Week 6 Hoorcollege 1 tot en met 4 Flashcards

1
Q

Wat is immunologische tolerantie?

A

het is het gecontroleerd niet-reageren van lymfocyten op (auto-)antigenen waartegen potentieel een reactie kan plaatsvinden
- antigeen specifiek en gaat om het verworven (adaptieve) immuunsysteem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

wat is centrale tolerantie-inductie (klonale deletie)?

A

verwijderen van potentieel autoreactieve T-cellen (in thymus) en B-cellen (in beenmerg),
- Vindt plaats op het moment dat de cellen aan het ontwikkelen en uitrijpen zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is perifere tolerantie-inductie (suppresie, anaregie) en waar vindt dit plaats?

A

remmen van autoreactieve T- en B-cellen die toch in de periferie terecht zijn gekomen.
Vindt plaats in de secundaire lymfoïde organen, zoals de milt, MALT en de Lymfeklieren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hoe verloopt de deletie (apoptose) van autoreactieve T-cellen in de thymus?

A
  1. In thymus positieve selectie: T-cellen positief selecteren op T-celreceptor die zwakke interactie met lichaamseigen HLA-molecuul aangaat
  2. In thymus negatieve selectie: T-cellen lichaamseigen antigenen op lichaamseigen HLA gepresenteerd door DC aanbieden en bij een interactie negatieve selectie en apoptose

–> lymfocyten die de centrale tolerantie niet doorkomen gaan in apoptose door klonale deletie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is anargie?

A

Inactivatie van lymfocyten door binding van (auto)antigenen aan de antigeenreceptor in afwezigheid van co-stimulatoire signalen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe verloopt de perifere tolerantie door anergie en T-regulatoire suppressie?

A

Inactivatie van T-cellen door klonale anergie of in bedwang gehouden door regulatoire T-cellen (suppressie)
- klonale anergie: normaal worden T-cellen gestimuleerd door HLA-molecuul met gebonden antigeen en CD80/CD86 van APC dat aan CD28 bindt –> als alleen het eerste signaal plaatsvindt gaat de cel in anergie
- CTLA-4: op APC, kan bij binding aan T-cellen zorgen voor een inhiberend signaal
- klonale deviatie: de T-cellen rijpen niet uit tot volwassen T-cellen met effectorfuncties maar tot regulatoire T-cellen; zorgen voor actieve suppressie van autoreactieve B- of T-cellen in de periferie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welke functies hebben regulatoire T-cellen?

A
  • Wegvangen van groeifactor IL-2 door hoogaffiene receptor CD25
  • Wegvangen van CD80/CD86 co-stimulatie door CTLA-4
  • Productie suppressieve cytokinen (IL-10 en TGF-β)
  • Productie van cytotoxisch granzym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Op welke 7 manieren kan er toch een doorbraak van de tolerantie ontstaan?

A
  1. polyklonale activatie: antigeen- en T-cel onafhankelijke activatie van B-lymfocyten door bijv. EBV
  2. activatie door superantigenen: antigeen-onafhankelijke activatie van T-cellen door bijv. Staphylococcus
  3. moleculaire mimicry: kruisreactie tussen het antigeen van een micro-organisme en een gelijkend autoantigeen
  4. bystander activatie: co-activatie van autoreactieve lymfocyten tijdens een infectie
  5. vrijkomen van afgeschermde auto-antigenen: immune privileged sites doorbroken
  6. immuunstimulerende posttranslationele modificatie of haptenisatie
  7. verlies/afwezigheid T-cellen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe werkt polyklonale activatie waardoor de tolerantie wordt doorbroken?

A

Antigeen- en T-cel-inafhankelijke activatie van B-lymfocyten door bijvoorbeeld EBV (Epstein-Barr virus).

Polyklonale activatie ontstaat als een micro-organisme aan zijn receptor bindt op B-cellen en de B-cel hierdoor gaat expanderen, als dit een autoreactieve B-cel is ontstaat er een potentieel voor een auto-immuunziekte door productie van auto-antistoffen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hoe werkt activatie door superantigenen waardoor de tolerantie wordt doorbroken?

A

Antigeen onafhankelijke activatie van T-cellen

Bepaalde infectieuze agentia (bv. Staphylococcus enterotoxine B) kunnen superantigenen presenteren die op B- en T-celreceptoren aangrijpen –> Antigeen onafhanelijke T-cel triggering door MHC, wat eigenlijk leidt tot potentiele activatie van autoreactieve T-cellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hoe werkt molecular mimicry waardoor de tolerantie wordt doorbroken en welke ziekte is hier een goed voorbeeld van?

