powstają małe pęcherzyki (pinosomy)
92
Q

Cechy endocytozy receptorowej:

A
  • selektywna
  • pobierane substancje są związane z receptorami
  • błona komórkowa zachowuje się jak w pinocytozie
93
Q

Co jest potrzebne dotworzenia pęcherzyków transportowych w transporcie pęcherzykowym (zwłaszcza przy udziale receptorów)?

A

białek okrywających (klatryna, białka COP)

94
Q

Jakie działanie mają białka okrywające?

A

wspomagają wpuklanie błony tworzącej pęcherzyk i agregację błonowych receptorów (tworzenie pęcherzyka okrytego)

95
Q

Etapy endocytozy receptorowej:

A
  1. Przyłączenie ligandów do receptorów na powierzchni błony komórkowej
  2. Podbłonowa agregacja klatryny, skupienie receptorów i utworzenie dołeczka okrytego
  3. Endocytoza - utworzenie pęcherzyka okrytego
  4. Oddzielenie klatryny od pęcherzyka
  5. Połączenie pęcherzyka z wczesnym endosomem
  6. We wczesnym endosomie: niskie pH, oddzielenie ligandów od receptorów, recyrkulacja receptorów (powrót receptorów transportem pęcherzykowym do blony)
  7. Przemieszczenie się endosomu w głąb komórki = późny endosom
  8. W późnym endosomie: przyłączenie pęcherzyków hydrolazowych zawierających enzymy trawienne (późny endosom przekształca się w lizosom)
  9. Trawienie ligandów w lizosomie
96
Q

Znaczenie endocytozy receptorowej:

A
  • wybiórcze pobieranie niektórych substancji (cholesterol - LDL, żelazo - transferyna)
  • pobieranie i ew. inaktywacja niektórych substancji sygnałowych (hormonów, czynników wzrostu)
  • patologia (wnikanie wirusów i toksyn do komórek)
97
Q

Co to są lizosomy?

A

pęcherzyki, w których zachodzi trawienie wewnątrzkomórkowe, zawierają enzymy trawienne (hydrolazy) i trawione substancje

98
Q

Jak powstają lizosomy?

A

Przez połączenie pęcherzyków hydrolazowych z pęcherzykami zawierającymi substancje, które maja zostać strawione

99
Q

Jak powstają pęcherzyki hydrolazowe?

A
  1. Synteza enzymów trawiennych (hydrolaz) i ich glikozylacja w siateczce szorstkiej
  2. Transport pęcherzykowy enzymów do diktiosomu
  3. W diktiosomie reszty mannozy enzymów ulegają fosforylacji
  4. Znacznik rozpoznawany jest i wiązany przez receptory sieci trans Aparatu Golgiego
  5. Od sieci trans odrywa się pęcherzyk okryty (klatryną) zawierający hydrolazy związane z receptorami
100
Q

co jest znacznikiem enzymów hydrolazowych?

A

grupa mannozo-6-fosforanu (powstająca podczas fosforylacji w diktiosomie)

101
Q

Jakie rodzaje substancji mogą rozkładać enzymy hydrolazowe?

A

wszystkie rodzaje substancji wysokocząsteczkowych

102
Q

W jakim pH działają hydrolazy?

A

W kwaśnym

103
Q

Z czym mogą się łączyć pęcherzyki hydrolazowe?

A
  1. z pęcherzykami powstałymi w wyniku endocytozy (fagosomami, późnymi endosomami) - powstają heterolizosomy
  2. z pęcherzykami tworzonymi w komórce, zawierającymi jej własne struktury (autofagosomami) - powstają autolizosomy
  3. z błoną komórkową (rzadko) - enzymy są wydzielane do procesów trawienia zewnątrzkomórkowego
104
Q

Jak wpływa niskie pH wewnątrz lizosomu na hydrolazy?

A

powoduje ich odłączenie od receptorów i ich aktywacje

105
Q

Co się dzieje z produktami trawienia w lizosomach?

A

substancje niskocząsteczkowe przenikają przez błonę lizosomu do cytoplazmy, gdzie mogą służyć do syntezy nowych substancji użytecznych dla komórki lub do produkcji energii

106
Q

Co się dzieje z receptorami po odłączeniu od hydroraz wewnątrz lizosomu?

A

Wracają transportem pęcherzykowym do diktiosomu

107
Q

Co to są proteasomy?

A

Kompleksy enzymatyczne w cytoplazmie, które trawią białka cytozolu poza lizosomami

108
Q

Jakie białka są trawione przez proteasomy?

A

tylko te, które zostały naznakowane ubikwityną

109
Q

Gdzie są syntetyzowane i kiedy są wbudowywane białka do mitochondriów?

A

są syntetyzowane na wolnych rybosomach i wbudowywane są posttranslacyjnie

110
Q

Charakterystyka błony zewnętrzenej mitochondriów:

A
  • białka / lipidy 1:1
  • kanały anionowe (poryny) = nieselektywna przepuszczalność
  • translokony dla importu białek (TOM)
111
Q

Charakterystyka przestrzeni międzybłonowej mitochondriów:

A
  • kinazy nukleotydów (np.synteza ADP)

- miejsca kontaktowe (styk obu błon mitochondrium i translokonów)

112
Q

Charakterystyka błony wewnętrznej mitochondriów:

A
  • białka / lipidy 4:1
  • obecność kardiolipiny (specyficzny lipid)
  • liczne białka transportowe (w pełni kontrolowany transport)
  • translokony dla importu białek (TIM)
  • łańcuch przenośników elektronów
  • “grzybki mitochondrialne” (kompleksy syntazy ATP)
113
Q

Charakterystyka macierzy mitochondriów:

A
  • aparat genetyczny (mtDNA, mtRna, mt-rybosomy)
  • enzymy cyklu Krebsa
  • enzyny B-oksydacji kwasów tłuszczowych
  • ciałka gęste (złogi fosofanów wapnia)
114
Q

Skąd dokąd są transportowane protony w mitochondrium?

A

z macierzy do przestrzeni międzybłonowej

115
Q

Z czego składa się grzybek mitochondrialny?

A
  1. z nóżki F0 (zawiera transporter protonowy)

2. z główki F1 (syntazy ATP)

116
Q

Jakie funkcje pełnią mitochondria?

A
  • produkcja ATP
  • B-oksydacja kwasów tłuszczowych
  • udział w regulacji poziomu wapnia w komórce
  • ostatnie etapy produkcji hormonów steroidowych
  • produkcja ciepła
  • udział w procesie apoptozy
117
Q

Co stanowi własny aparat genetyczny mitochondriów?

A
  1. pętlowy, bezhistonowy mtDNA
  2. wszystkie rodzaje mtRNA
  3. rybosomy
  4. enzymy niezbędne do procesów replikacji, transkrypcji i translacji
118
Q

Jaki charakter budowy mają mitochondria? (względem zależności od jądra komórkowego)

A

mozaikowy (semiautonomiczny)

119
Q

Jak się nazywa teoria semiautonomicznego pochodzenia mitochondriów?

A

teoria endosymbiotyczna

120
Q

Jakie wyróżniamy enzymy peroksysomowe?

A
  • oksydazy peroksysomowe (produktem ubocznym ich działania jest nadtlenek wodoru)
  • katalazy (rozkładają nadtlenek wodoru)
  • enzymy B-oksydacji kwasów tłuszczowych
  • enzymy biosyntezy lipidów
  • aminotransferazy
121
Q

Jaką funkcje pełni peroksysom?

A
  • utlenianie różnych substratów (w tym detoksykacja)
  • rozkład nadtlenku wodoru
  • B-oksydacja długołańcuchowych kwasów tłuszczowych
  • synteza cholesterolu, kwasów żółciowych i plazmalogenów
  • degradacja puryn
122
Q

Jak powstają peroksysomy?

A
  1. Z szorstkiej siateczki sródplazmatycznej wypączkowują małe pęcherzyki zawierające niektóre białka błonowe peroksysomu (pęcherzyki preperoksysomowe)
  2. Do pęcherzyków preperoksysomowych wbudowywane są posttranslacyjnie pozostałe białka błonowe i enzymy peroksysomowe
  3. Powstaje peroksysom,który może się dzielić lub ulegać fuzji z innymi peroksysomami
123
Q

Cechy charakterystyczne mikrotubul:

A
  • 25 nm
  • rureczki zbudowane z tubuliny
  • ruch (dynamicznie wydłużają się i skracają) i funkcja podporowa
124
Q

Cechy charakterystyczne mikrofilamentów:

A
  • 6 nm
  • białko aktyna
  • ruch i funkcja podporowa
125
Q

Cechy charakterystyczne filamentów pośrednich:

A
  • 11 nm
  • skręcone łańcuchy białkowe w formę liny (wytrzymałe elastycznie)
  • zbudowane z różnych białek w zależności od miejsca występowania
  • wyłącznie funkcja podporowa (wewnątrz komórki i w połączeniach międzykomórkowych)
  • nie współpracują z mechanoenzymami
126
Q

Charakterystyka końca + i - mikrotubuli:

A

koniec + wydłużanie i skracanie

koniec - stabliny, zazwyczaj zakotwiczony w pobliżu centrioli

127
Q

Gdzie występują mikrotubule nietrwałe?

A

włókna wrzeciona podziałowego

128
Q

Gdzie występują mikrotubule trwałe?

A
  • neurotubule w wypustkach komórek nerwowych

- mikrotubule budujące złożone struktury (rzęski, wici i centriole)

129
Q

Jak układają się mikrotubule w rzęskach i witkach?

A

9x2+2

130
Q

Jak układają się mikrotubule w centrioli?

A

9x3+0

131
Q

Co to jest centrosom?

A

Para centrioli

132
Q

Gdzie występują trwałe mikrofilamenty?

A
  • w połączeniach międzykomórkowych
  • w niektórych komórkach nabłonkowych (mikrokosmki, sieć krańcowa)
  • w komórkach mięśniowych (cienkie miofilamenty)
133
Q

Jakie mechanoenzymy mogą kroczyć po powierzchni mikrotubul?

