Układ Współczulny Flashcards
1
Q
Wpływ pobudzenia receptorów alfa1
A
- Skurcz rozwieracza źrenicy
- Skurcz naczyń obwodowych (alfa 1b)
- spadek wydzielania insuliny
- skurcz zwieracza wewnętrznego i mięśniówki pęcherza (Alfa1a)
- skurcz mięśniówki gładkiej gruczołu krokowego (Alfa1a)
- skurcz zwieraczy ppok
- Skórcz ciężarnej macicy
2
Q
Wpływ pobudzenia receptorów alfa 2
A
- hamowanie wydzielanie NA
- Skurcz mięśni gładkich naczyń
- spadek wydzielania insuliny
- spowolnienie pasażu jelitowgo
3
Q
Pobudzenie receptorów beta1
A
- dodatnie działanie ino-, chrono-, batmo-, dromotropowe
- wzrost sekrecji reniny
- aktywacja amylazy
4
Q
Pobudzenie receptorów beta2
A
- rozkurcz naczyń mózgu i m. szkieletowych
- rozkurcz oskrzeli
- wzrost glikogenolizy wątrobowej i mięśniowej
- wzrost glukoneogenezy i lipolizy
- rozkurcz mięśni ścian pęcherza
- rozkurcz ciężarnej macicy
5
Q
Synteza katecholamin
A
TYROZYNA»_space; hydroksylaza tyrozyny»_space; DOPA»_space;dekarboksylaza dopy»_space; DOPAMINA»_space; betahydroksylaza dopaminy»_space; NORADRENALINA»_space; N-metylotransferaza»_space; ADRENALINA
6
Q
Unieczynnianie NA
A
- wychwyt zwrotny do aksoplazmy
- metylacja pierścienia katecholowego przez COMT
- oksydatywna deaminacja przez MAO
7
Q
COMT
A
Katecholo-O-metylo-transferaza / metylotransferaza katecholowa
8
Q
MAO
A
Monoaminooksydaza
9
Q
Pobudzone receptory przez Adrenalinę i ich skutki
A
- pobudzenie rec. Alfa1, alfa2, beta1, beta2
- wzrost ciśnienia skurczowego (działanie tropowe + skurcz naczyń obwodowych)
- spadek ciśnienia rozkurczowego (rozkurcz naczyń mięśni szkieletowych)
- zmniejszenie przepływu nerkowego
- hamowanie wydzielania histaminy
- rozszerzenie oskrzeli
- zwiększenie poziomu glukozy, TG, LDL, fosfolipidow i mleczanów we krwi
- NIE PRZECHODZI PRZEZ BARIERĘ KREW - MÓZG
10
Q
Adrenalina zastosowanie
A
1# nagłe zatrzymanie krążenia 1# wstrząs anafilaktyczny 2# bradykardia oporna na atropinę 2# wstrząs kardiogenny 2# napad astmy oskrzelowej # dodatek do środków znieczulających (nie do dystanych części ciała)
11
Q
Działania niepożądane adrenaliny
A
- wylew krwi do mózgu
- hipoperfuzja narządów
- obrzęk płuc
- tachykardia
12
Q
Adrenalina - leki
A
- Adrenalina WZF ampułkostrzykawka 0.3mg/0.3ml (i. m.)
- Adrenalina WZF 0.1% roztwór do wstrzyknięć 0.001g/1ml (i. v.)
- EpiPen Junior ampułkostrzykawka 0.15mg (i. m.)
13
Q
Noradrenalina- pobudzone receptory i działanie
A
- alfa 1, alfa2, beta1
- wzrost ciśnienia skurczowego i rozkurczowego (uogólniony skurcz naczyń)
- odruchowa bradykardia
- zmniejszenie ukrwienia nerek
14
Q
Noradrenalina zastosowanie
A
Zawsze podawana i. v.