A

er vindt kruisactivatie plaats tussen een antigeen van een micro-organisme dat erg lijkt op een lichaamseigen antigeen –> potentiële activatie van autoreactieve b-cellen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe werkt bystander activatie waardoor de tolerantie wordt doorbroken?

A

mede-activatie van autoreactieve lymfocyten tijdens infectie

  • een reguliere T-cel wordt geactiveerd door een APC –> In de buurt zijn toevallig autoreactieve T-cellen die misbruik maken van de cytokinen –> per ongeluk activatie van autoreactieve T-cellen als gevolg van een regulier immuunrespons
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe werkt het vrijkomen van afgeschermde auto-antigenen waardoor de tolerantie wordt doorbroken en welke ziekte is hier een goed voorbeeld van?

A

wanneer Immune privileged sites worden doorbroken, komen er afgeschermde autoantigenen vrij, waartegen mogelijk auto-reactieve cellen aanwezig zijn.

Immune privileged sites: delen van het lichaam die zijn afgeschermd voor het immuunsysteem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hoe werkt de productie van neo-antigenen waardoor de tolerantie wordt doorbroken?

A

Vormen van neo-antigenen kan door haptenisatie of posttranslationele modificatie

posttranslationele modificatie:
- treedt selectief op tijdens ontstekingsprocessen

Haptenisatie: het binden van chemische stoffen aan eigen antigenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe werkt het verlies/afwezigheid van Treg-cellen waardoor de tolerantie wordt doorbroken en welke ziekte is hier een goed voorbeeld van?

A

kan worden veroorzaakt door immunosuppresiva of cytostatica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat zijn modulerende factoren bij de ontwikkeling van auto-immuniteit?

A
  • geslachtshormonen
  • genetische componenten
  • omgeving
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

wat is auto-immuniteit?

A

een normale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
- nodig om homeostase te handhaven (anders kunnen immuuncomplexen of verouderde cellen niet worden opgeruimd)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

wat is een auto-immuunziekte?

A

een abnormale immunologische reactie op lichaamseigen structuren
- hierdoor is er weefselbeschadiging, ziekte, verstoring van de fysiologie, functieverlies en verstoring van de homeostase

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

welke omgevingsfactoren spelen een rol bij het ontstaan van auto-immuunziekten?

A

infecties
geneesmiddelen
voedsel
zonlicht
stress
trauma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

wat zijn de drie effector-mechanismen bij auto-immunziekten?

A
  1. Type II overgevoeligheidsreactie
  2. Type III overgevoeligheidsreactie
  3. Type IV overgevoeligheidsreactie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat houdt Type II overgevoeligheidsreactie in?

A

activatie van complement of fagocytose door herkenning van IgG
- kan leiden tot auto-hemolytische anemie

22
Q

Wat houdt Type III overgevoeligheidsreactie in?

A

Neerslaan van immuuncomplexen

23
Q

Wat houdt Type IV overgevoeligheidsreactie in?

A

vertraagde reactie door T-cellen
- CD8+ cellen kunnen direct verantwoordelijk zijn voor weefselschade bij auto-immuunziekten

24
Q

Wat zijn biologicals?

A

een therapeutisch product gemaakt via genetische manipulatie van levende cellen en dus niet chemisch gesynthetiseerd

