Week 4 - Deelneming (en Daderschap)

Question 1

Deelnemingsvormen + voorwaarden

Answer 1

= het uitbreiden van de strafrechtelijke aansprakelijkheid

1. Alleen in het geschreven recht ➞ art 1 Sr
2. Geldt voor alle delicten ➞ boek 1 Sr
3. Duidelijkheid (moet weten wanneer het wordt uitgebreid)
4. Vasthouden aan structuur van het strafbare feit ➞ moet ook sprake zijn van ‘uitwendig gedrag en ‘inwendig verwijtbaarheid’

Question 2

Dader (+ deelneming)

Answer 2

➞ art 47 Sr

• pleger
• doen-pleger (deelnemer)
• medeplegen (deelnemer)
• uitlokker (deelnemer)

Question 3

Pleger

Answer 3

Het door een individu volledig vervullen van alle bestanddelen van het delict

Question 4

Uitlokking

Answer 4

De uitlokker weet een ander te bewegen tot het begaan van een strafbare feit, zonder dat diegene op voorhand enige intentie had om een strafbaar feit te begaan (de persoon heeft het alleen gedaan omdat hij hem uitlokt).

➞ beide partijen zijn hier strafbaar

• hoeft niet nauw en bewust betrokken te zijn bij het uitvoeren van het strafbare feit

uitlokkingsmiddelen
- moet sprake zijn van dubbel opzet ➞ opzet hebben op het aanzetten van een ander
- Delictsopzet ➞ een specifiek feit

Question 5

Doen-plegen

Answer 5

De doen pleger neemt zelf het initiatief tot het plegen van een strafbaar feit en beweegt een ander zonder diens medeweten om dat feit te plegen

Gebruikt een straffeloze tussenpersoon om het doel te bereiken ➞ denk aan het melk en water arrest

➞ er is hier sprake van een middellijke dader, en een onmiddellijke dader die niet strafbaar is

Question 6

Middellijke- en onmiddellijke dader

Answer 6

Middellijke dader = degene die uitlokt
Onmiddellijke dader = degene die het strafbare feit pleegt

Question 7

Medeplegen

Answer 7

➞ dit is de meest voorkomende vorm van deelnemen

Er is sprake van medeplegen wanneer twee of meer personen bewust en nauwe samenwerken bij het begaan van een strafbare feit
- bijdrage als medepleger moet substantieel zijn (dit hoeft niet fysiek te zijn zoals we ook zien in het HR Containerdiefstal arrest)
- dubbel opzet
- het moet ook daadwerkelijk worden uitgevoerd

Question 8

Medeplichtigheid

Answer 8

Art 48 Sr

= opzettelijk een ander behulpzaam zijn ➞ bij (tijdens) of tot (vooraf)

twee vormen van medeplichtigheid
1. Lid 1 ➞ simultane medeplichtigheid (behulpzaam bij)
2. Lid 2 ➞ consecutieve medeplichtigheid (behulpzaam tot)

criteria medeplichtigheid
1. Het grondfeit moet een misdrijf zijn
2. Hert moet gaan om het behulpzaam zijn bij of tot
3. De eis van dubbel opzet (op het medeplichtigheid zelf en op het grondfeit)

*deze vorm is de minder ernstige vorm van daderschap en word ook minder streng gestraft (art 49 Sr) ➞ 1/3e eraf

Question 9

Verschillen tussen doen plegen en uitlokking

Answer 9

1. Bij doen plegen blijft de onmiddellijke dader straffeloos
2. Bij het doen plegen zal de feitelijke pleger doorgaans niet weten dat hij een strafbaar feit pleegt, bij uitlokking weet hij dit wel
3. Doen plegen kan ‘vormvrij’ plaatsvinden

Question 10

Verschil tussen uitlokking en medeplichtigheid

Answer 10

De uitlokker verrijdt geen uitvoeringshandeling en is aanstichter van het feit

Question 11

medeplegen vereisten + strafbare feit

Answer 11

vereisten:
- bewuste en nauwe samenwerking
- dubbel opzet (opzet op het grondfeit)
- accessoriteit (het moet echt gepleegd zijn)

strafbaar feit:
- misdrijven en overtredingen ➞ zelfde straf als dader want er zijn ongeveer gelijkwaardige rollen

Question 12

medeplichtigheid vereisten + strafbaar feit

Answer 12

vereisten:
- behulpzaam zijn bij (tijdens) of tot (vooraf)
- misdrijven
- dubbel opzet
- accessoriteit ( het moet echt gepleegd zijn)

strafbaar feit:
- misdrijven (zie art 48 en 52 Sr)
- 1/3e minderheid van dader ➞ want een ondergeschikte rol

Question 13

doen-plegen vereisten + strafbaar feit

Answer 13

vereisten:
- causaliteit
- pleger is straffeloos (straffeloze tussenpersoon ➞ dit kan door een schulduitsluitingsgrond)
- dubbel opzet
- accessoriteit (het moet echt gepleegd zijn)

strafbaar feit
- misdrijven en overtredingen
- dader kan de strafmax krijgen
- de initaitiefnemer = doen-pleger

Question 14

uitlokking voorwaarden + strafbaar feit

Answer 14

voorwaarden:
- causaliteit
- pleger strafbaar
- uitlokkingsmiddelen (art 47 lid 1 sub 2 Sr)
- dubbel opzet
- accessoriteit (het moet echt zijn gepleegd)

strafbaar feit:
- misdrijven en overtredingen
- dader = strafmax
- uitlokker = initiatiefnemer

Question 15

Arrest melk en water

Answer 15

➞ doen-plegen en nieuwe schulduitsluitingsgrond

De knecht had verdunde melk verkocht, zonder dat hij hiervan wist. De knecht was daarom een straffeloze tussenpersoon, en de boer de doen-pleger

Schulduitsluitingsgrond = afwezigheid van alle schuld (AVAS)

Question 16

Arrest Rijswijkse stoeptegel

Answer 16

Gaat over het medeplegen zonder dat de verdachte daadwerkelijk zelf de uitvoeringshandeling heeft verricht.

3 jongens gooide bakstenen waardoor een daarvan tegen een auto aankwam en de bestuurder daardoor overlijdt. Verdachte die de stoeptegel niet heeft gegooid werd toen ook vervolgd.

➞ is er sprake van medeplegen ondanks de verdachte zelf geen uitvoeringshandeling heeft verricht?
Hof zegt van niet, want het kan niet bewezen worden dat verdachte had ingestemd met het gooien van de stoeptegel.
- Hoge Raad was het eens met het Hof, maar oordeelde dat er ook sprake kan zijn van bewuste samenwerking dat leidt tot medeplegen door stilzwijgen (hier niet van toepassing).
➞ er moet bewuste en nauwe samenwerking gericht zijn op de uitvoering van het feit, maar dit kan ook stilzwijgend (denk aan de voorfase)