Ból Część II Flashcards

Question

Farmakologiczne działanie opioidów – | drgawki

Answer 1

➢ Pobudzanie różnych grup neuronów (hamowanie uwalniania GABA przez interneurony) ➢ Napady drgawkowe o różnej charakterystyce ➢ Dzieci!!! ➢ Zespół abstynencyjny – aktywacja EEG → drżenia, sztywność mięśni

Answer 2

➢ Hamowanie uwalniania hormonu uwalniającego gonadotropiny (GnRH) i hormonu uwalniającego kortykotropinę (CRH) przez podwzgórze ➢ Zwiększenie stężenia prolaktyny i hormonu antydiuretycznego

Answer 3

➢ Żołądek ✓ Zahamowanie motoryki ✓ Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego ➢ Jelito cienkie ✓ Zmniejszenie wydzielania żółci, wydzielin trzustki i jelit ✓ Zwiększenie napięcia spoczynkowego ✓ Osłabienie perystaltyki przesuwającej treść pokarmową ✓ Zwiększone wchłanianie wody ``` ➢ Jelito grube ✓ Osłabienie lub zniesienie perystaltyki przesuwającej ✓ Zwiększenie napięcia spoczynkowego ✓ Opóźnienie pasażu treści jelitowej ✓ Zwiększenie napięcia zwieracza odbytu ```

Answer 4

``` Leki przeczyszczające ➢ Leki ziołowe (senes, kruszyna) ➢ Dokusan sodu ➢ Makrogole ➢ Czopki glicerynowe ➢ Laktuloza ``` Targin = oksykodon + nalokson

Answer 5

➢ Bezpośrednie pobudzenie chemoreceptorowej strefy wyzwalającej wymioty w rdzeniu przedłużonym ➢ Komponenta przedsionkowa ➢ Zahamowanie motoryki żołądka

Answer 6

* Antagoniści receptorów dopaminowych - Metoklopramid * Neuroleptyki - Haloperidol, Lewomepromazyna * Glikokortykosterydy- deksametazon * Przeciwhistaminowe - Prometazyna, Dimenhydrynat * Antagoniści receptora serotoninowego 5-HT3 - Ondansetron

Answer 7

➢ Skurcz zwieracza Oddiego ➢ Wzrost ciśnienia w przewodach żółciowych ➢ Zwiększenie ciśnienia płynu w pęcherzyku żółciowym

Answer 8

➢ Uwalnianie histaminy ✓ Rozszerzenie naczyń krwionośnych – zaczerwienienie twarzy i górnej części klatki piersiowej ✓ Świąd

Answer 9

``` ➢ Dawki terapeutyczne ✓ Rozszerzenie naczyń obwodowych ✓ Zmniejszenie oporu w naczyniach obwodowych ✓ Zahamowanie odruchu z baroreceptorów ✓ Zaburzenia ortostatyczne ``` ➢ Zawał mięśnia sercowego i ostry obrzęk płuc ✓ Zmniejszenie obciążenia wstępnego ✓ Zmniejszenie stymulacji układu współczulnego • Zmniejszenie obciążenia następczego • Działanie chronotropowe ujemne

Answer 10

1. Czyści (pełni) agoniści (np. morfina) 2. Leki o właściwościach mieszanych A. Mieszani agoniści i antagoniści (np. pentazocyna) B. Częściowi agoniści (np. buprenorfina) 3. Czyści antagoniści (np. nalokson)

Answer 11

➢ Całkowite, ale powolne wchłanianie z przewodu pokarmowego (także po podaniu p.r.) ➢ Silny i zmienny efekt pierwszego przejścia ✓ Biodostępność ~ 30% (10-50%) ✓ Biodostępność preparatów o nieprzedłużonym działaniu ok. 25% ✓ Biodostępność preparatów typu retard ok. 40%

Answer 12

➢ Wchłanianie z przewodu pokarmowego – na ogół łatwe (także śluzówka odbytnicy, jamy ustnej, nosa) ➢ Wchłanianie przezskórne – leki wysoce lipofilne ➢ Łatwe wchłanianie po podaniu domięśniowym i podskórnym

Answer 13

➢ Preparaty krótko działające – co 4 godziny ➢ Preparaty o przedłużonym działaniu – co 12 godzin UWAGA!!! ➢ Pacjenci z „bólami końca dawki” – preparaty o przedłużonym działaniu – co 8 godzin

Answer 14

➢ Główny szlak metabolizmu – sprzęganie z kwasem glukuronowym ➢ Morfino-3-glukuronid ➢ Morfino-6-gluluronid

Answer 15

➢ Działanie farmakologiczne nie do odróżnienia od morfiny ➢ Przewlekłe podawanie morfiny – odpowiada w istotnej części za działanie przeciwbólowe morfiny ➢ Wydalany przez nerki

