Sociale cohesie (HC8) Flashcards
Cohesie vraagstuk
- Durkheim
Samenleving is meer dan de optelsom van de individuen en beïnvloed individuen
- van mechanische naar organische solidariteit
- vergroten arbeidsdeling zorgt voor veranderingen
- functionele afhankelijkheden tussen mensen
- voortdurend risico op anomie: gebrek morele sturing
Cohesie
Leidt tot geweld en onthechting
- Geweld leidt tot criminaliteit en suïcide
- Onthechting leidt tot suïcide, lidmaatschap vrijwillige organisatie en huishoudvorming en ontbinding
Robert King Merton
- 1920-2003
- hij combineert theorie en empirische bewijsvoering
- geen ‘status quo bias’
- geen ‘grand theory’ maar ‘theories of the middle range’
- bekend van selffulfulling prophecy en mattheüs effect
Selffulfulling prophecy
Een oorsrprongelijk valse voorspelling wordt waar omdat mensen geloven dat het waar is
Mattheüs effect
de ‘succesvolle’ worden nog succesvoller
Waarom heeft de USA de meeste moorden
- niet door de wetten en normen
- maar ook niet door integrate
–> wapens?
Aannames over moordcijfers USA
- Merton
- naast normen over illegitieme middelen (geweld)
- normen over legitieme middelen (hard werken)
- waarden over bereik doelen in het leven
USA meer geweld dan Europa vanwege…
- meer anomie
- = geen overeenstemming (waarden over) doelen en (normen over) middelen om die te bereiken
- waarde: American Dream
- Legitieme middelen (hard werken) schieten tekort
Anomie hypothese
Naarmate minder overeenstemming in (waarden over) doelen en (normen over) middelen om die te bereiken (= meer anomie), des te meer criminaliteit
Durkheim’s anomietheorie
Anomietheorie toegepast op zelfdoding
- ter verklaring stijgende zelfdoding in Frankrijk 19e eeuw: ondanks welvaart en ondanks integratie meer zelfdoding
–> vrije markt en welvaart –> geen normen die doelen en middelen afstemmen (anomie) –> zelfdoding
Merton’s bijdragen aan Durkheim’s anomietheorie
- generaliseren –> anomie ook toegepast op criminaliteit
- verbetering –> anomie sociaal en cultureel bepaald
- uitbreiding –> wie is crimineel? en wittenboordencriminaliteit
Aanpassingstypologie anomie
Doel: rijk worden Middel: hard werken
- Conformisten: hoog doel en hoog middel (hoge middenklasse)
- Innovatie: hoog doel en lage middel (lage klasse)
- Ritualisten: laag doel en hoog middel (lagere middenklasse)
- Retraisten: laag doel en laag middel (mislukte stijgers)
Conformisten
Hoge motivatie om doel te bereiken en ze hebben de benodigde middelen
Innovatie
Hoge motivatie om doel te bereiken, zonder de middelen, dus ze moeten innovatief zijn
Ritualisten
Lage motivatie om doel te bereiken, maar ze hebben wel de middelen
Retraisten
Lage motivatie om doel te bereiken en ze hebben ook niet de middelen
Rebellie
Zoeken nieuwe doelen door nieuwe middelen
Aanpassing anomietheorie voor wittenboordencriminaliteit
- Merton
-A: hogere klassen meer toegang tot legitieme middelen
-B: hogere klassen minder crimineel dan lagere klassen
Aanpassing anomietheorie voor wittenboordencriminaliteit
- Sutherland
-A: hogere klassen meer toegang tot illegitieme middelen
-B: hogere klassen meer crimineel dan lagere als het gaat om financiële criminaliteit
3 typen bindingen van sociale cohesie
- affectieve bindingen
- economische bindingen
- institutionele bindingen
Affectieve bindingen
- verwantschap, huwelijk, gezin, vriendschap
- samenstelling, vorming en ontbinding huishouden
- ontwikkelen: openheid samenleving, minder tabie, meer mogelijkheden en individualisering
Functie affectieve bindingen
- taakverdeling: eten en huishouden
- verzorging
- familiale banden onderhouden
- vrijetijdsbesteding
Structureel-functionalisme
- functies van het gezin
- socialisering