- ostra obwodowa niewydolność krążenia
- w połączeniu z dopaminą w przebiegu wstrząsu spowodowanego posocznicą
- dodatek do roztworu lidokainy w znieczuleniu mięśniowym
15
Q
Dopamina - działanie na receptory, zastosowanie
A
-pobudzenie receptorów alfa1, beta1 i dopaminergicznych
- wstrząs kardiogenny i hipowolemiczny
- przewlekła niewydolność serca oporna na leczenie
16
Q
Dopamina - dawki niskie
A
<0.003mg/kg/min
-pobudzenie receptorów dopaminergicznych
=> rozszerzenie tętnic nerkowych (też trzewnych, wieńcowych i mózgowych)
17
Q
Dopamina- dawki średnie
A
0.003-0.005mg/kg/min
-pobudzenie rec. dopaminergicznych i beta1
=> działanie ino-, chronotropowe => wzrost CO
18
Q
Dopamina–dawki wysokie
A
> 0.005mg/kg/min
-pobudzenie receptorów dopaminergicznych, beta1 i alfa1
=> skurcz naczyń obwodowych => wzrost TPR
19
Q
Alfa-adrenomimetyki nieselektywne
A
Tetryzolina Nafazolina Oksymetazolina Ksylometazolina Etylefryna
20
Q
Alfa-adrenomimetyki selektywne
A
Fenylefryna (alfa1)
Midodryna (alfa1)
Klonidyna (alfa2)
Metyldopa (alfa2)
21
Q
Etylefryna
A
- pobudzenie rec. Alfa1, beta1, beta2
- siły skurczu serca => wzrost SV i CO
- wzrost napięcia ścian naczyń => wzrost BP
NIEDOCIŚNIENIE TĘTNICZE
22
Q
Midodryna
A
- pobudzenie rec. Alfa1
- stosowany jako prolek - deglimidodryna
- skurcz drobnych tętniczek i żył => wzrost BP
- skurcz zwieracza pęcherza
NIEDOCIŚNIENIE ORTOSTATYCZNE
23
Q
Fenylefryna
A
- pobudzenie rec. alfa1
- możliwe stosowanie miejscowe i ogólne
- obkurczenie naczyń krwionosnych
- (p.o.) odczyny uczuleniowe, łagodzenie objawów przeziębienia i grypy
- (gtt.) alergiczne i infekcyjne nieżyty nosa i w celu rozszerzenia źrenicy
24
Q
Tetryzolina / Nafazolina / Oksymetazolina / ksylometazolina
A
- stosowanie miejscowe
- zmniejszają obrzęk śluzówek
- tetryzolina tylko jak gtt. Opht.
Nie stosuje się ich dłużej niż 5 dni, bo mogą wywołać zanikowy nieżyt śluzówki nosa
25
Działania niepożądane alfa2-adrenomimetyków
- nadmierna sedacja
- depresja
- bradykardia
- objaw rebound
26
Klonidyna
- pobudzenie rec. Alfa2
- agonista receptorów imidazolinowych w rdzeniu przedłużonym
- jest lipofilna i szybko przenika do OUN
- osłabienie pobudzenia współczulnego w ośrodku naczynioruchowym
- obniża BP, SV i częstość pracy serca
- znosi objawy abscynecji morfinowej i alkoholowej
-stosowane w nadciśnieniu tętniczym
27
Metyldopa
- pobudzenie rec. Alfa2 i dopaminergicznych (fałszywy neurotransmiter)
- spadek wydzielania NA, spadek TPR => Spadek BP
- osłabienie pobudzenia współczulnego w ośrodku naczynioruchowym
NADCIŚNIENIE CIĘŻARNYCH
28
Midodryna- działania niepożądane i przeciwwskazania
```
#dz. niepożądane :
Świąd, uczucie zimna, zatrzymanie moczu, komorowe zaburzenia rytmu
```
```
#przeciwwskazania :
Nadczynność tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy, przerost prostaty
```
29
Beta-adrenomimetyki nieselektywne
Izoprenalina, dobutamina
30
Izoprenalina
- silny agonista rec. Beta1 i beta2
- zwiększenie CO, obniżenie ciśnienia rozkurczowego przy niewielkiej zmianie ciśnienia skurczowego
- silniejsze działanie ino- i chronotropowe niż adrenaliny
STOSOWANIE:
- bloki przedsionkowo-komorowe
- bradykardia
- dychawica oskrzelowa
31
Dobutamina
- silne pobudzenie rec. Beta1, słabe beta2
- silne dodatnie działanie inotropowe, słabe chronotropowe
- zwiększa kurczliwość, SV i CO bez wpływu na BP
STOSOWANIE :
Wstrząs kardiogenny
Zaburzenia przewodnictwa serca
32
Beta2-adrenomimetyki krótko działające
Fenoterol
Salbutamol
(fenomenalne buty na krótkie dystanse)
33
Beta2-adrenomimetyki długo działające
Formoterol
Salmeterol
Indakterol
(długo formujący się meteor)
34
Fenoterol - leki
Berotec N 100 areozol do inhalacji 0.1mg/dawka inh.
35
Salbutamol - leki
Salbutamol WFZ, tabl. 0.002; 0.004
Ventolin areozol 0.1mg/dawka inh
Ventolin płyn do nebulizacji 1mg/ml; 2mg/ml
Ventolon Dysk proszek do inhalacji 0.2mg/dawkę inhalacyjną
36
Salmeterol - leki
Serevent areozol 0.025mg/dawka inh
Serevent Dysk proszek do inhalacji 0.05mg/dawka inh
37
Formoterol - leki
Foradil / Oxodil PPH / Zafiron proszek do inhalacji w kaps. twardych 0.012mg
Oxis Turbuhaler proszek do inhalacji 0.0045mg/dawka inh lub 0.009mg/dawka inh
38
Ritodryna
- agonista receptorów beta2
| - lek rozkurczający macicę stosowany i.v. w celu zatrzymania porodu przedwczesnego
39
Efedryna + pseudoefedryna
- agonisci rec. Beta1, beta2
- skurcz naczyń krwionosnych w błonach śluzowych, jelitowych i skórnych (wzrost TPR i BP)
- rozkurcz oskrzeli
- pobudzenie pracy serca
Ośrodkowo (efedryna przechodzi do OUN) :
- pobudzenie ośrodka oddechowego
- pobudzenie psychoruchowe
40
Fenoksybenzamina
- nieodwracalnie blokuje receptory alfa
- spadek TPR, wzrost SV
Leczenie guza chromochłonnego nadnerczy
41
Prazosyna
-selektywny antagonista receptorów alfa1
STOSOWANIE :
- nadcisnienie
- choroba Raynauda
Działania niepożądane :
Hipotonia ortostatyczna (efekt I dawki)
Uczucie zatkania nosa
42
Dihydroergotoksyna
Dihydroergotamina + dihydroergokrystyna + dihydroergokryptyna
Stosowana w starczych zaburzeniach funkcji mózgowych
43
Ergotamina
- migrena czerwona
- atonia macicy po porodzie
- w krwawieniach po porodzie
44
Działanie beta1 antagonistyczne
- spadek częstości pracy serca
- hamowanie przewodnictwa układu przewodzącego
- zmniejszenie pobudliwości
- możliwy spadek siły skurczu
- blokowanie wpływu endogennych katecholamin na serce
- spadek uwalniania reniny
45
I generacja beta-blokerów
Propranolol
Sotalol
Timolol
46
II generacja beta-blokerów
```
Acebutol
Atenolol
Bisoprolol
Esmolol
Metoprolol
```
47
Działania niepożądane B2-mimetyków
- bóle głowy
- hipokaliemia
- tachykardia
- drżenie mięśniowe
Preparaty podawane wziewnie mogą powodować skurcz oskrzeli u osób nadwrażliwych
48
Beta-blokery o właściwościach wazodylatacyjnych
- KARWEDILOL i LABETALOL (blokowanie rec. Alfa1)
- NEBIWOLOL (wydzielania NO)
- CELIPROLOL (pobudzenie receptorów beta2 i uwalnianie NO)
49
Wpływ beta-blokerów na gospodarkę lipidową
Nieselektywne:
Negatywny wpływ, wzrost LDL i TG, a spadek HDL)
Kardioselektywne :
Brak negatywnego wpływu
50
Wskazania do beta-blokerów
- choroba wieńcowa (oprócz postaci naczynioskurczowej)
- nadciśnienie tętnicze
- zawał serca
- niewydolnosc serca
- zaburzenia rytmu
51
Przeciwwskazania do stosowania Beta-blokerów
Bezwzględne:
- bloki A-V II i III stopnia
- objawowa bradykardia
- nasilona hipotonia
- dławica naczynioskurczowa Prinzmetala
- astma oskrzelowa
Wzgledne:
- POChP
- cukrzyca
- łuszczyca
52
Efekt z odbicia
Podczas długotrwałego stosowania Beta-blokerów dochodzi do wytworzenia większej ilości receptorów beta i wzmożenia wydzielania NA, przez co w przypadku nagłego odstawienia leków może prowadzić do:
- nagłego wzrostu ciśnienia
- zaburzenia rytmu
- napad dusznicy bolesnej
53
III generacja beta-blokerów
KARDIOSELEKTYWNE :
Betaksolol
Celiprolol
Nebiwolol
NIEKARDIOSELEKTYWNE:
Karwedilol
Labetalol
54
Propranolol
-nieselektywny antagonista beta-adrenergiczny
- obniża BP
- stabilizuje błony komórkowe
- zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen
STOSOWANIE :
- tachyarytmia nadkomorowe i komorowe
- samoistne drżenie, zaburzenia lękowe, profilaktyka migreny
- przełom tarczycowy
- lęki sytuacyjne
- proliferujace naczyniaki niemowlęce
55
Tymolol
- nieselektywny Beta-adrenolityk
- w postaci kropli do oczu
- obniża ciśnienie śródgałkowe
Stosowany w jaskrze z otwartym kątem przesączania
56
Bisoprolol- leki
Bisocard tabl. 0.005, 0.01
Concor COR 1.25/2.5/3.75/5/7.5/10 tabl. 0.00125, 0.0025, 0.00375, 0.005, 0.0075, 0.01
57
Metoprolol- leki
Betaloc ZOK 25/50/100 tabl. 0.025, 0.05, 0.1
Betaloc roztwór do wstrzyknięć 0.005
Metocard tabl. 0.05, 0.1
BetoZK 25/50/100/150/200 tabl.
58
Propranolol - leki
Propranolol tabl. 0.01, 0.04
59
Sotalol - leki
Sotahexal 40/80/160 tabl. 0.04, 0.08, 0.16
60
Betaksolol - leki
Lokren 20 tabl. 0.02
Betopic 0.5% krople do oczu 0.005g/ml
61
Nebiwolol - leki
Nebilet / Ebivol / Nebilenin tabl. 0.005
62
Karwedilol - leki
Dilatrend / Vivacor / Avedol tabl. 0.00625, 0.0125, 0.025
Atram 6.25/12.5/25 tabl. 0.00625, 0.0125, 0.025
63
Adrenolityki alfa1-selektywne
```
Doksazosyna
Terazosyna
Alfuzosyna
Tamsulosyna
Alfuzosyna
Urapidyl
```
64
Alfa-Adrenolityki nieselektywne
Fenoksybenzamina
| Fentolamina
65
Labetalol
Nieselektywny adrenolityk, w Polsce niedostępny
-blokuje rec. Alfa1, Beta1, Beta2
Wywołuje hipotensję przy braku odruchowej tachykardii
Stosowany w stanach naglących nadciśnienia tętniczego
66
Fentolamina - leki
- antagonista rec. Alfa1 i Alfa2
- zmniejsza ciśnienie ale przyspiesza akcję serca
Stosowany w nadciśnieniu w guzie chromochłonnym nadnerczy
Działania niepożądane :
- tachykardia
- arytmie
- niedokrwienie m. sercowego
67
Doksazosyna / Terazosyna
-adrenolityki Alfa1a i Alfa1b
Rozkurcz mięśni gładkich żył i tętnic, a także m. gładkich prostaty i wypieracza moczu
Leczenie nadciśnienia z towarzyszącym przerostem prostaty
68
Alfuzosyna / Tamsulosyna
-adrenolityki Alfa1a selektywne
Rozkurcza mięśniówkę gruczołu krokowego i pęcherza moczowego
Stosowanie w łagodnym rozroście prostaty
69
Urapidyl
-antagonista receptorów alfa1, pobudzenie receptorów 5-HT1A
Szybkie zmniejszenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego bez odruchowej tachykardii
Podawany i.v. w stanach nagłych
-przełom nadciśnieniowy, ciężkie i bardzo ciężkie HA i HA oporne na leczenie innymi lekami
70
Doksazosyna - leki
Cadura XL tabl. 0.004, 0.008
Cadura tabl. 0.001, 0.002, 0.004
71
Tamsulosyna - leki
Omnic 0.4 kaps. 0.0004
Omnic Ocas 0.4 kaps. 0.0004
