WC03 - Het Autonome Zenuwstelsel Flashcards
In welke twee delen kan het zenuwstelsel anatomisch opgedeeld worden?
- Het centrale zenuwstelsel (CNS)
- Het perifere zenuwstelsel (PNS)
Wat is het verschil tussen sensorische en motorische signalen?
Sensorische signalen gaan naar het CNS toe en bevatten informatie over een waarneming.
Motorische signalen gaan van het CNS af en hebben als doel het genereren van een effect.
In welke twee delen kan het zenuwstelsel functioneel opgedeeld worden?
- Het somatische deel (gerelateerd aan het lichaam)
- Het viscerale deel (gerelateerd aan de organen)
Overzicht
Via sensorische vezels gaat informatie van het netvlies, naar de nervus opticus, naar de visuele cortex, waar we ons bewust worden van wat we zien. Welk deel van het zenuwstelsel is hier in actie?
Het somatische zenuwstelsel, het afferente deel
Lisa wordt zich bewust van wat ze ziet en het laat haar schrikken. De output van het CNS leidt tot het bonzende hart dat Lisa in haar keel kan voelen. Welk deel van het zenuwstelsel is hier actief?
Het viscerale zenuwstelsel, het efferente deel
Wat registreert het viscerale afferente zenuwstelsel?
Interne parameters.
Deze hebben bepaalde referentiewaarden, en als de parameters daarbinnen vallen is het lichaam in homeostase.
Waar is het ANS een onderdeel van?
Van het perifere zenuwstelsel
In welke twee categorieën kun je het ANS opdelen?
- Sympatische zenuwstelsel
- Parasympatische zenuwstelsel
Waarmee wordt het sympathische zenuwstelsel geassocieerd?
Met actieve situaties. Het wordt gewoonlijk de “fight/flight reactie” genoemd.
Waarmee wordt het parasympatische zenuwstelsel geassocieerd?
Met lage activiteit. Het wordt gewoonlijk ‘rest and digest’ genoemd.
Waar bevindt zich het ‘controlecentrum’ van het ANS?
In de hypothalamus, pons en medulla
Wat zijn de ascending en de descending tracts in de witte stof van het ruggenmerg?
De witte stof is het gebied waar informatie van (descending tracts) of naar (ascending tracts) de hersenen reist. Het is wit door de aanwezigheid van gemyeliniseerde axonen.
Ascending tracts zijn vooral dorsolateraal gelegen, waar descending tracts vooral ventromediaal in de ruggengraat gelegen zijn.
Wat ligt er in de grijze stof van het ruggenmerg?
De grijze stof is een knooppunt met in- en uitgangen en verbindingswegen.
De ingang is de dorsale hoorn, waar de ruggenmergzenuwen vanuit de dorsale wortel binnenkomen en sensorische informatie naar het ruggenmerg brengen.
De uitgang is de ventrale hoorn, waar de motorneuronen motorische informatie naar spieren en klieren brengen.
De verbindingswegen zijn de interneuronen.
Waarin verschilt somatische sensorische input van viscerale sensorische input?
Somatische sensorische input synapteert op de dorsomediaal gelegen interneuronen, en de viscerale sensorische input synapteert op de dorsolateraal gelegen interneuronen.
Welke twee motor pathways zijn er?
- Degene waarvan we ons bewust zijn (somatische motor neuronen), die skeletspieren aansturen
- Degene waarvan we ons niet bewust zijn (viscerale motor neuronen), die het hart, het gladde spierweefsel en klieren in organen aanstuurt.
Wat zijn lower en upper motor neurons?
- De motorneuronen die het ruggenmerg verlaten worden lower motorneuronen (LMN) genoemd, en zijn efferente neuronen van het perifere zenuwstelsel dat het CZS verbindt met de te innerveren weefsels.
- De upper motorneuronen (UMN) dragen informatie van de hersenen naar de lagere motorneuronen en bevinden zich dus volledig binnen het CZS.
Wat gebeurt er als we het CNS verlaten met onze motor informatie en de motorneuronen volgen naar de organen?
Dat is afhankelijk van welke route je volgt, het somatische motor pathway of het autonomische pathway.
Een ganglion verdeelt het autonome pathway in twee secties. I.p.v. dat er een neuron van het CNS naar de target cel gaat ….
Worden twee neuronen achter elkaar gebruikt:
1. Preganglionaal neuron; een neuron met zijn cellichaam in het CNS, projecterend naar een autonoom ganglion buiten het CNS
2. Postganglionaal neuron; een neuron met zijn cellichaam in het autonome ganglion, projecterend naar de doelcel
Hoe verschillen de sympathische en parasympathische pathway anatomisch m.b.t de ligging van de cellichamen?
- De sympathische pathway begint met preganglionaire cellichamen in het thoracolumbale ruggenmerg
- De preganglionaire cellichamen van de parasympathische pathway liggen bij de hersenstam en sacraal.
Wat is de ligging van de ganglia in de sympatische pathway?
In de sympathische weg legt het preganglionaire neuron niet ver af voordat het het ganglion bereikt. De ganglia liggen in twee ketens (truncus sympaticus) langs elke kant van de wervelkolom. Dit zijn de paravertebrale ganglia. Er zijn bijkomende ganglia die iets verder van de wervelkolom liggen. Dit zijn de prevertebrale ganglia.
Wat is de ligging van de ganglia in de parasympatische pathway?
In de parasympathische route moet het preganglionaire neuron een veel langere weg afleggen voordat het zijn ganglion bereikt. De ganglia van de parasympathische weg liggen dicht bij of in de organen.
Welke van de neuronen is de preganglionische parasympatische neuron?
Welke van de neuronen is de postganglionische sympatische neuron?
Hoe werkt de communicatie tussen pre- en postganglionische neuronen?
Ze communiceren via synapsen. De betrokken neurotransmitter is acetylcholine (ACh). Het wordt afgegeven door het preganglionaire neuron en verspreidt zich over de synaptische spleet naar het postganglionaire neuron. Op het membraan van de postganglionaire cel bindt ACh zich met nicotinereceptoren. Dit zijn ligand-gated ionenkanalen, die snel werken.
Komen ACh en nicotinereceptoren alleen in het autonome zenuwstelsel voor?
Nee, ook in het somatische zenuwstelsel.
Hier vind je echter i.p.v. N2 receptoren (zoals bij het autonomische zenuwstelsel) N1 receptoren
Hoe werkt de communicatie bij het parasympatische deel van het autonome zenuwstelsel?
De betrokken neurotransmitter is weer acetylcholine. ACh wordt afgegeven door het postganglionaire neuron in de synaptische spleet. Hier zijn muscarine-receptoren aanwezig op de postsynaptische membraan van de doelcel.
Hoe werkt de communicatie bij het sympatische deel van het autonome zenuwstelsel?
Noradrenaline wordt door de meeste postganglionaire sympathische neuronen afgegeven aan hun doelorganen.
Acetylcholine bindt zich aan muscarine receptoren in de darmwand om de darmmotiliteit te verhogen.
Norepinefrine bindt zich aan a1-receptoren in de spier van de iris, om mydriasis (verwijding van de pupil) te veroorzaken.
Welk middel kun je gebruiken om de pupillen te vergroten?
Atropine
Een muscarine-receptorantagonist blokkeert het parasympathische effect. Het voorkomt vernauwing van de pupil, wat resulteert in mydriasis.
Geef de pre- en postganglionaire vezels van het sympathische en parasympathische zenuwstelsel aan
Leg aan de hand van dit plaatje uit hoe vasoconstrictie en vasodilatatie tot stand komen
Als adrenaline op de alfa1 receptor bindt krijg je een heel andere reactie dan wanneer het op de beta2 receptor bindt.
Als alfa1 receptor geactiveerd wordt, vindt er een cascade plaats waardoor calcium de cel ingepompt wordt. Dit heeft een positief effect op de contractie, en dus vindt er vasoconstrictie plaats.
Als de beta2 receptor geactiveerd wordt, vindt er een cascade plaats waarbij het proces dat alfa1 receptoren in gang brengen juist zal remmen. Zo vindt er vasodilatatie (ontspanning) plaats.
Leg met behulp van deze tabel uit hoe adrenaline voor vasodilatatie zorgt
Als er adrenaline is zal dat in eerste instantie op de beta2 receptoren gaan binden omdat die het meeste affiniteit hebben met adrenaline, en zo voor vasodilatatie zorgen
Wat geven actieve spiercellen af en wat gebeurt er vervolgens?
Actieve spiercellen geven paracriene metabole signaalstoffen af, zoals adenosine, die de gladde spiercellen in de vaatwand beïnvloeden (links). Adenosine opent KATP kanalen in de membraan van de gladde spiercellen (rechts, met groene KATP ionkanalen en groene spanningsgevoelige calcium kanalen). Bovendien remmen de paracriene signaalstoffen de afgifte van noradrenaline uit sympathische zenuwvezels.
Welk probleem hebben skeletspieren tijdens inspanning als er geen of minder insuline is?
De skeletspieren kunnen dan geen glycose meer opnemen, want zonder de binding van insuline aan het membraan kan het geen GLUT4 receptoren naar het membraan sturen om glucose op te kunnen nemen
Leg aan de hand van het figuur uit waarom actieve skeletspieren
gelukkig niet afhankelijk zijn van insuline zijn om glucose te kunnen opnemen.
Bij contractie komt calcium vrij en die zorgt via een hele cascade voor het inbouw van de GLUT4 transporters op het membraan om zo toch glucose te kunnen opnemen
De syncope is het gevolg van een sterke afname van de sympathische zenuwactiviteit en een sterke toename van de parasympathische (vagale) zenuwactiviteit.
Leg uit hoe beide veranderingen, ieder op hun eigen manier, bijdragen aan een verstoring van de
bloedsomloop
Hoge parasympatische en lage sympatische bloeddruk zorgt voor een verlaagde hartfrequentie en een verminderde kracht van het samentrekken van het hart, terwijl het hele lichaam juist door het sympatische zenuwstelsel wordt geïnnerveerd voor een FF response.
De balans is dus volledig verstoord
