Układ oddechowy Flashcards
1
Q
Co wchodzi w skład dróg oddechowych?
A
- jama nosowa
- jama garłowa
- krtań
- tchawica
- drzewo oskrzelowe
2
Q
Jaki nabłonek wyściela drogi oddechowe?
A
nabłonek dróg oddechowy = wielorzędowy z rzęskami
3
Q
Gdzie w drogach oddechowych nie występuje nabłonek dróg oddechowych?
A
w najmniejszych pęcherzykach i obszarze węchowym
4
Q
Jaką cechę posiada nabłonek dróg oddechowych?
A
samooczyszczanie
5
Q
Jakie typy komórek występują w nabłonku dróg oddechowych?
A
- komórki z rzęskami
- komórki kubkowe
- komórki podstawne (macierzyste)
- komórki szczoteczkowe
- komórki dokrewne (DNES)
- komórki Langerhansa
6
Q
Na czym polega samooczyszczanie się dróg oddechowych?
A
- rzęski przesuwają warstwę śluzu z przylepionymi zanieczyszczeniami
- śluz „ślizga się” po warstewce wodnistego płynu (hypofazie) wytworzonego przez małe gruczoły surowicze obecne w ścianie dróg
- śluz wraz z zanieczyszczeniami dostaje się do jamy gardłowej i jest połykany
7
Q
Co to są ciałka neuroepitelialne dróg oddechowych?
A
Grupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych
8
Q
Jaką funkcję pełnią ciałka neuroepitelialne?
A
- reagują na poziom O2 i CO2 we wdychanym powietrzu
- wydzielają neuroprzekaźniki
- poprzez drogi nerwowe wpływają na ośrodek oddechowy
9
Q
Jakie wyróżniamy obszary jamy nosowej?
A
- obszar oddechowy
* obszar węchowy
10
Q
Jaki nabłonek występuje w jamie nosowej?
A
nabłonek dróg oddechowych lub węchowy
11
Q
Czym charakteryzuje się błona śluzowa obszaru oddechowego w jamie nosowej?
A
- bogate unaczynienie
- liczne mieszane gruczoły w blaszce właściwej
- pojedyncze grudki chłonne
- cienka
- liczne komórki kubkowe
12
Q
Jaką funkcję pełni błona śluzowa obszaru oddechowego w jamie nosowej?
A
- ogrzewanie powietrza (naczynia krwionośne)
* nawilżanie powietrza (gruczoły)
13
Q
Czym charakteryzuje się błona śluzowa obszaru węchowego jamy nosowej?
A
- bardzo wysoki wielorzędowy nabłonek węchowy
- gruczoły węchowe (Bowmana) w blaszce właściwej
- liczne pęczki nerwowe w blaszce właściwej
14
Q
Jaki charakter ma wydzielina gruczołów węchowych Bowmana?
A
surowiczy
15
Q
Co wydzielają gruczoły węchowe Bowmana?
A
- białko wiążące hydrofobowe substancje zapachowe
- lizozym
- wydzielają IgA
16
Q
Jaką funkcję pełni wydzielina gruczołów węchowych Bowmana?
A
pokrywa nabłonek węchowy i jest rozpuszczalnikiem dla substancji zapachowych
17
Q
Jakie wyróżniamy rodzaje komórek w nabłonku węchowym?
A
- komórki podstawne (niezróżnicowane – komórki macierzyste)
- komórki podporowe
- komórki węchowe (dwubiegunowe neurony)
18
Q
Jakie wyróżniamy rodzaje komórek podstawnych w nabłonku węchowym?
A
- nabłonkowe komórki macierzyste (dla komórek podporowych)
* neuralne komórki macierzyste (dla komórek węchowych)
19
Q
Czym charakteryzują się komórki podporowe w nabłonku węchowym?
A
- jądra w górnej części
- mikrokosmki
- cytoszkielet
- ziarna lipofuscyny
- połączenia międzykomórkowe
20
Q
Czym charakteryzuje się komórka węchowa?
A
- dwubiegunowy neuron
- zmodyfikowany dendryt
- 10-20 nieruchomych rzęsek
- w błonie rzęsek receptory wiążące substancje zapachowe
21
Q
Jak przebiega proces czucia zapachu?
A
- Substancje chemiczne zawarte w powietrzu rozpuszczają się w płynnej wydzielinie gruczołów węchowych pokrywającej powierzchnię nabłonka.
- Cząsteczki wiążą się z receptorami w błonie komórkowej rzęsek, powodując aktywację białek G.
- Otwierają się kanały sodowe, powodując depolaryzację komórki węchowej.
- Potencjał czynnościowy przesyłany jest aksonem do klębków (zespołów synaps z komórkami mitralnymi) opuszki węchowej.
- Kombinacja sygnałów wysyłanych z ok. 1000 kłębków powoduje wrażenie zapachowe
22
Q
Ile zapachów może rozróżić człowiek?
A
ok. 10 000
23
Q
Co występuje w obszarze oddechowym jamy gardłowej?
A
- gruczoły gardłowe w blaszce właściwej
* tkanka limfoidalna (migdałek gardłowy, migdałki) trąbkowe)
24
Q
Jaki nabłonek wyściela krtań?
A
nabłonek dróg oddechowych i wielowarstwowy płaski
25
Jaki nabłonek wyściela jamę gardłową?
nabłonek dróg oddechowych
26
Co znajduje się w ścianie krtani?
* gruczoły krtaniowe w blaszce właściwej
| * wewnątrzkrtaniowe mięśnie szkieletowe
27
Co tworzy rusztowanie krtani?
chrząstka szklista i sprężysta
28
Jakie znaczenie ma istnienie chrzęstnego szkieletu w krtani, tchawicy i oskrzelach?
pomaga w utrzymaniu ich drożności
29
Jak zbudowana jest ściana tchawicy?
* błona śluzowa (nabłonek dróg oddechowych, blaszka właściwa, blaszka sprężysta)
* błona podśluzowa z gruczołami tchawiczymi
* podkowy chrzęstne połączone włóknami kolagenowymi
* zewnętrzna warstwa włóknista
30
jakie wyróżniamy elementy drzewa oskrzelowego?
* oskrzela główne
* oskrzela (wewnątrzpłucne)
* oskrzeliki
* oskrzeliki końcowe
* oskrzeliki oddechowe
31
Jak zbudowana jest ściana oskrzela?
* błona śluzowa (nabłonek dróg oddechowych, blaszka właściwa)
* warstwa mięśniówki gładkiej
* błona podśluzowa z gruczołami oskrzelowymi
* płytki chrzęstne połączone włóknami kolagenowymi
* zewnętrzna warstwa włóknista
32
Jak zbudowana jest ściana oskrzelików?
* błona śluzowa
* warstwa mięśniówki gładkiej
* zewnętrzna warstwa włóknista
33
Co nie znajduje się w oskrzelikach?
nie ma chrząstki i błony podśluzowej z gruczołami
34
Jaki nabłonek pokrywa oskrzeliki?
nabłonek wielorzędowy → nabłonek jednowarstwowy walcowaty
35
Przez co zastąpione są komórki kubkowe w oskerzlikach?
przez komórki oskrzelikowe (maczugowate = Clary)
36
Czym charakteryzują się komórki Clary?
* uwypuklają się ponad powierzchnię nabłonka
* szorstka i gładka siateczka śródplazmatyczna
* ziarna wydzielnicze
* liczne duże mitochondria
37
Jaką funkcję pełnią komórki Clary?
* neutralizacja wdychanych trucizn i karcinogenów
* produkcja białka ochronnego (CC16)
* produkcja białek surfaktantu i mucyn (śluzu)
* możliwość różnicowania się w inne komórki nabłonka oskrzelików
38
Jakie działanie ma białko ochronne CC16 produkowane przez komórki Clary?
działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, ochrona przed POChP
39
Co to jest POChP?
rozedma płuc
40
Jaką ściane mają oskrzeliki końcowe?
cienką
41
Jaki nabłonek pokrywa oskrzeliki końcowe?
jednowarstwowy sześcienny z komórkami migawkowymi i oskrzelikowymi
42
Jaką ścianę mają oskrzeliki oddechowe?
nieciągłą, częśiowo zbydowaną z pęcherzyków płucnych
43
Co stanowi część oddechową układu oddechowego?
oskrzeliki oddechowe, przewody pęcherzykowe i pęcherzyki płucne
44
Za co jest odpowiedzialna część oddechowa układu oddechowego?
za wymianę gazową
45
Cechy sciany pęcherzyków płucnych:
* włókna sprężyste
* włókna srebrochłonne
* fibroblasty
* makrofagi
* naczynia włosowate (ściana ciągła)
* wyściółka nabłonkowa: pneumocyty typu I i II
46
Jaką średnicę mają pęcherzyki płucne?
0,2 mm
47
Ile jest pęcherzyków płucnych w płucach?
300 mln
48
Jaką powierzchnię stanowią pęcherzyki płucne w płucach?
140 m2
49
Czym są połączone pęcherzyki płucne?
otworkami (porami) w przechrodach międzypęcherzykowych
50
Co buduje barierę krew-powietrze?
* cytoplazma penumocytu typu I
* zespolone blaszki podstawne pneumocytu i kapilary
* cytoplazma komórki śródbłonkowej kapilary
51
Za co jest odpowiedzialna bariera krew-powietrze?
za wymianę gazową
52
W jaki sposób łączą się ze sobą pneumocyty typu I i jaką to połączenie pełni funkcję?
strefami zamykającymi, co uniemożliwia przechodzenie wody do światła pęcherzyków
53
Czym charakteryzują się pneumocyty typu II?
* mikrokosmki
* gładka i szorstka siateczka śródplazmatyczna
* aparat Golgiego
* charakterystyczne pęcherzyki wydzielnicze (ciałka blaszkowate)
54
Jaką funkcję pełnią pneumocyty typu II?
produkują i wydzielają surfaktant
55
Jaką funkcję pełni surfaktant?
z białek i lipidów, który pokrywa wewnętrzną powierzchnię pęcherzyków płucnych
56
Na jakie warstwy rozdziela się surfaktant?
na warstwy hydrofilną i hydrofobową
57
Z czego jest zbudowany surfaktant?
z fosfolipidów (dwupalmitynianu fosfatydylocholiny, DPPC) i białek
58
Jak jest zbudowana zewnętrzna (hydrofobowa) warstwa surfaktantu?
monowarstwa cząsteczek DPPC, z grupami hydrofobowymi skierowanymi do światła pęcherzyka płucnego
59
Jaką funkcję pełni hydrofobowa warstwa surfaktantu?
obniża napięcie powierzchniowe, zapobiega zapadaniu się pęcherzyków w trakcie wydechu i ułatwia ich poszerzanie w trakcie wdechu
60
Jak jest zbudowana wewnętrzna (hydrofilna) warstwa surfaktantu?
uwodniona warstwa (hypofaza) zawiera specyficzne białka surfaktantu
61
Jaką funkcję pełni wewnętrzna warstwa surfaktantu?
reguluje wydzielanie i rozprzestrzenianie się surfaktantu i uczestniczy w procesach obronnych
62
Gdzie znajdują się makrofagi pęcherzykowe?
są przyczepione do wewnętrznej powierzchni pęcherzyków płucnych
63
Jaką funkcję pełnią makrofagi pęcherzykowe?
fagocytują cząstki pyłów i mikroorganizmy, które nie zostały zatrzymane w drogach oddechowych, a także eliminują nadmiar surfaktantu
64
W jaki sposób makrofagi obładowane cząsteczkami pyłu lub innymi substancjami są usuwane z pęcherzyków?
są transportowane wraz z wydzieliną oskrzelową do jamy gardłowej
albo przechodzą przez ściany małych oskrzelików do naczyń chłonnych i dostają się do płucnych węzłów chłonnych
65
Czym są zastępowane miejsca po usuniętych makrofagach w pęcherzykach płucnych?
monocytami z krwi, które przekształcają się w makrofagi
66
Jak przebiegają odgałęzienia tętnicy płucnej i jaką mają ścianę?
przebiegają wzdłuż oskrzeli i większych oskrzelików, mają stosunkowo cienką ścianę
67
Jak przebiegają odgałęzienia żył płucnych i jaką mają ścianę?
mniejsze, cienka ściana, przebiegają w miąższu płucnym bez topograficznego związku z drzewem oskrzelowym
68
Gdzie się znajdują odgałęzienia tętnic oskrzelowych i jaką mają wielkość?
małe, zlokalizowane w ścianie oskrzeli i oskrzelików
