Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Líffærafræði > Vefjafræði > Flashcards

Vefjafræði Flashcards

1
Q

Hvað eru stofnfrumur ?

A

Ósérhæfðar, frumstæðar frumur sem geta fjölgað sér og sérhæfst í sérstakar frumugerðir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er það sem hefur aðal áhrif á sérhæfingu frumna ?

A

Umritunarþættir (allar frumur hafa sama genasafn)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hver er munurinn á stofnfrumum úr fósturvísum og vefjastofnfrumum ?

A

Stofnfrumur úr fósturvísum geta sérhæfst í allar aðra frumur líkamans en vefjastofnfrumur eru takmarkaðar við þann vef sem þær búa í

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvað þýðir að stofnfrumur skipti sér asymmetrískt (ósamhverf skipting) ?

A

Þær mynda tvær ólíkar frumur við skiptingu, eina stofnfrumu og eina sérhæfða frumu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Í hvaða vefjum er hraðasta ummyndinunin ?

A

Blóðvef, þörmum, hár/húðsekkjum og brjóstkirtli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvenær eru frumur í brjóstum kvenna mest sérhæfðar ?

A

Þegar kona er með barn á brjósti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hverjir eru tveir helstu eiginleikar illkynja krabbameinsfruma ?

A

Ífarandi æxlisvöxtur og óheftar frumuskiptingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvenær er farið að tala um krabbamein sem illkynja æxli ?

A

Þegar frumumassinn verður ífarandi í nálæga vefi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvað er ífarandi æxlisvöxtur ?

A

Þegar krabbamein skríður af stað frá upprunastað sínum og er þá tilbúið að meinvarpast

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvenær er talað um meinvarpandi æxli ?

A

Þegar krabbamein hefur dreifst til annarra fjarlægra líffæra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Í hvaða fjóra flokka eru krabbamein flokkuð eftir vefjauppruna ?

A

Krabbamein í þekjuvef, stoðvef, heila og hvítblæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvers vegna eru þekjuvefskrabbamein svona algeng ?

A

Vegna þess að þekjuvefsfrumur eru mjög útsettar fyrir utanaðkomandi áreiti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað eru primary frumur ?

A

Frumur úr ferskum vef, beint úr einstaklingi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvað eru frumulínur ?

A

Frumur sem búið er að gera ódauðlegar og má nota til ýmissa rannsókna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvað er haemotoxylin ?

A

Basískur vefjalitur sem hefur sækni í neikvætt hlaðnar sameindir eins og kjarnsýrur og litar þær fjólubláar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvað er eosin ?

A

Súr vefjalitur sem hefur sækni í jákvætt hlaðnar sameindir eins og flest prótein í umfrymi og litar þau rauð eða bleik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvað er PAS ?

A

Vefjalitur sem litar slím og sykrur rautt, litar slím frá goblet frumum í lungum og þörmum, litar einnig grunnhimnu og brjósk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvernig eru mótefni byggð upp ?

A

Tvær léttar keðjur og tvær þungar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvert er hlutverk örtíta í þörmum ?

A

Auka yfirborð þarma til að auðvelda næringarupptöku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvert er hlutverk kólesteróls í frumuhimnunni ?

A

Eykur stífleika hennar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvað er laminin ?

A

Glycoprótein sem eru mikilvægur hluti af grunnhimnu, tengjast integrinum, hafa áhrif á frumusérhæfingu, -fjölgun, -skrið og -dauða

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvað er grunnhimna ?

A

Netlaga himna sem skilur að starfsvef og stoðvef, samsett úr GAG sameindum og próteinum, stjórnar síun í nýrum og æðum, gasskiptum í lungum og stjórnar frumuvexti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvað er lamin ?

A

Stoðgrindarprótein í kjarna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hver er munurinn á þéttlitni(heterochromatin) og dreiflitni (euchromatin) ?

A

Í þéttlitni er DNA pakkað þétt saman og það er óvirkt við eftirmyndun og umritun, í dreiflitni eru histónin búin að opna sig svo að eftirmyndun og umritun er möguleg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Hvaða amínósýra er alltaf upphafstákni þegar prótein eru þýdd ?

A

AUG - methionine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Hvert er hlutverk minni hlutarins í ríbósóm einingunni ?

A

Tengir saman mRNA þráðinn og tRNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hvert er hlutverk stærri hlutarins í ríbósóm einingunni ?

A

Hvatar myndun peptíðtengja milli amínósýra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hvar eru sterar framleiddir í frumunni ?

A

Í slétta frymisnetinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Hvar fer þýðing próteina fram ?

A

Annaðhvort á grófa frymisnetinu (prótein semenda utan frumu, í lýsósómum eða frumuhimnu) eða í frjálsum ríbósómum í umfrymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Hvað er proteosome ?

A

Þyrping af próteinum, sem innihalda ensím sem eyða ónýtum eða óþörfum próteinum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Hvar fer rafeindaflutningskeðjan fram í hvatberum ?

A

Á innri himnunni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Hvert er helsta hlutverk peroxísóma ?

A

Niðurbrot á fitusýrum og afeitrun á ýmsum sameindum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Hvert er hlutverk milliþráða (intermediate filaments) ?

A

Gefa frumunni mekanískan styrk svo hún þoli betur álag (mikið í húð), liggja um alla frumuna eins og reipi, mynda nuclear lamina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Hvert er hlutverk örþráða (aktín þráða) ?

A

Nauðsynlegir við útlit frumu, hjálpa til við frumuskrið, festing og hreyfing próteina við himnur, mynda örtotur, taka þátt í vöðvasamdrætti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Í hvaða þrjár gerðir skiptist stoðkerfi frumunnar ?

A

Milliþræði (intemediate filament), örþræði (aktín) og örpíplur (microtubuli)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Hvert er hlutverk örpípla (microtubuli) ?

A

Mynda net um frumuna svo að frumulíffærin geti hreyfst úr stað, hreyfing bifhára og svipa, tengja litninga við spólur í frumuskiptingu (vaxa út frá geislaskauti)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Hvað gerist í G1 fasa frumuhringsins ?

