Układ pokarmowy Flashcards
Jakie wyróżniamy warstwy ściany cewy pokarmowej?
- Błona śluzowa (nabłonek, blaszka właściwa, muscularis mucosae)
- Błona podśluzowa
- Błona mięśniowa (warstwa okrężna, warstwa podłużna)
- Błona surowicza lub włóknista
Czym charakteryzuje się przełyk?
- blaszka właściwa bogata w włókna sprężyste
- szeroka, nieregularna muscularis mucosae o układzie podłużnym
- w błonie mięśniowej mięśnie szkieletowe i gładkie
- zewnętrzna błona włóknista
Jaki nabłonek wyściela przełyk?
nabłonek wielowarstwowy płaski
Jakie gruczoły występują w przełyku i której jego warstwie je znajdziemy?
- gruczoły śluzowe (przełykowe gr. wpustowe) w blaszce właściwej
- gruczoły śluzowe (gr. właściwe) w bł. podśluzowej
Co wydzielają gruczoły właściwe przełyku?
śluz, lizozym, jony dwuwęglanowe
Jaki nabłonek wyściela żołądek?
jednowarstwowy walcowaty
Co tworzy nabłonek żołądka?
wpuklenia = dołeczki żołądkowe
Co znajdziemy w blaszce właściwej żołądka?
ciasno ułożone gruczoły cewkowe (wpustowe, właściwe i odźwiernikowe)
Czym charakteryzuje się mięśniówka żołądka?
dodatkową warstwą mięśniówki o układzie spiralnym
Czym charakteryzuje się nabłonek powierzchniowy żołądka?
- wysokie walcowate komórki
- aparat Golgiego
- siateczka szorstka
- śluzowe ziarna wydzielnicze
- mikrokosmki na powierzchni
- połączenia międzykomórkowe
Co tworzy warstwę ochronną na powierzchni żołądka i przez co jest wytwarzane?
Nierozpuszczalny śluz produkowany przez komórki nabłonka powierzchniowego, alkalizowany przez jony dwuwęglanowe przechodzące z podnabłonkowych naczyń
Gdzie występują gruczoły żołądkowe właściwe?
w blaszce właściwej trzonu i dna żołądka
Jak wyglądają gruczoły właściwe żołądka i jak są ułożone?
proste gruczoły cewkowe ułożone równolegle
Co się znajduje pomiędzy gruczołami żołądkowymi właściwymi w blaszce właściwej?
niewielka ilość tkanki łącznej z licznymi komórkami i naczyniami włosowatymi
Jakie wyróżniamy odcinki w gruczole żołądkowym właściwym?
- cieśń
- szyjkę
- trzon z dnem
Jakie wyróżniamy typy komórek w gruczole żołądkowym właściwym i w których odcinkach gruczołu się znajdują?
- komórki niezróżnicowane - macierzyste (cieśń)
- komórki śluzowe szyjki (szyjka)
- komórki główne (trzon)
- komórki okładzinowe (wszystkie odcinki)
- komórki dokrewne (wszystkie odcinki)
Za co odpowiadają komórki macierzyste gruczołów żołądkowych właściwych?
za odnowę i regenerację nabłonka powierzchniowego oraz gruczołów
Co produkują komórki śluzowe szyjki gruczołu żołądkowego właściwego?
rozpuszczalny śluz
Co produkują komórki główne gruczołów żołądkowych właściwych?
enzymy żołądkowe: pepsynogen, lipazę żołądkową i podpuszczkę (u niemowląt)
Czym charakteryzują się komórki główne gruczołów żołądkowych właściwych?
- zasadochłonne
- siateczka szorstka
- aparat Golgiego
- ziarna wydzielnicze
Czym charakteryzują się komórki okładzinowe gruczołów żołądkowych właściwych?
- duże, piramidowe/owalne
- kwasochłonne
- niekiedy dwujądrzaste
- system tubularno-pęcherzykowy/ kanaliki wewnątrzkomórkowe z licznymi mikrokosmkami
- bardzo liczne mitochondria
Co produkują komórki okładzinowe gruczołów żołądkowych właściwych?
HCl i czynnik wewnętrzny Castle’a
Czym jest system tubularno-pęcherzykowy komórek okładzinowych?
cytoplazmatyczny magazyn błon bogatych w transportery jonowe
Na czym polega produkcja HCl przez komórki okładzinowe?
na transporcie jonów H+ and Cl- do światła kanalików wewnątrzkomórkowych, skąd dostają się do światła gruczołu
Jakie transportery komórek okładzinowych uczestniczą w produkcji HCl?
