Vrijetijdsbesteding, flow, savoring en piekprestaties Flashcards
Vrijetijdsbesteding
Wat mensen in hun vrije tijd doen voor ontspanning, plezier en passie.
Wat zijn de voordelen van vrijetijdsbesteding?
Vrijetijdsactiviteiten zijn een sterke predictor (bottum up) van WB!
Op lange termijn voorstellen levenstevredenheid, en hogere cijfers.
Vrijetijdsactiviteiten zijn gerelateerd aan welbevinden en levenstevredenheid, maar dit geldt niet voor alle activiteiten. Activiteiten die welbevinden vergroten moeten:
- Betekenisvol zijn voor de betrokken persoon
- Een gevoel van autonomie geven
- Competenties stimuleren
- Dienen als een onderbreking van de routine
- Regelmatige betrekking hebben op positieve relaties met andere mensen
→ vrijeTIJD hebben alleen is niet genoeg voor een verhoogd welbevinden
Vrijetijdsbesteding: Vakanties & geluk
Geluk neemt toe voor een vakantie en na de vakantie, maar effecten zijn kort.
Ook is er sprake van een geheugenbias waardoor mensen de vakantie positiever ervaren dan ze waren.
Wat is time affluence (tijdrijkdom)?
Het gevoel voldoende tijd te hebben voor betekenisvolle activiteiten draagt bij aan welzijn.
Wat is time poverty?
Het gevoel voortdurend bezig te zijn en tijd tekort te komen wordt geassocieerd met lagere tevredenheid.
Wat is Adult playfullness (speelsheid bij volwassenen?
Een persoonlijkheidskenmerk dat bestaat uit drie componenten:
Een persoonlijkheidskenmerk dat bestaat uit drie componenten:
* Fun-loving motivation (pleziergerichte motivatie)
* Uninhibitedness (spontaniteit en vrij zijn in gedrag)
* Spontaneity (onvoorspelbaarheid en creativiteit)
- Onderzoek toont aan dat speelse volwassenen hoger scoren op extraversie, openheid en vriendelijkheid.
Flow
De intense betrokkenheid bij een activiteit in het moment, die zowel fysiek als mentaal kan zijn. Aandacht wordt volledig geïnvesteerd in de taak en de persoon functioneert op zijn/ haar optimale vermogen.
Wat zijn de 6 kenmerken van flow en de 2 condities voor flow?
- Samengaan van actie en bewustzijn
* “You are so involved in what you are doing, you aren’t thinking of yourself as separate from the immediate activity. you don’t see yourself as separate from what you are doing” - Complete concentratie op de desbetreffende taak
* “Your concentration is very complete. Your mind isn’t wandering, you are not thinking of something else; you are totally involved in what you are doing. Your body feels good. Your body is awake all over. No area where you feel blocked or stiff. Your energy is flowing very smoothly. You feel relaxed, comfortable, and energetic.” - Geen zorgen over verliezen van controle, wat resulteert in gevoel van controle
- “If I have enough space, I am in control. I feel I can radiate an energy into the atmosphere. It’s not always necessary that another human being be there to catch that energy. I can dance for walls, I can dance for floors… I don’t know if its usually a control of the atmosphere. I become one with the atmosphere.”
- Een verlies van zelfbewustzijn
* You yourself are in an ecstatic state to such a point that you feel as though you almost don’t exist. I’ve experienced this time and time again. My hand seems devoid of myself, and I have nothing to do with what is happening. I just sit there watching it in a state of awe and wonderment. And it just flows out by itself. - Tijd lijkt niet langer op normale manier te passeren
* “Time passes a hundred times faster. In this sense, it resembles the dream state. A whole story can unfold in seconds, it seems.” - Autotelische aard van de ervaring
* “The mystique of rock climbing is climbing: you get to the top of the rock glad it’s over but really wish it would go forever. The justification of climbing is climbing; you don’t conquer anything except things in yourself… The purpose of the flow is to keep on flowing, not looking for a peak or utopia but staying in the flow. There is no possible reason for climbing except the climbing itself; it is a selfcommunication.”
Condities voor flow:
- Flow ontstaat bij een uitdagende activiteit die vaardigheid vereist
- Een activiteit heeft duidelijke doelen en onmiddellijke feedback
Op welke momenten / contexten kan flow plaatsvinden?
Een breed scala aan contexten zoals,
Schoolwerk
Passieve vrijetijdsbesteding
Klusjes
Gestructureerde vrijetijdsbesteding
Schoolwerk
Werk
Socializing
Eten
Welke soort flow ervaringen heb je?
- Betrokkenheid bij het werk
- Sociale flow
- Group flow, zoals dansen
- Microflow simpele automatische activteit.
Kan flow met een verschillende intensiteit ervaren worden?
