VO.2 - Infecties met koorts na een bezoek aan de tropen Flashcards
Welke parasitaire infecties presenteren zich vaak met koorts?
- malaria
- viscerale leishmaniasis
- amoebiasis van de lever
- schistosomen
Wat zijn bacteriële veroorzakers van koorts?
- salmonella typhi
- salmonella paratyphi
- brucella soorten (via besmet kaas of melk)
- Risckettsiae via vlooien, teken of luizen
Wat zijn virale verwekkers van koorts?
Arbo (arthropod borne): vooral dengue (door muskieten)
wat is belangrijk bij een patient die zich presenteert met koorts uit de tropen?
Eerst uitsluiten van meest gevaarlijke infecties
Waar let men op bij LO bij koorts uit de tropen? Wat voor lab doe je?
- Huidafwijkingen
- LK
- lever en milt zwelling
- tekenen van aantasting CZS
- bloedingsneiging
Lab:
- leukocyten: aantal en differentiatie
- eosinofielen
- trombocyten
Hoe gaat de diagnose van malaria, salmonella, risckettsiae en dengue?
Malaria: dikke druppel preparaat
Salmonella: feces kweek
Rickettsiae en dengue: IgM en stijgende IgG Ab titers
Hoe verloopt de diagnostiek van malaria?
- aantonen van parasieten tijdens de erytrocytaire fase in dikke druppel preparaten en bloeduitstrijkjes (Giemsa kleuring)
- parasieten zijn ip in het bloed aantoonbaar als de koorts wordt veroorzaakt door malaria
- NIET wachten tot koorts piek: juist vlak na een piek zijn er jonge trofozoieten te verwachten waardoor de soorten malaria lastiger te onderscheiden zijn (maar wel aantoonbaar!)
Gefixeerd:
- Goede herkenbaarheid van trofozoieten, schizonten en gametocyten in methanol fixatie en kleuring met Giemsa –> maar vaak in geringe aantallen aanwezig –> hiervoor ook dikke druppel preparaat
Wat is kenmerkend voor de trofozoieten van malaria?
- Rode kern met blauw cytoplasma (Giemsa kleuring)
- P. Vivax (oudere trofozoieten)
- Vergrote erytrocyt
- onregelmatige vorm van cytoplasma van de parasiet
- SChuffnerse stippeling: rode stippels op het oppervlak van de ery
- jongere trofozoieten –> minder duidelijke karakteristieken
- P. falciparum
- kleiner en mee fragiel
- geen vergrote ery’s
- geen schuffnerse stippeling
- soms vlekken van Maurer: grotere vlekken
- soms bevat de niet gesloten ring twee chromatiek kernen
- Kenmerkend: meerdere parasieten per ery
- Uitzonderlijk als oude trofozoieten en schizonten in het bloed te zien zijn
- banaanvormige gametocyten
Hoe verloopt de dikke druppel diagnostiek van malaria?
- kleuring met waterige Giemsa oplossing –> laseren van ery’s
- alleen malariaparasieten en WBC nablijven over (LET OP: itt uitstrijkje waarbij de ery’s in tact blijven omdat ze eerst worden gefixeerd!!)
- morfologische details zijn echt minder duidelijk
- om met zekerheid de diagnose te stellen voor het soort malaria parasiet moet een uitstrijkje gemaakt worden
Waarom moet er naast dikke druppel ook een uitstrijkje gemaakt worden?
Om met zekerheid vast te stellen welke soort plasmodium het is
Wat willen we bepalen bij de patient als het gaat om mogelijk een parasitaire infectie en waarom?
Parasitemie of parasietendichtheid in het bloed
- indicatie over klinische toestand (wel enige beperkingen)
- vervolgens effect van therapie –> resistentie vaststellen
Weergeven:
- aantal parasieten per 200 WBC in de druppel
- % van geïnfecteerde ery’s
Bij Falciparum ernstige malaria als parasitaemie is ong 2%
wat zijn klachten van malaria?
- koorts
- splenomegalie
- anemie
Bij malaria tropica: orgaan malaria –> bvb cerebrale malaria tgv circulatiestoornissen
wat is belangrijk voor het beginnen met de BH voor malaria?
Determinatie van de soort plasmodium
Welke manier van bloed afnemen kan men gebruiken voor de diagnostiek naar malaria?
- capillair bloed: vingerprik heeft de voorkeur
- EDTA-bloed uit venapunctie MITS < 4h verwerkt
Waar kijken we specifiek naar bij p. falciparum?
- parasitaemie als % van ery’s
- voorkomen van rijpe trofozoieten, schizonten en gametocyten
Welke andere manieren naast dikke druppel en uitstrijk kan worden gebruikt voor de diagnostiek van malaria?
- Quantitatieve Buffy coat test (QBC-test)
- PCR
- Ag-test: aantonen van eiwitten van plasmodium (aanvullende techniek naast Giemsa gekleurde)
GEEN serologie
Welk materiaal is het belangrijkst voor de diagnostiek naar malaria?
malaria parasieten zijn in symptomatische patienten ALTIJD in het bloed aanwezig (niet wachten tot een koorts piek)
Wanneer doen we diagnostiek naar malaria?
Bij iedereen met koorts en een (tamelijk) recent verblijf of oponthoud in een gebied waar malaria transmissie plaatsvindt
Wat is de incubatietijd voor malaria? Wat is belangrijk?
Malaria tropica
Kortst: 8 dg
–> Op ieder moment kunnen complicaties zich voordien en daarom dient het onderzoek met spoed te worden uitgevoerd (24/7)
Wat is kenmerkend voor welke soort malaria?
p. falciparum:
- elk koortstype kan
- prodromen (griep) blijven bestaan
P. vivax/ovale: koortspieken om de 48h
–> driedaagse koorts
P. malariae: koortspiek om de 72h
= vierdaagse koorts
Wanneer kan malaria tot uiting komen?
P. falciparum: bij uitzondering tot 1,5 jaar
P. vivax/ovale tot 3,5 jaar
P. malariae: tot vele jaren na terugkeer uit een endemisch gebied
Bij niet-immune personen: meeste infecties komen in de eerste 2-3 mnd na terugkeer uit endemisch gebied naar voren
waarmee stellen we de diagnose malaria?
- Vinden van aseksuele delende stadia van de parasieten in het bloed
Gametocyten:
- kunnen nog 28 dg na effectieve therapie in het bloed gevonden worden
- bewijst wel een infectie, maar NIET de ziekte!!!!
Een patiënt wordt verdacht van malaria, maar er worden geen parasieten in het bloed aangetroffen. Wat is het beleid?
Bij een voortdurende verdenking dient het onderzoek na 24h herhaald te worden
Indien het onderzoek gedurende 3 etmalen, 1x etmaal, uitgevoerd worden zonder het aantonen van parasieten –> diagnose onwaarschijnlijk!!
Er wordt bij een patiënt een positieve uitslag van en Ag-test gevonden. Wat betekent dit?
Aanwijzing voor een malaria infectie –> maar de definitieve diagnose berust op het microscopisch aantonen van de parasieten
Er komen natuurlijk ook fout+ en fout- testsen voor bij Ag test
Tot wanneer controleren we het effect van de BH bij p. falciparum?
Tot het moment waarop in de preparaten geen aseksuele vormen van de parasiet aantonen
Hoe vaak controleren we patienten met malaria tropica? Waarom?
na 2, 3 en 4 weken
–> ivm mogelijke resistentie
LET OP: ook bij p. vivax is er chloroquine resistentie geconstateerd in zuid oost Azië
Is malaria een meldingsplichtige ziekte?
Ja, groep C –> binnen 1 werkdag moet lab het melden aan lokale GGD
Wat doet malaria profylaxe?
Beschermt tegen de ziekte malaria, maar niet tegen de infectie
Welke soorten malaria profylaxe zijn er?
- 1e generatie: chloroquine, mefloquine , lariam:
dood de parasiten pas tijdens de erytrocytaire fase
–> hierdoor tot 4 wk na terugkomst uit endemische gebieden slikken
Atovaquono-proguanil (malarone): dood de parasieten tijdens de groei en replicatie in de hepatocyten
–> Hierdoor maar tot 1 wk na terugkomst uit endemische gebieden slikken
Als men malaria profylaxe heeft gebruikt, kan je dan geen malaria meer krijgen?
De middelen kunnen de vorming van hypnozoieten in de lever niet voorkomen –> hierdoor kan een uitgestelde malaria aanval optreden ondanks de profylaxe