A

Fruman safnar næringarefnum og myndar RNA og prótein sem eru nauðsynleg fyrir myndun DNA og tvöföldun litninga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Hvað gerist í S fasa frumuhringsins ?

A

Litningafjöldi er tvöfaldaður

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Hvað gerist í G2 fasa frumuhringsins ?

A

Fruman kannar nýmyndaða DNA-ið og undirbýr sig fyrir skiptingu (stækkar og endurraðar frumulíffærum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Hver eru helstu skref í apoptosu ?

A

DNA sundrast, rúmmál frumunnar minnkar, hvatberar hætta að virka, himnublöðrur myndast, apoptic bodies myndast sem eru svo étnir af átfrumum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Í hvaða fjóra flokka skiptast vefir ?

A

Þekjuvef, taugavef, vöðvavef og bandvef/stoðvef (stundum talað um blóðvef einnig)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Hvað einkennir þekjuvef ?

A

Náin frumutengsl og návist við opið rými

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Hvar finnst þekjuvefur í líkamanum ?

A

Þekur líkamann að utan, hol líkamans að innan og myndar kirtla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Hvað er það sem aðskilur þekjuvef frá undirliggjandi stoðvef ?

A

Grunnhimna (basement membrane)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Hvað heita pólarnir tveir á þekjuvefsfrumum

A

Apical hluti snýr að holrými, basal hluti snýr niður að grunnhimnu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Hvað eru integrin ?

A

Himnubundnir viðtakar sem greiða fyrir tengingu milli frumu og umhverfis/annarrar frumu (fibronectin, collagen, laminin), hluti af hemidesmosomum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Í hvaða 3 flokka skiptast frumu-frumu tengi ?

A

Anchorong junctions(desmosome), occluding junctions (þéttitengi) og communicating junctions (gatatengi)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Hvað einkennir þéttitengi (zonula occlusion/tight junction) ?

A

Binda frumur mjög þétt saman, eru næst apical hluta frumu, viðhalda skautun frumna og stjórna paracellular flutningi jóna og annarra sameinda

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Hver eru mikilvægustu próteinin í þéttitengjum ?

A

Occludin og claudin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Hvað er occludin ?

A

Prótein sem er í flestum þéttitengjum, viðhalda hindrun milli apical hluta og lateral hluta frumu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Hvað er claudin ?

A

Prótein sem mynda backbone þéttitengja, mynda göng og stjórna för efna paracellular (milli frumna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Hvert er hlutverk zonula adherens (adherens junctions) ?

A

Tengja aktín þræði við frumuhimnu í frumu-frumu tengingu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Hvert er mikilvægasta próteinið í adherens junctions ?

A

E-cadherin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Hvert er hlutverk desmosoma (hnapptengja) ?

A

Tengja milliþræði við frumuhimnu í frumu-frumu tengingu, þola mikið álag

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Hvert er hlutverk gap junctions ?

A

Mynda göng milli tveggja frumna til að hleypa jónum og öðrum sameindum á milli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Hvert er hlutverk focal adhesions ?

A

Binda frumur við grunnhimnu með því að tengjast aktín þráðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Hvert er hlutverk hemidesmosoma ?

A

Tengja basolateraltsvæði frumu við grunnhimnu með því að tengjast milliþráðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Hvaða frumutengi tengjast aktín þráðum ?

A

Þéttitengi, adherens junctions og focal adhesions

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Hvaða frumutengi tengjast milliþráðum ?

A

Desmosome og hemidesmosome

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Hvert er hlutverk þekjuvefs ?

A

Vörn, frásog, seytun, gasskipti/leiðslukerfi, skynjun, samdráttur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Hvernig skiptist þekjuvefur eftir lögun frumna ?

A

Flöguþekja, teningsþekja, stuðlaþekja og breytiþekja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Hvernig skiptist þekjuvefur eftir lagskiptingu ?

A

Einföld þekja, lagskipt þekja og sýndar lagskipt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Hvar finnast helst einfaldar flöguþekjur ?

A

Æðaþeli, líkamsholum, bowman’s capsule og í lungnablöðrum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Hvar finnast helst einfaldar teningsþekjur ?

A

Kirtilgöngum, eggjastokkum og nýrnapíplum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Hvar finnast helst einfaldar stuðlaþekjur ?

A

Meltingarfærum neðan vélinda (gallblaðra, smáþarmar, ristill)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Hvar finnast helst einfaldar stuðlaþekjur með bifhárum ?

A

Eggjaleiðurum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Hvar finnast helst lagskiptar flöguþekjur ?

A

Munnholi, vélinda, endaþarmsopi, leggöngum og húð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Hvar finnast helst lagskiptar teningsþekjur ?

A

Stærri göngum í munnvatnskirtlum og svitakirtlum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Hvar finnast helst lagskiptar stuðlaþekjur ?

A

Stærri göngum útkirtla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Hvar finnast helst sýndarlagskiptar þekjur ?

A

Berkjum öndunarfæra (bifhærðar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Hvar finnast helst breytiþekjur ?

A

Einungis í þvagblöðru (þvagpípu og þvagrás)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Hvað eru goblet frumur ?

A

Þekjufrumur sem seyta slími

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Hvaða 3 leiðir nota kirtilfrumur til að seyta efnum ?

A

Merocrine, apocrine og holocrine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Hver er munurinn á merocrine, apocrine og holocrine seytun ?

A

Merocrine: himna seytikorna rennur saman við apical hlutafrumuhimna og innihald losnar með útfrumun
Apocrine: apical hluti umfrymis losnar með seytuninni
Holocrine: fruma fyllist af seytiblöðrum og springur á endanum og deyr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Í hvaða 5 flokka er hægt að skipta einföldum kirtlum ?

A

Pípulaga, hlykkjóttum, greinóttum pípulaga,

perulaga, greinóttum perulaga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Í hvaða 3 flokka er hægt að skipta samsettum kirtlum ?

A

Pípulaga, perulaga og pípuperu laga (tubuloacinar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Hvar er helst að finna einfalda pípukirtla ?

A

Þörmum og ristli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Hvar er helst að finna einfalda greinótta pípukirtla ?

A

Í maga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Hvað eru paneth frumur ?