Ja
Bij verschillende culturen, maar in Japan & China heb je high skills activiteiten als je of high of low challange hebt?
Japan = high challange = high skills activiteiten
China = low challenge = high skills activiteiten
Wat zijn de inviduele verschillen van flow? Extra aspecten die mogelijk noodzakelijk zijn (niet alleen balans tussen uitdaging en vaardigheden):
- Autotelische persoonlijkheid (trait)
- Nieuwsgierigheid:
- Exploratie (dispositie om nieuwe situaties op te zoeken)
- Absorptie (dispositie om volledig op te gaan in situaties)
Wat is de benadering van Ellen Langer’s cognitieve mindfulness over mindfullness?
Richt zich op flexibiliteit en het vermijden van automatische, rigide denkwijzen.
Welke twee eigenschappen dragen bij aan flow en verhogen de kans op optimale ervaring?
Absorptie en nieuwsgerigheid
Wat is de levensloop ontwikkeling van flow?
- Flow is mogelijk aangeboren
- Kinderen ervaren vaak flow
- Lijkt universeel
- Flow is geobserveerd in verschillende leeftijdsgroepen (variërend van kinderen tot ouderen)
Maar:
* 10-15% heeft nooit flow ervaren
* Flow komt minder vaak voor in onderwijs: moeilijk om uitdagingen en vaardigheden te managen
Wat zijn de kritieken op flow?
- Flow kan ook ervaren worden als vaardigheden groter zijn dan uitdagingen
- Gevoel van betekenis (meaning) en emotionele connectie is ook noodzakelijk
- Flow is moeilijk te meten
- ESM: meet meteen na de flow ervaring
Is flow gerelateerd aan SWB?
- Flow is gerelateerd in SWB in het moment, flow = welbevinden
- Flow is component van veel vrijeactiviteiten en vrijetijdsactiviteiten → welbevinden
Maar:
- Flow kan ook ervaren worden bij verslavende activiteiten: junk flow
- Flow kan interfereren met andere verplichtingen
Waarom is flow geassocieerd met WB? En wat is de positieve en negatieve associatie?
Positieve associatie:
- Meer geabsorbeerd en geïnteresseerd zijn in onze dagelijkse ervaringen is een van de kern ingrediënten van een gelukkig en bevredigend leven
- Controle over ons bewustzijn: sterker gevoel van controle, onafhankelijkheid van de omgeving, minder beïnvloed door externe factoren.
Negatieve associatie:
- Individuen kunnen flow als een uitvlucht gebruiken, of om hun emoties te reguleren
Wat is Savoring (nagenieten)?
Het vermogen om de positieve ervaringen in je leven aandacht te geven, te waarderen, en te verbeteren.
Type ervaringen in savoring:
Thanksgiving
Basking
Marveling
Luxurating
Thanksgiving (gratitude) = buiten jezelf en een cognitieve reflectie (denken)
Basking (pride/trots) = binnen jezelf aandacht en een cognitieve reflectie (denken)
Marveling (awe) = buiten jezelf aandacht en een ervaring absorptie (gevoel)
Luxurating (fysieke plezier) = buiten jezelf aandacht en een ervaring absorptie (gevoel)
Wat zijn de tijdsorientaties van savoring / Op welke manier kan je savoring?
- Verleden reminiscing / Retrospectief genieten (terug denken aan fijne momenten)
- Heden savouring the moment / Huidig genieten (volledig in het moment zijn)
- Toekomst anticipating / anticiperend genieten (uitkijken naar iets leuks)
Wat zijn manieren om savoring te vergroten?
- Absoptie
- Je zintuigen versterken
- Geheugen opbouwen
- Delen met anderen
- Zelfgenoegzaamheid (self-congratulation)
Is savoring gerelateerd aan welbevinden en hoe?
Ja aan een hoger WB
Wat is Dampening (andere kant van de munt van savoring)?
Onderdrukking
Afleiding
Fault finding
Negatief mentaal tijdreizen:
Wat is negatief mentaal tijdreizen?
Het anticiperen van
negatieve gevolgen van een positieve gebeurtenis. Bijv.: mijn geluk zal
binnenkort eindigen, ik kan maar beter voorzichtig zijn
Welke strategieën gebruiken mensen om hun positieve emoties te veranderen? & Welke strategieën zijn het meest effectief? Als het gaat om savoring & dampening?
Upregulation strategieën werden vaker geselecteerd dan downregulation strategieën
Hogere positieve en negatieve emoties waren gerelateerd aan meer gebruik van ER strategieën op het volgende moment
Upregulation strategieën, zoals savoring waren gerelateerd aan een verhoging van positieve en een verlaging van negatieve emoties, terwijl downregulation strategieën gerelateerd waren aan een verlaging van positieve en een verhoging van negatieve emoties
Wat zijn piekprestaties?