25
wat was een complicatie van de eerste biologicals?
immunogeniciteit: het lichaam produceerde antistoffen tegen de biologicals verkregen uit dieren.
26
Hoe worden biologicals tegenwoordig verkregen?
middels DNA-recombinatie
27
Welke 3 verschillende varianten van medicijnen zijn er?
traditionele medicijnen: kleine, lichte moleculen bijv. aspirine, ibuprofen, atorvastatine biologicals/biosimilars: grote, zware moleculen, bijv. insuline, infliximab, filgrastim plasmaproducten: grote, zware moleculen, bijv. immunoglobuline, albumine, C1-esteraseremmer, stollingsfactoren, α1-antitrypsine
28
Wat zijn voorbeelden van biopharmaceuticals?
- recombinante eiwitten: insuline, EPO, hormonen, interferonen, stollingsfactoren - monoklonale antistoffen (mAbs): herceptin, remicade - fusie-eiwitten: enbrel - vaccins
29
Hoe verloopt het productieproces van biologicals?
de cellen groeien exponentieel en uiteindelijk wordt het DNA met heel veel cellen in grote vaten gefilterd van onderdelen zoals cellen, DNA, virussen, vetten en aminozuren –> gezuiverde eiwitten blijven over (klein risico op vervuiling van de verkregen antistoffen wat zorgt voor aspecifieke reacties)
30
Wat zijn Biopharmaceuticals?
een heterogene mix van structureel gerelateerde isovormen - komt door variatie's in het productieproces wat variaties in de suikergroepering geeft. wordt veroorzaakt door: 1. variërende glycosylatie 2. RNA-splicing 3. proteolytische klieving van de eiwitten 4. posttranslationele modificaties
31
wat zijn biolsimilars?
een kopie van een biological in de aminozuurvolgorde, maar een verschil in de hoeveelheid suikers die aan het molecuul zit. - wordt vanuit het DNA opgebouwd en ontwikkeld tot een werkzame stof
32
Hoe verschilt de naamgeving van de therapeutische biologicals?
- volledig humaan: -u- -Gehumaniseerd: -zu- - Chimeer: -xi-
33
Waarin resulteren veranderingen bij het produceren van biologicals en biosimilars?
drift: resultaat van onbekende veranderingen in het productieproces evolutie: resultaat van bekende veranderingen in het productieproces (bijv. gebruikte materialen, veranderingen in schaal, etc.)
34
Wat is de functie van de neonatale Fc-receptor?
Zorgt dat IgG-antistoffen van de moeder zich over de placenta naar het kind kunnen verplaatsen
35
Benoem 3 manieren waarop cytokinen geremd kunnen worden
1. een monoklonaal antilichaam tegen de receptor van het cytokine, waardoor het cytokine niet kan binden 2. monoklonaal antilichaam tegen cytokine zelf waardoor hij uit de circulatie wordt weggevangen 3. toedienen van oplosbare receptoren die het cytokine wegvangen
36
Hoe is de glomerulus opgebouwd?
bestaat uit een macula densa, podocyten (viscerale epitheelcellen om glomerulaire capillairen) en pariëtale epitheelcellen (tegen de rand van het kapsel van Bowman) - Hierin vindt filtratie van de nier plaats
37
Wat is chronische glomerulonefritis?
Chronische ontsteking waarbij de nier grotendeels uit littekenweefsel bestaat, vaak een vasculitis (nefritisch syndroom) van de nier met ontsteking van capillairen
38
Wat zijn de klinische presentaties van glomerulonefritis?
- hematurie (microscopisch/macroscopisch): - nefrotisch syndroom - nefritisch syndroom - vasculitis van de nier - rapidly progressive glomerulonefritis –> manier van presentatie lijkt sterk samen te hangen met locatie en type pathologie
39
Wat zijn de kenmerken van een IgA nefropathie?
- meest voorkomende glomerulaire ziekte waarbij er alleen hematurie is, piek rond 20-30 jaar, vooral bij Aziaten (waarschijnlijk genetisch) - ontstaat vaak enkele dagen na een infectie - IgA is afwijkend --> herkenning immuunsysteem --> antistofproductie --> immuuncomplexen in mesangium - immuuncomplexen kunnen ook neerslaan in darm/huid (--> Henoch Schönlein) - hematurie en soms proteïnurie - diagnostiek: nierbiopt voor diagnose, je ziet meer deling van mesangiumcellen en op immunofluorescentie zie je veel IgA
40
Waaruit bestaat de behandeling van IgA nefropathie?
ACE-remmers - zorgen voor een verlaging van de proteïnurie. Prednison - wordt gegeven wanneer de nierfunctie snel en sterk achteruit gaat.
41
wat zijn de kenmerken van een nefrotisch syndroom?
