Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Farmakologia > Układ Przywspółczulny > Flashcards

Układ Przywspółczulny Flashcards

1
Q

Ośrodki układu przywspółczulnego

A

ODCINEK GŁOWOWY
jądra nerwów czaszkowych III, VII, IX, X-> zwoje rzęskowy, klinowo-podniebienny, uszny, drobne zwoje nerwu X

ODCINEK KRZYŻOWY
słupy pośrednio-boczne istoty szarej rdzenia kręgowego w segmentach S2-S4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Synteza acetylocholiny

A

AcetyloCoA + cholina - acetylotransferaza cholinowa-> Ach + CoA

Etapem ograniczającym syntezę Ach jest wychwyt choliny z płynu zewnątrzkom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Unieczynnianie Ach

A

Ach-> octany + cholina

BuChE (butyrylocholinesteraza) syntetyzowana w wątrobie i obecną w osoczu, kom. glejowych i otaczających je (nie el. neuronalne)

AChE (acetylocholinesteraza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Działanie acetylocholiny na receptory muskarynowe

A

Układ sercowo-naczyniowy :
M2- hamowanie San, zmniejszenie częstości akcji serca
M3- hamowania AVN - spadek prędkości przewodzenia, rozszerzenie naczyń

PPok: M3, M1
Nasilenie perystaltyki, rozluźnienie zwieraczy, wzrost sekrecji gruczołów egzokrynnych

Pecherz: M3
Skurcz mięśniówki gładkiej, rozluźnienie zwieraczy

Oko: M3
Skurcz zwieracza źrenicy, skurcz mięśnia rzęskowego (akomodacja do bliży)

Ukl. Oddech.: M3
Skurcz oskrzeli, zwiększona sekrecjia gruczołów oskrzelowych

Gruczoły: M3
Wzost wydzielania potu, śliny, łez

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Działanie Ach na receptory nikotynowe

A

Nn - w rdzeniu nadnerczy - wyrzut A + NA
Nn - zwoje autonomiczne - pobudzenie zwojów współczulnych i przywspółczulnych
Nm - skurcze mięśni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Lokalizacja synaps cholinergicznych

A
  • przedzwojowe zakończenia przywspółczulne i współczulne
  • zazwojowe zakończenia przywspółczulne
  • zazwojowe zakończenia współczulne unerwiajace gruczoły potowe
  • złącza nerwowo-mięśniowe
  • synaps w OUN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Działanie Ach na M3 w naczyniach

A
  • nabłonek nieuszkodzony:
    Wzrost wydzielania NO - > rozkurcz mięśni gładkich -> rozszerzenie naczyń
  • nabłonek uszkodzony:
    Skurcz mięśni gładkich naczyń i ich skurcz (np. w miażdżycy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Regulacja uwalniania Ach

A

AUTORECEPTORY:
M2, M4

HETERORECEPTORY:
alfa2, A1, H3, receptory opioidowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Agoniści receptorów muskarynowych

A
  • estry choliny: Ach, metacholina, karbachol, betanechol

- alkaloidy cholinomimetyczne i ich zw. pokrewne: pilokarpina, arekolina, muskaryna, cewimelina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Karbachol

A
  • aktywność nikotynowa, szegolnie w zwojach autonomicznych
  • rozkładany wolniej niż cholina
  • prawdopodobnie częściowo uwalnia Ach z zakończeń cholinergicznych
  • silny lek, rzadko stosowany w stanach doraźnych
  • stosowany w operacjach dna oka (podawany do przedniej komory oka)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Betanechol

A
  • głównie działania muskarynowe
  • wykazuje selektywność w stosunku do pęcherza moczowego i pokarmowego, słaby wpływ na układ krwionośny

Stosowanie:
Atonia lub niedowład żołądka,
Zatrzymanie moczu i niepełne opróżnianie pęcherza z brakiem przeszkody mechanicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Metacholina

A

Porównywalna do Ach, ale :

  • działa dłużej
  • wykazuje większą selektywność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cewimelina

