Verkjalyf Flashcards
Hvað eru stoðverkjalyf?
Lyf sem eru ekki í grunnin verkjalyf en eru notuð sem slík, flogalyf pregabalin, gabapentin. Staðdeyfilyf.
Cox ensím (2)
- Skiptast í COX1 og COX2
- þau taka þátt í myndun prostaglandína (Pg myndar svo bólgu og hita )
- Verkjalyf geta targetað að hamla myndun cox1 og cox2
Hvort tengist hemlun á cox1 eða cox2 frekar magasári?
Cox1
Er celecoxib cox1 eða cox2?
Lang mest cox2 en örlítil cox1 hömlun
Ábendingar og skammtast. af asprin
ÁB: Höfuðverkur, mígreni, tannverkir, stoðkerfisverkir, tíðaverkir, liða- og slitgigt
Skammtastærð: 500-1000mg 1-4x á dag
Viðbrögð við paracetamol eitrun (2)
- Acetylcystein í æð (Mucomyst) !
- Hleðsluskammtur og sídreypi, einstaklingsbundið eftir skema
*Klínísk einkenni lifraskaða koma ekki fram fyrr en exir 24-48 klst
Nær hámarki exir 72-96 klst eða lengur
Hvaða ópíóði er fyrsta val?
morfín
Hvað umbreytist mikið af kódeini í morfín og hversu margir eru ófærir um þessa umbreytingu
- 10% af kódeini umbreytist í morfín með CYP2D6
-10% einstaklinga geta ekki umbreytt kódeini í morfín
Hvaða kynstofnar eru með lélegri CYP2D6 umbrot?
- Eþjópíubúar 29%
- african american 3,4 - 6,5%
- Grikkir 6%
- Kákasítar/hvítir 3,6 - 6,5%
Hámarksskammtur kódeins á sól
240 mg/sólarhring
Tramadol (3)
- Ósértækur veikur μ-ópíóíða viðtakaörvi
- Virka umbrotsefnið M1 hefur hærri sækni í ópíóíða viðtakana og verkjastillandi áhrif
- Hindrun á endurupptöku noradrenalins í taugar og aukin losun serotonins
*ATH OBS Seratonin heilkenni!
4.hámark 400mg á sól
Buprenorphine (3)
- PARTIAL agonisti (örvi) á MU ópíóíða viðtaka
- ANTAgonisti (blokkar) á Kappa ópíóíða viðtaka
- 10mg PO morfín = 5microg buprenorphine forðaplástur
- Hámarksskammtur 40 mícrog/klst
Hvaða 3 teg. ópíóða viðtaka erum við með?
Mu, Kappa og delta
*Mu ölfugastur svo kappa svo delta.
Hámarksþéttni morfíns eftir gjafaleið
IV = 10-20 mín
SC = 50-90 mín
IM = 30-60 mín
PO = 60 mín
PO forðalyf = 3-4 klst
Jafngildisskammtur oxycodons og morfíns
morfín 2 : oxycodon 1
10mg morfín PO = 5mg oxycodon PO
Fentanyl
- Hámarksþéttni: 12-24 klst (forðaplástur) og 3-5 mín (IV)
- t½: 20-27 klst
Fentanyl - morfín jafngildisskammtur
60-134 mg af PO morfíni / 24 klst = 25 micróg/klst fentanýl forðaplástur
Nalaxon upphafsskamtur
IV 0,4 mg/ml - 1 ml
Endurtaka svo þangað til virkni hefur náðst
jafngildi morfíns PO og SC/IV
30mg PO = 10mg SC/IV