Wat is sociologie (HC1)

Question 1

Verschil van sociologie met psychologie
- problemen

Answer 1

• psychologie zoekt problemen vaak in de individu
• sociologie zoekt problemen in de maatschappij
  –> er is geen perfect onderscheid

Question 2

Verschil van sociologie met psychologie
- verklaringen

Answer 2

• Psychologie geeft individuele verklaringen
• Sociologie geeft sociale verklaringen

Question 3

Combinatie van psychologie en sociologie
- man die veel moord

Answer 3

• psychologe kijkt naar de mentale aandoeningen en sociologie kijkt naar het sociale perspectief
• moorden zouden kunnen komen door heet hoge mate van mentale problemen en een lage socialiteit
  –> de combinatie van deze twee aspecten hebben veel uitkomsten

Question 4

Paradox van de moderne samenleving

Answer 4

Individualiteit (autonomie, originaliteit, je eigen identiteit) is een belangrijke waarde in de moderne samenleving, maar mensen zijn sociale wezens
–> dit staat in tegenstelling tot elkaar en vormt dus een paradox

Question 5

Wat doet de sociologie

Answer 5

Systematisch onderzoek naar de menselijke samenleving en onderzoekt menselijke patronen van denken, voelen en handelen en bekijkt hoe we in het bijzondere het algemeen kunnen zien
–> alles is anders, maar ook een beetje hetzelfde

Question 6

Voor- en nadelen van sociologie

Answer 6

• debunken
• begrip
• empowering
• (h)erkenning

Question 7

Debunken
- voor en nadelen van sociologie

Answer 7

Niet alles wat we denken is altijd waar
- Munchen experiment: ga in een lift staan, maar in tegengestelde rihting. Andere mensen zullen het volgen en ook de andere kant op staan

Question 8

Begrip
- voordeel van sociologie

Answer 8

Beter begrip van de omstandigheden waarin we zitten en waarom

Question 9

Empowering
- voordeel sociologie

Answer 9

Laat nadeel voor sommige groepen zien, wat mobiliserend kan werken…

Question 10

(h)erkenning
- voordeel sociologie

Answer 10

Alles verandert altijd. Sociologen zijn ook mensen en het is moeilijk afstand te houden
- je kunt dit wel doen via Surveys bijv.

Question 11

Sociologie wordt onderdeel van maatschappelijk debat

Answer 11

Allochtoon en autoctoon als onderscheidende term –> door de maatschappij is de lading van deze woorden beledigend geworden, terwijl voor de sociologie dit juist nog steeds onderscheidende termen zijn
–> bijv. ook hoog-/laagopgeleid

Question 12

Zelfmoord volgens Durkheim

Answer 12

Zelfmoord is de meest individuele daad die er is
- toch sterk sociaal bepalend (door integratie en regulatie

Question 13

Wat is sociologie

Answer 13

Bestuderen en onderzoeken van de samenleving
- onderzoeken, beschrijven en verklaren van de manier waarop mensen samen leven
- alles wat in de samenleving gebeurt roept vragen op bij een socioloog

Question 14

Sociologen kijken naar het achterliggende verhaal

Answer 14

• interactie tussen mensen
• op zoek naar algemeen sociaal gedrag
• daadwerkelijk functioneren samenleving en verbeteren samenleving

Question 15

Algmeen sociaal gedrag

Answer 15

• individuen opdelen in hokjes
• overeenkomsten en verschillen tussen hokjes
• open deuren/triviaal: dat weten we toch al?
• dilemma’s/raadsels die opgelost moeten worden
  –> collectieve goederen als iedereen individueel gewin nastreeft?

Question 16

Sociologische verbeelding

Answer 16

Kijkt naar persoonlijke problemen versus sociale problemen
- bewust worden van hoe de samenleving werkt
- manier van denken en maier van doen
- kritisch bekijken wat als vanzelfsprekend aangenomen wordt
- sociologie versus common sense

Question 17

Persoonlijke en sociale problemen

Answer 17

• als een klein % van een groep een probleem heeft dan is het een persoonlijk probleem
• als een groot % van een groep een probleem heeft dan is het een sociaal probleem
  –> Klassen in de samenleving hebben veel invloed op hoe een probleem wordt aangepakt

Question 18

Sociologie als common sense

Answer 18

Sociologen vertellen wat iedereen al weet op zo’n manier dat niemand het meer begrijpt

Question 19

Zygmunt Bauman

Answer 19

1. Responsible speech
2. size of the field
3. making sense
4. defamiliarize

Question 20

Responsible speech

Answer 20

Regels van verantwoorde argumentatie

Question 21

Size of the field

Answer 21

Het overstijgen van de eigen sociale wereld

Question 22

Making sense

Answer 22

Het verklaren en interpreteren van menselijk gedrag door te kijken naar de versschillende figuaries en instituties waarin mensen zijn ingebed

Question 23

Defamiliarize

Answer 23

Het vermogen om bekende en vanzelfsprekende zaken ter discussie te stellen

Question 24

3 niveaus van sociologie

Answer 24

1. Micro: familie en vrienden
2. Meso: kantoor/universiteit
3. Macro: overheid en land
   –> 1 en 2 zijn ook onderdeel van psychologie, maar Sociologie kijkt ook met name naar 3

Question 25

3 hoofdvragen van de sociologie

Answer 25

Sociologie is ontstaan bij de overgang van de traditionele naar de moderne samenleving
1. hoe is sociale (wan)orde mogelijk
2. hoe is sociale (on)gelijkheid mogelijk
3. hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van de wereld?

