Week 11 Flashcards
Wat zijn de functies van de maag?
- opslag/ reserve
- 1e stap vertering
wat verteerd de alvleesklier?
eiwitten en vetten
wat doet gal?
zorgt voor bruine kleur
welke risicofactoren zijn belangrijk bij kanker?
- leeftijd
- geslacht (dikke darm meer mannen)
- leefstijl
- familiegeschiedenis
- voorgeschiedenis
- andere symptomen
wat zijn algemene symptomen van kwaadaardige tumoren?
- moeheid
- gewichtsverlies
- pijn
wat zijn veel voorkomende symtomen van gastrointestinale tumoren?
- obstructie lumen
- bloedverlies
wat zijn symptomen van oesofaguscarcinoom?
veel voorkomend:
- dysfagie
- pijn (tussen schouderbladen)
- gewichtsverlies
minder:
- bloedbraken/ melena
- heesheid door drukken n. recurrens
- hikkklachten (bij onderste slokdarm door druk op diafragma)
Wat zijn symptomen van maagcarcinoom?
proximaal:
- dysfagie
- bloedverlies
- gewichtsverlies
niet proximaal
- minder eetlust
- snel vol gevoel
- misselijkheid en braken
- gewischtverlies
- pijn
Wat zijn symtomen van CRC?
- veranderend deficatie patroon
- bloedverlies
- buikpijn
waarom vinden we rechtszijdig CRC moeilijker?
de ontlasting is rechts nog dun dus gaat makkelijker langs een tumor
wat zijn symptomen van pancreascarcinoom?
- pijn rug, doorborend en begint in navel
- gewichtsverlies
- (stille icterus)
(- dubbel duct sign)
wat zijn symptomen van galwegcarcinoom?
- icterus, jeuk
- pijn in bovenbuik
- verminderde eetlust
- gewichtsverlies
welke metastasen komen veel voor bij gastrointestinale tumoren?
lever en long
welke symptomen bij metastasen?
- gewichtsverlies
- vermoeidheid
- pijn
vaak niet orgaanspecifiek maar: - lever; pijn en icterus
- longen: kortademig, bloedopgenven en pijn
- botten: pijn en zenuwuitval
wat zijn ijsen voor start bevolkingsonderzoek?
- groot aantal mensen krijgt ziekte
- groot aantal mensen overlijdt aan de ziekte
- lijdt tot verlaging incidentie en mortaliteit
welke gastrointestinale tumoren zijn goed vroegtijdig op te sporen
slokdarm, maag en dikke darm
waarom heeft slokdarmcarcinoom een slechte overleving?
meer dan 50% is bij presentatie geamtogeen gemetasteerd
–> geen curatie meer mogelijk
wat zijn alarmsymptomen van slokdarmkanker?
- hematemesis (bloed braken)
- melaena (bloed bij ontlasting)
- braken
- dysfagie (passageklachten)
- odynofagie (pijn bij eten)
- persisterend hikken
- foetor ex ore (slechte adem)
- ongewisld gewichtsverlies
- anemie
wat vind je bij LO bij slokdarmkanker?
eigenlijk niks maar soms palpabele lymfeklieren door afstandsmetastaen)
Hoe wordt TNM bepaald bij slokdarmkanker?
T1 intramucosaal
T2 muscularis propria
T3 door adventitia
T4 ander orgaan
N0: 0 verdachte klieren
N1: 1 of 2
N2: 3 -6
N4: >6
wat doen we met EUS?
beste om T- stadium aan te tonen
wat zijn risicofactoren voor SCC?
- roken
alcohol - corrosie
- RT
- KNO tumor
- achalasie
- zure producten drinken als zelfmoordpoging
als je palliatief wordt behandeld en je wil wel kunnen eten wat doen we dan?
> 3 maanden overleving RT en < 3 maanden een stent
Wat zijn symptomen van colorectale tumoren?
