Wykład 10 Flashcards
Odporność czynna naturalna
Przebyta infekcja
Odporność czynna sztuczna
Szczepienie
Odporność bierna naturalna
Przekazywanie przeciwciał przez łożysko, z mlekiem matki
Odporność bierna sztuczna
Podanie gotowych przeciwciał, najwcześniej surowic pobranych od wcześniej immunizowanych zwierząt lub osób, które przeszły daną chorobę
Kiedy podaje się surowicę
Najczęściej w sytuacjach nagłych (szybki postęp choroby a organizm nie jest w stanie odpowiednio szybko wyprodukować przeciwciał)
Co się leczy surowicami odpornościowymi
Przede wszystkim infekcje, ale też dolegliwości wywołane toksynami drobnoustrojów (antytoksyna): tężec, zgorzel gazowa, wścieklizna, odra, intoksykacja jadem żmii, botulizm, błonica
Niedogodności związane z podawaniem surowic odpornościowych
Krótkotrwałe działanie, ryzyko reakcji nadwrażliwości (choroba posurowicza)
Ospa prawdziwa
- śmiertelność 30-35%
- zmarło 300-500mln ludzi
- u tych co przeżyli: ślepota, deformacja kończyn, zbliznowacenie twarzy
- szczepionka z wirusem krowianki
Epidemia czarnej ospy, Wrocław 1963
- zachorowało 99 osób, zmarło 7
- do izolatorów trafiło 2,5 tys osób
- ostatni przypadek czarnej osoby 1978, choroba całkowicie wyeliminowana dzięki szczepieniu
Polio
Wirus atakuje struktury podstawy mózgu, w tym jądra nerwów czaszkowych oraz ośrodek oddechowy i ośrodek krążenia w rdzeniu przedłużonym
- pandemia w połowie XX wieku
- w 2001 roku WHO uznała Europę za wolną od tej choroby dzięki szczepieniom
Wścieklizna
- 7 biotypów: biotyp 1 zakażenia zwierząt naziemnych, pozostałe są przyczyną wścieklizny nietoperzy, wszystkie są patogenne dla człowieka
- tropizm wirusa: istota szara mózgu
- objawy zewnętrzne: podniecenie i agresja (“wściekłość”), wodowstręt
- eliminacja poprzez masowe szczepienia i likwidację chorych zwierząt
- główną przyczyną śmierci niewydolność oddechowa
Ile osób rocznie umiera z powodu wścieklizny
Ok 60tys ludzi
Leczenie wścieklizny
Jeśli nie wystąpiły objawy choroby - uodpornienie czynno-bierne ( podanie antytoksyny i serii szczepionek
Uodpornienie na drodze biernej chroni chorego do momentu uzyskania odporności czynnej
Czynne uodpornienie organizmu jest możliwe dzięki długiemu okresowi wylęgania
Szczepionki monowalentne
Jeden gatunek lub serotyp patogenu
Szczepionki poliwalentne
Zawierają kilka serotypow drobnoustrojów
Szczepionki skojarzone
2,3,4,5,6-skladniowe. Redukuje to liczbę wkłuć, mniej adjuwantów u substancji konserwujących, zachowuje terminowość szczepień
Pokrewieństwo SARS-CoV-2
96% homologii z koronawirusem nietoperza RaTG13
79% z SARS-CoV
50% z MERS-CoV
Burza cytokin u Pacjentów z COVID-19
- duża ilość cytokin prozapalnych
- limfocytopenia
- spadek komórek NK, zmniejszenie ilości monocytów, eozynofili i bazofili
- rekrutacja niedojrzałych neutrofili: niska zdolność fagocytozy, spontaniczne uwalnianie pozakomórkowych sieci neutrofilowych; uszkadzanie nabłonka
- efekt: niewydolność wielnarządowa
Szczepionki na bazie DNA
- kolisty plazmid zawieszony w liposomach transferowych
- umożliwia długotrwałą prezentację antygenu ( nie jest konieczne stosowanie adjuwantów)
- ryzyko integracji z genomem
Szczepionki RNA
- niereplikujacy mRNA
- samoreplikujace mRNA
Ile % Osób musi być zaszczepionych by osiągnąć odporność populacyjną
90
Współczynnik R0
Ile jedna osoba zakaże kolejnych osób
Jakie mutacje zwiększyły indukcyjność covid
3 mutacje w miejscu cięcia przez futrynę
Co oprócz antygenów wchodzi w skład szczepionek
- konserwanty (np. tiomersal)
- stabilizatory (np. żelatyna, sacharoza)
- adiuwanty (np. sole gliny
- pozostałości po procesie produkcyjnym
Tiomersal
- etylowa pochodna rtęci
- właściwości bakterio- i grzybobójcze
Po co są dodawane adjuwanty do szczepionek
W celu zwiększenia immunogenności antygenów
Po co stosuje się formaldehyd w szczepionce
Do inaktywacji patogenów
NOP
- miejscowe niepożądane odczyny poszczepienne (ból, zaczerwienienie, obrzęk w miejscu wkłucia(
- ogólne objawy (gorączka i drażliwość)
- niekontrolowany płacz u niemowląt; efekt przeczulicy
- ciężkie NOP: zespół gipotoniczno-reaktywny, drgawki gorączkowe, ciężkie reakcje alergiczne
