VO.1 - DD immunologie II (korte casussen) Flashcards
31-jarige vrouw is de laatste tijd erg moe en heeft al een paar keer een periode van pij in de handen gehad. twee jaar terug een sinusitis doorgemaakt en in het laatste jaar drie keer een vaginale schimmel infectie. Gebruikt geen medicatie. Er zijn bijzonder familie dingen.
Waar moet naar gevraagd worden bij deze patient en waarom?
Onderscheid maken tussen psychogene oorzaak en onderliggende lichamelijke oorzaak.
- Elke dag moe?
- welk deel van de dag het ergst?
- Moe bij opstaan?
- Moe als goed geslapen?
- Erger bij inspanning?
- Neemt het af na rusten?
31-jarige vrouw is de laatste tijd erg moe en heeft al een paar keer een periode van pij in de handen gehad. twee jaar terug een sinusitis doorgemaakt en in het laatste jaar drie keer een vaginale schimmel infectie. Gebruikt geen medicatie. Er zijn bijzonder familie dingen.
Ze is vaak in de ochtend al moe. Slaapt slecht omdat ze in de nacht er vaak uit moet om te drinken en te plassen. Inspanning verergerd de moeheid. Het treedt soms wisselend op, soms zijn er ook goede dagen.
Wat voor soort moeheid is hier?
Atypische vermoeidheid
–> waarschijnlijk somatisch (iets onderliggends) vanwege de slechte nachtrust en het erger worden bij inspanning
welke vermoeidheid is kenmerkender voor depressie en wat voor een lichamelijk oorzaak?
Depressie:
- ook na een goede nachtrust
- verbetert in de loop van de dag
- sterk wisselen
Lichamelijk:
- ontstaat in de loop van de dag
- verbetert door rusten
- verergert door inspanning
- is consequent dagelijks aanwezig
De patient heeft pijnlijke gewrichten in de handen, zonder zwelling. Waar is hier sprake van?
Atralgie
De vermoeide patient heeft het volgende:
- pijn mn in PIP I-V en MCP II en III
- symmetrisch
- mondhoeken zijn kapot
- droge tong
- slecht gebit
- geïrriteerde ogen
- droge huid
- moet sinds drie jaar altijd drinken bij het eten vanwege een droge mond
- tong en gehemelte zijn branderig –> lokale schimmelinfectie
- branderige ogen en zandkorrel gevoel
Hoe noemen we dit klachten patroon?
Waardoor kunnen de klachten komen?
Sicca syndroom voor de droge ogen
- Sjogren
- sarcoidose
Sjogren komt vaker voor (1 op 500) bij vrouwen dan sarcoidose (1 op 1000)
Een patient heeft het volgende:
31-jarige vrouw
- sinds drie jaar droogteklachten van de mond, ogen en huid
- erg moe
- artralgie (mn handen)
LO:
- droge mond, huid
- oogirritatie
Lab:
- lymfopenie
Waar denk je aan en hoe stellen we dat vast?
Sarcoidose of Sjögren
Sarcoidose:
1. X-thorax: bilaterale hilaire lymfadenopathie
2. ACE: soms verhoogd
3. Ca, VitD: soms verhoogd
4. T-cellen (vooral CD4) verlaagd
5. sIL-2R
6. BAL
7. biopt: niet verkazende granulomen
Sjogren:
1. Schirmer test: productie van traanvocht, n > 5 mm
2. lipbiopt: foci van clustering van mn T-lymfocyten
3. Anti-SS-A (anti-Ro) en Anti-SS-B (anti-La)
4. speekselflow
5. Sialogram
6. technetium scan
Hoe stellen we de diagnose sjogren?
Diagnose bij ≥ 4 + criteria
- sicca klachten van de mond
- sicca klachten van de ogen
- afwijkende oogtest
- afwijkend lipbiopt
- afwijkende speekselflow (Te-scan, sialogram)
- Anti-SS-A en/of anti-SS-B
wat zijn de belangrijkste symptomen van sjogren?
- oogirritatie
- moeheid
- grieperig gevoel
- spierpijn
- orale candidiasis
- droge mond
- functionele dyspepsie
- gastroparese
- CD8+ cellen tekort (CD4 tekort is meer sarcoidose)
Hoe kunnen we Ab detecteren?
- indirecte immunofluorescentie
- ELISA
- FEIA/immunoCAP –> fully automated ELISA
- line immunoassay of LIA of immunoblot
–> Voor elke Ab een specifieke techniek nodig
- ANA: indirecte immunofluorescentie
- anti-dsDNA en anti-ENA door ELISA, immunoblot (line immune assay, LIA) en/of FEIA
- anti-CCP en RF door ELISA of FEIA
Waarmee gaat sjogren vaak samen?
- orgaanspecifieke AIZ: pernicieuze anemie, lymfocytaire interstiteile pneumonitis, PBC, Coeliakie, blaaspijnsyndroom (interstiele cystitis)
- systeemziekten: RA, SLE, sclerodermie
- PDS en fibromyalgie
wat is de BH van sjogren?
Symptomatisch
- oogdruppels
- plaquenil: HCQ –> ontstekingsremmend en werkt soms ook tegen moeheid
- pilocarpine: stimulatie muscarine M3 receptor –> stimuleert speeksel en traanvorming bij ong 60% vd patienten
Behandelen evt schimmelinfecties (mond)
a) lokaal: daktarin, nystatine
b) oraal: itraconazol, fluconazol, terbinafine
wat zijn de lange termijn complicaties van sjogren? Wat is de prognose?
- schimmelinfecties in de mond
- caries (gaatjes)
- kans van 5-8% op NHL
Goede prognose, maar kwaliteit van leven na BH is vaak slecht
Vrouw van 58 jaar gebruikt thyrax, ivm multinodulair struma (AI hyperTh) gehad. Haar huis is strakker geworden, neus spitser en mond kleiner. Ook witte en blauwe vingers, maagzuur, hoesten en dyspnoe.
- klachten bestaan meer dan een jaar en misschien langer. erger geworden met de tijd
- sluipend begin
- Raynaud
- geen bijzonderheden of zwellingen aan de gewrichten
- strakke goed, acrocyanose van de neus
- teleangiectasien
- hart: gb
- klittenbandgeluiden over de long
Bloed:
- ANA+
- Anti-Scl70+
X-thorax: gb
Diffusiecapaciteit: 70% van normaal
Welke diagnose overweg je?
- systemische sclerose
- sclerodermie
Op welke volgorde loopt het fenomeen van Raynaud?
- wit: geen doorbloeding door ischemie
- blauw: cynose
- rood: doorbloeding
Welke twee soorten Raynaud zijn er?
- primair: geen onderdeel van gegeneraliseerde AIZ
- normale nagelriem capillairen
- vaak start rond 18 jaar
- terugkerende aanvallen
- milde klachten
- geen ischemische complicaties - secundair: onderdeel van gegeneraliseerde AIZ
- abnormale nagelriem capillairen
- vooral bij sclerodermie en MCTD
- ernstige klachten met ischemische complicaties zoals ulceratie, amputatie