- ontstaat door schade aan de podocyt van de glomerulus waarbij de filtratiefunctie verloren gaat en er proteïnurie optreedt. - Proteïnurie > 3,5 g/dag - Serum Albumine < 30 g/L - Oedeem door natriumretentie - hypercholesterolemie
42
Wat zijn de kenmerken van membraneuze glomerulopathie?
- Meest voorkomende volwassen vorm van nefrotisch syndroom - wordt veroorzaakt door antistoffen tegen de PLA2-receptor op de podocyt. - IgG immuuncomplexen, waarvan meer neerslag in de glomeruli
43
Wat zijn de kenmerken van een nefritisch syndroom?
- wordt veroorzaakt door inflammatie in de glomerulus, waarbij de glomerulaire basaalmembraan kapot gaat en er proliferatie optreedt - wordt ook wel renale vasculitis genoemd - Oligurie (minder plassen) - Nierinsufficiëntie - Hematurie (klein beetje) - proteïnurie van meestal mider van 3 gram per 24 uur - Oedeem - hypertensie
44
Wat bepaalt de plaats van het neerslaan van de immuuncomplexen?
- De plaats van het antigeen - Lading en grootte van het immuuncomplex - neerslag circulerende immuuncomplexen: in heel de circulatie gevormd, slaat neer op de membraan, vooral onder het endotheel (veel meer ontsteking –> nefritisch) - in-situ formatie van immuuncomplexen: antigeen bindt op membraan, antistof bindt en hierna vorming immuuncomplex, vooral onder het epitheel (minder ontsteking, minder reactie, minder snel schade –> nefrotisch)
45
wat zijn crescentic nephritis en hoe ontstaan ze?
reactie van de glomerulus op de immuuncomplexen geeft extracapillaire proliferatie --> Toename van de pariëtale cellen --> verdikking epitheelcellen van de kapsel van Bowman --> verdikking heeft vorm van halve maan - Kan normaliseren of doorzetten tot irreversibele fibrose
46
Noem vier ziektebeelden binnen het nefritisch syndroom die gepaard gaan met crescent vorming
1. Anti-GBM glomerulonefritis --> Antilicahemen tegen lichaamseigen antigeen op de glomerulaire basaalmembraan 2. Poststreptokokken glomerulonefritis 3. ANCA-geassocieerde glomerulonefritis --> proliferatie van het extracapillaire epitheel 4. Lupus Nefritis
47
Wat zijn de kenmerken van een anti-GBM glomerulonefritis?
Antilichamen tegen lichaamseigen antigeen op GBM, waarschijnlijk een verschuiving van collageen waardoor een epitoop bloot komt te liggen –> wordt beschouwd als lichaamsvreemd en antistoffen Komt voor in 2 typen - Syndroom van Goodpasture, nierafwijking en vasculitis van de long met haemoptoë en matglas op X-thorax (longafwijking), want collageen type IV zit ook in de long (en middenoor) - Nefritisch syndroom met snel achteruitgaande nierfunctie: alleen anti-GBM in de nier Behandeling bestaat uit plasmaferese om hoeveelheid antistoffen in het bloed te verlagen, prednison, cyclofosfamide, rituximab en zo nodig dialyse
48
Wat zijn de kenmerken van een Poststreptokokken glomerulonefritis?
- Komt vaak voor bij kinderen - de circulerende immuuncomplexen die worden gevormd werken als een planted antigen --> lopen vast in het basaalmembraan en zorgen daar voor onsteking
49
Wat zijn de kenmerken van een ANCA-geassocieerde glomerulonefritis?
Granulomateuze polyangiitis (GPA) ofwel ziekte van Wegener - anti-cytoplasmatische antistoffen (ANCA's), die zijn gericht tegen factoren in het cytoplasma van leukocyten, veroorzaken extravasatie van leukocyten (naar buiten treden door basaalmembraan) en hierdoor inflammatie - kan ook op andere locaties een vasculitis veroorzaken; longen (ernstige respiratoire problemen) of huid of geïsoleerd in de nier (pauci immuun glomerulonefritis) - bij een immunofluorescentie niets zichtbaar omdat de antistoffen niet in de nier zelf neerslaan - symptomen: veel patiënten hebben een chronische sinusitis of zadelneus (verloren kraakbeen door chronische vasculitis)
50
Wat zijn de kenmerken van een Lupus nefritis?
Glomerulonefritis door een auto-immuunziekte; systemische lupus erythematodes (SLE) - chronisch immuuncomplex ziekte waarbij er antilichamen tegen antinucleaire antigenen (bijv. tegen DNA) zijn - sterk afhankelijk van waar immuuncomplexen neerslaan (vnl. lading) - bijna alle typen glomerulonefritis kunnen hierdoor ontstaan - immunofluorescentie: fullhouse, kleurt voor alle antistoffen (IgG, IgA, IgM en complement) aan