A
  • syntetyczny agonista M3
  • wzrost wydzielania śliny, łez

-dłuższy czas działania i mniej działań niepożądanych niż pilokarpina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Muskaryna

A
  • nie stosowana jako lek, ma znaczenie toksykologiczne
  • w grzybach rodzaju strzępiak (inocybe), lejkówka (clitocybe) i muchomorze czerwonym
  • wykazuje działanie głównie muskarynowe, halucynogenne

-objawy po 30-60min
Leczenie siarczan atropiny 1-2mg i.m. co 30 min + płukania żołądka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pilokarpina

A
  • selektywny agonista rec. muskarynowych
  • alkaloid liści krzewu potoślinu
  • dobre wchłanianie i przenikanie do OUN
  • spadek ciśnienia śródgałkowego
  • zwiększenie wydzielania łez i śliny
  • słaby wpływ na czynność serca

ZASTOSOWANIE:

  • jaskra z otwartym kątem przesączania
  • ostry atak jaskry zamkniętego przesączania
  • kserostomia
  • stany zapalne tęczówki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Arekolina

A
  • przyspieszenie perystaltyki ppok i nasilenie czynności gruczołów wydzielniczych
  • stosowana w WETERYNARII jako środek przeciwrobaczy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane parasympatykomimetyków

A
  • zwolnienie akcji serca
  • spadek ciśnienia krwi
  • wzmożenia wydzielania moczu, potu, łez, śliny, soku żołądkowego
  • skurcz oskrzeli
  • skurcze mięśni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przeciwwskazania do stosowania parasympatykomimetyków

A
  • astma
  • Nadczynność tarczycy
  • choroba wieńcowa
  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kserostomia przyczyny

A 
Leki
Cukrzyca
Nadczynność tarczycy
Kolagenozy (twardzina, toczeń rumieniowaty, zespół Sjögrena)
Choroby alergiczne
Radioterapia guzów głowy i szyi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pilokarpina - leki

A

Pilocarpinum WZF 2% krople do oczu 0.02g/ml

1% roztwór magistralny

DAWKOWANIE :
5-10 mg p.o. x 3 dziennie
1% roztworu do płukania jamy ustnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Przełom miasteniczny

A

Ostro narastające osłabienie siły mięśni w przebiegu miastenii, spowodowane zbyt małą dawką inhibitora AChE lub spadkiem wrażliwości pacjenta na lek

Po podaniu edrofonium widoczna poprawa stanu

20
Q

Przełom cholinergiczny

A

Ostro narastające osłabienie siły mięśni z objawami cholinergicznymi, spowodowane przedawkowaniem leków parasympatykomimetycznych, przez co dochodzi do skumulacji Ach w synaps Ach i desensytacji receptorów

Po zastosowaniu edrofonium nasilenie objawów

21
Q

Parasympatykomimetyki pośrednie

A 
ODWRACALNE Inhibitory AChE:
Fizostygmina,
Edrofonium
Neostygmina,
Pirydostygmina,
Ambenonium, 
Riwastygmina,
Galantamina,
Donepezil
NIEODWRACALNE inhibitory AChE:
Fluostygmina,
Ekotiopat,
Pestycydy,
Insekcydy,
Gazy bojowe
22
Q

Zatrucie muchomorem czerwonym (Amanita muscaria)

A
  • za objawy odpowiedzialne są atropinopodobne Kwas ibotenowy i muscimol, niewielka ilość muskaryny
  • drażliwość, niepokój, ataksja, halucynacje, majaczenie – > uspokojenie i senność
  • leczenie podtrzymujące (ew. Benzodiazepiny), nie podaje się atropiny!
23
Q

Edrofonium

A
  • krótko działający parasympatykomimetyk pośredni podawany i.v.
  • działa 5-15min
  • nie przenika do OUN

-nasila działania Ach

  • diagnostyka mistaenii
  • rzadko może być stosowany do znoszenia blokady nerwowo-mięśniowej
24
Q

Neostygmina

A
  • pośredni parasympatykomimetyk wiążący się kowalencyjnie do AChE + agonista rec. cholinergicznych
  • działa od 0.5-2h, nie przenika do OUN ale słabo wchłania się z ppok