Answer 16

``` ➢ Epizod bólu w chorobie nowtworowej ✓ Występujący bez uchwytnej przyczyny ✓ Kilkuminutowy – kilkugodzinny ✓ Gwałtownie narastający ✓ Silny ``` ➢ Występujący przed porą podania kolejnej dawki leku ból typowy dla pacjentów otrzymujących zbyt niską dawkę leku przeciwbólowego

Answer 17

gwałtowny ból występujący w następstwie określonej czynności (np. ruchu)

Answer 18

1/10 do 1/6 dawki dobowej morfiny podstawowej

Answer 19

Leczony wcześniej słabymi opioidami (np. tramadolem)- 10 mg/4 godz Dotąd nie leczony opioidami - 5 mg/4 godz W złym stanie ogólnym lub wyniszczony - 2,5-5 mg/4 godz Wiek > 80 lat - 2,5-5 mg/4-6 godz.

Answer 20

➢ Zamiana morfiny doustnej na podawaną pozajelitowo ✓ Podskórnie – dawkę doustną podziel przez 2 ✓ Dożylnie – dawkę doustną podziel przez 3

Answer 21

``` ➢ Depresja układu oddechowego ➢ Nudności i wymioty ➢ Zawroty głowy ➢ Przyćmienie umysłowe ➢ Dysforia ➢ Świąd ➢ Zaparcia ➢ Wzrost ciśnienia w drogach żółciowych ➢ Zatrzymanie moczu ➢ Obniżenie ciśnienia tętniczego ```

Answer 22

➢ Upośledzenie oddychania lub choroba obturacyjna górnych dróg oddechowych ➢ Kolka wątrobowa ➢ Ostre zatrucie alkoholem ➢ Stany chorobowe przebiegające z drgawkami ➢ Urazy głowy ➢ Zespół ostrego brzucha ➢ Porażenna niedrożność jelit ➢ Świeży uraz głowy / podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe ➢ Śpiączka

Answer 23

``` ➢ Syntetyczny opioid – agonista receptora mi, słabsza ok. 5razy od morfiny ale silniej uwalnia histaminę i bardziej destabilizuje układ krążenia ➢ Po podaniu doustnym ✓ Początek działania po 15 minutach ✓ Maksimum działania – po 1-2 godzinach ✓ Skuteczne działania – 1,5-3 godziny ➢ Działanie cholinolityczne!!! ➢ Działanie miejscowo znieczulające ➢ Nie przedłuża porodu ➢ Brak działania przeciwkaszlowego i zapierającego!!! ➢ Nie stosować z inhibitorami MAO ```

Answer 24

``` neurotoksyczny metabolit petydyny ✓ T1/2 = 15-20 godzin; eliminowana przez nerki i wątrobę ✓ Nadmierna pobudliwość ✓ Halucynacje ✓ Drżenia, skurcze mięśni ✓ Rozszerzenie źrenic ✓ Nadmierne odruchy, drgawki ```

Answer 25

➢ Zaparcia ➢ Spowalnia opróżnianie żołądka ➢ Skurcz mm. gładkich dróg żółciowych i moczowych ➢ Przenika przez łożysko ➢ Hamuje wychwyt zwrotny serotoniny (inhibitory MAO!!!)

Answer 26

➢ Stosować krótko ✓ Do 48 godzin ✓ Do 600 mg/dobę ➢ Analgezja ➢ Leczenie dreszczy po znieczuleniu ogólnym ➢ Zapobieganie dreszczom po dożylnych podaniach amfoterycyny B, trastuzumabu i alemtuzumabu (razem z lekami przeciwhistaminowymi, kortykosterydami, paracetamolem, NLPZ)

Answer 27

Leki przeciwbiegunkowe : ➢ Difenoksylat ➢ Loperamid ➢ Fentanyl i jego analogi

Answer 28

➢ Lek syntetyczny ➢ agonista receptora mi ➢ Silne działanie analgetyczne (100-150 x morfina) ➢ Wysoce lipofilny ✓ Szybki początek działania (Tmax ~5 min; BKM!) ✓ Krótki czas działania ➢ Metabolizm do nieaktywnego metabolitu (wydalany z moczem|) ➢ Rzadziej niż morfina powoduje zaparcia, nudności i senność

Answer 29

Remifentanyl | Sufentantyl

Answer 30

➢ Leki wspomagające znieczulenie ogólne – dożylnie, zewnątrzoponowo, do przestrzeni płynowych rdzenia ➢ Leczenie bólu przewlekłego – plastry przezskórne, wlewy zewnątrzoponowe i do przestrzeni płynowych rdzenia ➢ Leczenie bólów przebijających – donosowo, dopoliczkowo

Answer 31

Morfina : fentanyl - - > 150 : 1 np. 90 mg morfiny/dobę - - > plaster 25 mcg/h (0,6 mg/dobę) Przybliżona dawka ratująca morfiny – podzielić wartość plastra fentanylowego przez 2-3, np. 25 mcg /h fentanylu = 10 mg morfiny doustnej doraźnie

Answer 32

➢ Długo działający agonista receptora Mi (nie działa na Kappa i Delta) ➢ W mieszaninie D i L izomerów hamuje niekompetycyjnie rec. NMDA i transportery wychwyt zwrotnego monoamin (np. serotoniny) ➢ Właściwości farmakologiczne zbliżone do morfiny ➢ Skuteczny po podaniu doustnym

Answer 33

➢ Leczenie bólu przewlekłego (II rzut) ➢ Leczenie zespołów abstynencyjnych związanych z opioidami ➢ Leczenie uzależnienia od heroiny (łagodzenie fizycznych objawów odstawienia u osób uzależnionych)

Answer 34

➢ Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego ➢ Metabolizowany w wątrobie; metabolity wydalane z moczem (zwiększone wydalanie w zakwaszonym moczu) i z żółcią ➢ Silne wiązanie z białkami osocza (90%) i z białkami w tkankach (mózg!) ✓ T½ – 15-40 godzin ✓ Ostrożnie zwiększać dawkę ✓ Łagodny i przedłużony zespół odstawienny

Answer 35

➢ Naturalny opioid ➢ Budowa podobna do morfiny ➢ W porównaniu z morfiną mniejszy efekt pierwszego przejścia ➢ Efekt analgetyczny – ok.1/10 efektu analgetycznego morfiny ➢ Metabolizm do morfiny przy udziale CYP2D6 (ok. 10% dawki; zmienność osobnicza) ➢ Niewielkie powinowactwo do receptorów opioidowych ➢ Działanie przeciwkaszlowe – odrębne receptory ➢ Stosowana głownie w terapii skojarzonej z NLPZ lub paracetamolem – ból łagodny do miarkowanego

Answer 36

✓ Maksymalna dawka jednorazowa – 60 mg | ✓ Maksymalna dawka dobowa – 240 mg

Answer 37

➢ Syntetyczny analog kodeiny ➢ Mechanizm działania ✓ Słaby agonista receptora Mi ✓ Hamowanie wychwytu zwrotnego norepinefryny i SEROTONINY ➢ Ból od łagodnego do umiarkowanego (mniej skuteczny w bólu ciężkim i przewlekłym) ➢ Obniża próg drgawkowy

Answer 38

➢ Stan spowodowany nadmiernym pobudzeniem receptorów serotoninowych głównie w obrębie OUN ``` ✓ Splątanie ✓ Pobudzenie ✓ Ataksja ✓ Wzmożenie odruchów ✓ Mioklonie ✓ Gorączka ✓ Pocenie się ✓ Biegunka ```

Answer 39

➢ Lek syntetyczny ➢ Agonista receptora opioidowego µ ➢ Inhibitor zwrotnego wychwytu noradrenaliny ➢ Działanie 2-3-krotnie słabsze od morfiny ➢ Leczenie bólu przewlekłego o dużym natężeniu (również ból neuropatyczny)

Answer 40

➢ Półsyntetyczna pochodna morfiny ➢ Agonista receptorów μ i κ ➢ Mniej działań niepożądanych w OUN w porównaniu z morfiną ➢ Wysoka skuteczność w bólu trzewnym (powinowactwo do receptorów κ) ➢ Zastosowanie – ból umiarkowany do silnego ✓ Samodzielny lek przeciwbólowy ✓ Kombinacja z analgetykiem nieopioidowym

Answer 41

*Agonista receptora Kappa *Częściowy agonista lub słaby antagonista receptora Mi *Słaby agonista receptora Gamma

Answer 42

Częściowy agonista receptora Mi | Antagonista receptora Kappa

Answer 43

Agonista receptora Kappa | Antagonista receptora Mi

Answer 44

Częściowy agonista receptora Mi Agonista receptora Kappa

Answer 45

✓ Przeciwbólowe (Kappa), uspokajające i depresyjne na układ oddechowy ✓ Wysokie dawki (60 – 90 mg) – dysforia, efekty psychozomimetyczne (nadrdzeniowe receptory Kappa) ➢ Efekt pułapowy w działaniu przeciwbólowym i depresyjnym na układ oddechowy (> 50 – 100 mg)

Answer 46

➢ Działanie antagonistyczne (receptory Mi) ✓ Nie przeciwdziała depresji oddechowej powodowanej przez morfinę ✓ U osób uzależnionych od morfiny może wywołać zespół odstawienny ➢ Układ sercowo-naczyniowy – podwyższenie ciśnienia krwi i częstości akcji serca (wysokie dawki)

Answer 47

➢ Podawana doustnie i pozajelitowo ➢ Leczenie bólu umiarkowanego i silnego, premedykacja przed zabiegiem operacyjnym ➢ Przy odpowiednim dawkowaniu taki sam potencjał przeciwbólowy jak morfina, ale nie ma nad nią żadnej przewagi

Answer 48

➢ Częściowy agonista receptorów Mi, antagonista receptorów Kappa ➢ Wysoce lipofilna - dobrze wchłaniana ➢ Wysoki efekt pierwszego przejścia ✓ Biodostępność po podaniu doustnym ok 15% ✓ Biodostępność po podaniu podjęzykowym ok. 55% ➢ Powolna dysocjacja od receptorów (wysokie powinowactwo) ➢ Czas działania zwykle dłuższy niż morfina ➢ Dzialanie antagonistyczne ✓ Znosi depresje oddechową powodowaną przez fentanyl ✓ Niecałkowicie znosi działania przeciwbólowe ➢ Efekt pułapowy (stosuje się do dawki 140 μg/h) ➢ Działania niepożądane zbliżone do morfiny ➢ Metabolizowana przez CYP3A4

Answer 49

75 : 1 (np. 60 mg morfiny/dobę = 0,8 mg buprenorfiny/dobę)

Answer 50

➢ Stany w których należy unikać tłumienia ośrodka oddechowego ➢ Ostra porfiria wątrobowa ➢ Niedrożność jelit ➢ Ostry brzuch

Answer 51

``` ➢ Niedoczynność tarczycy ➢ Wrzodziejące zapalenie jelita grubego ➢ Guz chromochłonny nadnerczy ➢ Przerost prostaty ➢ Napady padaczkowe ➢ Schorzenia dróg żółciowych ➢ Zapalenie trzustki ```

Answer 52

➢ Nalokson i naltrekson ➢ Analogi morfiny ➢ Kompetycyjni antagoniści receptorów opioidowych.

Answer 53

➢ Zapobieganie działaniu agonistów receptora Mi lub odwrócenie ich działania ✓ Przyspieszenie oddychania ✓ Odwrócenie działania uspokajającego ✓ Normalizacja ciśnienia krwi ➢ Odwrócenie działania dysforycznego i psychozomimetycznego leków ago-antagonistycznych – wyższe dawki ➢ Czas działania 1 – 4 godziny

Answer 54

✓ Nalokson – brak dostrzegalnych objawów, ew. niewielka senność ✓ Naltrekson – wzrost ciśnienia krwi, pogorszenie wyników testów pamięci

Answer 55

✓ Zespół odstawienny o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego ✓ ZO pojawia się po kilku minutach od podania pozajelitowego naloksonu i ustępuje w ciągu 2 godzin

Answer 56

✓ Słabe wchłanianie z przewodu pokarmowego ✓ Po podaniu doustnym metabolizm całej dawki w wątrobie - - > musi być podawany pozajelitowo ✓ T ½ ok. 1 godzina

Answer 57

✓ Dobra biodostępność po podaniu doustnym ✓ Czas działania do 24 godzin ✓ Działanie silniejsze niż nalokson

Answer 58

➢ Leczenie przedawkowania i zatrucia opioidami ➢ Łagodzenie depresji oddechowej u noworodków spowodowanej podawaniem opioidów matce ➢ Diagnostyka fizycznego uzależnienia od opioidów ➢ Leczenie nałogowego zażywania opioidów ➢ Naltrekson – także leczenie alkoholizmu (FDA)

Answer 59

➢Działanie toksyczne < 30 mg pozajelitowo ➢Dawka śmiertelna < 100 mg pozajelitowo , 0,3 – 1,5 g doustnie

Answer 60

➢ Zaburzenia świadomości – od otępienia do głębokiej śpiączki ➢ Depresja oddychania – zmniejszenie częstości i spłycenie oddechu, może wystąpić bezdech i sinica ➢ Szpilkowate źrenice – symetryczne zwężenie źrenic; w przypadku ciężkiej hipoksji źrenice mogą być rozszerzone ➢ Obniżenie ciśnienia krwi → wstrząs ➢ Zmniejszenie wytwarzania moczu ➢ Obniżenie temperatury ciała ➢ Sinica, skóra zimna i lepka ➢ Zwiotczenie mięśni szkieletowych (język!) ➢ Drgawki – niemowlęta i dzieci ➢ Zgon wskutek niewydolności układu oddechowego

Answer 61

``` ➢ Utrzymanie drożności dróg oddechowych ➢ Wspomaganie oddychania ➢ Nalokson 0,4 mg dożylnie (dzieci 0,01 mg/kg) ✓ Remorfinizacja ✓ Zespół odstawienny ```