Question 26

Onstaan van de sociologie
- 5 samenlevingen

Answer 26

1. Jagers en verzamelaars
2. Nomadische samenlevingen
3. Agrarische samenlevingen
4. Industriële samenlevingen
5. Postindustriële samenlevingen
   –> ingedeeld op basis van technologie

Question 27

Technologisch determinisme
- onstaan van sociologie

Answer 27

• technologie is niet neutraal, mensen bepalen hoe het wordt gebruikt
• vijf samenlevingen geen opeenvolgende stadia of ‘vooruitgang’ - ‘eurocentrisme’
• technologie kent grenzen; geen oplossing voor alles
• technologie produceert nieuwe problemen
• technologishe vooruitgang stelt grenzen aan milieu

Question 28

Maatschappelijke veranderingen
- ontstaan sociologie

Answer 28

1. Economische veranderingen
2. Politieke veranderingen
3. Kerkelijke ontwikkeling
4. Groei van steden en het onstaan van sociale problemen

Question 29

Economische veranderingen

Answer 29

Groet van het kapitalisme en de Industriële Revolutie
- 1750

Question 30

Politieke veranderingen

Answer 30

Franse Revolutie (1789)
- vrijheid
- gelijkheid
- solidariteit

Question 31

De ontdekking van de samenleving

Answer 31

1. Opkomst van de moderne wetenschap (herwaardering empirische waarneming)
2. De ontdekking van de samenleving (‘boek van de cultuur’)
3. De sociologie als studie van de samenleving

Question 32

3 stadia van August Comté

Answer 32

1. theologisch stadium
2. Metafysisch stadium
3. Wetenschappelijk stadium

Question 33

Theologisch stadium

Answer 33

Verklaring door middel van goden en geesten

Question 34

Metafysisch stadium

Answer 34

Verklaring door abstracte, filosofische speculatie over de ‘natuurlijke orde’

Question 35

Wetenschappelijk stadium

Answer 35

Wetenschappelijke verklaring door objectieve waarnemingen

Question 36

19e eeuw
- ontstaan sociologie

Answer 36

• opkomst sociaal-darwinistisch denken
  –> Herbert Spencer (= survival of the fittest)
• beschavingsarbeid (arbeiders meer beschaving)
• disciplinering
• volksopvoeding (lage klasse meer beschaving)
• vertrouwen in de wetenschap
• de sociale quaestie

Question 37

De sociale Quaestie

Answer 37

De sociale kwestie betreft problemen en uitdagingen in sociale ongelijkheid: hier zijn een paar voorbeelden
- hoe gaan we om met die groeiende groep mensen?
- ellende van urbanisatie en industrialisatie
- opkomst arbeidersbeweging
- reactie liberalen en onfessionelen –> welbegrepen eigenbelang

Question 38

Onderzoeksthema’s voor sociale wetenschappen
- 19e eeuw

Answer 38

• armoede
• arbeidsverdeling
• verhouding tussen de klassen

Question 39

Academici en do gooders

Answer 39

• volksverheffing
• social workers
• blauwe knoop

Question 40

Socialistische en Marxistische interesse in NL

Answer 40

• interesse in maatschappelijke vraagstukken
• intellectuelen in de jaren 80 van de 19e eeuw
• Frederik van Eden (Walden)
• Herman Gorter
• Henriëtte Roland Holst
• Relatief weinig academische invloed

Question 41

Paradigmata –> circle

Answer 41

1. normal science
2. Model drift
3. Model crisis
4. Model revolution
5. Paradigma change

Question 43

Problemen paradigmata

Answer 43

• soiologie staat niet los van de positie van de onderzoeker in de samenleving maar maakt daar deel van uit
• dit bepaalt de kijk op samenleving
• een compleet beeld/theorie van hoe de samenleving werkt bestaat niet
• altijd beperkt en selectief: partial perspectives

Question 44

Sociologische benaderingswijze

Answer 44

• positivistische sociologie
• humanistische sociologie
• kritische sociologie

Question 45

Positivistische sociologie

Answer 45

• volgens natuurkundige principe
• op zoek naar wetmatigheden
• nadruk op empirische feiten (meten is weten)
• objectiviteit en repliceren
• deductief (van algemeen naar bijzonder)

Question 46

Humanistische sociologie

Answer 46

• betekenis van menselijk gedrag en symbolen
• begrijpen en subjectief interpreteren
• inductief (van specifieke waarnemingen naar algemene conclusie

Question 47

Aspecten van humanistische sociologie

Answer 47

1. creativiteit en activiteit van mensen
2. menselijke ervaringen door sociale en economische organisatie (i.p.v. psychische of biologische drive)
3. intieme kennis van deze ervaringen
4. socioloog heeft politieke en morele rol te sturen naar een gelijkwaardige samenlevingen

Question 48

Kritische sociologie

Answer 48

• kritiek op het positivisme
  –> reïficatie van de sociale wereld, conservatief
  –> wetenschap/feiten zijn niet neutraal
• gericht op het teweegbrengen van veranderingen…
• het beter maken van de samenleving…

Question 49

Theorie

Answer 49

Een samenhangend stelsel van uitspraken over hoe en waarom specifieke feiten met elkaar zijn verbonden
- klassiek historisch materialisme (Marx)
- integratietheorie en Anomietheorie (Durkheim)
- wereldbeeldentheorie (Weber)
–> thoerie is onderdeel van een paradigma