Wykład 1 Flashcards
Immunologia
Nauka o odporności, o tym jak organizm się broni przed chorobami, jak walczy z zakażeniami i urazami
Odporność
Efektywna obrona przed infekcjami i innymi sygnałami o zagrożeniu
Dlaczego odporność nie może być nadmiernie rozwinięta
Bo by uszkadzała nasze komórki
Ile cząsteczek zakaźnych produkuje każda zainfekowana komórka
100-1000
Ile patogenów w kropli krwi
5mln
Ile patogenów można przekazać przez zwykle podanie ręki
8mln
Jak często występują zakażenia bakteryjne
50-60% zakażeń
Jak często występują zakażenia wirusowe
20-40%
Jak często występują zakażenia grzybicze
5-15%
Co jest najczęściej źródłem zakażenia
Przewód pokarmowy, gardło, wkłucie centralne
Jakie znaczenie ma wielkość patogenu
Od niej zależy jakie mechanizmy odpornościowe zostaną uruchomione
Jakie znaczenie ma lokalizacja patogenu
Inna reakcja będzie na patogeny wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe. Także to jaka będzie reakcja zależy od lokalizacji
Patogeny wewnątrzkomórkowe fakultatywne
Mogą żyć i rozmnażać się we wnętrzu komórki i na zewnątrz
Przykłady bakterii wewnątrzkomorkowych fakultatywnych
Lusterka monicytogenes, Mycobacterium sp., Nocardia
Przykłady grzybów wewnątrzkomorkowych fakultatywnych
Histoplasma capsulatum, cryptococcus neoformans
Patogeny wewnątrzkomórkowe obligatoryjne
Nie mogą się rozmnażać poza komórką gospodarza
Bakterie wewnątrz komórkowe obligatoryjne przykłady
Chlamydia, Mycobacterium leprae
Pasożyty wewnątrz komórkowe obligatoryjne przykłady
Toxoplasma gondi, Trypanosoma cruzi
Grzyby wewnątrz komórkowe obligatoryjne przykłady
Pneumocystis
Która forma wzrostu bakterii jest łatwiejsza do sfagocytowania? Planktoniczna czy biofilm?
Planktoniczna
Rozmiar bakterii
0,6 x 1,1um
Rozmiar neutrofila
10-12um
Średnia grubość 24-godzinnego biofilmu
170um
Patogen
Organizm powodujący chorobę
Antygen
Patogen lub jego fragmenty który jest rozpoznawany przez układ odpornościowy
Epitop
Fragment antygenu, który wiąże się bezpośrednio z receptorami limfocytów
Jaka odporność wystąpi przy pierwszym kontakcie z patogenem
Wrodzona
Jakie komórki powstają w limfoidalnej linii
Limfocyty i komórki NK
Jakie komórki powstają w linii mieloidalnej
- mastocyty
- megakariocyty -> Płytki krwi
- mieloblasty -> monocyty i granulocyty
Fagocyty
Komórki zdolne do fagocytozy - bezpośrednie zabijanie patogenów, wydzielanie cytokin i białek przeciwbakteryjnych, enzymów proteolitycznych
Jakie mamy fagocyty
Neutrofile, monocyty, makrofagi
Ile % neutrofili we krwi
45-70%
Ile % monocytów we krwi
3-10%
Makrofagi rezydentne w płucach
Komórki alweolarne
Makrofagi rezydentne w kościach
Osteoklasty
Makrofagi rezydentne w tkance łącznej
Histiocyty
Makrofagi rezydentne w wątrobie
Komórki kupffera
Makrofagi rezydentne w mózgu
Mikroglej
Makrofagi rezydentne w jelicie
Komórki jelitowe
Makrofagi rezydentne w otrzewnej
Makrofagi otrzewnowe
Pęcherzyk żółtkowy
Pierwszy narząd gdzie powstają leukocyty. Powstają tam makrofagi, które zasiedlają różne narządy w okresie embrionalnym
Co w trakcie rozwoju embrionalnego przejmuje funkcję pęcherzyka żółtkowego
Płodowa wątroba
Co powstaje w płodowej wątrobie
Monocyty, które będą stopniowo zastępować makrofagi z pęcherzyka żółtkowego
Które makrofagi z pęcherzyka żółtkowego nie są podmieniane przez monocyty
Mikroglej
Komórki dendrytyczne pochodzenia mieloidalnego
mDC, DC1
Podobne do monocytów, indukują odpowiedź komórkową ( z udziałem limfocytów Th1)
Jakich receptorów używają mDC i co jest przez nie produkowane
TLR2 i TLR 4. Produkowana przez nie jest IL-12
Komórki dendrytyczne pochodzenia limfoidalnego
pDC, DC2
Plazmocytoidalne, podobne do plazmocytów
Jakich receptorów używają pDC i co produkują
Używają receptory TLR7 i TLR9. Produkują interferon typu I
Bazofil
Odpowiedz przeciwzakaźna, angiogeneza, przebudowa tkanek, wtórnie: alergie; 1-5%
Eozynofil
Infekcje pasożytnicze, 0-1%
Gdzie występują mastocyty
W tkankach
Ile limfocytów we krwi
20-40%
Czym się różnią limfocyty T od B
Na powierzchni limfocytów T TCR i CD3, u limfocytów B BCR
Których limfocytów jest więcej
T
Subpopulacje limfocytów T
-Th
-Tc
-Treg
Limfocyty Th
Pomocnicze, mają dodatkowo CD4. Podział na mniejsze grupki Th1, Th2, Th17. Th1 najważniejsze
Limfocyty Tc
Cytotoksyczne. Mają dodatkowo CD8