STOSOWANIE :

  • Nużliwość mięśni,
  • Atonia jelit i pęcherza moczowego,
  • Odwracanie działania leków zwiodczających m. szkieletowe (niedepolaryzujące)
25
Q

Pirydostygmina

A
  • pośredni parasympatykomimetyk działający 3-6h, podawana p.o.
  • nieco słabsza od neostygminy

STOSOWANIE:
Miastenia
Porażenna niedrożność jelit,
Atonia pęcherza moczowego,

26
Q

Ambenonium

A

-pośredni parasympatykomimetyk działający 6-7h

STOSOWANIE
Atonia pooperacyjna jelit i pęcherza moczowego,
Nużliwość mięśni

27
Q

Distigmina

A

STOSOWANIE
Atonia pooperacyjna jelit i pęcherza moczowego,
Pomocniczo w miastenii

28
Q

Pośrednie parasympatykomimetyki działające selektywnie ośrodkowo

A

Donezepil / Riwastygmina / Galantamina

29
Q

Donezepil / Riwastygmina / Galantamina

A
  • inhibitory AChE w mózgu
  • może być podawany p.o. lub w systemach transdermalnych
  • leczenie stanów otępiennych, Alzheimer, Parkinson
  • powodują zwiększenie zdolności intelektualnych i lepsza adaptację do życia w społeczeństwie
  • rozwijają tolerancję
30
Q

Fizostygmina

A

-pośredni parasympatykomimetyk przenikający do OUN

STOSOWANIE

  • zatrucia atropiną i innymi parasympatykolitykami,
  • zatrucie pestycydami fosfoorganicznymi, trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi,
  • w jaskrze
31
Q

Zatrucie nieodwracalnymi inhibitorami AChE

A
  • antagoniści receptorów muskarynowych - atropina, skopolamina
  • reaktywatory AChE - pralidoksym, obidoksym
  • benzodiazepiny - diazepam
32
Q

Cholinolotyki syntetyczne przenikające do OUN

A

Biperiden
Benztropina
Triheksyfenidyl

33
Q

Cholinolotyki syntetyczne nie przenikające do OUN

A

Homatropina i tropikamid
Ipratropium i tiotropium
Tolterodyna i podobne
Pirenzepina i telenzepina

34
Q

Atropina

A
  • selektywnie hamujący rec. Muskarynowe parasympatykolityk
  • dobrze wchłania się z ppok i tkanki podskórnej
  • łatwo przenika do OUN
35
Q

Atropina - wpływ na OUN

A

DAWKI TERAPEUTYCZNE

  • łagodna aktywacja nerwu błędnego
  • łagodne działanie sedatywne

DAWKI TOKSYCZNE

  • pobudzenie ośrodkowe - niepokój, drażliwość, zaburzenia orientacji, halucynacje, majaczenie
  • depresja OUN - porażenie, śpiączka, zapaść krążeniowa, niewydolność oddechowa
36
Q

Atropina - wpływ na oko i serce

A

OKO

  • rozszerzenie źrenicy, wzrost ciśnienia śródgałkowego, światłowstręt,
  • porażenie akomodacji - zaburzenie widzenia z bliska

SERCE

  • blokowanie wpływu n. X na San - > tachykardia
  • w dawkach ok 0.5mg często zwolnienie akcji serca o 4-8 BPM
37
Q

Atropina działanie na krążenie obwodowe i gruczoły

A

KRĄŻENIE

  • brak wyraźnego wplywu
  • znosi działanie estrów choliny

GRUCZOŁY

  • zahamowanie pocenia (gorączka atropinowa u dzieci)
  • hamowanie gruczołów łzowych
  • hamowanie gruczołów oskrzelowych (i rozkurcz oskrzeli)
38
Q

Atropina działanie na układ oddechowy i pokarmowy

A

ODDECHOWY

  • hamowanie wydzielania gruczołów oskrzelowych
  • hamowanie zwężenia oskrzeli powodowanego przez eikozanoidy, bradykininę, histaminę

POKARMOWY

  • rozkurcz mięśni, hamowanie motoryki
  • hamowanie wydzielania śliny i wydzielania żołądkowego
39
Q

Skopolamina

A
  • alkaloid z Lulka czarnego,
  • amina trzeciorzędowa, dobrze wchłaniana do OUN,

-działa depresyjne na OUN, dlatego podawana w postaci butylobromku- nie przenika do OUN

W porównaniu z atropina wykazuje słabsze działanie na ppok, serce i mięśniówkę oskrzeli ale mocniejsze na tęczówkę, ciało rzęskowe i gruczoły wydzielnicze

40
Q

Skopolamina - działanie

A
  • uspokajające (senność, otępienie, osłabienie woli, amnezja, ‘farmakologiczny kaftan bezpieczenstwa’)
  • działanie przeciwwymiotne
  • działanie przeciwparkinsonowskie
41
Q

Wskazania pochodnych skopolaminy

A

BUTYLOBROMEK

  • stany skurczowe ppok (kółka jelitowa, zespół jelita drażliwego)
  • stany skurczowe dróg żółciowych
  • stany skurczowe układu moczowo-płciowego (kółka nerkowa, bóle menstruacyjne)

BROMOWODOREK

  • zapobieganie nudnościom w kinetozach
  • zapobieganie nudnościom i wymiotom pooperacyjnym
  • zapobieganie nadmiernemu ślinieniu i wydzielaniu gruczołów oskrzelowych u chorych intubowanych
42
Q

Homatropina i tropikamid

A
  • wykorzystanie w okulistyce
  • działają jak atropina ale szybciej i krócej

-rozszerzenie źrenicy, która staje się niewrażliwa na światło

STOSOWANIE

  • badanie dna oka
  • zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego
  • zapalenie rogówki
43
Q

Ipratropium, tiotropium

A
  • redukują lub zapobiegają skurczowi oskrzeli i zmniejszają wydzielanie gruczołów oskrzelowych
  • brak wpływu na OUN

STOSOWANIE

  • POChP
  • astma oskrzelowa

Tiotropium jest bronchoselektywny i ma długi czas działania

44
Q

Tolterodyna

A
  • kompetycyjny antagonista receptorów cholinergicznych
  • 10-krotnie większą wybiórczość działania na pecherz moczowy niż na ślinianki

STOSOWANIE
-leczenie niestabilnego wypieracza pęcherza moczowego z objawami parć naglących, częstomoczu lub nietrzymania moczu

45
Q

Oksybutynina

A
  • słaby antagonista rec. Muskarynowych (głównie M3)
  • blokuje kanały wapniowe
  • zmniejsza napięcie i liczbę skurczów mięśni gładkich pęcherza
  • stosowany w nadreaktywności pęcherza moczowego
46
Q

Środki stosowane w zespole Parkinsona

A

Biperiden,
Benzatropina,
Triheksyfenidyl

47
Q

Biperiden (Akineton)

A
  • konkurencyjny agonista receptorów muskarynowych (głównie M1)
  • wykazuje niewielkie działanie obwodowe
  • przede wszystkim zmniejsza sztywność, ma mniejszy wpływ na drżenie
  • zmniejsza nasilenie objawów wegetatywnych (nadmierne ślinienie, łojotok, pocenie się)

Stosowany w zespole Parkinsona i innych zaburzeniach pozapiramidowych

48
Q

Przeciwwskazania do stosowania cholinolityków

A
  • jaskra,
  • zaparcia, zwężenia ppok i dróg moczowych
  • przerost prostaty
  • choroba wrzodowa żołądka
  • zaburzenia rytmu z częstoskurczem
  • choroba niedokrwienna serca
  • choroby gorączkowe
49
Q

Wareniklina

A
  • częściowy agonista receptorów nikotynowych
  • podawany doustnie

-stosowany w leczeniu uzależnienia od nikotyny

  • działania niepożądane :
  • b. Często - niezwykle sny, bóle głowy, bezsenność, nudności
  • często- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • niezbyt często- zmiany nastroju, reakcje paniczne, wzrost agresji

Farmakologia (10 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions