Układ naczyniowy Flashcards

1
Q

Jak wygląda przepływ krwi przez naczynia?

A

duże tętnice (sprężyste) → średnie i małe tętnice (mięśniowe) → tętniczki (arteriole) → naczynia przedwłosowate (prekapilary) → naczynia włosowate (kapilary) → naczynia pozawłosowate (postkapilary) → żyłki (wenule) → małe i średnie żyły → duże żyły

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

W jakich naczyniach następuje wymiana gazów i substancji między krwią a tkankami?

A

w prekapilarach, kapilarach i postkapilarach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie są elementy składowe ściany naczynia krwionośnego?

A
  • śródbłonek (nabłonek jednowarstwowy płaski)
  • komórki mięśniowe gładkie
  • elementy tkanki łącznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie elementy tkanki łącznej występują w ścianach naczyń krwionośnych?

A
  • włókna kolagenowe i siateczkowe
  • włókna/blaszki sprężyste
  • komórki tkanki łącznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czym charakteryzują się komórki śródbłonka naczyń?

A
  • spłaszczone, ułożone zgodnie z długą osią naczynia
  • liczne pęcherzyki pinocytotyczne
  • ciałka Weibel-Palade’a zawierające czynnik von Willebranda
  • połączenia międzykomórkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Skąd wywodzą się komórki śródbłonka naczyń?

A

z mezenchymy, ale mają układ nabłonka i wytwarzają blaszkę podstawną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie funkcje pełnią komórki śródbłonkowe?

A
  • wytworzenie gładkiej wewnętrznej powierzchni naczynia, umożliwiającej prawidłowy przepływ krwi
  • kontrola transportu substancji pomiędzy krwią a tkankami
  • kontrola migracji komórek z krwi do tkanek
  • produkcja składników istoty międzykomórkowej i substancji biologicznie czynnych
  • przemiany niektórych substancji krążących w krwi
  • udział w procesie angiogenezy
  • endocytoza krążących w krwi wysokocząsteczkowych „odpadków” (tylko niektóre kom. śródbłonkowe, np. w wątrobie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaką drogą mogą być transportowane substancje niskocząsteczkowe przez śródbłonek naczyń?

A
  • dyfuzja przez błonę komórkową

* przez transportery w błonie komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie substancje mogą być transportowane na drodze dyfuzji przez błonę komórkową śródbłonka naczyń?

A

gazy, małe cząsteczki hydrofobowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie substancje mogą być transportowane przez tranportery w błonie komórkowej śródbłonka naczyń?

A

jony, glukoza, inne substancje proste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaką drogą mogą być transportowane substancje wysokocząsteczkowe przez śródbłonek naczyń?

A
  • transcytoza (endocytoza + egzocytoza)
  • transport przez kanały pinocytotyczne
  • transport przez okienka
  • transport przez szczeliny międzykomórkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie substancje produkują komórki śródbłonka?

A
  • Składniki substancji międzykomórkowej
  • Substancje wpływające na proces krzepnięcia krwi
  • Substancje regulujące napięcie ściany naczyniowej
  • Czynniki wzrostowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie składniki substancji międzykomórkowej produkuje śródbłonek?

A
  • kolageny
  • laminina
  • proteoglikany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie substancje wpływające na proces krzepnięcia krwi produkują komórki śródbłonka?

A
  • czynnik von Willebranda
  • aktywator plazminogenu
  • czynnik aktywujacy płytki krwi
  • prostacyklina (PGI2)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie substancje regulujące napięcie ściany naczyniowej produkują komórki śródbłonka?

A
  • endoteliny - skurcz

- tlenek azotu (NO) - rozkurcz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jakie czynniki wzrostowe produkuje śródbłonek?

A

VEGF (vascular endothelial growth factor)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Co stanowi elementy składowe ściany naczyń włosowatych?

A
  • śródbłonek
  • blaszka podstawna
  • perycyty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie pochodzenie mają perycyty?

A

mezenchymatyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co to są perycyty?

A

wypustki otaczające kapilarę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co produkują perycyty?

A

blaszkę podstawną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie właściwości mają perycyty?

A

są kurczliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

W co mogą się przekształcać perycyty?

A

w fibroblasty, chondroblasty, osteoblasty, adipocyty, komórki mięśniowe gładkie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czym chrakteryzują się kapilary o ścianie okienkowej?

A
  • śródbłonek z otworkami (okienka = fenestracje)
  • okienka przesłonięte białkowymi przeponkami
  • ciągła blaszka podstawna
  • obecne perycyty
  • ułatwiona przepuszczalność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gdzie występują kapilary o ścianie okienkowej?

A

głównie w jelitach, nerkach i gruczołach dokrewnych, rzadziej w innych narządach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czym charakteryzują się kapilary zatokowe?

A
  • duże otwory w śródbłonku lub szerokie szczeliny międzykomórkowe
  • blaszka podstawna nieciągła lub nieobecna
  • brak perycytów
  • swobodny transport substancji i ułatwiona migracja komórek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Gdzie występują naczynia zatokowe?

A

w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Co to jest angiogeneza?

A

tworzenie nowych naczyń włosowatych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jakie znaczenie ma angiogeneza?

A

odgrywa istotną rolę w procesach regeneracji, naprawy i przebudowy tkanek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jak przebiega proces angiogenezy?

A
  1. produkcja czynników wzrostowych
  2. wydzielanie
  3. przyłączanie do receptorów śródbłonka
  4. aktywacja śródbłonka
  5. proliferacja śródbłonka
  6. migracja śródbłonka
  7. tworzenie kiełka naczynia
  8. tworzenie rurki
  9. tworzenie pętli
  10. stabilizacja ściany naczynia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Czym są prekapilary?

A

zewnętrznie komórki mięśniowe gładkie o układzie okrężnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Czym są postkapilary?

A

zewnętrznie warstwa perycytów

32
Q

Gdzie głównie działają czynniki prozapalne?

A

w postkapilarach

33
Q

Gdzie jest preferencyjne miejsce migracji leukocytów z krwi do tkanek?

A

w postkapilarach

34
Q

Przez co następuje regulacja przepływu krwi w łożysku naczyń włosowatych?

A

przez zwieracze przedwłosowate (komórki mięśniowe gładkie)

35
Q

Co to są anastomozy tętniczo-żylne?

A

połączenia między małymi tętnicami i żyłami

36
Q

Jakie wyróżniamy warstwy w żyłach i tętnicach?

A
  • warstwa wewnętrzna (intima)
  • warstwa środkowa (media)
  • warstwa zewnętrzna (przydanka)
37
Q

Z czego zbudowana jest intima naczyń krwionośnych?

A

śródbłonek + warstwa tkanki łącznej wiotkiej

38
Q

Z czego zbudowana jest media naczyń krwionośnych?

A

zawsze zawiera komórki mięśniowe gładkie ułożone okrężnie

39
Q

Za co odpowiadają komórki mięśniowe medii naczyń krwionośnych?

A

za regulację światła naczynia i przepływu krwi

40
Q

Z czego zbudowana jest przydanka naczyń krwionośnych?

A

głównie włókna kolagenowe

41
Q

Jaka jest funkcja przydanki naczyń krwionośnych?

A

przytwierdza naczynie do otoczenia

42
Q

Jakie czynniki regulują kurczliwość komórek mięśniowych ściany naczyniowej?

A
  • autonomiczne włókna nerwowe (wazomotoryczne) w przydance i medii
  • hormony i inne substancje biologicznie czynne obecne w krwi
  • substancje wydzielane przez komórki śródbłonkowe
43
Q

Co to jest vasa vasorum?

A

odżywiająca sieć naczyniowa w ścianach dużych naczyń krwionośnych obejmująca przydankę i część zewnętrzną medii

44
Q

W których naczyniach są wyraźniejsze warstwy naczyniowe?

A

w tętnicach

45
Q

Jaka jest najgrubsza warstwa w ścianie tętnicy?

A

media

46
Q

Jaka jest najgrubsza warstwa w ścianie żyły?

A

przydanka

47
Q

W ścianach których naczyń występują liczne elementy sprężyste?

A

w tętnicach

48
Q

W ścianach których naczyń mogą występować komórki mięśniowe w warstwie innej niż media?

A

częściej w żyłach

49
Q

Charakterystyka tętniczek:

A
  • 1-3 warstwy komórek mięśniowych
  • tworzy się wewnętrzna blaszka sprężysta
  • tworzy się przydanka
  • znaczna możliwość regulacji światła
50
Q

Jakie naczynia w największym stopniu przyczyniają się do obwodowego oporu naczyniowego?

A

tętniczki

51
Q

Jakie wyróżniamy typy tętnic?

A

mięśniowe i sprężyste

52
Q

Czym charakteryzują się tętnice sprężyste?

A
  • blaszka sprężysta wewnętrzna

* w medii naprzemienne warstwy: blaszki sprężyste i komórki mięśniowe

53
Q

Jaką funkcję pełnią tętnice sprężyste?

A

redukują różnicę między skurczowym i rozkurczowym ciśnieniem krwi

54
Q

Które tętnice są tętnicami typu sprężystego?

A

wyłącznie największe tętnice

55
Q

Czym charakteryzują się tętnice typu mięśniowego?

A
  • blaszka sprężysta wewnętrzna i zewnętrzna

* media: zwarty okrężny układ komórek mięśniowych gładkich

56
Q

Jaką funkcję pełnią tętnice typu mięśniowego?

A

regulują przepływ krwi

57
Q

Jakie tętnice są tętnicami typu mięśniowego?

A

małe, średnie i duże

58
Q

Czym charakteryzują się żyły opony twardej i żyły beleczkowe śledziony?

A

nie mają własnej ściany - są wyścielonymi sródbłonkiem kanałami przebiegającymi w tkance łącznej

59
Q

Czym i dlaczego charakteryzują się duże żyły (żyła próżna, żyła wrotna)?

A

mają w przydance liczne podłużnie ułożone pęczki komórek mięśniowych gładkich – zwiększa to sztywność ich ściany

60
Q

Czym charakteryzują się żyły kończyn dolnych?

A
  • transportują krew wbrew sile ciążenia
  • wszystkie mają zastawki (cienkie fałdy intimy)
  • żyły powierzchowne mają grubą, mocno umięśnioną ścianę z komórkami mięśniowymi we wszystkich warstwach
61
Q

Czym charakteryzują się kłębki szyjne i aortalne?

A

są bogato unaczynione

62
Q

Gdzie występują kłębki szyjne i aortalne?

A

są zlokalizowane w tkance łącznej przy t. szyjnej i łuku aorty

63
Q

Jaką funkcję pełnią komórki kłębkowe kłębków szyjnych i aortalnych?

A

monitorują poziom O2, CO2 oraz pH i przez włókna nerwowe przesyłają sygnały do ośrodka oddechowego OUN

64
Q

Jakie typy komórek występują w kłębkach szyjnych i aortalnych?

A
  • k. kłębkowe (receptoryczne) z ziarnistościami

- k. osłonkowe – zmodyfikowane k. Schwanna

65
Q

Co dochodzi do komórek kłębkowych kłębków szyjnych i aortalnych?

A

dochodzą do nich zakończenia nerwowe

66
Q

Co to jest zatoka szyjna?

A

rozszerzony odcinek tętnicy szyjnej wewnętrznej

67
Q

Czym charakteryzuje się zatoka szyjna?

A

gruba przydanka z licznymi włóknami i zakończeniami nerwowymi

68
Q

Na co reagują zakończenia nerwowe w zatoce szyjnej?

A

na rozciąganie ściany, monitorując ciśnienie krwi (baroreceptory)

69
Q

Gdzie są przekazywane sygnały nerwowe z zatoki szyjnej?

A

do ośrodków naczynioruchowych rdzenia przedłużonego

70
Q

Jakie wyróżniamy warstwy w ścianie serca?

A
  • wsierdzie (endocardium)
  • śródsierdzie (myocardium)
  • nasierdzie (epicardium)
71
Q

Czemu odpowiadają warstwy w ścianie serca?

A

trzem głównym warstwom ściany naczyń

72
Q

Co to są zastawki serca?

A

fałdy wsierdzia o warstwowej budowie łącznotkankowego zrębu pokryte śródbłonkiem

73
Q

Co to jest międzybłonek?

A

nabłonek jednowarstwowy płaski pokrywający nasierdzie

74
Q

Czym charakteryzuje się międzybłonek?

A
  • podobny do śródbłonka
  • wydziela fosfolipidy i białka
  • kontroluje transport substancji do płynu osierdziowego
  • po aktywacji wydziela cytokiny
75
Q

Jakie pochodzenie ma międzybłonek?

A

mezenchymatyczne