Limfocyty Treg
Regulatorowe - mają dodatkowo CD4, CD25 i czynnik jądrowy foxp3
W homeostazie jest ich mniej niż Th i Tc
APC
Komórki prezentujące antygen - makrofagi, komórki dendrytyczne i limfocyty B. Wykazują ekspresję MHC klasy II
Pierwotne narządy limfatyczne
Miejsce powstawania i dojrzewania/szkolenia limfocytów
Powstają we wczesnym okresie embrionalnym
Zanikają stopniowo po okresie dojrzewania
Wczesne usunięcie powoduje utratę limfocytów
Niereaktywne na obce antygeny
Pierwotne narządy limfatyczne jakie są
Grasica, szpik kostny, kępki Petera (przeżuwacze, świnie), kaletka Fabrycjusza (ptaki)
Wtórne narządy limfatyczne
miejsce kontaktu limfocytów z obcym antygenem
Powstają w późnym okresie płodowym
Obecne u dorosłych osobników
Usunięcie nie wpływa na l limfocytów
W pełni reaktywne na obce antygeny
Wtórne narządy limfatyczne jakie są
Węzły chłonne, śledziona, migdałki, kępki peyera, szpik kostny
Szpik kostny
Prekursory limfocytów B - rearanzacja genów immunoglobulin (powstawanie BCR)
Niedojrzałe limfocyty B wiążące się do własnych antygenów są usuwane - żeby nie dochodziło do autoagresji
Grasica
- do grasicy limfocyty napływają z krwią z wątroby w życiu płodowym, później ze szpiku kostnego
- szkolenie limfocytów T: eliminacja limfocytów autoreaktywnych
- w pełni rozwinięta u noworodków
- inwolucja grasicy stopniowa z wiekiem
- komórki zrębu grasicy aktywnie uczestniczą w dojrzewaniu/selekcji limfocytów T
Funkcja bariery krew-grasica
Zapobieganie tolerancji na obce antygeny obecne we krwi w czasie szkolenia
Korowe komórki nabłonkowe zrębu grasicy
Nauczyciele limfocytów
Tymocyty
Limfocyty znajdujące się w grasicy
W jakim kierunku w trakcie szkolenia w grasicy limfocyty będą się przybliżać
Z części korowej do części rdzeniowej
Selekcja pozytywną limfocytów
Tymocyty zaczynają mieć CD3, CD4 i CD8 i sprawdzają czy ich TCR pasuje do MHC. Jeśli ich TCR prawidłowo rozpoznaje MHC I lub II to komórka przechodzi selekcję
Selekcja negatywna limfocytów
Komórki dendrytyczne prezentują próbki wszystkich auto antygenów z naszego organizmu. Jeśli limfocyty rozpoznają auto antygeny to nie przejdą selekcji.
Jaki marker stracą tymocyty które będą limfocytami pomocnicznymi
CD8
Jaki marker stracą tymocyty które będą limfocytami cytotoksycznymi
CD4
Największy narząd limfatyczny
Śledziona
Jak działa śledziona
Filtrowana jest krew, wychwycone zostają obce antygeny i w obrębie miazgi białek obce antygeny powinno zostać zaprezentowane limfocytom. Jeśli znajdą się takie limfocyty których TCR/BCR będzie pasować to wtedy limfocyty zaczną proliferować powierzchnia zajmowaną przez miazgę białą się zwiększy, limfocyty będą mogły opuścić śledzionę i udać się do miejsca zakażenia
Miazga czerwona śledziony
Głównie erytrocyty
Miazga biała śledziony
Głównie splenocyty (limfocyty w śledzionie), APC
Węzeł chłonny
Filtracja limfy
Rozpoznanie antygenów przez limfocyty B, zmiana w plazmocyty i komórki pamięci
Prezentacja antygenów limfocytom T
Grudki limfatyczne nieotorbione
-migdalki, MALT, GALT, SALT, BALT, plamki mleczne
-filtracja płynów tkankowych
Cytokiny
Regulatory odpowiedzi immunologicznej
- regulują powstawanie, proliferację, różnicowanie i ruchliwość komórek
- działanie autokrynne, parakrynowe, endokrynowe
Działania cytokin
- plejotropia
- redundacja
- Synergia
- antagonizm
- indukcja kaskady
Plejotropia
Dana cytokina może wywoływać różne efekty
Redundacja
Wiele różnych cytokin może wywoływać ten sam efekt
Synergia
Wiele cytokin współpracuje ze sobą i efekt ich działania jest wyższy niż zwykła suma ich działań
Antagonizm
Cytokiny mogą działać antagonistycznie
Podział cytokin
- hematopoetyny
- interleukiny
- cytokiny TNF - podobne
- interferony
- chemokiny
Interferony typu I
Alfa, omega (DC), beta (fibroblasty), kappa (keratynocyty), epsilon (łożysko)
Głównie odpowiedź przeciwwirusowa
Interferon typu II
Gamma (immunologiczny, T, NK)
Odpowiedź komórkowa
Interferon typu III
Lambda
Odpowiedź przeciwwirusowa
Chemotaksja
Ukierunkowane przemieszczanie się leukocytów, wraz ze wzrastającym gradientem chemotaktycznym
Chemokiny CXC
Przyciągają neutrofile i limfocyty
Chemokiny CC
Przyciągają monocyty, NK, DC
Chemokiny C
Przyciągają limfocyty
Chemokiny CX3C
Przyciągają monocyty i limfocyty