Week 4 - Kwalitatieve aansprakelijkheid voor zaken en dieren

Question 1

Waarom heeft de wetgever kwalitatieve aansprakelijkheden in het leven geroepen?

Answer 1

Omdat het in sommige gevallen wenselijk is om een persoon met een bepaalde kwaliteit aansprakelijk te stellen.

Question 2

Welke ratio’s liggen ten grondslag van kwalitatieve aansprakelijkheid?

Answer 2

De gevaartheorie, het profijtbeginsel, slachtofferbescherming en kostenverdeling.

Question 3

Welke drie vereisten dient aan voldaan te zijn voordat de producent van een gebrekkig product aansprakelijk gehouden kan worden?

Answer 3

Art. 6:185 BW
1. Gebrekkig product (Art. 6:186 en 6:187 BW)
2. Schade (art. 6:190 BW)
3. Causaal verband

Question 4

Hoe wordt beoordeeld of een product niet de veiligheid biedt die mens daarvan mag verwachten (art. 6:186 BW)?

Answer 4

Alle omstandigheden dienen in aanmerking genomen te worden, met in het bijzonder de presentatie van het product, het redelijkerwijs te verwachten gebruik daarvan en het tijdstip waarop het in het verkeer werd gebracht.

Question 5

Wanneer is er sprake van een producent?

Answer 5

Art. 6:187 lid 2 BW
De fabrikant van een eindproduct, van een grondstof of van een onderdeel.

Question 6

Kan een consument die schade lijdt als gevolg van een gebrekkig product nog iemand hier voor aansprakelijk stellen wanneer niet bekend is wie de producent is?

Answer 6

Op grond van art. 6:187 lid 4 BW kan de leverancier van het product aansprakelijk gesteld worden.

Question 7

Wat houdt het ontwikkelingsrisicoverweer in in het geval van productaansprakelijkheid?

Answer 7

De producent van een gebrekkig product kan niet aansprakelijk gesteld worden voor geleden schade wanneer het op grond van de wetenschappelijke kennis ten tijde van het inbrengen van het product in het economische verkeer onmogelijk voor hem was om het gebrek te ontdekken.

Question 8

Is het mogelijk om een producent nog op grond van onrechtmatige daad aan te spreken?

Answer 8

Ja. Indien de geleden schade niet binnen het schadebegrip van art. 6:190 BW valt dan kan de gelaedeerde kiezen om een vordering in te stellen op basis van onrechtmatige daad.

Question 9

Kan aansprakelijkheid gevestigd worden op de bezitter van een roerende zaak wanneer deze onbekend was met het gebrek?

Answer 9

Ja. Onbekendheid met het gebrek is niet van belang. De verwachtingen die de gelaedeerde mag toekennen aan de zaak en de wetenschap dat het product bijzonder gevaar oplevert wanneer het niet voldoet aan de eisen die men in de gegeven omstandigheden aan de zaak mag stellen zijn doorslaggevend.

Question 10

Kan een gelaedeerde zijn schade nog op een andere wijze verhalen wanneer de eigenaar van een roerende zaak niet verplicht is tot schadevergoeding op grond van art. 6:173 lid 2 BW?

Answer 10

Wanneer een vordering tot schadevergoeding op grond van art. 6:173 BW faalt, dan kan de gelaedeerde nog de producent van de roerende zaak aansprakelijk stellen op grond van art. 6:185 BW.

Question 11

Wanneer is er sprake van een opstal in de zin van art. 6:174 BW?

Answer 11

Gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

Question 12

Hoe kan worden vastgesteld of er sprake is van een gebrek aan een opstal?

Answer 12

Er dient gekeken te worden naar de gerechtvaardigde veiligheidsverwachtingen in de gegeven omstandigheden van het geval, waaronder de deugdelijkheid gelet op gebruik of bestemming met het oog op pretentie gevaar, de grootte van de kans op verwezenlijking van het aan de opstal verbonden gevaar en de mogelijkheid van bezwaarlijkheid van te nemen veiligheidsmaatregelen.

Question 13

Wat is de essentie van het arrest HR Koolhaas c.s./Rockwool?

Answer 13

Productaansprakelijkheid
Rockwool produceert steenwol. Op een gegeven moment wijzigt hij de samenstelling van dit product. De telers die de steenwol gebruik leiden hierdoor schade. Zij stellen Rockwool aansprakelijk voor het verzuimen deugdelijk onderzoek te doen voor de wijziging en het nalaten de telers op de hoogte te brengen van de wijziging.

De Hoge Raad oordeelt dat de producent maatregelen moet treffen om te voorkomen dat de producten die hij in het verkeer brengt schade toebrengen, weten wat de effecten zijn van zijn product en bij verandering de afnemers waarschuwen.

Question 14

Wat is de essentie van het arrest HR Hangmat?

Answer 14

Aansprakelijkheid opstal, art. 6:174 BW
X ligt in haar tuin een hangmat. De pilaar waar deze aan hangt breekt af, waardoor ze zwaar gewond raakt. Zij stelt een vordering in tegen Y, haar man, voor de geleden materiële en immateriële schade.

De Hoge Raad oordeelt dat art. 6:174 BW niet louter naar derden toe werkt, maar ook naar medebezitters. De getroffen persoon moet zelf het deel van de schade dragen dat overeenkomt met zijn aandeel in de opstal.

Question 15

Wat is de essentie van het arrest HR Wilnis?

Answer 15

Art. 6:174 BW
A is eigenaar van een veendijk. Door verschuiving van de veendijk, loopt een woonwijk schade op. De gemeente spreekt A aan op grond van art. 6:174 BW. De Hoge Raad beantwoord de vraag of er sprake is van een opstal en of deze gebrekkig is.

De veendijk is volgens de Hoge Raad een opstal. Het is namelijk een niet uitsluitend langs natuurlijke weg ontstaan iets waar menselijk handelen aan bijgedragen heeft.
Of de opstal gebrekkig is, dient objectief vastgesteld te worden. Er dient gekeken te worden naar onder andere de aard en bestemming van het werk, fysieke toestand op moment van het ontstaan van het gevaar en de stand van de wetenschap en de techniek om het gebrek te ontdekken.
Dat de eiser in casu een overheid was brengt mee dat de beleidsvrijheid en financiële middelen een rol spelen.

Question 16

Wat is de essentie van het arrest HR Paard Loretta?

Answer 16

Art. 6:179 BW jo art. 6:181 BW
Een kind wordt getrapt door een paard bij een manege. Het paard was ondergebracht bij deze manege. De vraag in het geding was of de eigenaar van het paard of de manege aansprakelijk gehouden kon worden.

De Hoge Raad oordeelt dat in geval van kwalitatieve aansprakelijkheid voor dieren, in beginsel de bezitter van het dier aansprakelijk is. In het geval dat het dier voor de uitoefening van een bedrijf van een ander wordt gebruikt, rust de risicoaansprakelijkheid op basis van art. 6:181 BW op degene die het bedrijf uitoefent.

Question 17

Wat is de essentie van het arrest HR Paard Imagine?

Answer 17

Medeaansprakelijkheid bij dieren
Een echtpaar heeft een manege. Een paard slaat op hol en loopt de vrouw omver. De vrouw spreekt haar man aan voor de schade die zij heeft gelopen. De vraag die de Hoge Raad beantwoordt in dit arrest is of de Hangmat-jurisprudentie ook van toepassing is op dieren.

De Hoge Raad is van oordeel dat, gelet op de strekking van art. 6:179 BW jo. art. 6:181 BW, geen ruimte bestaat om onderlinge aanspraken van medebezitters of van bedrijfsmatige medegebruikers toe te staan. De Hangmat-jurisprudentie is dus niet van toepassing bij dieren.

Question 18

Wat is de essentie van het arrest HR DAF Trucks/Achmea?

Answer 18

Productaansprakelijkheid
Een door DAF geproduceerde vrachtwagen wordt geleverd aan Bemo. Deze vat vlam. De verzekeraar van Bemo wil de schade verhalen op DAF. Deze stelt dat zij niet aansprakelijk gesteld kan worden omdat zij het product niet in het verkeer heeft gebracht (zij heeft de vrachtwagen aan een zusteronderneming overgedragen), wat vereist is op grond van art. 6:185 BW. De Hoge Raad beantwoordt de vraag wat ‘in het verkeer brengen’ inhoudt.

Een product moet worden beschouwd als in het verkeer gebracht, wanneer dat het productieproces van de producent verlaten en is opgenomen in een verkoopproces in een vorm waarin het aan het publiek wordt aangeboden voor gebruik of consumptie. Het maakt niet uit of het rechtstreeks wordt verkocht of via een omweg

Question 19

Wat is de essentie van het arrest HR Bedieningspaneel Motorjacht?

Answer 19

Productaansprakelijkheid
Een consument koopt een boot. Later breekt brand uit. Dit komt door een defect in het bedieningspaneel van de airconditioning. De consument wil de verkoper aanspreken op grond van art. 7:24 BW.

De Hoge Raad oordeelt dat de verkoper verantwoordelijkheid draagt voor schade aan de gekochte zaak. Hierdoor wordt de schade (art. 6:190 BW) gekanaliseerd naar de verkoper. Ook als de producent van het bedieningspaneel aansprakelijk zou zijn, doet dit niet af aan de aansprakelijkheid van de verkoper.

Question 20

Wat is de essentie van de zaak HvJEU Fennia/Philips?

Answer 20

Productaansprakelijkheid
Fennia gaat achter Philips aan vanwege de vergoeding van schade vanwege een gekocht koffiezetapparaat dat ontploft was. Philips had het merkteken op het apparaat. Zij was echter niet de productent. Hij werd gemaakt in Roemenië. Kan Philips hier nog aansprakelijk gehouden worden?

Het HvJEU oordeelde dat de houder van een merk dat met zijn toestemming op een product is aangebracht, jegens de consument aansprakelijk is voor een gebrek in dat product — ook als hij niet bij de productie van dat product betrokken is.