A

Frumur í smáþörmum sem eru hluti af ónæmiskerfinu og framleiða lysozyme sem eyðileggja frumuveggi baktería

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Hvar er helst að finna einfalda hlykkjótta pípukirtla ?

A

Húð (svitakirtlar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Hvar er helst að finna einfalda perulaga kirtla (acinar) ?

A

Þvagrás

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Hvar er helst að finna einfalda greinótta acinar kirtla ?

A

Í maga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Hvar er helst að finna greinótta pípukirtla ?

A

Skeifugörn (Brunner’s kirtlar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Hvar er helst að finna greinótta acinar kirtla ?

A

Brisi (exocrine hluti) og brjóstum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Hvar er helst að finna greinótta pípuacinar kirtla ?

A

Mjólkurkirtlar í brjóstum, munnvatnskirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Hvað er stroma ?

A

Bandvefur og allar þær frumur sem þar er að finna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Hvað kallast frumur í brjóski ?

A

Chondrocytses

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Í hvaða þrjá flokka skiptist brjósk ?

A

Glærbrjósk, trefjabrjósk og elastískt brjósk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Hve stór hluti af brjóski er millifrumuefni ?

A

95%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Hverjar eru helstu sameindir í millifrumuefni brjósks ?

A

Kollagen, proteoglycön (með GAG sameindum) og glycoprótein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Hvaðan fær brjósk næringu ?

A

Frá perichondrium (brjóskhimnu) og liðvökva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

Hver er helst að finna hýalínbrjósk (glærbrjósk) ?

A

Í beinagrind fóstra, vaxtarflötum langra beina, liðflötum, öndunavegi og í rifjum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

Hvar í líkamanum er að finna trefjabrjósk ?

A

Liðþófum og sinafestum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

Hvað einkennir trefjabrjósk ?

A

Mikið af kollagen I þráðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

Hvað einkennir elastískt brjósk ?

A

Mikið af elastískum þráðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

Hvar er að finna elastískt brjósk í líkamanum ?

A

Ytra eyra, kokhlust og barkaspeldi (epiglottis)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

Í hvers konar brjóski er ekki pericjondrium ?

A

Trefjabrjóski

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Hvers konar frumur er að finna í brjóski ?

A

Chondroblasta, chondrocyta (og fibroblasta í trefjabrjóski)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Hvaða efni eru aðal uppistaðan í millifrumuefni í hýalínbrjóski ?

A

Kollagen II og aggrecan (proteoglycan)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Hvaða efni eru aðal uppistaðan í millifrumuefni í elastísku brjóski ?

A

Kollagen II, elastískir þræðir og aggrecan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Hvaða efni eru aðal uppistaðan í millifrumuefni í trefjabrjóski ?

A

Kollagen I og II og versican (proteoglycan)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Hver eru helstu hlutverk beina ?

A

Vörn, mekanískur stuðningur, hreyfigeta, uppspretta steinefna og blóðmyndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Hver er aðaluppistaðan í millifrumefni í beini ?

A

Kollagen þræðir (aðallega I en líka V)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Í hvaða hluta beins á beinvöxtur sér stað ?

A

Epiphyseal line

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Í hvaða þrjá hluta skiptast löng bein ?

A

Epiphysis, metaphysis og diaphysis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Hvað eru osteoprogenitor cells ?

A

Frumur sem eru komnar frá mesenchymal stofnfrumum og eru forverafrumur fyrir osteoblasta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Hvenær verða osteoblastar að osteocytum ?

A

Þegar osteoblastarnir eru umkringdir millifrumuefninu sem þeir seyta er talað um osteocyta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Hvað eru osteoclastar ?

A

Frumur sem eru staðsettar á yfirborði beina þar sem beinið er í eyðingu eða hefur skemmst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Hvert er hlutverk osteoblasta ?

A

Seyta millifrumuefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Hvaða frumur eru forverafrumur osteoclasta ?

A

Monocytar og granulocytar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Hvers konar frumur geta osteoprogenitor frumur myndað ?

A

Fibroblasta, osteoblasta, fitufrumur(adipocytes), chondrocytes og vöðvafrumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Hvers konar efni seyta osteoclastar til að brjóta niður millifrumuefni í beini ?

A

Lífrænum sýrum og kollagenasa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Hvers konar frumur geta monocytar skipt sér í ?

A

Macrophaga og osteoclasta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Hvernig er hægt að skipta beini eftir þéttleika ?

A

Þétt bein (compact bone) og frauðbein (cancellus bone)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Hvernig er hægt að skipta beini eftir þroska ?

A

Ofið bein (primary) og flögubein (secondary)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Hver er helsti munur á primary og secondary beini ?

A

Primary bein er frumuríkt, hefur minna af söltum, hefur óreglulega skipan kollagenþráða og er frekar veikburða en í secondary beini, er ekki eins mikið af frumum, meira af söltum, kollagen þræðir raða sér skipulega og það er ekki eins brothætt

117
Q

Hvað eru lamellur ?

A

Hringlaga strúktúr af kollagen þráðum

118
Q

Eftir hvaða tveimur leiðum getur bein myndast ?

A

Intramembranous ossifacation (samþétting mesenchymal frumna) eða endochondral ossification (ummyndun brjóskvefjar)

119
Q

Hvaða bein myndast með intramembranous ossification ?

A

Flötu beinin í höfuðkúpunni og andliti, kjálkinn og viðbein

120
Q

Hvaða bein myndast með endochondral ossification ?

A

Þau bein í axial beinagrind sem bera þunga og bein í útlimum

121
Q

Hver er stærsti hjöruliðurinn í líkamanum ?

A

Hnéliðurinn

122
Q

Hvaða 4 gerðir frumna hafa samdráttareiginleika ?

A

Vöðvafrumur, vöðvaþekjufrumur, vöðvabandvefsfrumur og pericytes

123
Q

Hvar er helst að finna vöðvaþekjufrumur ?

A

Í kringum kirtla

124
Q

Hvert er helsta hlutverk vöðvabandvefsfrumna og hvaðan eru þær upprunar ?

A

Mynda örvef þegar skemmd hefur orðið og eru komnar frá fibroblöstum

125
Q

Hvar er helst að finna pericytes ?