A
  • dyneina w kierunku końca -

- kinezyna w kierunku końca +

134
Q

Co może być transportowane za pomocą mechanoenzymów po powierzchni mikrotubul?

A
  • pęcherzyki
  • organelle
  • duże białka (ruch wewnątrzkomórkowy)
135
Q

Jakie rodzaj mechanoenzymów może kroczyć po powierzchni filamentów aktynowych?

A

tylko miozyna, wyłacznie w kierunku końca +

136
Q

Którym końcem filamenty aktynowe zakotwiczają się w błonie komórkowej?

A

końcem +

137
Q

Jak wygląda i za co odpowiada miozyna I?

A

występuje w formie pojedynczych cząsteczek i uczestniczy w transporcie pęcherzyków wzdłuż mikrofilamentów

138
Q

Jak wygląda i za co odpowiada miozyna II?

A
  • doraźnie zagregowana w filamenty odpowiada za tworzenie fałdów i wpukleń błony, wysuwanie i wciąganie wypustek (fagocytoza, ruch pełzakowaty)
  • tworząca trwałe filamenty odpowiada za skurcz komórki (np. komórki mięśniowe)
139
Q

Cechy martwicy:

A
  • przerwanie błony komórkowej
  • zahamowanie procesów życiowych
  • autoliza
  • rozpad komórki
  • odczyn zapalny
140
Q

czynniki wywołujące apoptozę:

A
  • uszkodzenie DNA
  • określone cząsteczki sygnałowe działające na tzw. receptory śmierci
  • brak składników odżywczych lub czynników wzrostowych
141
Q

Jakie etapy wyróżniamy w procesie apoptozy?

A
  1. faza indukcji

2. faza egzekucji

142
Q

Co się dzieje podczas fazy indukcji procesu apoptozy?

A
  • aktywacja receptorów śmierci lub specyficznych białek indukujących apoptozę
  • uwalnianie cytochromu c z mitochondriów
143
Q

Co się dzieje podczas fazy egzekucji procesu apoptozy?

A
  • aktywacja kaspaz (enzymów proteolitycznych)
  • trawienie białek wewnątrzkomórkowych
  • zaburzenie procesów metabolicznych
  • śmierć komórki
144
Q

Cechy apoptozy:

A
  • fragmentacja DNA
  • rozpad jądra na kilka fragmentów
  • zagęszczenie cytoplazmy
  • rozpad komórki na małe fragmenty (ciałka apoptyczne) otoczone błoną
145
Q

Dlaczego podczas apoptozy nie powstaje odczyn zapalny?

A

Ponieważ zosaje zachowana ciągłość błony

146
Q

Co to jest autofagia?

A

Mechanizm umożliwiający przeżycie komórki w warunkach przejściowego niedoboru substancji odżywczych (ale może się też odbywać w warunkach fizjologicznych)

147
Q

Co to jest szkielet błonowy?

A

Białkowa sieć pod wewnętrzna powierzchnia błony komórkowej, połączona z białkami transbłonowymi i niekiedy cytoszkieletem

148
Q

Jak jest zbudowany kompleks poru jądrowego?

A
  1. Pierścień cytoplazmatyczny
  2. Kolumny
  3. Pierścień jądrowy
  4. Obszar centralny
149
Q

Jakie struktury są transportowane z jądra do cytoplazmy ?

A

mRNA, tRNA, podjednostki rybosomów

150
Q

Jakie struktury są transportowane z cytoplazmy do jądra ?

A

Wszystkie białka jądrowe

151
Q

Jak przebiega proces biosytnezy białek na wolnych rybosomach?

A
  1. Przyłączenie mRNA do małej podjednostki rybosomu.
  2. Przyłączenie dużej podjednostki do małej - tworzy się kompletny rybosom.
  3. Rozpoczęcie translacji.
  4. Zakończenie translacji – rybosom rozpada się na oddzielne podjednostki i odłącza od mRNA.
152
Q

Jak przebiega proces biosyntezy białek na rybosomach siateczki szorstkiej?

A
  1. Przyłączenie mRNA do małej podjednostki rybosomu.
  2. Przyłączenie dużej podjednostki do małej - tworzy się kompletny rybosom.
  3. Rozpoczęcie translacji - jako pierwszy powstaje odcinek sygnałowy
  4. Przyłączenie SRP do odcinka sygnałowego
  5. Przyłączenie kompleksu SRP-odcinek sygnałowy do receptora SRP w błonie siateczki śródplazmatycznej
  6. Skierowanie odcinka sygnałowego do translokonu w błonie siateczki - białko zaczyna przechodzić przez błonę.
  7. Przyłączenie dużej podjednostki rybosomu do błony siateczki przy udziale białek mocujących (ryboforyn) obecnych w błonie.
  8. Dalsze przechodzenie białka przez błonę, odcięcie odcinka sygnałowego.
  9. Jeżeli białko nie ma odcinka „stop”, przechodzi w całości przez błonę i wewnątrz siateczki ulega sfałdowaniu
  10. Jeżeli białko ma odcinek „stop”, zostaje wbudowane w błonę siateczki i tam się fałduje.
  11. Po ukończeniu translacji rybosom rozpada się na oddzielne podjednostki