College 7 Emerging infections in the global village – IC Flashcards
Welke opkomende pathogenen zien we het meest?
Virussen
Hoeveel van de bekende infecties en hoeveel van de bekende pathogenen komen van dieren?
60% van de bekende infecties
75% van de bekende pathogenen
Wat geldt over het algemeen voor de emerging infecties?
Infecties die de potentie hebben om zich snel te verspreiden en ziekte en sterfte te veroorzaken
Wat is het verschil tussen endemische infecties, epidemisch patroon en pandemisch patroon?
Endemische infectie: circuleert continu
Epidemisch patroon: pieksgewijs (LWI in winter)
Pandemisch patroon: epidemie die over alle continenten gaat
Wat bepaalt of een MO potentieel pandemisch is?
- hoe makkelijk het zich verspreid
- R-getal: hoe snel en makkelijk is het van mens op mens overdraagbaar
–> Kan veranderingen door mutaties
Wat is belangrijk bij opkomende infecties om het niet uit de hand te laten lopen?
publiekscommunicatie: aanwezigheid en alarmsignalen
wat zijn de meeste emerging infecties?
neglected diseases: ziektes waar weinig aandacht voor is
–> Weinig onderzoek en weinig geld voor preventie en BH
Welke ziektes zijn door de WHO bepaalt als hoge prioriteit voor onderzoek?
- Respiratoir overdraagbare ziektes: MERS-CoV, SARS
- Muggen overdraagbare ziektes: Zika, Rift Valley lever (RVF)
wat is disease X?
ziekte die nog niet bekend is (nieuw pathogeen of nieuwe locatie) maar die ineens op kan komen –> men moet hierop voorbereid zijn
Waardoor krijgt iemand rabiës? Wat is de mortaliteit?
Waar komt het vooral voor?
wat is de Bh en preventie?
Door:
- 99% van honden beten (virus zit in speekselklieren)
- vampiervleermuis
- katten
–> Carnivoren
Virus valt het CZS aan –> hiervan klachten krijgen
Mortaliteit:
- als CZS bereikt is en dus klachten is de mortaliteit 100%
- elke 15 min 1 dode
Waarbij 40% < 15 jr zijn
Waar: arme groepen vooral in Azie en afrika
Behandeling;:
- wassen van de wond met zeep
- Vaccins: actief en passief –> Zsm
Preventie: vaccinatie
Waardoor is er ene toename van emerging infecties?
- meer mensen
- leven in verstedelijkt gebied
- veel reizen
- veel handel van dieren en dierlijke producten
- klimaat: stijging temp (gem 1,5 gr) zorgt voor een volledig andere omgeving
Wat zijn de drie grote factoren in de emerging infecties?
- humane factoren
- veterinaire factoren
- klimaat factoren: andere ziektes en andere vectoren (winters hier warm genoeg voor tropische muggen om te overleven)
waardoor is er meer verspreiding van infecties?
leven
- dicht op elkaar
- slechte hygiene
- dichtbij knaagdieren die infecties overdragen
- met vies water (ook gebruiken voor voedselbereiding)
- bij water: muggen hebben dit nodig voor de voortplanting
wat kan men zien na een overstroming?
Toename van door mug en via water overdraagbare aandoeningen
wat zijn de transmissie routes van infectie ziektes?
- Via voedsel = foodborne: norovirus
- Via water = waterborne: cholera
- Via muggen: mosquito borne: Dengue, gele koorts, JEV, WNV, malaria
- Via knaagdieren = rodent borne: hantavirus, leptospirose
- via bloed = blood borne: hepatitis B en C, HIV, ebola
- Via lucht = airborne: influenza, MERS-CoV
- SOA: HIV, hepatitis
Vooral die via muggen en via lucht zijn gevaarlijk
–> ingrijpen op deze routes ter preventie
wat zijn arbovirussen?
Virussen die overgedragen worden door geleedpotigen (oa muggen en teken) bvb
Encefalitissen:
- Tick borne encefalitis
- Japanse encefalitis
- West Nile virus
- zika
Virale hemorrhagische koorts:
- dengue
- gele koorts
- chikugunya
Waarom is ebola geen arbovirus infectie?
- niet door virus maar door parasiet
- niet via muggen overgedragen (of andere geleedpotigen)
Voor welke arbovirussen zijn er vaccinaties?
- Tick borne encefalitis
- gele koorts
- Japanse encefalitis
Wat zijn klachten van gele koorts? Waar komt het voor? Hoe voorkomt je een infectie?
Klachten:
- koorts
- icterus (leverfalen)
- leverfalen!!!!
- bloedingscomplicaties (door leverfalen en verbruik van trombocyten)
- kan overgaan in multi orgaan falen
Waar:
- afrika
- zuid Amerika
Preventie: vaccinatie!!!!
–> Voor sommige landen is het veplicht
–> Levenslange bescherming
Waarin komt het west Nile virus voor? Wat zijn de klachten?
Vooral in vogels (en muggen) –> vogel –> mug –> mensen of paarden
80% is asymptomatisch
–> bevordert wel de verspreiding van het virus
1-10% ontwikkelt een ernstige encefalitis!!!!
Welke mug is vooral belangrijk in het kader van arbovirussen?
Tijgermug = aedes albopictus
Is al permanent in Zuid-Europa en in NL ook al een paar plekjes
Wat is de belangrijkste maatregel ter preventie van emerging infecties?
Vaccinaties
Hoe lang duurt het ontwikkelen van een vaccin gemiddeld? Welke fases moeten er doorlopen worden?
10-15 jr
- ontdekking
- preklinisch: in vitro en proefdier (veiligheid)
- Fase 1: kleine groep mensen (veiligheid)
- Fase 2: onderzoek op een grotere groep, gericht op veiligheid en effectiviteit
- Fase 3: grotere groep mensen
Welke factoren zorgen voor het ontstaan van een ziekte?
- immune enhancement: componenten van het IS die je zouden moeten beschermen juist dit helpen
- plasma lekkage, hemorragische neiging, ernst van de ziekte
- host factored
- virulentie, virus
- vectoren
- omgeving, klimaat
- infectiedruk, immuniteit van de populatie
Hoe drukken we uit hoe infectieus een virus/infectie is?
Reproductiegetal (R0)
–> afhankelijk van de virulentie en de genomen maatregelen
2,5: betekent dat 1 patient gemiddeld 2,5 andere patienten zou besmetten
waarom kunnen we een pandemie niet goed voorspellen?
- Andere virussen
- Andere omgeving
- Andere populaties
- Andere gezondheidszorgsystemen
- Andere health economics
–> verschillende dynamieken
–> voorbereiden
–> maar toch onvoorspelbare uitkomst
Wat is de one health approach?
Samenwerking tussen humane gezondheidszorg, veterianaire gezondheidszorg en de omgeving –> doel: algehele gezondheid bevorderen
wat is het potentieel gevaar van MERS-CoV?
Potentieel pandemisch virus uit 2012
Uit midden oosten
onbegrepen longbeeld
Via kamelen maar niet super makkelijk op mensen
HOe wordt het beloop van een infectieziekte in de maatschappij weergegeven?
in een piramide
- meeste zijn asymptomatisch of hebben milde symptomen (80%)
- daarboven een kleinere groep met ernstigere symptomen
- top: overlijden
Aan de start van een nieuwe infectieziekte is het nog niet duidelijk hoe de piramide eruit gaat zien
Wat is kenmerkend voor een goede vector en een goed reservoir?
Worden zelf niet ziek