A

Kringum háræðar

126
Q

í hvaða 3 flokka skiptist vöðvavefur ?

A

Þverrákótta vöðva, hjartavöðva og slétta vöðva

127
Q

Hvernig myndast þverrákóttar vöðvafrumur ?

A

Með samruna margra myoblasta (eru margkjarna)

128
Q

Hvaða efni eru mikilvægust til að koma vöðvasamdrætti af stað ?

A

Kalsíum og ATP

129
Q

Hvernig er skipulag þverrákóttra vöðva ?

A

Hver vöðvafruma er umlukin endomysium (stoðvefur) sem eru síðan hópaðar saman í fasciculi sem eru umlukin perimysium (laus kollagen ríkur stoðvefur), mörg knippi eru síðan umlukt epimysium (þéttur bandvefur) og mynda þau vöðvann

130
Q

Hvaða prótein eru meginuppistaðan í vöðvaþráðum ?

A

Aktín og mýosín (einnig stoðprótein)

131
Q

Hvað er sarcomere ?

A

Ein samdráttareining

132
Q

Hvað er titin og hvaða hlutverki gegnir það ?

A

Stoðprótein sem tengir mýosín við Z-línu

133
Q

Hvað er A-belti í samdráttareiningu ?

A

Þykkir þræðir og sá hluti þunnu þráðanna sem overlappa þá þykku

134
Q

Hvað er I-svæði í samdráttareiningu ?

A

Hluti þunnra fílamenta (styttist við samdrátt)

135
Q

hvað er H-belti í samdráttareiningu ?

A

Sá hluti þykku þráðanna sem eru ekki overlappaðir af þeim þunnu (styttist við samdrátt)

136
Q

Hvað eru Z-línur í samdráttareiningu ?

A

Aðskilja eina samdráttareiningu frá annarri

137
Q

Hvað er M-lína í samdráttareiningu og hvaða efni er þar að finna ?

A

Miðja einingarinnar, kreatín kínasa

138
Q

Hvað er aktín ?

A

Fjölliður af globular aktín próteinum sem mynda tvíþætta gormlaga byggingu

139
Q

Hvaða hlutverk hefur tropomyosin ?

A

Felur bindistað fyrir mýosín á aktíninu þegar vöðvinn er slakur

140
Q

Hvað er troponin ?

A

Prótein sem situr á tropomýosín þráðum og er samsett úr þremur subunits

141
Q

Hvert er hlutverk Troponin-C ?

A

Bindur Ca2+ (hindrar verkun TnI)

142
Q

Hvert er hlutverk Troponin-T ?

A

Festir troponinið við tropomyosínið

143
Q

Hvert er hlutverk Troponin-I ?

A

Binst aktíni og hamlar þannig bindingu aktíns við mýosín

144
Q

Hvað er mýosín ?

A

Prótein sem byggt úr tveimur löngum þungum keðjum sem tvinnast saman og fjórum léttum keðjum

145
Q

Í hvaða 5 skref skiptist vöðvasamdráttur ?

A

Binding (attachment), losun (release), beyging (bending), kraftmyndun (force generation) og endurbinding (reattachment)

146
Q

Hvað gerist í fyrsta skrefinu í vöðvasamdrætti (attachment) ?

A

Mýosín höfuðið er bundið aktín sameind á þunnu fílamenti, ATP er ekki til staðar

147
Q

Hvað gerist í öðru skrefinu í vöðvasamdrætti (release) ?

A

ATP tengist mýosín höfðinu, sækni mýosínsins í aktín verður minni og höfuðið losnar frá

148
Q

Hvað gerist í þriðja skrefinu í vöðvasamdrætti (rbending) ?

A

ATP brotnar niður í ADP og ólífrænt fosfat og mýosín höfuðið færist eftir aktín sameindinni

149
Q

Hvað gerist í fjórða skrefinu í vöðvasamdrætti (force generation) ?

A

Mýosínið binst aktíni veiklega, ólífrænt fosfat losnar sem orsakar það að mýosínið hefur meiri sækni í aktín og binst því fastar og mýosínið fer aftur í upprunalega stöðu og dregur með því aktínið nær miðju

150
Q

Hvað gerist í fimmta skrefinu í vöðvasamdrætti (reattachment) ?

A

Mýosín höfuðið binst nýrri aktín sameind og ferlið getur endurtekið sig

151
Q

Hvert er hlutverk aktinin ?

A

Tengir saman aktín þræði í sitthvorum sarcomere, staðsett í Z-línu

152
Q

Hvert er hlutverk titin ?

A

Tengir þykku fílamentin við Z-línu

153
Q

Hvert er hlutverk desmin ?

A

Tengir samliggjandi fílament þræði við sarcolemma

154
Q

Hvert er hlutverk dystrophin ?

A

Tengir aktín við laminin í grunnhimnu

155
Q

Hvernig berst boðspenna milli tauga og vöðva og orsakar vöðvasamdrátt ?

A

Boðspenna afskautar taugaenda svo að spennustýrð kalsíumgöng opnast, acetýlkólín losnar út og binst viðtaka á vöðvafrumunni sem leiðir til opnunar jónaganga og natríum streymir inn, vöðvafruman afskautast sem leiðir til þess að fleiri natríum göng opnast og boðspenna myndast, kalsíum göng í T-túbúli virkjast, kalsíum göng í SR opnast og kalsíum streymir út í umfrymi og orsakar vöðvasamdrátt

156
Q

Hvað er frymisnetið sem umlykur vöðvaþræði kallað ?

A

Sarcoplasmic reticulum

157
Q

Hvernig liggja T-tubules ?

A

Umlykja A-I tengsl allra sarcomera

158
Q

Hvernig berst boðspenna eftir vöðvaþráðum ?

A

Eftir T-tubules

159
Q

Hvernig er ferlið í upphafi vöðvasamdráttar ?

A

Acetýlkólín losnar frá taugamótum og binst viðtaka, boðspenna nær til T-tubules, SR losar kalsíum sem binst við aktín og bindistaðir fyrir mýosín verða aðgengilegir og samdráttur getur hafist

160
Q

Hvað er myasthenia gravis ?

