Wykład 6 Flashcards
Soczewka diagnostyczna - ocena
- Subiektywna reakcja pacjenta
- Nadrefrakcja i ostrość wzroku
- Badanie w lampie szczelinowej
Subiektywna reakcja pacjenta
● Komfort – pacjent praktycznie nie powinien odczuwać obecności soczewki na
oku. Początkowy dyskomfort spowodowany różnicą w osmolarności i pH
pomiędzy płynem z blistra soczewki a filmem łzowym pacjenta powinien
szybko ustąpić.
● Widzenie – przy właściwie wykonanej nadrefrakcji widzenie powinno być
stabilne i wyraźne, chociaż pacjenci z dużymi wadami refrakcji mogą
zauważać obwodowe zniekształcenia obrazu i mogą początkowo mieć
trudności z oceną odległości, spowodowane zmianą powiększenia obrazu.
Zjawisko to, powinno z czasem ustąpić.
Nadrefrakcja i ostrość wzroku
Po założeniu soczewki diagnostycznej o odpowiedniej tylnej mocy czołowej
sprawdzamy, najczęściej subiektywnie, czy pozostała jakaś wada resztkowa –
wykonujemy tzw. nadrefrakcję.
Należy przeprowadzić nadrefrakcję obu oczu a następnie sprawdzić balans
obuoczny. Pozwoli to na ewentualną modyfikacją mocy soczewek.
Refrakcja powinna mieć określony punkt końcowy, a widzenie powinno być
stabilne i wyraźne.
Wahania refrakcji czy ostrości wzroku mogą wskazywać na niewłaściwe
dopasowanie.
Badanie w lampie szczelinowej
Należy przeprowadzić ocenę następujących elementów:
● Pokrycie rogówki – przy spojrzeniu na wprost soczewka powinna
całkowicie pokrywać rogówkę zarówno przed mrugnięciem, po nim,
jaki w jego trakcie i zachodzić całym obwodem na spojówkę gałkową
na odległość około 1 mm.
● Centrowanie – soczewka powinna centrować się na rogówce przy
patrzeniu na wprost i zachowywać pełne pokrycie rogówki, we
wszystkich kierunkach spojrzenia (wykazując opóźnienie ruchu
soczewki) oraz przy spojrzeniu ku górze (wykazując lekką decentrację
ku dołowi).
● Ruchomość soczewki przy patrzeniu na wprost po mrugnięciu –
powinna być oceniona lub najlepiej zmierzona przy zastosowaniu
podziałki siatkowej. Pomiaru dokonuje się, obserwując w trakcie
mrugnięcia dolną krawędź soczewki lub na godzinie czwartej bądź
ósmej, jeśli dolna powieka zasłania dolną krawędź soczewki.
Idealna ruchomość soczewki, przy tym pomiarze, powinna wynieść od
0,2 do 0,5 mm.
● Test push-up – ocena dopasowania soczewki jest oceną relacji
między soczewką a okiem. Stanowi najbardziej efektywny sposób
oszacowania dynamiki dopasowania. Specjalista przemieszcza
soczewkę pionowo ku górze, wywierając na nią nacisk palcem
poprzez powiekę dolną. Następnie badający obserwuje powrót
soczewki do poprzedniego, centralnego położenia. Do
interpretacji wyniku zaleca się stosowanie skali procentowej, gdzie
100% oznacza brak możliwości przesunięciu soczewki, a 0% to, że
soczewka zsuwa się z rogówki przy braku wsparcia powieki.
Optymalne dopasowanie następuje przy wartości 50%.
Parametry oka wpływające na dopasowanie soczewki
● Wysokość strzałkowa – jest to funkcja współczynnika kształtu rogówki, jej średnicy i
promienia krzywizny, a także promienia i współczynnika kształtu twardówki.
● Szczyt rogówki – przemieszczony szczyt rogówki będzie prowadził do decentracji
soczewki. Większa średnica całkowita soczewki poprawi pokrycie odsłoniętej
rogówki, podczas gdy zmiany w krzywiźnie bazowej będą miały w takim przypadku
niewielki wpływ na centrację.
● Nacisk powiek – ciasne powieki często powodują górne ustawienie soczewek i
ewentualnie ich nadmierna ruchomość. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji może
okazać się zastosowanie cienkiej soczewki i/lub zwiększenie średnicy soczewki.
● Parametry łez – zarówno pH, jak i ciśnienie osmotyczne mogą zmieniać parametry
soczewki i wpływać na jej dopasowanie. Spadek pH łez prowadzi do zmiany
parametrów soczewki wykonanej z materiałów jonowych na bardziej stromą.
Zjawiska te są bardzo istotne z klinicznego punktu widzenia, jeśli bowiem nie można
osiągnąć satysfakcjonującego dopasowania określonej soczewki kontaktowej, warto
wypróbować soczewkę wykonaną z materiału o innej jonowości i zawartości wody.
Procedura
dopasowania
- Przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad
- Dokładnie zbadać przedni odcinek oka
- Dokonać pomiaru krzywizny przedniej powierzchni rogówki
- Przeanalizować wskazania i przeciwwskazania do soczewek kontaktowych
- Określić refrakcję obiektywnie i subiektywnie
- Wybór i założenie pierwszej soczewki próbnej na podstawie następujących kryteriów:
● Tylna moc czołowa – powinna być możliwie jak najbliższa rzeczywistej
wadzie refrakcji pacjenta
● Średnica całkowita – większa o 2,00-3,00 mm od poziomej widocznej
średnicy tęczówki
● Promień tylnej strefy optycznej – na podstawie keratometrii najczęściej w
zakresie od 8,30 do 9,20 mm
● Obwodowy profil soczewki – zależny od konstrukcji soczewki - Okres adaptacyjny – min. 5 minut
- Ocena dopasowania pierwszej soczewki próbnej:
● Subiektywna reakcja pacjenta – komfort – pacjent praktycznie nie powinien
odczuwać obecności soczewki na oku
● Pokrycie rogówki – przy spojrzeniu na wprost soczewka powinna całkowicie
pokrywać rogówkę zarówno przed mrugnięciem, po nim, jak i w trakcie i
zachodzić całym obwodem na spojówkę gałkową na odległość około 1 mm
przy patrzeniu na wprost i we wszystkich kierunkach spojrzenia
● Centrowanie – soczewka powinna centrować się na rogówce przy patrzeniu
na wprost i zachowywać pełne pokrycie rogówki we wszystkich kierunkach
spojrzenia
● Ruchomość soczewki przy patrzeniu na wprost po mrugnięciu – od 0,2 do 0,5
mm
● Test push-up - Jeżeli dopasowanie jest prawidłowe przechodzimy do badania ostrości wzroku i
nadrefrakcji – refrakcji po założeniu soczewki kontaktowej
● Przeprowadzamy nadrefrakcję obu oczu a następnie sprawdzamy balans
obuoczny – refrakcja powinna mieć określony punkt końcowy, a widzenie
powinno być stabilne i wyraźne
● Modyfikujemy moc soczewek uwzględniając nadrefrakcję - Zapisujemy ostateczne parametry soczewek.
- Przeprowadzamy instruktaż dotyczący zakładania, zdejmowania i pielęgnacji
soczewek kontaktowych.
Charakterystyka dopasowania ciasnego:
● Niewielka ruchomość bądź jej brak (poniżej 0,2 mm) podczas mrugania
● Niewielka ruchomość bądź jej brak (poniżej 0,25 mm) przy spojrzeniu w górę lub w
bok
● Dobra centracja
● Wolny powrót do normy przy teście push-up
● Dobry komfort początkowy
● Późniejsze objawy dyskomfortu, takie jak pieczenie i kłucie
● Niska ostrość wzroku
● Odbicie w badaniu retinoskop wykazuje zniekształcanie nieregularne
● Niestabilna ostrość wzroku z tymczasową poprawą po mrugnięciu
● Utrudniona refrakcja ze słabym punktem końcowym
● Wymagana wyższa niż oczekiwana moc ujemna z powodu uginania lub ewentualnej
soczewki łzowej
● Obszary testów keratometru wykazują nieregularne zniekształcenie
● Podrażnienie naczyń rąbka lub spojówki
● Pierścień ucisku na spojówce gałki ocznej (wgłębienie twardówkowe), często
widoczny po zdjęciu soczewki
Charakterystyka dopasowania luźnego
● Nadmierna ruchomość przy mruganiu (ponad 0,75 mm)
● Nadmierne opóźnienie przy ruchach oczu w bok i do góry (ponad 1,5 mm)
● Słaba centracja
● Niski komfort z powodu podrażnienia powiek
● Zmienna ostrość wzroku
● Odbicie w badaniu skiaskopem wyraźnie w centrum, zniekształcone w części
obwodowej
● Zmienna refrakcja z powodu ruchomości soczewki
● Zmienna jakość widzenia
● Obrazy testów keratometru zmieniają się wraz z ruchem soczewek, powodując
zniekształcenie peryferyjne
● Odkształcenie krawędzi soczewki