Gedrag dat efficiënter, creatiever, productiever, of in bepaalde opzichten beter is dan [iemands] normale gedrag … en dat in alle facetten van menselijke activiteit kan voorkomen: intellectueel, emotioneel of fysiek.
Welke vier dingen zijn nodig voor / kenmerken van piekprestaties?
- Duidelijke focus op zelf, object, taak
- Intense betrokkenheid bij een ervaring
- Een sterke intentie om een taak te volbrengen
- Een spontane uiting van kracht
Is flow geassocieerd met piekprestaties?
ja en nee:
* Niet elke flow ervaring is ook een piekprestatie, maar
- Als een piekprestatie plaats vindt, is die persoon meestal in een flow toestand
Onderzoek:
* Flow positief gerelateerd aan prestaties bij atleten
- Een studie bij marathonlopers vond dat de ervaring van flow of being in the zone gerelateerd was aan toekomstige motivatie om te hardlopen, maar niet gerelateerd was aan de objectieve prestaties
- Harris: meta analyses van 22 sportstudies naar de relatie tussen flow and piekprestaties
- Medium effect size
- Richting van de relatie onduidelijk
Hoe ontwikkel je piekprestaties? 6 stappen:
- Kom uit je comfortzone en daag jezelf uit
- Concentreer op het proces of op de activiteit in het moment
- Wees self-aware, niet self-consious
- Geloof in je vaardigheden en stop met twijfelen aan jezelf
- Set the stage: doe alle nodige voorbereidingen voor een wedstrijd/competitie
- Doe een eenvoudige meditatieoefening om te helpen focussen op het heden en onnodige gedachten te beheersen.
Wat is de relatie tussen vrijetijdsbesteding en welbevinden?
Vrijetijdsbesteding is geassocieerd met welbevinden, mits de activiteiten aan bepaalde kenmerken voldoen
Wat zijn de kenmerken van flow?
Het belangrijkste kenmerk van flow is totaal op te gaan in het moment. Dit kan plaatsvinden als uitdaging en vaardigheden in balans zijn
Wat is de relatie tussen flow en welbevinden?
De relatie tussen flow en welbevinden is complex: zowel positieve als negatieve associaties worden gevonden
Wat is savoring?
Er zijn vier verschillende manieren van savoring, die op verschillende manieren gestimuleerd kunnen worden
Wat zijn piekprestaties?
Kan ervaren worden voor een brede range aan gedrag en is geassocieerd met flow
Wat zijn drie strategieen van piekprestaties?
- Vergroten van flow door uitdaging en vaardigheden in balans te brengen.
- Mindfulness en meditatie om focus en kalmte te bevorderen.
- Biofeedback en sensorische deprivatietechnieken zoals REST (Restricted Environmental Stimulation Therapy) om mentale helderheid te verbeteren.
Wat is de benadering van Boeddhistische mindfulness?
Gericht op het observeren van gedachten zonder eraan gehecht te raken, vaak beoefend via meditatie.
Vrije tijd, flow, mindfulness en topprestaties dragen allemaal bij aan welzijn. Deze concepten delen de aanname dat geluk en tevredenheid voortkomen uit ……… aan het huidige moment. In tegenstelling tot cognitieve modellen die de focus leggen op gedachten en interpretaties, benadrukken deze perspectieven de waarde van het simpelweg ervaren en waarderen van het nu
actieve deelname
Wat is Hypoegoic?
Een toestand waarin het ego minder dominant is en de aandacht extern gericht is. Dit kan bijdragen aan mindfullness, flow en spirituele ervaringen.
Wat is Absortpie?
- Het volledig opgaan in een activiteit, vaak geassocieerd met flow. Wordt beschouwd als een persoonlijkheidskenmerk en kan worden verbeterd met mindfulness-training.
Wat is Engaged Living (Betrokken Leven)?
Leven met een sterk gevoel van betekenis en betrokkenheid bij wat men doet. Mensen met een hoge mate van engaged living ervaren meer voldoening en welzijn.
Wat is Curiosity (Nieuwsgierigheid)? Er zijn twee typen:
- Nieuwsgierigheid wordt gezien als een belangrijke factor voor persoonlijke groei en geluk.
- Trait curiosity (stabiele persoonlijkheidseigenschap)
- State curiosity (tijdelijke nieuwsgierigheid naar een specifiek onderwerp).
Wat is Transcendent Functioning (Transcendente Functie)?
Een toestand waarin iemand zijn volledige potentieel bereikt. Vaak geassocieerd met spirituele groei, flow en topprestaties. Kan bijdragen aan langdurig geluk en zelfrealisatie.