A

Sjálfsofnæmissjúkdómur þar sem líkaminn framleiðir mótefni gegn acetýlkólínviðtökum

161
Q

Hver er munurinn á rauðum og hvítum trefjum í vöðva ?

A

Rauðar trefjar hafa mikið innihald mýoglóbíns og hvatbera, dragast hægt saman en geta haldið samdrætti lengi
Hvítar trefjar geta dregist hratt saman en þreytast fljótt, frá orku einkum frá anaerobic niðurbroti glúkósa

162
Q

Hvaða frumur eru taldar vera stofnfrumur í vöðvum ?

A

Satellite frumur

163
Q

Hver eru helstu atriðin sem skilja að hjartavöðva og rákótta vöðva ?

A

Hver hjartavöðvafruma er stutt og inniheldur einungis einn kjarna sem situr nálægt miðju, vöðvafrumur tengjast með frumutengjum í hjartavöðva en ekki í rákóttum vöðva

164
Q

Hvað kallast frumutengin í hjartavöðva ?

A

Intercalated disks

165
Q

Hvernig tengi eru í intercalated disks og hvert er hlutverk þeirra ?

A

Desmosome; tengja frumur saman með því að tengjast intermediate filamentum, adherent junctions; tengja frumur saman með því að tengjast aktín stoðgrindinni, gap junctions; samstilling vöðvasamdráttar

166
Q

Hvað er necrosa ?

A

Massívur frumudauði vegna skyndilegs súrefnisskorts

167
Q

Hver eru einkenni sléttra vöðva ?

A

Spólulaga frumur, einn miðstæður kjarni, ekki skipuleg uppröðun aktín og mýosín þráða, mikið um intermediate filament, kalsíum kemur að utan en ekki frá SR

168
Q

Hvar er helst að finn slétta vöðva ?

A

Í flestum hollífærum, s.s. þörmum, þvagblöðru, loftvegum, legi, eggjaleiðurum og æðum, einnig í ýmsum kirtlum

169
Q

Hvað er peristalsis og hvernig liggja vöðvalög í meltingarvegi ?

A

Þarmahreyfingar (sléttvöðvalög liggja hornrétt á hvert annað)

170
Q

Í hvaða tvo hluta skiptist taugakerfið ?

A

Úttaugakerfið og inntaugakerfið

171
Q

Hvaða líffæri eru í inntaugakerfinu ?

A

Heili og mæna

172
Q

Hvernig er taugakerfinu skipt eftir virkni ?

A

Sjálfráða og ósjálfráða taugakerfið

173
Q

Hvernig skiptist ósjálfráða taugakerfið ?

A

Sympatíska og parasympatíska kerfið

174
Q

Hvert er hlutverk taugafruma ?

A

Mynda sérhæfðar tengingar milli ólíkra frumuhópa, s.s. taka við boðum frá skynfrumum, vinna úr upplýsingum og búa til minni og mynda boð sem flytjast til starfsfrumna

175
Q

Í hvaða hluta taugafrumu er kjarninn og önnur frumulíffæri ?

A

Perikaryon

176
Q

Hvaða hluti taugafrumu tekur við boðum frá axonum ?

A

Dendritar

177
Q

Hvaða frumuhluti er sérhæfður til að flytja boð till annarra frumna ?

A

Axon (síminn)

178
Q

Hvað eru synapsar ?

A

Frumumót sem miðlar samskiptum milli taugafruma og effector fruma

179
Q

Hvað heitir endinn næst perikaryon á símanum og hvað heitir endinn fjærst honum ?

A

Axon hillock er næst perikaryon, terminal bouton/end plate er endinn fjærst perikaryon

180
Q

Hvað eru Nissl bodies ?

A

Staflar af rER, þar fer framleiðsla próteina fram

181
Q

Hvernig ferðast taugaboð eftir taugafrumu ?

A

Með örpíplum í síma

182
Q

Hvernig skiptast taugafrumur eftir svipgerð ?

A

Multipolar; margir angar sem ganga út frá bol, bipolar; tveir angar ganga út frá bol og pseudounipolar; einn angi gengur út frá bol sem verður að tveimur

183
Q

Hvernig skiptast taugafrumur eftir starfi ?

A

Skyntaugafrumur (afferent), millitaugafrumur og hreyfitaugafrumur (effernet)

184
Q

Hvað eru taugahnoð og hvar eru þau staðsett ?

A

Samansafn af frumubolum, staðsett rétt fyrir utan mænuna

185
Q

Hvað þýðir það að frumuhimnan afskautist ?

A

Himnuspennan verður minna neikvæð

186
Q

Hvað gerir það að verkum að jónagöng opnast ?

A

Taugaboðefni frá pre-synaptic frumu bindast jónagöngum á post-synaptic frumu

187
Q

Hvernig eru seytibólur fluttar að end plate ?

A

Með örpíplum

188
Q

Hvernig fer boðefnalosun fram í synöpsum ?

A

Seytibólur með boðefnum eru fluttar að end plate, kalsíum streymir inn sem virkjar prótein sem tengja blöðrurnar við frumuhimnuna og boðefnið er losað út

189
Q

Eftir hvaða tveim leiðum geta boðefnið losnað út úr presynaptic frumu ?

A

Seytibólan rennur saman við frumuhimnuna eða það myndast göng sem losar efnið út

190
Q

Hvert er hlutverk clatherin sameinda ?

A

Mynda nýjar blöðrur sem eru tómar og fluttar aftur til perikaryon

191
Q

Hver eru algengustu taugaboðefnin ?

A

Asetýlkólín, adrenalín/noradrenalín, dópamín, serótónín, GABA, glýcín

192
Q

Hvaða frumur mynda mýelín í ÚTK og hverjar í MTK og hver er helsti munurinn á þeim ?

A

Í ÚTK eru það Schwann frumur en oligodendrocytar í MTK, Schwann frumur mýelínsera bara eina taugafrumu en oligodendrocytar geta mýelínserað margar taugafrumur

193
Q

Hvernig mynda Schwann frumur mýelín utan um taugafrumu ?