- antyporter protonowo-potasowy
- antyporter dwuwęglanowochlorkowy
- kanał chlorkowy
- uniporter potasowy
- pompa sodowo-potasowa
Jak inaczej nazywają się komórki dokrewne gruczołów żołądkowych właściwych?
enteroendokrynowe
Za co odpowiadają komórki enteroendokrynowe?
produkują hormony peptydowe, przeważnie o lokalnym działaniu, niekiedy również o działaniu odległym (wpływają na przepływ krwi, wydzielanie gruczołów i kurczliwość mięśniówki)
Czym charakteryzuje się wpust zołądka?
płytsze, nieregularne dołeczki żołądkowe
Jakie gruczoły występują w obszarze wpustu żołądka?
gruczoły wpustowe (cewkowe, poskręcane)
Co zawierają gruczoły wpustowe?
- komórki śluzowe (podobne do komórek nabłonka powierzchniowego)
- komórki śluzowe (identyczne jak komórki szyjki)
- pojedyncze komórki okładzinowe i dokrewne (komórek G, produkujące gastrynę)
Czym charakteryzuje się odźwiernik?
- głębokie dołeczki
- rozgałęzione cewkowe gruczoły odźwiernikowe
- gruba warstwa okrężna mięśniówki (zwieracz)
Jakie komórki występują w gruczołach odźwiernikowych?
- komórki śluzowe (identyczne jak k. szyjki) produkujące też lizozym
- liczne komórki dokrewne (G) produkujące gastrynę
- pojedyncze komórki okładzinowe
Co zwiększa powierzchnię wchłaniania w jelicie cienkim i ile razy?
- fałdy okrężne: x2-3
- kosmki jelitowe: x10
- brzeżek szczoteczkowy na powierzchni nabłonka: x20
Jakie wyróżniamy dwa piętra błony śluzowej jelita cienkiego i co się w nich znajduje?
- górne: kosmki jelitowe
* dolne: gruczoły (krypty) jelitowe
Jaki nabłonek występuje w jelicie cienkim?
jednowarstwowy walcowaty
Jakie wyróżniamy typy komórek w jelicie cienkim?
- enterocyty
- komórki kubkowe
- komórki niezróżnicowane (tylko w kryptach)
- komórki Panetha (tylko w kryptach)
- komórki dokrewne
- komórki szczoteczkowe
- komórki M
Czym charakteryzują się enterocyty?
- wysokie, walcowate
- brzeżek szczoteczkowy (z ektoenzymami)
- liczne organelle
- połączenia międzykomórkow
Jaką funkcję pełnią enterocyty?
- resorbcja substancji prostych (produktów trawienia) - do naczyń krwionośnych
- resynteza trójglicerydów i tworzenie chylomikronów - do naczyń chłonnych
Jaką funckję pełnią komórki kubkowe?
produkują śluz
Czym charakteryzują się komórki kubkowe?
- wąska podstawa
* rozszerzona część górna z ziarnami wydzielniczymi (słabo się barwią)
Gdzie znajdują się komórki niezróżnicowane jelita cienkiego?
na dnie krypyt
Jaką funkcję pełnią komórki niezróżnicowane jelita cienkiego?
odpowiadają za odnowę i regenerację nabłonka
Czym charakteryzują się komórki Panetha?
- szorstka siateczka, aparat Golgiego
* kwasochłonne ziarna wydzielnicze
Gdzie znajdują się komórki Panetha?
na dnie krypt
Za co odpowiadają komórki Panetha?
- produkują białka antybakteryjne (lizozym i defenzyny)
- wydzielają IgA
- fagocytują (słabo) bakterie i jednokomórkowe pasożyty
Czym charakteryzują się komórki szczoteczkowe?
- rzadkie
- pęczek długich mikrokosmków na powierzchni
- zakończenia nerwowe blisko podstawy
Za co odpowiadają komórki szczoteczkowe?
prawdopodobna funkcja chemoreceptoryczna
Co to jest kosmek jelitowy?
palczaste uwypuklenie błony śluzowej pokryte nabłonkiem jelitowym
Co buduje kosmki jelitowe?
- pod nabłonkiem ciągła warstwa miofibroblastów
* wewnątrz zrąb: bogatokomórkowa tkanka łączna wiotka (komórki tkanka łącznej właściwej i leukocyty)
W czym uczestniczą miofibroblasty kosmków jelitowych?
w regulacji odnowy nabłonka i procesów obronnych
Co zawiera zrąb kosmków jelitowych?
- kapilary o ścianie okienkowej
- pojedyncze ślepe naczynie chłonne
- 1-3 pęczków komórek mięśniowych gładkich („pompowanie” chłonki)
Co występuje na dnie krypt jelitowych?
komórki Panetha i komórki macierzyste
Co występuje ponad dnem krypt jelitowych?
komórki namnażające się (progenitorowe)
Co występuje w górnej połowie krypt jelitowych?
różnicujące się komórki (głównie enterocyty i kubkowe) przesuwające się stopniowo ku górze
Czym charakteryzuje się dwunastnica?
- duże, szerokie kosmki
* mało komórek kubkowych
Jakie gruczoły występują w dwunastnicy?
w błonie podśluzowej gruczoły dwunastnicze Brunnera