Week 10 Flashcards
Wanneer is het zinvol om borsten te amputeren?
BRCA-1
wat is tamoxifen?
gericht medicament bij borstkanker dat omgezet wordt naar endoxifen om actief te zijn.
Hoe goed dit gaat verschilt per persoon
Wat is Therapeutic drug monitoring? (TDM)
in bloedbaan concentratie medicament/ actieve metaboliet meten (om te kijken of het gaat om omzetting of resistentie)
wat kan zorgen voor het minder goed werken van tamoxifen?
kurkuma en piperine –> lagere concentratie endoxifen
wat is een primair mamma carcinoom?
- niet op afstand uitgezaaid
- behandeling in opzet curatief
- behandeling door chirurg en meestal ook oncoloog en radiotherapeut
Wat zijn kenmerken van een gemetastaseer mamma carcinoom?
- op afstand aantoonbare metastasen
- palliatieve behandeling (levenesverlengend)
- niet meer te genezen
- behandelen door oncoloog, soms radiotherapeut voor bereigde plekken of pijnlijke botmetastasen. Zelden chirurg
Wat zijn lokale metastasen die dus nog te genezen zijn?
- oksel
- boven en onder clavicula
- borstbeen
welke hematogene metastasen komen vaak voor bij borstkanker?
- lever
- long
- botten
welke hematogene metastasen kunnen ook voorkomen bij borstkanker?
- hersenen
- longholte (pleuritis carcinomatosa)
- buikholte (peritonitis carcinomatosa)
- ovarium (krukenberg tumor)
wat zijn micrometastasen?
niet aantoonbare borstkankercellen
wat zijn risicofactoren voor borstkanker bij mannen?
- obesitas
- testiculaire afwijkingen
- hypofyse adenoom
- bestraling op thorax wand
- etniciteit
waardoor neemt de incidentie van borstkanker toe?
- screening
- vergrijzing
- stage migration (eerder oppikken)
waardoor neemt sterfte borstkanker af?
- stage migration
- screening
- behandelmetoden
wat zijn kleine risicofactoren bij borstkanker?
- late menopauze
- late leeftijd eerste kind >35
- hormonale substitutie therapie
- OAC (pil)
- BMI > 35
- veel inspanning –> MINDER
wat zijn grote risicofactoren van borstkanker?
- toegenome leeftijd > 45
- mutatie BRCA
- geografiscch: noord america/ noord europa
- dicht klierweefsel
- atypische benigne proliferatie borstklierafwijkingen
- bestraling mediastinum in vg
- eerder mammacarcinoom in vg
Welke vormen van borstkanker komen hoe vaak voor?
- 80% sporadisch
- 10% familiair –> 2 a 3 keer hoger risico, zij hebben screeningsprogramma op jongere leeftijd
- 10% heridaitair bij BRCA ook verhoogde kans op ovarium carcinoom
Wanneer kan je denken aan een erfelijke vorm van borstkanker?
- familiair voorkomen
- jonge leeftijd bij diagnose
- meerdere keren borstkanker bij 1 persoon
- man met borstkanker
- bepaalde combinaties van soorten kanker: BRCA 1en 2
welke klachten komen voor bij borstkanker?
- palpabele afwijking in mamma
- ingetrokken tepel
- inflammatie van de mamma, ulceratieve afwijkingen
- pijn heel zelden
waar let je op bij LO?
- huidafwijkingen en tepel intrekking
- palpatie: grote, glad/ irregulair en mobiel/ fixatie
- palpatie oxels
Wat zijn kenmerken van mammografie bij borstkanker?
- werkt goed maar best pijnlijk
- goed te vergelijken met evt eerder
mammografie - goude standaard voor screening
- kan in 2 richtingen: zijkant en bovenkant
- solide knobbel en aanwezigheid kalkspatjes goed te zien
wat zijn kenmerken voor echo in borstkanker?
- net geschikt voor screenen
- wel geschikt voor onderzoek
- voor stagering oksel –> meteen biopt bij rare klier
wanneer doe je een MRI bij borstkanker?
- als je er niet helemaal uit komt
- leasie die je niet precies weet hoe het er uit ziet
- bij lobulair carcinoom –> minder goed op mammagrafie
- hoog risico patienten
- nadeel: fout positieve bevindingen
wanneer maak je een FDG PET-CT?
- T4 mammacar
- lymfeklier metastasen
- recidief mammacar
- klinische verdenking metastasen: bv rugklachten
Hoe doen we TNM classificatie voor mammacar?
- Tis: tumor in situ
- T1 tumor < 2cm
- T2 tumor >2 <5 cm
- T3 tumor > 5 cm
- T4 ingroei huid of thoraxwand
- n0 geen aangedane lymfeklieren
- n1 pathalogische beweegelijke regionale klieren
- n2 gefixeerde regionale klieren
- n3 ipsilaterale mammariainterna klieren
- m0 geen mestatsen op afstand
- m1 afstandmetastasen
Waar is het afhankelijk van of chirurgie wel of niet samen gaat met systemische en/ of radiotherapie?
- keuze wel/ niet bostsparende chirurgie
- TNM
- overige tumorkenmerken: receptoren ( ER, PR en Her2Neu) en mate van agressieviteit –> gradering (1-3) en lymfangioinvasie ja/ nee
uit welke 2 lagen bestaat de acinus?
- binnenkant = luminale cellen –> secretoire eigenschappen
- buiten = myoepitheelcellen: contractiele eigenschappen deze zijn afwezig bij borstakanker
wat is een Phyllodes tumor?
zeldzame fibro- epitheliale tumor
hij is scherp omschreven
groeit relatief snel
hetrogene prognose, afhankelijk van subtype (benigne, bordeline en maligne)
metastase zijn zeldzaam
Welke borstoperaties zijn er?
- borstsparende operatie : MST/ lymbectomie (wordt altijd gevolgd door vestraling om kans op recidief te verkleinen
- borstamputatie: ablatio/ masectomie
welke okseloperaties zijn er?
- sentinel node
- okselkliertoilet –> OKT/ OKD
wat is een GRM?
gemodificeerde radicale mastectomie: borstampuptaie + OKT
wanneer kan een MST niet?
- grote tumor in kleine borst
- patient in verleden bestraald —> kan niet nog een keer bestraald worden
- meedere kwandranten in borsttumor/ DCIS
wat zijn voordelen van I125?
- puntbron
- halfwaarde tijd van 60 dagen
- kan ook in kliermetastasen
- veel preciezer opereren11
Wat is de morbiditeit van een okselklier toilet?
- seroom
- lymfoedeem arm
- sensibiliteitsstoornis
- krachtverlies
- bewegingsbeperking schouder
Welke radiotherapie kunnen we doen?
- mamma: bij mst
- thoraxwand: grote tumor met slechte kenmerken
- locoregionaal: bij > 3 lymfekliermetastasen
wat zijn redenen voor oncoplastische chirurgie?
- borstsparend praktisch mogelijk maken bij patienten die ander ablatio moeten
- kans op slecht esthetisch resultaat te minimaliseren
- radicale opereren