A

Schwann fruman umlykur taugaþráðinn, mesaxon myndast þar sem fruman kemur saman sitt hvoru megin axonsins, mesaxoninn snyst um axonþráðinn og vefur frumuhimnu Schwann frumunnar um axoninn

194
Q

Hvað kallast bilin á milli Schwann fruma og hver er tilgangur þeirra ?

A

Nodes of Ranvier, mikilvægir til að auka hraða rafboða, afskautun flyst frá einum node til annars

195
Q

Hvar er endoneurium og hvað inniheldur það ?

A

Stoðvefur sem umlykur taugafrumur og viðkomandi Schwann frumur, aðallega kollagen þræðir og GAG sameindir

196
Q

Hvað er perinerium og hvað inniheldur það ?

A

Stoðvefur sem umlykur hóp af axonum og myndar taugabúnt (fasicles), þekjuvefslíkar frumur, kollagen og grunnhimna

197
Q

Hvað er epineurium og hvað inniheldur það ?

A

Þéttur stoðvefur sem bindur saman fasicles í nerve trunk (taugastofn), inniheldur fituvef og stóra slagæð

198
Q

Hvað inniheldur gránan í miðtaugakerfinu ?

A

Taugaboli og axonþræði sem tengjast þeim

199
Q

Hvað inniheldur hvítan í miðtaugakerfinu ?

A

Búnt af mýelínseruðum taugaþráðum

200
Q

Hvernig er skipting gránu og hvítu í miðtaugakerfinu ?

A

Í mænunni er gráninn fyrir innan og hvítan fyrir utan en öfugt í heilanum

201
Q

Hvert er hlutverk astrocyta ?

A

Snjómokstursvélar þegar taugaþræðir eru að myndast (eyða millifrumuefni), styðja við taugaþræði, flytja vökva og jónir frá millifrumuefni umhverfis taugaþræði yfir í blóðrásina og eru mikilvægir í blood-brain barrier

202
Q

Hvað er það sem gerir atrocyta óreglulega í lögun ?

A

GFAP, sérstök gerð af intermediate filaments

203
Q

Hver er munurinn á protoplasmic og fibrous astrocytum ?

A

Protoplasmic eru aðallega í gránu og eru greinóttari, fibrous eru aðallega í hvítunni og ekki eins greinóttar

204
Q

Hvert er hlutverk microglia frumna ?

A

Ónæmisfrumur miðtaugakerfisins - átfrumur

205
Q

Hvað eru ependymal frumur og hvað einkennir þær ?

A

Mynda klæðningu holrúma í heila og mænu, hafa bifhár, þekjuvefslíkar frumur en liggja ekki á grunnhimnu

206
Q

Hverjar eru heilahimnurnar 3 ?

A

Pia, arachnoid og dura

207
Q

Hvað einkennir dura mater ?

A

Sterkt kollagen lag sem myndar ytri kápu miðtaugakerfisins, innra byrði er þakið ósamfelldu lagi af flöguþekju

208
Q

Hvað einkennir arachnoid ?

A

Kollagen ríkur stoðvefur með flöguþekju, greinótt himna sem nær niður í subarachnoid spacce þar sem mænuvökvinn er

209
Q

Hvað einkennir pia mater ?

A

Frumuríkur vefur með lausum stoðvef, inniheldur mikið af æðum, liggur á grunnhimnu sem umlykur allt miðtaugakerfið

210
Q

Hvaða frumur framleiða GABA ?

A

Purkinje frumur

211
Q

Hvað er choroid plexus ?

A

Floskenndur vefur í heilahólfum, myndaður af æðaríkum bandvef í pia, klæddur einfaldri stuðlaþekju, myndar heila og mænuvökva

212
Q

Hvar liggja æðarnar sem næra heilann ?

A

Í subarachnoid og perivasuclar space

213
Q

Hvernig er endurmyndun taugaþráða í MTK ?

A

Þegar áverki verður á taugafrumu rýrnar síminn, átfrumur eyða restinni af símanum og Schwann frumur koma og mynda braut fyrir nýjan síma til að myndast

214
Q

Í hvaða 3 lög skiptist húðin ?

A

Dermis, epidermis og subcutis

215
Q

Hvert er hlutverk húðarinnar ?

A

Verndun fyrir utanaðkomandi áreitum, mekanískur stuðningur, viðheldur vökva- og varmajafnvægi, myndar D-3 vítamín, geymir orku í formi fitu og inniheldur skynfæri

216
Q

Hvað kallast þekjufrumur í yfirhúð ?

A

Keratínócytar

217
Q

Í hvaða fjögur lög skiptist yfirhúð ?

A

Stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum og stratum corneum

218
Q

Hvernig frumur eru aðallega í stratum basale ?

A

Teningslaga þekjufrumur sem sitja á grunnhimnu og sjá um endurnýjun annarra keratínocyta

219
Q

Hvernig frumur eru aðallega á stratum spinosum ?

A

Polyhedral frumur með stóran og ljósan kjarna með áberandi kjarnakorni, þessar frumur mynda keratínþræði sem mynda tonofilament sem tengjast desmosomum

220
Q

Hvernig frumur eru aðallega í stratum granulosum ?

A

Flatar frumur sem innihalda seytiblöðrur sem kallast keratohyaline granules, efstu frumurnar tapa kjarnanum og umfryminu

221
Q

Hver er uppistaðan í stratum corneum ?

A

Þétt próteinlag myndað af keratíni

222
Q

Af hvaða próteinum er keratóhýalín myndað ?

A

Cystein og involucrin

223
Q

Úr hverju er keratín (hornþræðir) myndað ?

A

Keratóhýalíni og tonofilamentum

224
Q

Hvernig tengi eru milli basal frumna í yfirhúð go grunnhimnu ?

A

Hemidesmosome

225
Q

Hvenær verður telómerasinn óvirkur ?

A

Þegar fruma fer úr því að vera stofnfruma í að vera forverafruma ?

226
Q

Hversu örar eru frumuskiptingar í stofnfrumum, forverafrumum og sérhæfðum frumum ?

A

Hægar skiptingar í stofnfrumum, hraðar í forverafrumum og engar skiptingar í sérhæfðum frumum

227
Q

Hvaðan koma melanocytar í yfirhúð ?

