Wykład 12 - Polityka gospodarcza ZSRR Flashcards
1
Q
Scharakteryzuj komunizm [5]
A
- Karol Marks i Fryderyk Engels
- kapitalizm ma rozwijać się, ale ostatecznie upaść w wyniku rewolucji
- rewolucja najpierw w krajach najbardziej rozwiniętych
- większość opresjonowana pod kierownictwem partii przeciwko mniejszości kapitalistów
- po rewolucji władza dyktatorska, aby pozbyć się pozostałości kapitalizmu
2
Q
Jak miał być aplikowany komunizm? [5]
A
- zniesienie własności prywatnej
- nie ma rynku
- centralne planowanie gospodarki
- “Od każdego według jego możliwości, dla każdego według jego potrzeb”
- nie ma pieniądza (ostatecznie nie zrealizowane)
3
Q
Na czym polegał reformizm? [2]
A
- komunizm ma być osiągnięty drogą pokojową - odrzucenie rewolucji
- kapitalizm może być zreformowany tak aby był bardziej sprawiedliwy
4
Q
Na czym polegał rewizjonizm? [3]
A
- dostosowanie marksizmu do obecnych warunków społecznych
- kwestionowanie niektórych dogmatów marksizmu
- odrzucenie dyktatury proletariatu, stopniowe zmiany
5
Q
Jakie były różnice między klasycznym marksizmem a marksizmem rosyjskim? [2]
A
- nieliczny proletariat w Rosji, dlatego Lenin uwypuklał rolę partii jako “awangardy klasy robotniczej”
- przyspieszenie rewolucji bez czekania na pełny rozwój kapitalizmu
6
Q
Jak wyglądała sytuacja Rosji przed rewolucją? [6]
A
- polityka imperialna
- przegrana wojna krymska - reformy posewastopolskie - uwłaszczenie chłopów i zniesienie poddaństwa
- spowolniona urbanizacja
- odgórna industrializacja stymulowana przez państwo w oparciu o kapitał zagraniczny
- słabo chłonny rynek wewnętrzny
- przegrana wojna z Japonią - druga rewolucja wewnętrzna 1905 - powołanie Dumy
7
Q
*Co było podstawą do wybuchu rewolucji lutowej? [4]
A
- działalność partii socjalistycznych, komunistycznych i ruchów robotniczych
- niewydolność gospodarki opartej na rolnictwie
- wysokie nierówności społeczne
- nieudane reformy agrarne Piotra Stołypina
8
Q
Kapitalizm państwowy w Rosji [4]
A
- pierwsze miesiące po rewolucji 1917
- oczekiwanie globalnej rewolucji i pomocy bardziej rozwiniętych państw
- częściowe zniesienie własności prywatnej, pozostali właściciele poddani kontroli
- nie do końca zrealizowana idea
9
Q
Jakie były obietnice bolszewików po objęciu władzy i jak negatywnie wpłynęły na kraj? [3]
A
- parcelacja - reforma rolna - dalszy spadek produkcji rolnej
- kontrola robotnicza - paraliż przez działanie komitetów robotniczych, staje produkcja przemysłowa
- pokój z Niemcami - traktat brzeski, wzmożenie wojny domowej na skutek oddanie ziemi rosyjskich
10
Q
Komunizm wojenny w Rosji [6]
A
- 1918-1921 - skutek wojny domowej
- priorytetami wojsko i miasta je zaopatrujące
- pełna nacjonalizacja wszystkiego poza rolnictwem - nie pomaga na problemy produkcyjne
- przymusowe rekwizycje artykułów rolnych - produkcja rolnicza spada a chłopi stawiają zbrojny opór
- nakręcenie hiperinflacji i próba likwidacji pieniądza
- po wygraniu wojny porzucona
11
Q
Nowa Ekonomiczna Polityka [8]
A
- 1921 - 192X 25, 27, 29
- polityka prorolnicza
- koniec rekwizycji, podatek rolny w pieniądzu
- nadwyżki można było sprzedawać na wolnym rynku po wolnych cenach
- wzrost produkcji rolnej, Rosja znowu eksporterem
- pewne dopuszczenie inicjatywy prywatnej i kapitału zagranicznego w przemyśle
- nowy rubel
- stabilizacja sytuacji gospodarczej
12
Q
Jak przebiegał kryzys NEPu i jaki był jego skutek? [5]
A
- kryzys nożycowy spowodowany zbytnią preferencją inwestycji przemysłowych
- zaprzestanie sprzedawania artykułów rolniczych do miast
- spadek towarowości rolnictwa - nie można eksportować
- kontynuacja eksportu kosztem kolektywizacji rolnictwa
- brak kapitału zagranicznego
13
Q
Industrializacja socjalistyczna [5]
A
- standard polityki radzieckiej i innych krajów socjalistycznych
- kolektywizacja
- centralne planowanie gospodarcze
- plany czteroletnie
- autarkia po 1931-1932 jako spadek opłacalności handlu z zachodem
14
Q
Jak wyglądała kolektywizacja podczas industrializacji socjalistycznej? Jakie były jej następwsta? [4+4]
A
- zniesienie własności prywatnej - skupienie rolników w sowchozach i kołchozach
- proces “rozkułaczania”
- przymusowe interwencje wojska na wsi
- katastrofa produkcyjna, zwłaszcza w hodowli , ale kontynuowano eksport
- rozluźnienie i pozwolenie na rozwiązywanie kołchozów
- reaktywacja i powolniejsza kolektywizacja
- ustępstwa wobec rolników, pozwolenie na sprzedaż nadwyżek na rynku przykołchozowym
- koniec 1937
15
Q
Jakie były skutki kolektywizacji rolnictwa w ZSRR? [4]
A
- 15 mln umarło
- koniec problemów z wyżywieniem miast i do pewnego stopnia z eksportem
- trwałe spadki produkcji w rolnictwie
- ZSRR musi importować produkty rolnicze przez długie lata
16
Q
Cechy centralnego planowania w ZSRR [6]
A
- ogólnogospodarcze
- adresowe
- nakazowo-rozdzielcze - nakaz wyprodukowania i przydzielenie środków
- mocno spolityzowane - o głównych celach decydowali politycy
- priorytet industrializacyjny - narzędzie narzucania industrializacji
- finansowanie głównie z eksportu rolnictwa
17
Q
Jakie były problemy systemu gospodarczego ZSRR? [6]
A
- dysproporcjonalność strukturalna - rozstrzał między rozwojem przemysłu ciężkiego a lekkiego
- powszechne niedobory na rynku detalicznym
- deformacja struktury cen poprzez ich odgórne ustalanie zbyt wysoko
- brak mechanizmu usuwającego niedobory - inflacja zawieszona/tłumiona
- zbytnia tendencja autarkiczna - brak impulsów rozwojowych
- niemożność przeprowadzenia rachunku efektywności
