Verdiepende vaardigheden

Question 1

Basisvaardigheden

Answer 1

• niet-selectieve, relatie-bevorderende vaardigheden
• vertrekken en blijven bij de gedachten of gevoelens van de cliënt
• in principe geen toevoegingen vanuit het referentiekader van de hulpverlener

Question 2

Verdiepende vaardigheden

Answer 2

• exploratie-bevorderende vaardigheden & ontregelende/uitdagende vaardigheden
• toevoeging of bevraging vanuit het referentiekader van de hulpverlener
• vertrekken vanuit het opmerken van• onuitgesproken
  belevingen, gevoelens,
  thema’s van de cliënt• terugkerende patronen in
  het verhaal, in omgang met
  het probleem, in de
  therapeutische relatie• incongruenties of
  contradicties
• afgestemd op de cliënt
  * draagkracht
  * therapeutische relatie

Question 3

Exploratie-bevorderende vaardigheden

Answer 3

• reflectie van onderliggende beleving
• interpretatie
• vragen stellen
• zelf-onthulling
• hier en nu

Question 4

Reflectie van de onderliggende beleving

Answer 4

= Accurate empathie van de 2de orde, empathisch gissen, gevorderde empathie

= Empathie die verder gaat dan een reflectie van de verwoorde gevoelens door cliënt

Question 5

Gevoelsreflectie op

Answer 5

• half geuite achtergronden, zinnen, gevoelens
• onderwerpen die de cliënt moeilijk durft te verwoorden
• info uit de manier waarop verteld wordt

Question 6

Reflectie van onderliggende beleving lukt niet als

Answer 6

• je zelf geen voeling hebt met je eigen beleving/gevoelens
• je niet om kan met het soort gevoelens dat de cliënt beleeft, maar niet uitspreekt
• je enkel vanuit je hoofd luistert

Question 7

Interpreteren

Answer 7

= Verbanden leggen met de bedoeling te verhelderen: herordening van gegevens, het plaatsen van gegevens in een groter verband

De hulpverlener voegt iets toe vanuit het eigen referentiekader op grond van

• observatie van terugkerende dynamieken (patronen)
• theorie
• ervaring

Question 8

Interpreteren: Hoe?

Answer 8

elke interpretatie is een hypothese die bij de cliënt getoetst dient te worden

• sluit aan bij wat de cliënt eerder vertelde, wat er eerder in de gesprekken gebeurde en wat er nu gezegd wordt of gebeurt.
• doseren, laten verwerken, integreren
• keer nadien terug naar het referentiekader van de cliënt

rekening houdend met :

• draagkracht van de cliënt
• draagkracht en veiligheid van de therapeutische relatie
• timing

Question 9

Bij afgewezen interpretaties kan je

Answer 9

• herformuleren (cliënt heeft het niet begrepen)
• loslaten (cliënt vindt dat het niet klopt)
• later opnieuw proberen (~ negatieve capaciteit van de hulpverlener)

Question 10

Zelfonthulling

Answer 10

= Transparant delen van betekenisvolle ervaringen door de hulpverlener uit het eigen leven,
aansluitend op wat de cliënt vertelt.

Functie:
• herkenning, drempelverlagend  versterkt de therapeutische relatie

• hulpverlener als model voor het brengen van kwetsbare stukken
• stimuleren tot delen, verdiepen, zelf-exploratie

Question 11

Zelfonthulling : Hoe?

Answer 11

• kort voorbeeld waarbij je enkel het stukje aangeeft dat aansluit op datgene waar de cliënt het over heeft
• keer terug naar het referentiekader

Question 12

Hier en nu

Answer 12

= Interventies die de aandacht verplaatsen van het verhaal dat de cliënt brengt naar hoe de inhoud van het verhaal op dit moment beleefd wordt.

Functie:

• stimuleert bewustwording en besef van het probleem
• stimuleert zelf-exploratie

leidt af van het louter rationeel vertellen naar een meer belevend vertellen:

• meer gedetailleerde info
• betere reflecties mogelijk

Question 13

Hier en nu: Hoe?

Answer 13

• ‘Merk je dit nu ook?’
• ‘Waar voel je dit nu?’
• ‘Is dit nu ook aanwezig?’
• ‘Voelt dit tussen ons ook zo?’

Question 14

Ontregelende vaardigheden

Answer 14

• confrontatie

* directheid

Question 15

Confronteren

Answer 15

= Het opmerken en benoemen van tegenstrijdigheden, met de bedoeling om de cliënt er bewust van te laten worden en de tegenstrijdigheden te exploreren.

• verbaal en non-verbaal
• inhoudelijke tegenstrijdigheden
• gedrag tijdens en buiten begeleidingsgesprekken
• afspraken en realisering

Question 16

Confronteren: Hoe?

Answer 16

kalm, aftastend, accepterend, vanuit de intentie om te helpen :

 • acceptatie door de 
 hulpverlener maakt de 
 confrontatie verteerbaar 

 • geef de cliënt de ruimte 
 om de confrontatie af te 
 wijzen 

 • geef de cliënt tijd om te 
 verwerken en te 
 herordenen 

• in verteerbare porties: zal de cliënt er iets mee kunnen?

rekening houdend met:

 • de draagkracht van de 
 therapeutische relatie 

 • de draagkracht van de 
 cliënt 

 • timing  

Question 17

Directheid

Answer 17

= Het geven van interpersoonlijke feedback over wat er in de gesprekken gebeurt.

• Het vertrekt vanuit hoe de hulpverlener de cliënt ervaart of hoe hij/zij de therapeutische relatie ervaart met de bedoeling om dit verder te onderzoeken.
• Het maakt deel uit van het probleem waarvoor de cliënt komt. Dit probleem krijgt gestalte in de hulpverleningsrelatie zelf.
• Het niet bespreken maakt dat het hulpverleningsproces stagneert.

[!] Enkel in een goede therapeutische relatie, niet tijdens de eerste sessies

Question 18

Directheid: Hoe?

Answer 18

• d.m.v. een meta-gesprek
• sluit aan op wat er zich voordien en nu voordoet
• geformuleerd als een ik-boodschap
• tentatief
• vraag ter exploratie