A

Frá neural crest frumum í fósturþroska

228
Q

Hvar eru melanocytar staðsettir og hvert er hlutverk þeirra ?

A

Basalt í yfirhúð, mynda melanín sem er flutt til keratínocyta og verndar gegn útfjólublárri geislun, er einnig ábyrgt fyrir hár og húðlit

229
Q

Hvar er helst að finna Langerhans frumur ?

A

Í stratum spinosum (prickle cell layer)

230
Q

Hvaðan eru Langergans frumur komnar ?

A

Frá monocytum

231
Q

Hvert er hlutverk Langerhans fruma ?

A

Mikilvægar fyrir ónæmiskerfi húðarinnar, meðhöndla sýkla, innihalda Birbeck granúlur

232
Q

Hvað nema lausir taugaendar í húð ?

A

Fína snertingu, hita og kulda

233
Q

Hvað nemur Parcinian corpuscle ?

A

Þrýsting og titring

234
Q

Hvað nemur Meisner’s corpuscle ?

A

Lágtíðni titring (aðallega í vörum og fingurgómum)

235
Q

Hvað nemur Ruffini’s corpuscle ?

A

Tog og þrýsting

236
Q

Í hvaða 3 fasa er hárvexti skipt ?

A

Anagen (vöxtur), catagen (vaxtarstopp) og telogen (rýrnun)

237
Q

Eftir hvaða 3 leiðum geta stofnfrumur í hársekk (papilla) farið ?

A

Upp í epidermis og myndað þekjuna, myndað fitukirtla eða aftur niður í papilla og mynda IRS, cortex og medulla

238
Q

Hvernig kirtlar eru sebaceous glands (fitukirtlar) ?

A

Acinar kirltar sem opnast oftast sem útvöxtur frá ERS ofarlega

239
Q

Hvernig er útskilnaðarmáti fitukirtla og hvað gefa þeir frá sér ?

A

Holocrine, gefa frá sér tríglýceríð og vaxefni

240
Q

Hvaða tvær gerðir eru af svitakirtlum ?

A

Eccrine og apocrine

241
Q

Hvernig eru eccrine svitakirtlar ? (Gerð, uppbygging, útskilnaður, hlutverk)

A

Einfaldir hlykkjóttir pípukirtlar, seytihluti oft á mörkum epidermis og subcutis, seytifrumur stuðlaþekjulaga, gangar með lagskiptri teningsþekju, útskilnaður er hlutlaus/súr vatnslausn með ýmsum söltum, taka þátt í varmastjórnun líkamans

242
Q

Hvernig eru apocrine svitakirtlar ? (Gerð, uppbygging, útskilnaður, hlutverk)

A

Seytihluti mun stærri en í eccrine kirtlum, teningslaga frumur í seytihluta, gangar með lagskiptri teningsþekju sem opnast ofan til í hársekki, framleiða svita með háu lípíð innihaldi, aðallega í holhöndum, við endaþarmsop, brjóst og kynfæri

243
Q

Í hvaða tvö lög skiptist epidermis ?

A

Papillary layer og reticular layer

244
Q

Hvað er aðallega að finna í epidermis og hver er munurinn á lögunum tveimur ?

A

Bandvefur, laus í papillary layer en þéttur í reticular layer, kollagen og elastískir þræðir og GAG sameindir, meira af elastískum þráðum í papillary layer

245
Q

Hvernig er samsetning undirhúðar og hvert er hlutverk hennar ?

A

Lausgerður bandvefur með fitufrumum, getur innihaldið kirtla, inniheldur stórar æðar og taugar, einangrun, orkuforði og stuðpúði

246
Q

Hvað heitir lokan milli vinstri gáttar og slegils ?

A

Míturloka

247
Q

Hvað heitir lokan milli hægri gáttar og slegils ?

A

Þríblöðkuloka (tricupsid valve)

248
Q

Hvar á boðspenna hjartans upptök sín ?

A

Í SA node

249
Q

Hvaða fjögur lög inniheldur hjartað ?

A

Endocardium, myocardium, epicardium, pericardium

250
Q

Af hvaða lögum samanstendur endocardium ?

A

Æðaþeli, grunnhimnu og trefjaríku kollagen lagi með elastískum þráðum

251
Q

Hvað inniheldur myocardium ?

A

Hjartavöðvafrumur sem tengjast með intercalated disks og háræðar

252
Q

Hvar er myocardium þykkast ?

A

Í sleglum, sérstaklega þeim vinstri

253
Q

Af hvaða lögum samanstendur epicardium (visceral pericardium) ?

A

Einfalt lag af mesothelial frumum go lausgerðum bandvef með fitufrumum, æðum og taugum

254
Q

Í hvaða hluta skiptist pericardium (gollurshús) ?

A

Parietal og fibrous

255
Q

Af hvaða lögum samanstendur parietal pericardium ?

A

Innra lagi af mesothelial frumum, lausum bandvef og þéttum kollagentrefjum

256
Q

Hvert er hlutverk sogæða ?

A

Taka við vökva úr millifrumuefni og þær eru hluti ónæmiskerfisins

257
Q

Hvers vegna er auðvelt fyrir krabbameinsfrumur að komast í sogæðarkerfið ?

A

Því að sogæðarnar eru opnar í annan endann og því greiður aðgangur inn í það

258
Q

Hvað er portal blóðrásakerfi og hvar finnst það í líkamanum ?

A

Þegar tvö háræðarkerfi tengjast saman, í undirstúku-heiladingli, smáþörmum-lifur og nýrnahnoðra

259
Q

Hvað heita samdráttarfrumurnar sem halda lágmarksþrýstingi í bláæðum ?

A

Pericytar

260
Q

Hverjar eru stærstu slagæðarnar sem ganga út fra aorta ?

A

Hálsslagæð (carotid), viðbeinsslagæði (subclavian), nýrnaslagæðar og slagæðar meltingarvegarins

261
Q

Hver er helsti munurinn á slagæðum og bláæðum ?