- bloedverlies per anum
- wisseldne defeacatie: obstipatie, diarrhee
- buikpijn
- loze aandrang
- vermoeidheid: ijzergebreksanemie
- onverklaarde gewichtsdaling
wat zijn complicaties bij operatie colonkanker?
- naadlekkage
- wondinfectie
- platzabauch
wat zijn complicaties bij rectumvracinoom operaties?
- absces
- wondinfectie
- ileus
- blaastetentie
- seksuele dysfunctie
Wat zijn de belangrijkste afstandsmetastasen voor darmkanker?
- lever
- longen
- peritoneaal
Wanneer doen we nu een resectie van de levermetastsen?
bijna altijd, als er maar voldoende resterend functionerend leverweefsel is (20- 30%)
deze spreiding door comorbiditeiten als levercirrose waardoor er soms al veel minder functioneel lever is maar ook door (inductie) chemo kan je al schade hebben aan je lever
Welke behandelmogelijkeheden voor levermetastasen zijn er?
- resectie
- lokaal ablatieve technieken: RFA, MWAm IRE
- stereotactische radiotherapie
- systemische chemo: inductie en palliatief
Waar moet je rekening mee houden met levermetastasen resecties?
- inflow
- outflow
- galwegdrainage
wat is een wigresectie? en wat is het voordeel hiervan?
niet het complete segment weg halen maar zo veel mogelijk parengym sparen.
na resectie 70% kans op recidief dus spaar zoveel mogelijk lever de 1e keer want dan heb je daarna nog genoeg behandel opties
wat maakt niet uit voor de prognose / overleving na leverresecties?
- colon of rectum primaire tumor
- synchroon of metachroon
wat maakt wel uit voor de overleving/ prognose na leverresecties?
- unilateraal of bilobulair
- grootte
- aantal metastasen
wat kan er gedaan worden als radicale resectie niet mogelijk is door tumor load?
dit eerst reduceren dmv (inductie) chemo
wat kan er gedaan worden als er te weinig resternd restvolume is?
v. porta embolisatie
wat is onbehandeld de prognose voor CRC?
6 maanden
welke chemomiddelen worden gebruikt bij CRC?
- fluoropyrimides: anti metabolieten –> worden ipv metabolieten ingebouwd om DNA synthese te remmen
- Irotecan: blokker enzym betrokken bij DNA replicatie
- Oxaliplatin: platinum zout –> maakt crosslinks waardoor ook geen replicatie
- Taxanen: werken op microtubili (tijdens mitose chromosomen naar weerzijden cel)
Welke nieuwe middelen voor CRC zijn er?
- VEGF- inhibitie: bevacizumab_ remmen angiogenese
- EGFR- inhibitie: cetuximab, panitumab, remmen EGFR receptor
- BRAF- inhibitie: encorafenib
- immunotherapie: bij MSI-high tumoren –> is wel maar 5 % van patienten
Uit welke 3 lagen bestaat de huid?
epidermis, dermis, subcutis
Hoe is de epidermis in lagen verdeeld?
stratum basale is onderste laag vanuit hier deling en is vaak de oorsprong van tumor.
Stratum spinosum zit hierboven met melanocyten en keratinocyten en ook langerhanscellen
hoeveel mensen ontwikkelen huidkanker?
1/5
waardoor kosten de kosten voor huidkanker?
- nieuwe technieken (immunotherapie)
- grotere volumes, veel kleine plekjes bij veel mensen
waardoor kan het percentage nacontroles omlaag?
door meer gepersonaliseerde zorg
Waar is nu het vaakst BCC en waar stijgt de incidentie het vaaktst?
nu stijgt op romb maar vaakst hoogd hals
waardoor neemt de huidkanker incidentie zo veel toe?
- zon cultuur
- zonnebank
- immunosupressie –> lager imuunsysteem = meer huidkanker
- vergrijzing
- vergroot bewustzijn
- registratie
wat zijn risicofactoren voor huidkanker?
- genetica: pigment onafhankelijk genen en afhankelijk genen
- virusinfectie: HPV, HHV6
- fenotype: huidtype en UV schade
- chronische ulcera
- leefstijl, roken, BMI alcohol, SES en door koffie minder
- Iatrogene factoren: immuunsuppressie, fototherapie, radiotherapie, arseen
- darmato-oncologische voorgeschiedenis
- UV expositie: leeftijd, intermitterend en cumulatief, verbranding, UVB,UVB
Wat is het verschil tussen UVa en UVb?
UVa geeft vooral veroudering en dringt dringt dieper in de huid
UVb verbranden en dikker worden van de huid
Hoe zorgt UV voor kanker?
direct mutaties
en door immuunsupressie
wat zijn voorlopers voor PCC?
- actinische keratose (AK)
- morbus Bowen
wat zijn voorlopers voor melanomen?
- melanoma in situ
- lentigo maligna
- Giant congenitale naevus
wat zijn kenmerken van AK?
- dysplasie onderste laag van de basaalmembraan
- vaak veel plekken
- soor biomarker voor veel uv –> deze krijgen in toekomst huidkanker
welke therapie is er voor premaligne huidtumoren?
lokale destructie:
- cryotherapie
- curettage/ electrocoagulatie
- excisie ( alleen bowen)
veldbehandeling:
- efudix creme (5- fluorouracil)
wanneer zijn aagezichtsreconstructies nodig?
- verwijdering huidtumoren
- traumata (incl. brandwonden)
- aangeboren afwijkingen
wat zijn de centrale units?
neus
lippen
oogleden
wat zijn de perifere units?
wangen
voorhoofd
kin
wat doen we met Relaxed Skin Tension Lines?
gebruiken we voor sluiten, dit zorgt voor mooiere littekens door gebruik elasticiteit. Het zit loodrecht op de trekrichting van de spier
wat zijn de principes van aangezichtsreconstructie?
- reconstrueer (sub)units, vul geen gaten
- littekens op grenzen van units of huidplooien
- verander zo nodig defect: locatie, grootte, vorm en diepte
- kies ideaal donorweefsel
- vervangmissend weefsel exact kwa volume, diepte en outline
- indien nodig stadieren voor ingreep
- overeenkomst qua contour en huidskleur/ textuur meest belangrijk voor uitkomst
Welke reconstructie technieken zijn er?
- primaire sluiting
- secundaire genezing
- huidtransplantaat
- lappen
wat is primaire sluiting?
approximeren van wondranden als de wond niet te breed is en er genoeg ‘slack’ is om weefsel te mobiliseren
wat is secundaire genezing?
de wond wordt niet gehecht maar geneest natuurlijkv vanuit de bodem en randen dmv granulatie weefsel
wanneer doen we een huidtransplantaat?
als niet primair gesloten kan worden en alleen bij goede bloedvoorziening
wat houden lappen in?
weefsel overplaatsing waarbij eigen doorbloeding behouden blijft
welke soort lappen zijn er?
lokale lap: blijft vast zitten
vrij gevasculariseerde lap: bloeding doorgenomen
regionale lap: uit de buurt als voorfdlap
wat zijn indicaties voor een (lokale) lap in het gelaat?
Defect waarbij:
- sluiting overmatige spanning op de wondranden zou geven ( loodrecht op RSTL)
- primaire sluiting niet nodig is
- primaire sluiting zou zorgen voor verstoring van anatomische structuren
welke typen lokale lappen zijn er?
pivotal:
- transpositie lappen: Z-lastiek, bilibed flap, rhomboid
- rotatie lappen
- eilandlappen
advancement:
- uni- of bipedicled
- V_Y en Y-v
- eiland lappen
wat is indicatie van Z- plastiek?
- verleggen of verlengen van een litteken of defect
- in theorie: hoe groter de hoek hoe meer toename in lengte
- in praktijk: 60-90 graden