- het reguleren van seksuele activiteiten (incesttaboe)
- sociale positionering
- materiële en emotionele zekerheid (het gezin als haven in een harteloze wereld)
Conflict perspectief (functies van het gezin)
- bezit van nalatenschap
- patriarchaat (vrouwen onderschikt aan de man)
- ras en etniciteit
Patriarchaat
- mannen kunnen alleen zeker weten wie hun nakomelingen zijn als zij de seksualiteit van de vrouw controleren
- het gezin zorgt er dan ook voor dat de vrouw het seksuele en economische bezit van de man wordt
Redenen voor echtscheiding
- het toenemende individualisme
- de romantische liefde kwijnt weg
- vrouwen zijn minder afhankelijk van mannen
- veel huwelijken gaan tegenwoordig met veel spanningen gepaard
- een scheiding wordt sociaal geaccepteerd
- scheiden is eenvoudiger geworden
Economische bindingen
- uitruil van goederen, productiemiddelen en arbeid
- beroepsbevolking
- hulpbronnen
- ontwikkelen
Institutionele bindingen
- politieke partijen
- vakbonden
- verenigingen
- godsdienstige groeperingen
- idealistische groeperingen
Voordelen structureel functionalisme
Sociale verklaringen
- invloed integratie op zelfdoding en criminaliteit
- invloed soort normen
- invloed socialisatie
- invloed anomie
–> een echte sociologische verklaring
Tekortkomingen structureel functionalisme
- belang van normen voor een groep
- immunisering structureel functionalisme
- potentieel circulair
1. integratie –> cohesie
2. integratie –> integratie
3. kerk/gezin –> sociale banden
4. integratie –> zelfdoding
Groepen
Groep vs. categorie
- sociale groep
- individu - wij - zij
- primaire en secundaire groepen gebaseerd op de mate van oprechte interesse
Sociale groep
Twee of meer mensen die zich met elkaar identificeren en met elkaar interacteren
Intermediaire groepering
Groep: cluster personen waarmee je banden hebt
- intermediaire groep: verbinding tussen staat en individu
- functie: legt waarden en normen op aan leden, zorgt voor orde en belangrijker dan de staat
Primaire groep
Gemeenschappelijke normen en waarde en interactie/communicatie
Collectiviteit
Gemeenschappelijke normen en waarden zonder interactie/communicatie
Samenzijn
Geen gemeenschappelijke normen en waarden met interactie/communicatie
Sociale categorie
Geen gemeenschappelijke normen en waarden zonder interactie/communicatie
centrale concepten
- groepsdruk en conformisme
- referentiegroep
- omvang groep
- sociale diveristeit
Conformisme
- hoe uniek en bijzonder is ons handelen?
- graag bij een groep wille horen, leidt tot conformisme of aanpassingsgedrag
- vergelijk ook groepsdruk en groepsdenken
Referentiegroep
- met wie vergelijk je jezelf
- Samuel Stouffer: onderzoek in het leger over inschatten promotiekansen (groep met laag aantal promoties vergroot eigen kansen
- ingroup en outgroup
Ingroup
Een sociale groep waardoor een lid respect en loyaliteit voelt
Outgroup
Een sociale groep waarvoor een individu een gevoel van competitie of tegenstand heeft
Dyade
- relatie tussen 2 personen
- intense interactie
- inherent instabiel
Triade
- groep met 3 leden
- minder instabiel: isolatie en weinig flexibel
- kleine groepen: persoonlijk, groter handiger met taken
Sociale diversiteit
- grote groepen –> intern gericht
- heterogene groepen –> extern gericht
- sociale gelijkheid/eenvormigheid stimuleert contact
- fysieke grenzen benadrukken sociale grenzen
Formele groepen/ bureaucratieën
Efficiënte manier om complexe taken uit te voeren
- formele groepen worden steeds belangrijker in het leven van mensen
Formele organisaties
Omvangrijke secundaire groepen die hun doelen zo efficiënt mogelijk willen realiseren
- willen een organisatiecultuur
- Weber’s rationaliseringsproces
Wat is cultuur?
- hoe kan je leven
- systeem van waarden, overtuigingen, normen, gebruiken, objecten die manier van leven bepalen
- cultuur wordt door mensen gemaakt
- cultuur maakt mensen
–> agency - sytucture
Niet-materiële cultuur
- symbolen: symbolisch interactionisme
- talen: talen in NL en analfabetisme
- waarden en overtuigingen
- normen
Norbert Elias
- 1897-1990
- Duitse socioloog
- Joods wetenschapper, gevlucht voor het Naziregime naar de UK
- laatste deel van zijn leven woonde hij in Amsterdam
- zijn werk werd pas laat vertaald uit het Duits
Het civilisatieproces (boek Elias)
De opkomst van de westerse beschaving hangt samen met de opkomst van een westerse stijl van lichaamscultuur
- lichamen en lichaamsfuncties
- verborgen concepten van schaamte
- sociale afstand
- emotionele controle
- onderdrukking van de animaliteit
Controle en zelfbeheersing
- monopolie van macht –> macht concentreert zich en wordt passiever
- zelfbeheersing neemt het over in de sociale ruimte
- vanwege toenemende onderlinge afhankelijkheid en verbindingen tussen individuen (afhankelijkheidsketens)
Materiële cultuur
- kleding
- sieraden
- meubels
Functionalisme
Cultuur bewaakt de orde en voorkomt uiteenvallen van een samenleving
Conflictsociologie
Cultuur bevestigt ongelijkheid
Interactionistisch paradigma
Klasse-distincties hoge en lage cultuur (cultuur kapitaal –> Bourdieu)
Socialisatieproces
- ervaring
- regels sociale omgang
- cultuur eigen maken
- nature/nurture discussie (evolutie vs tabula rasa)
Behouden voorspron hoge sociale klasse
- Pierre Bourdieu
- sociale reproductie via opleiding: doorgeven van verschillen in hulpbronnen tussen klassen van generatie op generatie
- culturele reproductie: doorgeven van dominante kennis van generatie op generatie en cultuur kapitaal
Cultuur kapitaal
- voorsprong op basis culturele bagage en capaciteit om die eigen te maken
- heoveel boeken staan er in je boekenkast?
Voorbeeld meten cultureel kapitaal
- hoe vaak ga je naar musea, tenoonstellingen, ballet, opera, theater?
- hoe vaak luister je naar klassieke muziek
- hoe vaak lees je serieuze boeken?
- hoeveel boeken staan er in je boekenkast?
- is er een enceclopedie, woordenboek of atlas in huis?
- maar niet: hoevaak ben je in de bibliotheek?
Subcultuur
Apart segment van de samenleving met eigen praktijken
Tegencultuur
Praktijken die zich direct verzetten tegen de gangbare cultuur
Culturele ontwikkeling
- uitvinding, ontdekking en verspreiding
- technologisch ontwikkeling relatief snel
- waarden en normen ontwikkelen minder snel (traditie en conflicten)
Ethnocentrisme
Cultuur beoordelen op basis van je eigen cultuur
- eigen cultuur is centraal
–> vooroordleen en onbegrip/conflicten
Cultureel relativisme
Cultuur beoordelen op basis van haar standaarden
- hoe ver moet je gaan?
Wereldcultuur
Globaliseren: economie, communicatie en migratie
- afzetten en versterking nationale cultuur