A

Meiri þrýstingur í slagæðum, sléttvöðvalag þykkara, bláæðar hafa lokur til að hindra bakflæði, stærra holrými í bláæðum og adventitia meira áberandi

262
Q

Hver er helsti munurinn á lungnahringrásinni og þeirri stóru ?

A

Æðar í lungnahringrás þurfa að flytja blóðið sutta vegalengd og því eru veggir æðanna mun þynnri og þrýstingur er lítill

263
Q

Hver eru hlutverk æðaþels ?

A

Efnaflutningur gegnum frumur og milli frumna, seytun efna sem hafa áhrif á samdrátt æðaveggs, hindra/örva blóðstorknun, hafa áhrif a virkni ýmissa efna og ferð hvítra blóðkorna út í blóðrás

264
Q

Hver er aðaluppistaðan í sprengitöflum ?

A

Nitrogen oxide, hefur áhrif á sléttvöðvafrumur þannig að þær slaka skyndilega á

265
Q

Hvernig ferðast ónæmisfrumur úr blóði og í vefi ?

A

Þær eiga uppruna sinna í beinmerg, rúlla eftir æðaveggjunum, sýklar seyta frá sér efnum sem örva ónæmiskerfið, ónæmisfrumurnar nema þessi efni og fara þar út í vefina

266
Q

Hvernig komast ónæmisfrumur gegnum grunnhimnu æða ?

A

Þær seyta kollagenasa

267
Q

Í hvaða 3 lög skiptast veggir blóðæða ?

A

Intima, media og adventitia

268
Q

Af hverju samanstendur tunica intima í æðum ?

A

Æðaþelsfrumum sem sitja á grunnhimnu og þunnu trefjaríku undirlagi

269
Q

Af hverju samanstendur tunica media í blóðæðum og hvernig er það breytilegt ?

A

Aðallega sléttvöðvafrumur og elastískir þræðir, meira áberandi í slagæðum, í slagæðum næst hjartanu er mjög mikið um elastíska þræði (raða sér í lög)

270
Q

Af hverju samanstendur tunica adventitia og hvernig er það breytilegt ?

A

Aðallega kollagentrefjar en líka sléttvöðvafrumur, smáar æðar og taugar, meira áberandi í bláæðum

271
Q

Hvernig er ferlið í æðakölkun ?

A

LDL kemst í gegnum æðaþel og í bandvef þar fyrir neðan, monocytar komast inn fyrir æðaþelið, éta upp lípóprótein og breytast í foam cells, sléttvöðvafrumur skríða úr umhverfinu og taka upp LDL og breytast líka í foam cells, það myndast gúlpur af foam cells og smám saman stækkar þessi gúlpur

272
Q

Hvernig er bygging slagæðlinga ?

A

Minni en slagæðar, lítið um elastíska þræði, eitt til fáein lög af sléttvöðvafrumum í media

273
Q

Hvernig er bygging háræða ?

A

Mjög litlar, æðaþelið er einföld flöguþekja tengd saman með þéttitengjum og gatatengjum, grunnhimna utan um æðaþelið og pericytar þar fyrir utan, reitucular þræðir kringum háræðarnar

274
Q

Í hvaða 3 flokka skiptast háræðar ?

A

Samfelldar (continuous), gloppóttar (fenestrated) og sinusoidal

275
Q

Hvar er helst að finna samfelldar háræðar ?

A

Víða í líkamanum, t.d. vöðvavef, bandvef og taugavef

276
Q

Hvar er helst að finna gloppóttar háræðar ?

A

Á stöðum þar sem hraður efnaflutningur fer fram, s.s. nýrum, mjógirni og innkirtlum

277
Q

Hvað einkennir sinusoidal háræðar og hvar er þær helst að finna ?

A

Óregluleg uppröðun, finnast í lifur, milta, eitlum, beinmerg, heiladingli og nýrnahettum

278
Q

Hvers vegna myndast æðahnútar ?

A

Æðalokur lokast ekki alveg og blóð rennur til baka

279
Q

Hvernig eru sogháræðar byggðar upp ?

A

Innst er æðaþel, engin þéttitengi, grunnhimnan er óþroskuð, sléttvöðvafrumur til staðar, blöðkur sem hindra bakflæði

280
Q

HVerjir eru helstu kostir og gallar við frumuræktanir úr ferskum vef ?

A

Kostir: endurspegla uppruna sinn, sjaldnast brenglaðar eða illkynja
Gallar: takmarkað aðgengi, stuttur líftími, misleitni frá einu sýni til annars

281
Q

Hvaða fitusýra eykur neikvæða hleðslu á innra byrði frumu ?

A

Phosphatidylserine

282
Q

Hvernig eru bifhár byggð upp ?

A

Mynduð af örpíplum, vaxa út frá basal body, 9 útstæð pör og 1 miðstætt par, dynein prótein tengja örpíplurnar og stuðla að hreyfanleika

283
Q

Hvar finnast stereocilia ?

A

Í eistnalyppum, sáðrsá og innra eyra

284
Q

Með hvaða próteinum eru aktín þræðir tengdir frumuhimnu í örtítum ?

A

Myosín og spectrin

285
Q

Hvað einkennir lausgerðan bandvef og hvar finnst hann aðallega ?

A

Mikið ground substance, lausleg uppröðun á trefjum, mikið af frumum (sérstaklega ónæmis), mikið af æðum, finnst helst neðan þekjuvefs, þí þekjuvef kirtla og þekur minnstu æðarnar

286
Q

Hvað einkennir þétta óreglulegan bandvef og hvar finnst hann aðallega ?

A

Mikið af trefjum sem raða sér upp í knippi og liggja í mismunandi áttir, lítið af frumum, sterkur vefur, finnst í meltingarvegi, húð, perichondrium og periosteum o.fl

287
Q

Hvað einkennir þéttan reglulegan bandvef og hvar finnst hann aðallega ?

A

Þráðum pakkað þétt í samsíða knippi, fibroblastar á milli, mjög lítið millifrumuefni, finnst í sinum, liðböndum og sinafelli (cornea og aponeurosis)

288
Q

Nefndu dæmi um próteoglýkön ?

A

Aggrecan, versican, decorin og syndecan

Líffærafræði (9 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions