Wykład 6 - I Wojna Światowa, Gold Standard, Skutki

Question 1

Jakie państwa należały do Ententy?

Answer 1

Rosja, UK, Francja, od 1917 USA

Question 2

Jakie państwa należały do państw centralnych?

Answer 2

Niemcy, Austro-Węgry, sojusznikami Imperium Osmańskie i Bułgaria

Question 3

Co było główną przyczyną ekonomiczną I wojny światowej?

Answer 3

• Wilhelm III - buforowe państwa na wschodzie, przejęcie terytoriów na zachodzie
• względnie gorsza pozycja geopolityczna Niemiec
• paradoksalnie Niemcy nie potrzebowały ekspansji terytorialnej, bo rozwijały się dobrze

Question 4

Jaki był największy błąd polityki Wilhelma III?

Answer 4

Skłócenie się z UK, która przed wojną była skłócona z Francją i Rosją.

Question 5

Na czym polegał paradoks wybuchu I wojny światowej?

Answer 5

Nikt nie spodziewał się, że zamach na Franciszka Ferdynanda rozpocznie I wojnę światową

Question 6

Jaki był paradoks zakończenia I wojny światowej?

Answer 6

Niemcy posiadały mocną pozycję na frontach i zajęły znaczną część potrzebnych terytoriów. Zmuszone do kapitulacji zostały przez konflikty wewnętrzne i dołączenie USA do wojny

Question 7

Jak wyglądały straty materialne i ludzkie po I wojnie światowej?

Answer 7

• Francja - 200 mld, UK - 80 mld
• 8,5 mln żołnierzy, 13 mln cywili

Question 8

Jakie zmiany terytorialne zaszły po I wojnie światowej? Jaki miało to wpływ gospodarczy? [3]

Answer 8

• rozpad Austro-Węgier
• Rosja, Niemcy i Imperium Osmańskie tracą wiele terytoriów
• Powstaje 10 nowych państw w Europie - Polska, Finlandia, Litwa
• przerywa to ciągłość rozwojową na tych obszarach, duże koszty na utworzenie i ujednolicenie państwowości i gospodarki

Question 9

Zasady gold standard [7]

Answer 9

• waluta ma ustalony parytet tylko w złocie
• jest wymienialna w każdym momencie bez ograniczeń ilościowych i w dowolnej postaci
• wymienialność z innymi walutami
• międzynarodowy wolny transfer złota
• rezerwy w instytucji emisyjnej w złocie i walutach obcych pozostają w określonej proporcji do emisji, co jest określone w ustawie
• banki komercyjne trzymają część aktywów w banku centralnym
• srebrne monety jako jedynie pieniądz zdawkowy

Question 10

Jak zmieniał się obieg monetarny w XIX wieku? [3]

Answer 10

• w XIX wieku banknoty posiadają coraz większy udział w obiegu monetarnym
• państwa ekonomicznie zależnie od UK dołączają do systemu
• ostateczny zwrot 1870

Question 11

Jakie systemy obowiązywały?

Answer 11

Silver Standard, Gold Standard, Bimetalizm

Question 12

Jakie były upowszechnienia gold standard? [6]

Answer 12

• Bimetalizm mógł zapewniać większą rezerwę, ale kursy rynkowe srebra i złota destabilizują system
• naśladownictwo UK
• rozwiązanie problemu niedoboru złota 1850-1870 jako efekt znalezienia nowych zasobów w USA i Brazylii
• złoto utrzymuje swoją wartość
• członkowie systemu ponosili mniejsze koszty transakcyjne
• srebra ulega deprecjacji w wyniku nowych odkryć złóż

Question 13

Warianty gold standard

Answer 13

• Limping Gold Standard - w obiegu pozostaje dużo monet srebrnych. Zazwyczaj występowało w krajach o tradycji srebra. Brak wymienialności na złoto.
• Gold Exchange Standard - waluta dewizowo złota. Nie ma bezpośredniej wymienialności na złoto, tylko na waluty obce
• Gold Bullion Standard - wymienialność jest tylko na sztaby złota i ich wielokrotności. Głównie na potrzeby transakcji międzynarodowych, bo sztaby były dosyć drogie. Powstał po I wojnie światowej

Question 14

Jakie były skutki rozpowszechnienia się gold standard?

Answer 14

• ułatwienie handlu - kursy walutowe na stałym poziomie
• korzystny dla mocnych krajów, niekorzystny dla rozwijających się, z powodu ograniczenia możliwości prowadzenia polityki rozwojowej
• po pierwszej wojnie nikt oprócz USA nie wraca do gold standard

Question 15

Jak wyglądała struktura długów przed i po I wojnie światowej?

Answer 15

Przed wojną USA było krajem dłużniczym, w przeciwieństwie do innych państw przemysłowych. Po wojnie państwa Europejskie zadłużone są w USA bezpośrednio lub pośrednio przez UK

Question 16

Dlaczego państwa miały problem ze spłacaniem długów?

Answer 16

Połowa światowego złota przepłynęła do USA. Europa jest słaba gospodarczo i nie może eksportować do Stanów, tym bardziej, że zwiększono cła importowe

Question 17

Jak zmieniała się sytuacja gospodarcza po I wojnie światowej?

Answer 17

• Amerykanie redukują długi, ale to nie poprawia sytuacji
• porewolucyjna Rosja odmawia spłaty długów cara, co tym bardziej nakręca Francje pod kontem egzekwowania reparacji
• upada system bankowy w Europie
• 1930 - kryzysk gospodarczy, pesymizm wobec straty pożyczek
• Moratorium Hoovera - wstrzymanie na rok reparacji i długów

Question 18

Jakie były podstawy reparacji niemieckich? [3]

Answer 18

• traktat wersalski
• później: Niemcy mają spłacać reparacje przez 30 lat, a połowę z nich mają otrzymać Francuzi, drugą największą część Brytyjczycy
• ostatecznie ustalono 13 mld dolarów - 130 mld na marki niemieckie

Question 19

Jak Niemcy zareagowały na reparacje?

Answer 19

• w pewnym momencie Niemcy przestają spłacać reparacje i nie blokują szalejącej inflacji
• 1930 - okupacja Zagłębia Ruhry - okupowani nie chcą współpracować
• hiperinflacja - kryzys gospodarczy i unicestwienie gospodarki

Question 20

Plan Dawesa [5]

Answer 20

1924
- zmniejszenie rocznych rat reparacyjnych, które miały rosnąć z czasem
- pożyczka na walkę z inflacją i reparacje
- wezwanie dla firm aby udzielały pożyczek Niemcom
- Belgowie i Francuzi wycofują się z Zagłębia Ruhry

Question 21

Plan Younga [4]

Answer 21

1929
- zamrożenie raty na poziomie ostatniej z planu Dawesa
- wydłużenie spłaty do 50 lat
- likwidacja kontroli międzynarodowej nad gospodarką Niemiecką

Question 22

Lozenna

Answer 22

Odpuszczenie Niemcom reparacji w zamian za zapłacenie symbolicznej kwoty, którą później odrzuca Hitler

Question 23

Jakie były przyczyny ustępstw wobec Niemiec? [3]

Answer 23

• reparacje destabilizowały gospodarkę niemiecką
  -słabość gospodarki źle wpływała na inne państwa
• zagrożenie destabilizacją polityczną ze strony komunistów i faszystów

Question 24

Dlaczego rządy zawieszały gold standard na czas wojny?

Answer 24

Aby łatwiej finansować wysiłek wojenny, z nadzieją, że po wojnie powrócą do gold standard

Question 25

Przyczyny i chronologia powojennych inflacji

Answer 25

• brak perspektyw zastrzyku kapitału
• emisja dodatkowych pieniędzy zdaje się być zyskiem w oczach emitenta
• zniesienie ograniczeń cenowych z wojny
• inflacja występuje wszędzie poza USA
• niektóre państwa korzystały z inflacji jako stymulatora cyklu koniunkturalnego, ale wiązało się to z ryzykiem hiperinflacji

Question 26

Państwa deflacyjne po I wojnie - przykłady i strategia

Answer 26

UK, Holandia, Skandynawskie (bez Finlandii) - stabilizacja finansowa była ważniejsza od wzrostu gospodarczego. Przywrócenie wymienialności na poziomie sprzed wojny. Finalizacja 1924-25

Question 27

Państwa inflacyjne po I wojnie

Answer 27

Francja, Belgia, Włochy - wykorzystanie inflacji przy napędzaniu koniunktury. Powrót do wymienialności, ale na słabszym poziomie (20% we Francji). Finalizacja 1928 we Francji

Question 28

Państwa hiperinflacyjne po I wojnie

Answer 28

Austria, Niemcy, Polska - wykorzystanie inflacji przy napędzaniu koniunktury, ale ta wymknęła się spod kontroli.