Wykład 8 - rząd Grabskiego, II inflacja, reformy rolne Flashcards
W jakich okolicznościach powstał rząd Grabskiego? [3]
- grudzień 1923 - rząd Chlejno-Piasta traci większość w wyniku rozpadu PSL Piast
- Grabski pasuje politycznie i posiada duże doświadczenie
- presja społeczna i niepokoje
Scharakteryzuj rząd Grabskiego [3]
- rząd bez większości parlamentarnej - szuka poparcia w konkretnych sprawach
- głównym celem walka z hiperinflacją
- wykorzystano prawo prezydenta do wydawania dekretów z mocą ustaw za pozwoleniem Parlamentu
- rozpad w II 1925 w wyniku podania się do dymisji Grabskiego
Kto był ostatnim prezydentem przed zamachem majowym?`
Stanisław Wojsciechowski
Jak wyglądało podejście Grabskiego do walki z hiperinflacją?
Unikatowo postanowił jednocześnie stabilizować kurs waluty i budżet jednocześnie. W Europie ówcześnie skupiano się na jednym albo na drugim. Reformę finansowano też głównie ze środków wewnętrznych, a nie jak zwykle poprzez pożyczkę zagraniczną
Scharakteryzuj pierwszy etap reformy Grabskiego [8]
- I - IV 1924
- jednoczesna stabilizacja waluty i budżetu
- ściąganie podatku majątkowego i usprawnienie zwykłych podatków
- oszczędzanie na dopłatach do deficytów państwowych typu PKP, poczta
- obniżki w wynagrodzeniu w urzędach - Stanisław Moskalewski
- zaprzestanie druku marek w II
- Grabski wymusza interwencję giełdową na PKKP
Scharakteryzuj drugi etap reformy Grabskiego [6]
- IV - VII 1924
- zasadnicza reforma monetarna
- nowa instytucja emisyjna - Bank Polski - praktycznie prywatny
- finansowanie z rynku wewnętrznego - zachęcano do subskrypcji akcji Baku Polskiego
- powstaje złoty w kursie 1 : 5,18 względem dolara, zrównanie parytetu złota z frankiem szwajcarskim
- wymienialność w systemie dewizowo-złotym
Jak wyglądała sytuacja po reformach Grabskiego? [3]
- stabilizacja, a nawet wzrost koniunktury
- wzrost bezrobocia i niepokój społeczny
- przewidywano, że deficyty będą stosunkowo nieduże i możliwe do pokrycie poprzez emisję bilonu i biletów zdawkowych przez Skarb Państwa
Podaj przyczyny drugiej inflacji [3]
- kurs złotego był nadwartościowy - dlatego mieliśmy mniej konkurencyjny eksport i droższsy import, a w konsekwencji deficyt handlowy. Rezerwy BP zaczęły się zmniejszać szybciej niż przewidywano
- podatek majątkowy przestał działać dobrze - powstał większy deficyt budżetowy niż przewidywano. Powstał rozłam między bilonem i biletami zdawkowymi a banknotami. Pierwsze utraciły wymienialność na skutek masowych prób wymiany
- wojna celna z Niemcami 1924 - 1935 - handel z Niemcami regulowany przez umowy po I wojnie światowej skończył się. Ostatecznie Polska skłóciła się z Niemcami. Zadało to kolejny cios bilansowi handlowemu i deficytowi budżetwemui
Jaki była sytuacja inflacyjna przed dymisją Grabskiego? [6]
- inflacja nie była za duża i głównie powodowana przez bilon i bilety zdawkowe
- zaczyna się od VI 1925
- duża nerwowość na rynku powoduje kryzys, szczególnie w sektorze bankowym
- IX 1925 - zakazano wymienialności - zniszczenie systemu Grabskiego
- XI 1925 - Bank Polski odmawia kontynuacji interwencji na giełdzie
Jaki rząd powstał po dymisji Grabskiego? [3]
- premierem był Aleksander Skrzyński
- rząd był koalicyjny PPS - NDecja.
- Jerzy Zdziechowski ministrem skarbu
Czym charakteryzowała się polityka Jerzego Zdziechowskiego? [2]
- złoty był nadwartościowy - powinien spaść do odpowiedniego parytetu gospodarczego
- głównie walczył z deficytem budżetowym poprzez ograniczenie wydatków i podniesienie podatków
Dlaczego rozpadł się rząd Skrzyńskiego? Jaki rząd potem się utworzył?
- IV 1926 - PPS wycofuje swoich reprezentantów z rządu, nie chcąc firmować reform antyrobotniczych wg nich
- Skrzyński, posiadający fiksację odnośnie rządu porozumienia podaje się do dymisji
- tworzy się rząd Chlejno-Piasta
Czym charakteryzowała się reforma stabilizacyjna w 1927? [6]
- sanacja prowadziła politykę Zdziechowskiego odnośnie zbyt ambitnej wartości złotego
- chciano odzyskać wiarygodność na rynkach finansowych poprzez zaciągnięcie pożyczki na reformę
- X 1927 - wynegocjonowanie planu stabilizacyjnego z amerykańskim konsorcjum bankowym
- złoty zdewaluowany do 1 : 8,91
- Charles Dewey zostaje doradcą Rady Finansowej Banku Polskiego
- odtąd polityka deflacyjna, bardzo dobra koniunktura do 1929
Jakie były przyczyny problemu agrarnego w Polsce? [4]
- dysproporcjonalna struktura własnościowa ziemi - dużo gospodarstw karłowatych, bardzo mało gigantycznych latyfundiów
- przeludnienie agrarne - zbyt dużo ludzi na wsi, nieefektywność pracy
- reforma rolna podzieliła stronnictwa rządowe
- latyfundia były bardziej efektywne, ale rozwiązanie problemu przeludnienia w długim okresie mogłoby być korzystne gospodarczo
Scharakteryzuj ustawę odnośnie reformy rolnej z 1920 [3]
- przegłosowana jednogłośnie z powodu wojny w bolszewikami
- parcelacji miały ulec nadwyżki w zależności od regionu, generalnie ponad 180 ha.
- przymusowa parcelacja za odszkodowaniem połowy ceny rynkowej, z preferencją dla chłopów małorolnych, bezrolnych i biorących udział w wojnie
